Жаңа педагогикалық технологияларды география сабағында қолдану

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 33 бет
Таңдаулыға:

Ф – ОБ – 001035

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі.

Қ.А. Ясауи атындағы Қазақ – Түрік университеті.

Жаратылыстану факультеті.

География кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС.

Тақырыбы: Жаңа педагогикалық технологияларды география
сабағында қолдану.

Ғылыми жетекші:
аға оқыт. Серім. А.
Орындаған:
Джолдыбаева Г
Тобы : ЖГА - 515

Түркістан 2008 жыл.

Ф-ОБ-001035

Жоспар:

Кіріспе.
1.тарау.Географиялық білім қалыптастырудағы жаңа педагогикалық
технологиялардың орны.
1.1. Географиялық білімдерді жинақтау жолдары.
1.2.Ақпараттық - коммуникациялық технологияны қолдануға пән
мұғалімдерін дайындау.

2.Тарау.География сабағындағы жаңа педагогикалық технологиялар.
2.1.Қашықтан оқыту, модульдік технология, дамыта оқыту, проблемді оқыту
технологиялары.
2.2. Электронды оқулықтың көмегімен географияны оқыту
2.3.Жаңа педагогикалық технологиялардың тәрбиедегі маңызы.

Қорытынды.

Пайдаланылған әдебиеттер.

Ф-ОБ-001035

Тақырыптың өзектілігі. Курстық жұмысымның тақырыбы Жаңа
педагогикалық технологияларды география сабағында қолдану.Менің
ойымша, бұл тақырып өте қызықты және өзіне тән күрделілігімен
ерекшеленеді.
“Білікке сенер заманда ешкімге есе бермейік, білікке сенер заманда
қапы қалып жүрмейік” деп ұлы бабамыз Абылай хан айтып кеткендей,
ертеңгі келер күннің бүгінгіден гөрі нұрлырақ болуына ықпал етіп,
алға апаратын құдіретті күш - білімде. Тәуелсіз еліміз жылдар өте
әлемдегі озық елдермен иық тіркестіруі үшін де жан –жақты білімі
бар, саясатқа, мәдениетке жетік, зиялы азаматтар шоғыры болуын талап
етеді.
Өнер мен білім халқының сауаттылығы – қай елдің болсын баға
жетпес байлығы.Әрбір күні өзгеріске толы бүгінгі жауапты кезеңде
заман көшінен қалып қоймай, уақыт талабына сай ертеңгі болашақты
жас ұрпақты білімді етіп тәрбиелеу – ұстаздарға зор жауапкершілікті
жүктейді.Ол мұғалімнен үздіксіз ізденуді , өз білімін үнемі
жетілдіріп отыруды талап етеді.Өйткені еліміздің ертеңі – бүгінгі жас
ұрпақтың қолында.

Тақырыптың мақсаты: Білім берудің біртұтас ақпараттың жүйесін
құру арқылы оқушылар мен студенттердің білім деңгейін көтеру.
Оқушылардың кез-келген мектептер, колледждер мен университеттердегі
оқу бағдарламалары бойынша оқып, білім алуларына жағдай туғызу
болмақ. Коммуникациялық каналдарды ауқымды түрде тарату курсы
маңызды міндеттерді ойдағыдай іс жүзінде асыруға септігін
тигізбек.

Тақырыптың міндеті: Білім де тез ескіретін болды, оны үнемі
жаңартып отыру қажет. Бүкіл өмір бойы оқу қажеттілігі туды, себебі,
тек білім арқылы ғана адамның әлеуетін көтеріп, экономикалық
өркендеуге және әл-ауқатты арттыруға болады. Оқу-тәрбие үрдісінде
жаңа технологияларды жүйелі түрде пайдалана отырып, оқушылардың
білім сапасын арттыру.

Тақырыптың зерттеу обьектісі: Қазіргі кездегі игеріліп жатқан жаңа
технологиялар болып табылады. Олар қашықтан оқыту технологиясы,
интерактивті тақта, проблемалық оқыту технологиясы және т.б.

Тақырыптың құрылымы: Курстық жұмысымның жоспары кіріспеден, 1 және
2 тараулардан, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттерден тұрады.

Ф-ОБ-001035

1.Тарау. Географиялық білімдерді қалыптастырудағы жаңа педагогикалық
технологиялар.

1. Географиялық білімдерді жинақтау жолдары.

