Әлеуметтік психологияның методологиялық негізі
Әлеуметтік психологияның методологиялық негізі
Жоспар:
1. Методология мәселесі
2. Методология денгейлері
3. Әлеуметтік психология зерттеу әдістері.
Методология мәселесі барлық ғылымдарға маңызды. Әлеуметтік психологиялық
статистикалық зерттеу жүргізген кезде осы нәтиженің ғылыми принцептеріне
сүйенеді. Олар: Психология және әлеуметтану.
Қазіргі ғылымда методолгия термині грек тілінен танып білуге жол дегенді
білдіреді және ғылыми білімдердің 3 денгейін көрсетеді.
1. Жалпы методология- бұл жалпы принциптердің қосындысы. Жалпы
методологияға әртүрлі философиялық құрылымдар кіреді.
2. Жеке методология- жеке принциптер құрылымы, нақты білім аймағында
қолданылады.Әрекет принціпі үлгі болады. әлеуметтік психологияда бұл принцп
адамдардың бірлескен іс-әрекеті ретінде түсіндіріледі. Және бұл кезде
ерекше байланыстар түзіледі. Іс-әрекет субьектісі ретінде коллектив іс-
әрекет субьектісі бола алады. Бұл принціпті қолдану арқылы коллективтегі іс-
әрекет субьектісінің аттрибуттарын зерттеуге болады.(қажетілік, мотив, топ
мақсаты
3. Методологиялық қолданыстар- Т.В.Каркилова бойынша бұл- зерттеудің
көптеген әдістемелері,теориялар.Әдіске және әдістемелерге бөлінеді.
Әдіс-зерттеу стратегиясы болады. Әдістеме техника мен эмпирикалық
анықтамалардың фиксация әдістері.
Әдістерді жалпы және арнайы методологиядан бөліп қарауға болмайды.Бұл
аббстрактілі емес.
Бір әдістер мен әдістемелер әртүрлі методологиялар негізінде қолданыла
береді.
Ғылыми зерттеу үшін.
1. Зерттеудің нақты обьектісінің болуы.
2. Фактілерді анықтау, себебін табу,әдістерді жасау, болжам қою
3. Қойылған фактілер мен болжамдар арасындағы ашық байланыс
4. Фактілер мен құбылыстарды жобалау және түсіндіру.
Ғылыми зерттеулердің ерекшеліктеріне жаңа жиналған анықтама, оларды
принциптерге біріктіру, принціптерді алдыңғы жұмыс негізінде тексеру және
қолдану.
Әлеуметтік психологияның зерттеу әдістерін екі топқа бөліп қарастыруга
болады: зерттеу әдістері және әсер ету әдістері.
Зерттеу әдістері өзі – мәліметті(ақпараты) жинау және оны өңдеу болып екі
топқа бөлінеді.
Мәліметті жинау әдістеріне : бақылау, құжаттарды қарастыру, өңдеу, (оған
контент анализ де кіреді) , әр түрлі сұрау әдістері. (саулнама, интервью)
тестілер ( сынақ), оның ішінде не көп тараған социометірлік тест
(әлуметтік өлшем) және де эксперимент (табиғи және лабораториялық). Осы
әдістердің көбі социологияда қолданылатындармен пара-пар. (Ядов, 1993)
.Дегенмен кейбіреуіне әлеуметтік психологияның ерекшеліктеріне байланысты
пайдалану тұрғысынан қысқаша тоқталуға болады.
Бақылау әдісі. Әлеуметтік психологияда негізгі іздестірілетін сұрақтардың
бірі-қалай бақылау керек? Бақылаған кезде не нәрсеге қөңіл бөлінеді?
Әлеуметтік- психологиялық зерттеулерде бақылау бірлігі зерттеу затына
байланысты нақты түрде шешіледі. Екінші бір маңызды жағдай-бақыланатын
жағдайдың уақыт аралығы, бақылау бірліктерін бөліп алудың (уақыты бойынша)
көптеген жолдары болганымен , бұл мәселе аяғына дейін шешілмеген. Бұл
әдіс оншалықты қарапайым болғандықтан әлеуметтік психологиялық
зерттеулерде табысты түрде пайдаланыла бермеуі мүмкін.
Құжаттарды қарастыру- өңдеу әдісі үлкен маңызы бар әдіс, себебі осы әдіс
арқылы адамдардың іс-әрекетінің өнімдерін талдауға болады. Әдістің
субьектіленген (зертеушінің дара психикалық қасиеттері) қарастыру үшін
ерекше контент-анализ тәсілі (мазмұнды талдау) енгізіледі. Бұл тәсілді
текстіде арнаулы бірліктер бөлініп алып, солардың пайдалану жиілігі
саналады. Көбінде бұл әдіс әлеуметтік психологияда көпшілік
коммуникациялық зерттеулерде қолданылады (теледидар, баспасөз т.б )
Сұрау әдістері (сұрақ-жауап) көптеген әдістердің ішінде әлеуметтік
психологияда ... жалғасы
Жоспар:
1. Методология мәселесі
2. Методология денгейлері
3. Әлеуметтік психология зерттеу әдістері.
