Мемлекет қайраткерлерінің қанатты сөздері

Пән: Әдебиет
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

“Қайырымды қала тұрғындарының көзқарасы”[7], “Мемлекет қайраткерлерінің
қанатты сөздері” және т.б. саяси-әлеуметтік
трактаттарында қайрымдылық пен бақы т мәселесіне кеңірек тоқталды.
Қайырымдылық дегенде ақыл-ой, әділдік, бақыт және теңдік идеяларын құптаған
ежелгі ойшылдар дәстүріне сүйенді. Тек бақыт туралы нақты білімі бар, оған
жету жолдарын айқын білетін, соған сәйкес әрекет жасайтын қауым ғана
қайырымдылыққа икемді екенін ескертті.
Әль-Фараби сезім мен ойлау, тәрбие мен іс-әрекет жүйесін жетілдіру
мәселесіне қайта айналып соғып отырған. Білімсіз адамгершілік молаймайды,
білімсіз адам өзгенің абзал қасиеттерін тани алмайды. Жан-дүниені
тәрбиелемей үлкен жетістікке жету жоқ. Ғылым мен тәрбие ұштасса ғана рухани
салауаттылыққа жол ашылмақ. Мінез-құлқын түзей алмаған адамның ақиқат
ғылымға қолы жетпейді деп ескертеді.

Фараби адамдардың өз көздеген мақсатына жетуі оның өзіне ғана байланысты
екенін айтады. Адам рухани жағынан үнемі өзін-өзі жетілдіріп отыруға тиіс,
адам тек ақиқатты, айналадағы дүниені танып-білу арқылы жетіледі деп түйін
жасайды.

Фараби Азаматтық саясатта қоғамды талдауды қаладан бастаса, “Нақыл
сөздерде...” ол мұны ең кішкене ұядан, от басынан немесе үйден бастайды.
Аристотель сияқты ол үйді бірнеше бөлекке — ері мен әйелі, қожайыны мен
қызметшісі, ата-анасы мен баласы, мүлкі және иесі деп бөледі.Үйдің өзіне
тән мақсаты болады, бірақ қаланың бір бөлшегі болғандықтан ол қала
белгілейтін ортақ мақсатқа қызмет етуге арналады, сөйтіп бұл арада адамның
өз басының мүдделерін қоғам мүдделеріне бағындыру туралы пікір айтылады.
Бұл жерде Фарабидің қала дегенін мемлекет деп түсіне отырып, оның ойларынан
үлкен азаматтық гуманизмнің биік көріністерін табамыз. Мұнда тек жеке
басының мүдделері ғана емес, қоғам мүдделерін жоғары санауы үлкен бір
азаматтықтың, адамгершіліктің қасиетті көріністері деп білеміз.

Әбу Наср Әл-Фараби адам міндетті түрде адал ниетті болу керек деп
есептейді. өйткені жақсы істер істеп, мұның төлеуін күтсе, адам бұл істерін
жамандыққа айналдырады. Жетік философ теориялық ғылымдарды да білуге, бұл
ғылымдарды басқа ғылымдарда да қолдана білуге
тиіс. Платон мен Аристотель нағыз философқа әкімнің міндеттері жүктелуге
тиіс деп санады, бірақ Платонның пікірінше философ ө згермейтін ақиқаттарды
меңзеп, мемлекетті басқаруды жоғары мақсатқа жетуге бөгет жасайтын
ауыртпалық деп есептейді, ал Әбу Наср Әл-Фараби, керісінше, тіршілік
істерден бойын аулақ салмайды, қайта адамдардың ақиқатқа жету жолына
түсуіне көмектесуге тырысады. Бұл арада ол дін мен философияны салыстырады.
Оның пікірінше дін философияға ұқсас: екеуі де жоғары принциптерге, бір
заттардың бастамаларына түсінік береді. Бірақ философия дәлелдеуді, дін
сенуді керек етеді. Заң шығарушы өте жақсы пайымдаудың арқасында адамның
мүдделеріне сай келуге тиіс заңдарды дұрыс жүзеге асыра алады.

Әбу Наср Әл-Фараби өз заманындағы ғылымның барлық салаларынан, әсіресе,
математика, астрономия, физика, жаратылыстану ғылымдарынан көп мұралар
қалдырды. “Ғылымдар тізбегі” деген

Әбу Наср Әл-Фараби ежелгі гректің ұлы астрономы Клавдий Птоломейдің
еңбектерін түсіндіре, кемелдендіре отырып, өз тарапынан да теориялық
(математикалық), практикалық мәні зор қорытындылар жасап, соны идеялар,
пікірлер айтады. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.