Географиялық білімді жинақтау үшін оқушыларға ең алдымен оқу
процесі кезінде жаңа оқыту технологиялары мен оқытудың дұрыс
әдістерін қолдану қажет.
Сабақты ұйымдастыру барысында оқушылардың барлығы да жетістікке
жететініне сенімді болуы керек. Жетістік- тұлға болып қалыптасудағы
ең негізгі шарт болып табылады. Оқушы егер талпынып жетістікке жете
алмаса, ол өзіне деген сенімін жоғалтады.Тұрақты түрде қайталанатын
сәтсіздіктер оқушылардың оқуға деген ынтасын төмендетеді. Тәжірибиелі
ұстаздар мұны жақсы біледі. Олар ешқашан ескертулер мен екілік
бағаларды көп қолданбайды. Керісінше, сәтсіздікке жолыққан оқушыларды
барынша қолдауға, жәрдем беруге тырысады, міндетті түрде қолпаштап,
кішкентай жетістігі үшін де мақтауға тырысады. Егер оқушылар алдына
қойған тапсырманы орындап, жұмысты барынша қызығушылықпен және
рақаттанып орындайтын болса және де сабақ қызықты әрі тартымды
болып өтсе- бұл оқушылардың оқуға деген жігерін арттырады.
Оқу процесін ұйымдастыру барысында оқушылар не еістеп жатқанын
және не үшін бұл жұмысты орындап жатқанын нақты білуі қажет Басқа
сөзбен айтқанда, мақсат айқын болып, оған жету жолдары да анық
болуы қажет.
Сабақ өту барысында зейінді жіберілген қателіктерге емес, кішкентай
болса да сәттіліктер мен жеңістерге назар аудару қажет.
Жұмыс барысындағы жеңіс- мұғалім, оқушы және ата-ананың арасындағы
түсіністіктің негізі болып табылады. Әр дама өз өмір жолында әр
түрлі жылдамдық пен өзінің жолымен жүреді, мұны өзгертуге болмайды.
Дегенмен, өмір жолында адами құндылықтарды жоғалтпауға әсер ету бұл-
оқу мен тәрбиенің негізгі мақсаты.
Оқыту және тәрбие беру барысында оқудың түрлі формаларын
қолдануға болады: тірек-конспектілер, сынақтар, географиялық диктанттар,
сөзжұмбақтар, практикалық жұмыстар, т.б.
Оқыту кезінде әр түрлі педагогикалық технологиялардың маңызы өте
зор. Қазіргі таңда мұндай технологиялар өте көп. Олар: қашықтан
оқыту технологиялары, дамыта оқыту технологиялары, проблемалық оқыту
технологиялары және т.б.

Ф-ОБ-001035
География курсын оқытуда диспут сабағын қолдану. Диспут сабағының
негіздері.
Дидактикада сабақты классификациялаудың бірнеше түрі қолданылады
(экскурсия сабағы, өзіндік жұмыс сабағы және т.б.). Оқу процесінің
этаптары бойынша ( кіріспе, қайталау сабақтары ); негізгі дидактикалық
мақсат бойынша ( жаңа материалды игеру, білімді жетілдіру, қайталау
сабақтары, аралас сабақ ). Сабақ түрлеріне қосымша ретінде негізгі
дидактикалық мақсат бойынша сабақтар проблемалық және проблемалық
емес болып бөлінеді.
Проблемалық сабақ дегеніміз – сабақ үстінде мұғалімнің оқушыларға
проблемалық сұрақтар қойып, оны шешу жолдарын іздестіруді мақсат
еткен сабақ түрі.
Проблемалық сабақтың бірнеше түрі туралы Л.М. Панчешникова өз
еңбектерінде өте жақсы баяндап жазып өткен. Проблемалық оқыту
технологиясына негізделе И.М. Базина ұжымдық ойлау технологиясын жасады.

Сыныптық-сабақтық ұжымдық жұмысты оқушылардың топтық формасымен
қалыптастыру жөн болып табылады. Қазіргі таңда диспут сабақтарының
өткізілуі- методикада маңызды болып саналады. Диспут сабақтарын
өткізудегі дайындық тікелей мұғалімге қатысты екенін есте сақтаған
жөн. Сабақты ұйымдастыруда уақытты үнемдеу және материалдарды
дайындауға көп көңіл бөлу керек. Бұл сабақ түрі оқушылардың
қабілеттерін жоғарғы деңгейге көтеруге мүмкіндік береді. Бұл
жайында итальян педагогы М.Монтессори былай деген: Баланы ең жақсы
түсінетін екінші бала.
Диспут сабағында мұғалім оқушыларға жаңа ашылуларға жол сілтейді,
ақиқатқа жетудегі дидактикалық іс-әрекетке баулиды, сонымен қатар,
оны ғылыми ізденістің серіктесі ретінде жетілдіреді. Бұл баланың
ойлау қабілетін дамытып, оны жаңа заңдылықтарды ашуға, практикалық
проблемалардың шешу жолдарын табуға, сонымен қатар демократиялық
қарым-қатынастың дамуына жағдай жасайды.
Жаңа материалды игеру кезінде ақпараттық жеткіліксіздікті
болдырмау қажет. Егер жаңа материал мазмұны және игерілу тәсілі
жөнінен көзделген дәрежеде болса, онда ол оқушының қызығушылығын,
көп білуге деген талпынысын, белгілі сұрақ бойынша өзіндік пікір
жинауына үндеп, көзқарасы мен қызығушылығын арттырады.
Осылайша, диспут сабағының психологиялық кеңістігі оқушылардың
эмоциялық қобалжуына тікелей әсер етеді. Қобалжу, өз кезегінде,
оқушының дүниетанымының қалыптасуына, таным қажеттілігіне әсерін
тигізеді.
Диспут сабағы ең негізгі 3 деңгейден тұрады:
1.Проблеманың құрылымы.
2.Проблеманың шешімі.
3.Қорытындылау.

Ф-ОБ-001035
Диспут сабағы мынадай қасиеттерге ие: жұмыстың ұжымдық формасын,
топтағы қатысушылардың өзара қарым-қатынасы, бірігіп жұмыс жасау және
т.б. Бұл қасиеттер оқу-танымдық процестің белсенділігін арттыруға
бастайды.
Іс-әрекет түрлерімен алмасу – проблема шешімінің әр түрлі
мүмкіндіктерін анықтауға көмектеседі.
Өзара түсінісушілік – қатысушылардың бірлесіп жұмыс істеуінің
негізі. А.Сент – Экзюперидің мына бір сөздері бәріне таныс болар:
Дүниедегі ең үлкен құндылық-адамдардаң қарым-қатынас құндылығы.
Диспут сабағындағы сәтсіздіктерді болдырмау үшін өнімділік
заңдылығын есте сақтаған жөн: бекіту, мадақтау, әзіл-оспақ, әзіл,
келісімді қол алысу, ишара, жылдам, әрі сапалы жұмыс істеуге
дағдылану, сенімді қалыптастыру, сәттілікке деген сенім, сабақтың
тақырыбына байланысты шегіну, жақсы бағалардың көбеюі, іс-әрекетті
ұйымдастыру, диалогқа себеп болатын сұрақтар, топтық жұмысты
ұйымдастыру, мақсатқа бағытталған қателік, дауыстап ойлану, ойлануға
мүмкіндік беретін ұтымды үзіліс, қатысушылардың белсенділігі мұғалім
белсенділігінің артуына әсер етеді.
Диспут – сабағы оқушылардың ақыл- ойын белсенді пайдалануға, ізденіске
мақсат етуге үндейді, ойлау қабілетін дамытады, танымдық қызығушылығын
қалыптастырады.

Географияны оқыту әдістемесінде ойын сабағын қолдану.
Географияны оқыту әдістемесінде мақсатқа жеңіл жетудің көптеген
тәсілдері бар. Ең көп тарағаны – ойын сабақ. Ойынды тиімді тәсіл
ретінде қолдану тарихы тереңге кеткен. Оны ежелгі грек ойшылы
Платонның еңбектерінен көруге болады.
Мектеп практикасына ойындарды енгізу әдістемелерін отандық авторлар
да, шетел авторлары да дайындалған әр түрлі пәндер бойынша, соның
ішінде география да бар, сабақ өткізуге арналған ойындар
жинақтары шығарылды. Оқытуға арналған ойындар атауларының әр түрлі
эпитеттері бар: оқыту рөлдік, оқу, иммитациялық ойындар деп атау
керек деген пікір де бар.
Географияны оқу барысында тақырыпты меңгеру деңгейі мына
жағдайларда жоғарылайды:
- ойындар өткізу әдістемесінің теориялық негізін жасауда география
курсының сызықтық- сатылық логикасы ескеріледі;
- ойындар мектеп курсындағы негізгі экономикалық және экономикалық-
географиялық түсініктерді ашу және қалыптастыру үшін өткізіледі;
- ойынды өткізу процесінде оқушылардың танымдық және шығармашылық
белсенділігін арттыратын әдістер мен құралдар қолданылады;
- берілген иммитациялық ситуацияда шешім қабылдау ұстанымдары
ашылады.

Ф-ОБ-001035
Ойынды өткізу процесінде : а) нақты бір құбылыс мысалын түсіндіру;
ә)ойын әрекеттерінің нәтижесін графикалық немесе басқа тәсілмен
бекіту; б) түсініктердің ерекше белгілерін анықтау, оларды оқушылармен
бірге бекіту керек.
Жаңа бағыттағы ойындарды іске асыру үшін оларды дайындау және
өткізу әдістемесі жасалынады. Бұл процесс кезеңімен өтеді;бастапқы
кезеңде модельдеу обьектісі таңдалады; оқу мақсаты мен міндеттерін
жасау керек; ойындық модельді жасауда иммитациялық модельдеу
принципін қолдану керек; ойын ережелері ойын сценарийінің мазмұны
болып табылады; ойын өткізілгеннен кейін оның нәтижелерін көрсетіп,
білімді бекітуде пайдалану керек; материалды бекітуді сауалнама
түрінде өткізген дұрыс, оның көмегімен материалды меңгеру деңгейін
анықтауға оңай болады.
Арқалық қаласының мектептерінде тәжірибеден өткен инновациялық
технологиялардың процесі ( 1 – сурет ).

1 – сурет. Ойын технологиясының оқушылардың дамуы мен білім
деңгейіне әсер етуі.
Жоғарыда көрсетілген география курсын оқытудың инновациялық
технологиялары Қостанай мен Ақмола облысының Торғай аймағындағы
қала мен ауыл мектептерінде қолданылды.
Ескере кететін бір жәйт, жаңа технологияны пайдаланудың үшінші
жылында оқушылар арасында жақсы және өте жақсы оқитындардың

Ф-ОБ-001035
саны көбейген. Зерттеу материалдарын сараптау бұл процестің негізгі
себептерін анықтауға көмектесті ( 2 сурет ).
Берілген технология бойынша мұғалімнің бірінші жылдары жұмысында
сабақтың құрылымы, формасы мен мазмұны өзгереді. Мұғалім рөлі де
түбегейлі өзгереді. Мұғалім белгілі бір деңгейде ғана оқу процесін
басқарып, оқушылардың өздігінен жасайтын танымдық әрекеттерін
ұйымдастырады. Ұстаздың ұйымдастырушы, консультант, фасилитатор рөліне
өтуі, одан сананың өзгеруін, оқушыларға деген басқа қарым-қатынастың,
эмоционалдық ынталануын талап етеді.
Бірінші жыл апробациялық тәсілдерге арналғандықтан, мұғалім
ойлағанының бәрі бірдей орындалмаса, өзін ыңғайсыз сезінеді.
Апробация кезінде мұғалімнің ашушаңдығы, оқушылардың шуы біршама
уақытты алады, осыдан келе оқушылардың білім алу деңгейі
төмендейді.
Ұсынылған технологияны қолданудың екі жылында оқыту үрдісі
біркелкі сипатқа ие болады. Оқушы мен мұғалім өздерін сенімді
ұстай бастайды. Бұрын ойналынған оқыту ойындарын қайта қолдану
кезінде мұғалім ойын ережесін түсіндіруден босап, уақытты біршама
үнемдейді.

2-сурет. География пәнінің үш жыл ішіндегі білім сапасының деңгейі.

Ф-ОБ-001035
Тәжірибиенің үшінші жылы оқушылардың пәнге деген қызығушылығы
өсуімен ерекшеленеді. Бұд кезеңде оқушылар оқу процесінде осындай
тәсілді пайдалануда үй тапсырмасының көлемі азайып, оқу материалы
есте жақсы сақталады, мәнерлеп сөйлеуге үйренеді, ойлау қабілеті
дамиды, қорқыныш кетіп, өзін көрсеті мүмкіншілігі артады.
Оқу материалын қайталау, бір деңгейден екінші деңгейге оңай өту, оқу
моделінің соңында жоғары балл алуға көмектеседі. Бұл оқушылардың
өз мүмкіншіліктеріне сенімді болуына жағдай жасайды. Көшбасшылық
қабілеті бар оқушылар консультант немесе жүргізуші рөлдерін ойнау
арқылы өздерін көрсетеді. Бұл оқу материалдарын басқалардан тез
меңгерген оқушыларға ғана қатысты.
Үшінші жылдың соңында оқу матеиалын жақсы және өте жақсы деген
бағаға меңгерген оқушылар саны көбейеді. Сонысмен қатар, мұғалім
оқушыларға қойылатын талаптың деңгейін төмендетпейді.
Тәжірибе көрсеткендей, ұсынылған технологияны үш жыл ішінде
меңгерген мұғалімдер дайындығы әр түрлі деңгейдегі сыныптарда да оқу
процесін өте жақсы ұйымдастыра алатын болады.
Бұл технологияның әмбебаптығы - оны оқушылардың оқу деңгейі
жоғары, орташа және төмен гимназия, лицей және жалпы білім беру
мектептерінде де қолдануға болады.

Ф-ОБ-001035

1.2.Ақпараттық - коммуникациялық технологияны қолдануға пән
мұғалімдерін дайындау.

Ақпараттандырудың негiзгi мiндеттерiнiң бiрi – мектепте компьютердi
оқыту құралы ретiнде қолдану: оның мүмкiндiктерiн жаңа материалды баяндауда
(бiлiмдi виртуальды өмiрде қолдану), үйрету программаларын қолдану арқылы
виртуальды лабораториялық жұмыстарды жүргiзу, баяндалған материалды бекiту
(тренинг), Интернет-технологияларды қолдану.
Ендi мұғалiмдердi оқушылардың үйрететiн мезгiлi келдi. Соңғы кезде
уақыт көрсетiп отырғанындай, мұғалiммен салыстырғанда оқушыда көп ақпарат
болатыны кейiнгi көрсетiлген тәжiрибелер дәлелдеп отыр. Сондықтан әрбiр
мұғалiм өз қызметiне ақпараттық технологияны пайдалана бiлуi қажет. Бұл
мәселе – бiлiм берудi ақпараттандырудың қажеттi шартына айналып отыр.
Мектеп мұғалiмдерiн ақпараттық технологиямен алғаш танысу институт
базасында өткiзiлетiн салаларының бiрi ретiнде қарастырылған.
Негiзгi мақсаты: бiлiм мекемелерi қызметкерлерiнiң ақпараттық мәдениетiн
қалыптастыруға жағдай жасау, оның iшiнде, жаңа технология құралын пайдалану
арқылы өзiндiк жұмыстарды ұйымдастыру.
Егер мұғалiм компьютермен таныс болмаса, онда оған психологиялық тұрғыдан
зияндылық жасамау керек. Ақпараттық технология құралдарын пайдаланудың
алғашқы ұғымдарын, оны дамытудың дағдысын қалыптастыру және мультимедиялық
құралдарды пайдалану арқылы оқу ақпараттарын беру әдiстемесi элементтерiн
демонстрация жасау.
Еліміздің саяси, әлеуметтік-экономикалык өзгерістерге сай білім беруді
жетілдіру бағыттарының бірі-білім беруді акпараттандыру.
Осы бағыттағы жұмыстар 1997 жылы қабылданған Орта білім беру жүйесін
ақпараттандырудың Мемлекеттік бағдарламасына сәйкес жүзеге асырылуда.
Бүгінгі таңда мектеп пәндерін компьютер көмегімен оқыту нәтижелілігін
зерттеудегі ғылыми проблемаларды шешу ең басты орын алады. Бұған себеп
психологиялық-педагогикалық проблемаларының оқыту процесін
компьютерлендірудің барлық бағыттарын жан-жақты қамтуы болып табылады.
Зерттеу нәтижелері көрсетіп отырғандай, мектеп пәндерін оқыту
процесінде компьютерді қолдану мұғалім мен оқушы қарым-катынасы жүйесін,
олардың іс-әрекеттерінің мазмұнын, құрылымын өзгерте отырып, түрлендіре
алады және осы әрекет мүшелерінің мотивіне әсер ете отырып, олардың
мотивациялык, эмоционалдық ортасына, сезімнің өсуіне әсер етеді.

Ф-ОБ-001035

Демек, оқыту процесінде компьютерді қолдану білім мен біліктілікке
қоятын талаптарды қайта қарап, жетілдіріп, жүйелеуді талап етеді.
Адамдарды әр түрлі әлеуметтік ортада өмір сүруге дайындау үшін білім
беру ісіндегі шығармашылық бастауды (креативтілікті) арттыру (дамыта білім
беруді қамтамасыз ету), қазіргі білім беру жүйесіндегі академиялық
жұртшылық білім беру жүйесін дамытудың маңызды және перспективалык,
акпараттық және телекоммуникациялық технологияларды пайдалану негізінде
кашықтықтан оқыту әдістерін кеңінен енгізу керек екенін мойындап отыр.
Ғылыми білім беретін интернет-ресурстардың көлемінің өсуі адамзаттың
әлемдік мәдени-тарихи жетістіктеріне жетудің мүмкіндігі білім берудін
мазмұнының ролін өзгертеді. Дәстүрлі білім берудің негізгі мақсаты таңдап
алынған мазмұнды оқушыларға жеткізу болып табылатын бірыңғай көздерге -
оқулықтар мен оқу құралдарына шоғырландырылады. Web - ортада, СВ КОМ. ВҮВ-
тасушыларда, электронды кітаптар мен виртуальді кітапханаларда бар білімдік
ақпараттық қол жетімділдігі және көлемнің ұлғаюы және қашықтықтан оқыту
қызметі нысандарының ашықтығы оқушылардың дүниетанымын әлемдік деңгейге
дейін кеңейтеді.

Ф-ОБ-001035

2.Тарау. География сабағындағы жаңа педагогикалық технологиялар.
2.1. Қашықтықтан оқыту, модульдік технология, дамыта оқыту
технологиялары.

“XXI ғасырда білімі дамымаған елдің тығырыққа тірелері сөзсіз”
делінген Президентіміз Н.Ә.Назарбаевтың 18 ақпан 2006 жылғы Қазақстан
халқына Жолдауында .Бұл мәселе жалпы беретін мектептерге байланысты
айтылып тұрғаны белгілі. Кез –келген мектептен толыққанды сапалы
білім алған , оның бағдарламасын толық меңгерген оқушыдан болашақта
жақсы маман, білімді азамат шығары сөзсіз. Себебі, біз қадам
басқан ХХI – ғасыр жан – жақты дамыған білімді, өз ісіне және
өзгенің ісіне әділ баға бере алатын, өзіне сенімді азамат
тәрбиелеуді талап етіп отыр.
Мектепте жұмыс атқаратын, яғни балаларға жүрек жылуын
беріп, оларды білім нәрімен сусындататын әрбір мұғалімге қойылатын
қазіргі талап өте үлкен. Мұғалім өзінің инновациялық іс - әрекетін
қалыптастырып, оны меңгеріп , сол жаңа педагогикалық технологияларды
оқу – тәрбие үрдісінде жүйелі түрде пайдалану арқылы оқушылардың
білім сапасын арттыру қажет.

Технология
дегеніміз - қандай болса да белгілі бір іске қолданылатын
қабылдаудың жиынтығы. Технология – оқытудың жоспарланған
қорытындыларына жету процесі .
Педагогикалық технологиялар– бұл білімнің басымды мақсаттарымен
біріктірілген пәндер мен әдістемелердің: байланысқан міндеттерінің,
мазмұнының, формалары мен әдістерінің күрделі және ашық жүйелері,мұнда әр
позиция басқаларына әсер етіп, ақыр аяғында оқушының дамуына жағымды
жағдайлар жиынтығын құрайды
Бүгінгі таңда П.М.Эрдниевтің дидактикалық бірліктері шоғырландыру
технологиясы, Д.Б.Эльконин мен В.В. Давыдовтың дамыта оқыту технологиясы,
В.Ф.Шаталовтың оқу материалдарының белгі және сызба үлгілері негізінде
қарқында оқыту технологиясы, М.Чошановтың проблемалық модульді оқыту
технологиясы, П.И.Третьяковтың, К.Вазинаның модульды оқыту технологиясы,
В.М.Монаховтың, В.П.Беспальконың және басқа көптеген ғалымдарың
технологиялары кеңінен танымал.
Қазақстанда Ж.А.Караевтің, Ә.Жүнісбектің және т.б.ғалымдардың оқыту
технологиялары белсенді түрде қолданылуда.
Жаңаша оқытудың негізгі мақсаты оқушыға деген сенімді бағыт
беру, түзету енгізу. Жаңа технологияларды пайдаланғанда мына
жағдайларды ескерген жөн :
- қатар отырған топтың білім деңгейін ескеру;
-әдістеме мен технологияның сабақтастығы.

Ф-ОБ- 001035
Бастысы :
-оқушының өз бетінше іс - әрекет жасау тәсілдерін меңгеруде
мұғалім тарапынан көмек беруді біртіндеп азайту.
-мұғалімнің ықыласы мен шеберлік деңгейінің болуы.
Қазіргі білім беру саласында оқытудың озық технологияларын
меңгермейінше сауатты, жан – жақты маман болу мүмкін емес. Жаңа
технологияны меңгеру мұғалімнің өзін - өзі дамытып, оқу – тәрбие
үрдісін тиімді ұйымдастыруына көмектеседі. Жаңа технологияның жаңа
мақсаты бойынша ”Оқытуды ізгілендіру“ қажет. Ол оқыту құралдарына
деген көзқарасты да өзгертуді талап етеді. Оқу құралдары оқушының
өздігінен танымдық іс - әрекетін жүргізе алатындай құралдар болуы
керек.
Жаңа технологияның принциптері – оқытуды ізгілендіру,
өздігінен дамитын, дұрыс шешім қабылдай алатын, өзін - өзі
жетілдіріп, өсіруші, тәрбиелеуші тұлға қалыптастыру болып табылады.
Қазіргі кездегі педагогикалық әдебиеттерде төмендегідей білім
беру технологиялары ұсынылады; дамыта оқыту технологиясы, модульдық
оқыту технологиясы, ойындық оқыту технологиясы, сызбалық технология,
т.б.
Қазіргі кезде әдебиеттерде даму бағытын қамтитын 50 – ден астам
оқыту технологиясы қолданылып жүр. Оқытудың қазіргі технологияларын
оқыту үрдісінде қолдану оқыту технологиясына қызығушылық таныту,
ынта қою, оның мақсат – мазмұнын, болашағын түсініп, іс жүзіне
асыра білу белгілі бір мақсатты, жүйелі дайындықтың нәтижесі болып
табылатыны.
Заман талабына сай технологияларды қолдану ауқымы, түрлері өзгеріп
отырады. Бірақ, ең басты технологияларды тиімді, жүйелі қолдану керек.
Жаңа педагогикалық технологиялар:
• Жобалау технологиясы;
• Дамыта оқыту технологиясы;
• Модульдік оқыту технологиясы;
• Сын тұрғысынан ойлауды дамыту;
• Сатылай комплексті талдау;
• VTS бағдарламасы;
• Деңгейлеп оқыту технологиясы;
· Проблемді оқыту технологиясы
• Бағдарламастырылыған оқыту технологиясы
Жаңа технологияны қолдану төмендегідей кезеңдер арқылы іске
асырылады:
1-кезең – оқып үйрену
2- кезең - меңгеру
3-кезең - өмірге енгізу, тәжірибеде қолдану
4-кезең – дамыту, нәтижесін тексеру.

Ф-ОБ-001035

Жаңа педагогикалық технологиялардың нәтижелері:
1. Түрлі әдістерді пайдалану сабақтың нақты мәнін терең ашуға
көмектеседі.
2. Оқушылардың барлығын сабаққа қатыстыруға мүмкіндік туды.
3. Олардың әрқайсының деңгейін анықтай аласың.
4. Оқушылардың көбін бағалауға мүмкіндік аласың.
5. Оқушыларды ізденіске баулып, өз бетімен жұмыс істеуге үйретеді.
6. Оқушылардың қабілеттері, сөз саптау еркіндігі, ұйымшылдығы,
шығармашылық белсенділігі артады.
7. Жеке тұлғалық сипатын дамытуға, шығармашылығын шыңдауда, өзіне деген
кәсіби сенімін қалыптастырады.
Педагогикалық үрдісте жаңа технологияларды енгізіп, интерактивті
оқытуды пайдалану мұғалімдерді шеберлік жағынан шыңдайтындығына дау
тудырмайды. Білім туралы Заңда қабылданған білім беру жүйесінің жаңа
моделі 2004 жылы ЮНЕСКО ұсынған халықаралық білім жүйесіне
сәйкестендірілген. Осы заңның 8-бабында білім беру жүйесі басым міндеті
ретінде оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру,
халықаралық, ғаламдық, коммуникациялық желілерге шығу деп аталып отыр.
Қазіргі білім беру саласында оқытудың озық технологияларын
меңгермейінше сауатты, жан-жақты маман болуы мүмкін емес.
Жаңа технологияны меңгеру мұғалімнің интелектуалды, кәсіптік
адамгершілік, рухани азаматтық және де басқа көптеген адами келбетінің
қалыптасуына әсерін тигізеді, өзін-өзі дамытып, оқу-тәрбие үлгісін тиімді
ұйымдастыруына көмектеседі.
Сабақта қолданылатын әдістер көмегімен жеке тұлға ретінде жан-жақты
дамыған, шығармашылық ойлау білімі меңгеріледі.
Педагогикалық технологияларды талдау барысында мына факторлар ескерілуі
керек:
• Алынып отырған технология сабақтың тақырыбы мен мазмұнына сай болуы;
• Тиімділігі, жүйелілігі және басқа жақтары.
ХХІ ғасырда барлық елдер бірінші орынға білім беру сапасын қояды. Оның
өлшемі тек сауаттылық деңгейімен (жазу, оқу, есептеу) өлшенбейді, оның
критерийі - функционалдық сауаттылық.
Бұл проблемаларды шешуде жаңа технологиялардың атқаратын орны бөлек.
Болашақта өркениетті елдердің жоғары технологиясын меңгерту, дүниежүзілік
білім кеңістігіне шығу-бүгінгі күннің мақсаты.

Ф-ОБ-001035

Қашықтықтықтан оқыту (ҚО) - білім, білік дағдыларды алу үрдісі, бұл
кезде оқыту процедураларының тұтас немесе белгілі бір бөлігі оқытушы мен
студенттің территориялық алшақтығына қарамастан жаңа ақпараттық және
телекоммуникациялық технологиялардың көмегімен жүзеге асырылады.
Қашықтықтықтан оқыту технологиясының кейс және желілік технология деген
түрлерін ерекшелеп көрсетуге болады.
Қашықтықтан оқыту технологиясының дамуына Интернеттің әсерін бағалау
қиын. Ол ара қашықтықтықты қысқартумен қатар, оқытушы мен студентке
анағұрлым көп еркіндік береді. Енді тыңдаушы немесе студент тапсырмалар
және тестпен өзіне ыңғайлы уақытта айналыса алады. Оқытушы материал
мазмұньн жедел түрде өзгерте алады. Қашықтықтан оқыту технологиясының
дамуы - біздің білім беру жүйесінің болашағы болып табылады. Шетелде
күндізгі немесе қашықтықтан білім берудің қайсысының дұрыстығы жөнінде сөз
де болмайды. Өйткені, басты орынды қашан да сапалы білім алады.
Қашықтықтан оқытуда өз бетінше жүргізілетін жұмысты
сөзжұмбақтар, шарада немесе тапсырмалар арқылы
ұйымдастыру, жаңа тақырыптарды меңгеру үшін өте ыңғайлы. Қашықтықтан
оқытудың жетістігі - оқытушының өзінің қатысуынсыз оқушылар назарын өзінен
тыс қалдырмауға қабілеттілігіне байланысты болады. Жаңа тақырып бойынша
берілетін материал баспаға шығарылған түрде қашықтықтан оқыту курсында
электрондық түрде немесе электрондық оқулық түрінде беріледі. Жаңа
тақырыпты бұлай баяндау кезінде сабақтың басты элементі форум немесе чат
болып табылады. Мұндай баяндаулар алдын ала жоспарланып, алдын ала
даярланған сценарий бойынша жүргізіледі. Оқу үрдісіне тьютор белсенді
қатысады. Қашықтықтан оқытуда жаңа материалды баяндаудың тағы бір нұсқасы
виртуалды шебер. Әдетте оқу материалын баяндау және талқылау бір мезгілде
жургізіледі.
Қашықтықтан оқыту жүйесін әрқайсысы өз кезегінде бірнеше
компоненттерден тұратын үш компоненттің жиыны ретінде карастыруға болады.
Олар:
• Дидактикалық жүйе;
• Технологиялық жүйе;
• Қамтамасыз ету жүйелері.
Қашықтықтан оқыту үшін оқытудың жалпы дидактикалык бес әдісін қолдануға
болады:
1. Ақпараттық-рецептивті;
2. Репродуктивті;
3. Мәселелік мазмұндау;
4. Әвристикалық;
5. Зерттеу;

Ф-ОБ-001035
Қашықтықтықтан оқытуды ұйымдастыру технологиялары
Білім беру жүйесін ақпараттандырудың негізгі бағыты XXI ғасырдың
талаптарына сәйкес қоғамды дамытудың жоғары тиімділікті технологияларына
сүйенген жаңа білім стратегиясына көшу болып табылады.
Білім беру жүйесін ақпараттандыру бағыты жаңа ақпараттық
технологияларды пайдалану аркылы дамыта оқыту, кашыктыктан оқыту, дара
тұлғаға бағыттап окыту максаттарын жүзеге асыра отырып, оку-тәрбие
үрдісінің барлық деңгейлерінің тиімділігі мен сапасын жоғары-латуды
көздейді.
Қашыктықтан оқыту ұғымын кең мағынада алсақ, бұл-тыңдаушылар мен
оқытушылардың бір-бірінен кеңістікте алыстатылған оқу формасы. Ал,
тармағынадағы қашықтықтан оқу ұғымы тындаушылар мен оқытушылар арасындағы,
сонымен қатар тыңдаушылардың өзара белсенді ақпаратпен алмасуын
қарастыратын және жоғаргы дәрежедегі қазіргі жаңа ақпаратгық
технологияларды (аудио-визуальды кұралдар, дербес компьютерлер,
телекоммуникация құралдары, т.б.) пайдаланатын белгілі бір тақырыптар, оқу
пәндері бойынша ұйымдастырылатьш оқу процесі.
Қашыктықтан оқытуды ұйымдастырудың әр түрлі технологиялары бар:
Кейс-технология - оқытушы-тьюторлардың дәстүрлі және қашықтықтан
консультацияларды үйымдастыру кезінде мәтіндік, аудиовизуальды және
мультимедиалық оқу-әдістемелік материалдарды жинау және оларды
пайдаланушылардың өз бетінше меңгеруі үшін жіберуге негізделген.
Кейс технологиясы(ағылшынның сasе—портфель) оқытуда жасалынған әдістемелік
материалдармен іске асырылады.
Кейс-технология арналған материалдар түрлері мыналар:
1. Әдістемелік нұсқалар. Оқу құралдары мен глоссарий. Оқушыларға
оқужоспарындағы пәндер бойынша әлектрондық тасымалдауышта (CD-ROM) оқу-
әдістемелік материалдардың кешені (кейс) беріледі. Кешенді даярлауда
ұжымдық әдістер, жобалау әдістері пайдаланылады. Мұндай әдістер
тыңдаушылардың белсенділігін арттыруға, шығармашылық қабілеттерін
белсендіруге
2. Жұмыс дәптері.
3. Анықтама.
4. Оқу, аудио, бейне материалдары.
5. Бақылау және емтихан материалдары.
Қашықтықтықтан оқытуға арналған кейстердің сапалық қасиеттері: курстың
терминдер мен ұғымдарына арналған гипертекстік құрылымы; пайдаланушыға
ыңғайлы құрылым – мұғалім материалды беру реті мен бейнелеудің бірнеше
түрін таңдай алады. Сол арқылы бір оқу материалын әр түрлі аудитория үшін
әдістемелік қажеттілік болса әр түрлі түрде беру мүмкіндігі бар; кейстің
құрамына белгілі бір нормативті талаптар жоқ. Кең таралған документтер мен
дыбыс, анимация, графикалық кірістірулер, слайд-шоу пайдаланылады; оқушы
оқулықтың кез келген бетін қағазға шығара алады; оқушы оқу материалдарына
кез келген әдіспен қол жеткізе алады

Ф-ОБ-001035
(Интернет, CD-ROM); оқулыққа кіріктірілген білімді тексеру жүйесі бар;
оқулық бетінен Интернет ресурстарына қол жеткізуге болады.
Желілік –технология - білім алушы, оқытушылар, әкімшілік арасындағы
интерактивті өзара әсері мен оның оқу-әдістемелік қүралдармен жабдықталуын
қамтамасыз етуде телекоммуникациялық желіні қолдануға негізделген;
Оқытудың желілік –технологиясына жатады: интернет желісін пайдалану;
электрондық поштаны пайдалану; телекоммуникациялық құрылғыларды пайдалану;
мультимедиамен жабдықталған, интернетке шығу мүмкіндігі бар желелік
компьютерлік класс;
Электронды почта тыңдаушыларға курстың негізгі мәселелері бойынша
конфиденциалды хат жазысуға мүмкіндік береді. Электронды почта арқылы
ақпаратты жоғары жылдамдықпен жіберу мүмкіндігінің арқасында тыңдаушыға
көмек дер кезіңде, сұранысты алған соң бірден көрсетіледі. Интернет
көмегімен тыңдаушылармен кері байланыс орнатып қана қоймай, олардың оқу
қызметін бақылауға, бағалауға болады.
Қашықтықтан оқыту технологиясы бойынша оқытушының негізгі міндеті
білім алушының келесі түрдегі орындалатын өз бетінше жұмысын басқару болып
табылады: туындайтын мәселелерді қарастыру; мақсат пен міндеттерді қою;
білім, тәжірибелерді беру; ұйымдастыру қызметі; білім алушылардың арасында
өзара байланысты ұйымдастыру; оқу процесін бақылау. Тыңдаушылар қашықтықтан
оқыту кезінде білім беру процесінің негізін қолайлы уақытта, ыңғайлы
орында, тиімді темптегі өз бетінше жұмыс құрайды. Сондықтан тындаушылар
өз бетінше жұмыстың
техникасы мен әдістемесін, жоғарғы деңгейде білімді өз бетімен толықтыру
негіздерін меңгеруі қажет. Сонымен бірге нәтижелі түрде оқу үшін жаңа
ақпараттық технологияның кұралдарымен жұмыс істей білуі тиіс.
Сонымен, қашықтықтан оқыту — адамның білім алуға және ақпарат алуға
деген құқықтарын іске асыратын үздіксіз білім беру жүйесі нысандарының бірі
ретінде мамандардын негізгі қызметін атқара жүріп білімін, біліктілігін
арттыруға мүмкіндік береді.

Модульдік оқыту технологиясы.
Модуль дегеніміз –қандайда бір жүйенің, ұйымның нықталатын, біршама дербес
бөлігі.
Оқу модулі қайта жаңғыртушы оқу циклі ретінде үш құрылымды бөліктен тұрады.
Кіріспеден, Сөйлесу бөлімнен тұрады және Қорытынды бөлімнен тұрады. Әр
оқушы оқу модулінде сағат саны әр түрлі болады. Бұл оқу бағдарламасы
бойынша сол тақырыпқа, тақырыптар тобына немесе тарауға бөлінген сағат
санына байланысты.
Оқу модулінің ерекшілігі –жалпы сағат санына қарамастан,кіріспе және
қорытынды бөлімдерге 1-2 сағат беріледі. Барлық қалған уақыт сөйлесу
бөлімінің меншігінде болады.

Ф-ОБ-001035
Кіріспе бөлімінде мұғалім оқушыларды оқу модулінің жалпы құрылымымен, оның
мақсат-міндеттерімен таныстырады. Сонан соң мұғалім осы модулінің барлық
уақытында есептелген оқу материалын қысқаша (10-20 минут ішінде), сызба,
кесте және т:б: белгілік үлгілерге сүйене отырып түсіндіреді. Тақырып
мазмұнына (тұтас тақырып немесе тарау бойынша) өсу бағытымен
–қарапайымнан күрделіге, репродуктивтік тапсырмалардан шығармашылық
сипаттағы тапсырмаларға, зерттеушілік қызмет элементтеріне қарай бірнеше
мәрте қайта оралып отыру әр оқушыға оқу материалымен жұмыс істей отырып, өз
қабілеттерін, жадын, ынтасын, ойлауын, ауызша және жазбаша тілін
дамытады.Психологтардың пайымдауынша, әрбір дербес тарауды оқып-үйрену үш
негізгі кезеңнен тұрады: кіріспе –қызықтырушылық, опериационалдық-танымдық
және рефлексиялық-бағалау кезеңдерінен тұрады.
Психологтар дәлелдегендей, білімді неғұрлым тиянақты меңгеру үшін
оқушылардың мақсатты түсінуі аса маңызды. Ол үшін психологтардың пікірінше
, мақсат оның мағынасы нақты айқын белгіленіп, мақсатқа жету тәсілдері
көрсетілуі керек.
Объектілердің нақты қасиеттері жайлы білімді қалыптастыруға түсіндіруді
сызба және белгілік үлгілер түрінде көрініс тапқан әрекетін бастаған
тиімдірек екені эксперимент көрсетіп отыр.
Қандай да бір құбылысты тану барысында адамда оны түсінгендік, меңгергендік
сезімі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.