Методология мәселесі барлық ғылымдарға маңызды. Әлеуметтік психологиялық
статистикалық зерттеу жүргізген кезде осы нәтиженің ғылыми принцептеріне
сүйенеді. Олар: Психология және әлеуметтану.
Қазіргі ғылымда методолгия термині грек тілінен танып білуге жол дегенді
білдіреді және ғылыми білімдердің 3 денгейін көрсетеді.
1. Жалпы методология- бұл жалпы принциптердің қосындысы. Жалпы
методологияға әртүрлі философиялық құрылымдар кіреді.
2. Жеке методология- жеке принциптер құрылымы, нақты білім аймағында
қолданылады.Әрекет принціпі үлгі болады. әлеуметтік психологияда бұл принцп
адамдардың бірлескен іс-әрекеті ретінде түсіндіріледі. Және бұл кезде
ерекше байланыстар түзіледі. Іс-әрекет субьектісі ретінде коллектив іс-
әрекет субьектісі бола алады. Бұл принціпті қолдану арқылы коллективтегі іс-
әрекет субьектісінің аттрибуттарын зерттеуге болады.(қажетілік, мотив, топ
мақсаты
3. Методологиялық қолданыстар- Т.В.Каркилова бойынша бұл- зерттеудің
көптеген әдістемелері,теориялар.Әдіске және әдістемелерге бөлінеді.
Әдіс-зерттеу стратегиясы болады. Әдістеме техника мен эмпирикалық
анықтамалардың фиксация әдістері.
Әдістерді жалпы және арнайы методологиядан бөліп қарауға болмайды.Бұл
аббстрактілі емес.
Бір әдістер мен әдістемелер әртүрлі методологиялар негізінде қолданыла
береді.
Ғылыми зерттеу үшін.
1. Зерттеудің нақты обьектісінің болуы.
2. Фактілерді анықтау, себебін табу,әдістерді жасау, болжам қою
3. Қойылған фактілер мен болжамдар арасындағы ашық байланыс
4. Фактілер мен құбылыстарды жобалау және түсіндіру.
Ғылыми зерттеулердің ерекшеліктеріне жаңа жиналған анықтама, оларды
принциптерге біріктіру, принціптерді алдыңғы жұмыс негізінде тексеру және
қолдану.
Әлеуметтік психологияның зерттеу әдістерін екі топқа бөліп қарастыруга
болады: зерттеу әдістері және әсер ету әдістері.
Зерттеу әдістері өзі – мәліметті(ақпараты) жинау және оны өңдеу болып екі
топқа бөлінеді.
Мәліметті жинау әдістеріне : бақылау, құжаттарды қарастыру, өңдеу, (оған
контент анализ де кіреді) , әр түрлі сұрау әдістері. (саулнама, интервью)
тестілер ( сынақ), оның ішінде не көп тараған социометірлік тест
(әлуметтік өлшем) және де эксперимент (табиғи және лабораториялық). Осы
әдістердің көбі социологияда қолданылатындармен пара-пар. (Ядов, 1993)
.Дегенмен кейбіреуіне әлеуметтік психологияның ерекшеліктеріне байланысты
пайдалану тұрғысынан қысқаша тоқталуға болады.
Бақылау әдісі. Әлеуметтік психологияда негізгі іздестірілетін сұрақтардың
бірі-қалай бақылау керек? Бақылаған кезде не нәрсеге қөңіл бөлінеді?
Әлеуметтік- психологиялық зерттеулерде бақылау бірлігі зерттеу затына
байланысты нақты түрде шешіледі. Екінші бір маңызды жағдай-бақыланатын
жағдайдың уақыт аралығы, бақылау бірліктерін бөліп алудың (уақыты бойынша)
көптеген жолдары болганымен , бұл мәселе аяғына дейін шешілмеген. Бұл
әдіс оншалықты қарапайым болғандықтан әлеуметтік психологиялық
зерттеулерде табысты түрде пайдаланыла бермеуі мүмкін.
Құжаттарды қарастыру- өңдеу әдісі үлкен маңызы бар әдіс, себебі осы әдіс
арқылы адамдардың іс-әрекетінің өнімдерін талдауға болады. Әдістің
субьектіленген (зертеушінің дара психикалық қасиеттері) қарастыру үшін
ерекше контент-анализ тәсілі (мазмұнды талдау) енгізіледі. Бұл тәсілді
текстіде арнаулы бірліктер бөлініп алып, солардың пайдалану жиілігі
саналады. Көбінде бұл әдіс әлеуметтік психологияда көпшілік
коммуникациялық зерттеулерде қолданылады (теледидар, баспасөз т.б )
Сұрау әдістері (сұрақ-жауап) көптеген әдістердің ішінде әлеуметтік
психологияда ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz