Жаңа тұрпатты мұғалімнің біліктілік сипаты педагогикалық мамандықтар бойынша МЖМББС-ның мазмұндық негізі
Жаңа тұрпатты мұғалімнің біліктілік сипаты педагогикалық мамандықтар
бойынша МЖМББС-ның мазмұндық негізі
Құрметті Бақыт Тұрсынұлы! Құрметті әріптестер!
Елімізде білім беру мәселелері бойынша бүкіл қоғамның назарын аударған
келелі іс-шараны ұйымдастырып отырған Қазақстан Республикасы-ның Білім және
ғылым министрі Бақытжан Тұрсынұлы Жұмағұловқа үлкен ризашылық білдіргім
келеді. Қазақстан Республикасы президентінің ерекше көңіл аударуымен
Бақытжан Тұрсынұлының жаңашылдық қызметі еліміздің дамуындағы білім берудің
басымдылығын көрсете алды деп санаймын.
Педагогикалық жоғары оқу орнының ректоры ретінде, мен, елімізде білім
беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асырудың жауапкершілігі
ең алдымен жоғары педагогикалық оқу орындары жүйесіне түсетінін, осы
жүйедегі өзгерістерге дайындық таныта алу қажеттігін толық түсінемін. Осы
тұрғыдан Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының жаңа тұрпатты мұғалім
даярлаудағы аса бір маңызды қызмет саласы туралы қысқаша баяндауға рұқсат
етіңіздер.
Тараз мемлекеттік педагогикалық институты 12 жылдық мектепте қызмет
атқаратын педагог қызметкердің біліктілік сипатын анықтайтын нормативті
құжат әзірлеуге жауапты базалық мекеме болып табылады. ТарМПИ-ның ғылыми
мектебінің басты табысы ретінде Жаңа тұрпатты мұғалім нобайы және 12
жылдық мектепте деңгей бойынша білім беретін педагогикалық қызметкердің
біліктілік сипаты атты нормативті құжаттардың әзірленуін айта аламын.
Аталған құжаттар Болон процесінің талаптарын орындау қажеттілігін
қамтамасыз ету үшін дайындалды. Сондықтан ТарМПИ базасында дайындалған
педагог кадрлардың біліктілік сипатының мазмұны Дублин дескрипторының
талаптарына барынша жақындатылған.
Өкінішке орай 2009 жылдың наурыз айында Қазақстан республикасы-ның
Білім және ғылым министрлігінің ТарМПИ базасында 12 жылдық білім беруге
көшу жағдайында мұғалімдердің кәсіби-педагогикалық даярлауды нормативті
құжаттармен қамтамасыз ету тақырыбы бойынша өткізілген республикалық
семинардың шешімдері жүзеге асырылмады. Семинарда ТарМПИ әзірленген
педагогикалық мамандықтар бойынша біліктілік сипаты МЖМББС мен оқу
бағдарламаларын даярлауда негіз болады деп табылған еді. Біз аталған
шешімнің орындалуын үнемі қадағалап отырмыз. Сондықтан соңғы уақытта
педагогикалық мамандықтар бойынша даярланған МЖМББС әлі де ірі
кемшіліктердің сақталғанын айтып кетуіміз керек. Бұл МЖМББС жалпы білім
беру циклының пәндерінің көптігінен, жалпы көп пәнділіктің сақталуынан, аз
көлемдегі кредиттердің бар болуынан, оқу бағдарламала-рының мазмұнында
іргелі және кәсіби бағыттылықтардың арасындағы арақатынастың жеткіліксіз
сақталуынан, оқу бағдарламаларының мазмұны мен оқыту процесінің құрылымының
шектелуінен байқалады. Ал оқыту процесінің құрылымының шектелуі білімгерлер
мен оқытушылардың академиялық еркіндігінің сақталмауына алып келеді.
Сондықтан педагогикалық қызметкерлердің деңгей бойынша біліктілік
сипатының талаптары МЖМББС құрастыруда толық ақтала бермейтініне басты
назар аударғымыз келеді.
Біз ТарМПИ деңгейінде болашақ мұғалімдерді даярлау процесінде деңгей
бойынша біліктілік сипатының талаптарына сәйкес қажетті құзыреттіліктерді
қалыптастыруда жүйелі жұмыстар атқарып келеміз. Болашақ мұғалім бойында
қалыптасуға тиісті түйінді және пәндік құзыреттіліктерді қалыптастыруға
бағдарланған 6 элективті пәндер (Бейінді оқытудың негіздері, Бейінді
оқыту педагогикасы, 12 жылдық білім беруді психологиялық қолдау
Мектепалды даярлық негіздері, Баланың мектепке дайындығының
психологиялық-педагогикалық диагностикасы, Жаңа тұрпатты мұғалім
қызметінің психологиялық-педагогикалық аспектілері) оқу жоспарына
енгізілді.
Жаңа тұрпатты мұғалімнің біліктілік сипаты туралы 8 халықаралық және
республикалық деңгейдегі іс-шаралар ұйымдастырылып, оларда ТМД елдерінің
және қазақстандық танымал ғалым-педагогтарының және тәжірибелі мектеп
мұғалімдерінің ғылыми шешімдері талқыланды.
Сонымен бірге, педагогикалық мамандықтар бойынша қазіргі қолданыста
жүрген МЖМББС-нда кемшіліктердің орын алып отырғандығын айтып кеткен жөн.
Стандарттардың мазмұнында әлі күнге дейін білім берудің құзырлылық
қатынасына өту мәселесі толық шешілген жоқ. Оларда қамтылып отырған білім
мазмұны Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінің әлемдік білім
кеңістігіне толық кірігуіне мүмкіндік бере алмай отыр.
Сол себепті ғалым-педагогтардың, Ұстаз жоғары педагогикалық оқу
орындарының Ассоциациясының бірлескен қызметтері арқылы төмегідей
міндеттерді шешу қажет деп санаймыз:
- қолданыста жүрген педагогикалық қызметкерлердің деңгей бойынша
біліктілік сипатын құзырлылық қатынас тұрғысынан қайта қарастырып, нақтылау
қажет (жоғары оқу орнынан кейінгі білім беруге де қатысты қарастырған жөн),
өйткені құзырлылық қатынас жаңа тұрпатты мұғалім даярлаудың және 2011-2020
жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасының
тұжырымдамалық негізі болып табылады;
- МЖМББС-да базалық, түйінді және пәндік құзыреттіліктер туралы
түсініктердің әртүрлілігін, құзырлылық қатынастың ұғымдық-түсініктік
аппаратында берілген анықтамалардың сәйкесссіздігіне байланысты жаңа
терминологиялық анықтама сөздігін жасау аса қажет. Құзыреттіліктер тапсырыс
берушілерге түсінікті тілде өрнектелуі тиіс;
- құзырлы маман даярлауда педагог кадрлардың біліктіліген арттыру
институттарының ролін күшейту қажет, олар шағын жинақталған мектептер (ШЖМ)
және ауыл мектептерінде бейінді оқытуды ұйымдастыруда дистанциялық және
электронды білім беруді жүзеге асыра алатын құзырлы маман дайындауда
белгілі қызмет атқарады;
- PhD докторларын дайындауда жетекші ұлттық жоғары оқу орындарын және
педагогикалық жоғары оқу орындарында дайындау желісін кеңейту;
Педагогикалық бағдар бойынша PhD докторларын дайындау тек Әл-Фараби
атындағы ҚазҰУ, Абылайхан атындағы ҚазХҚ және ХТ университетінде, Абай
атындағы ҚазҰПУ, М.Әуезов атындағы ОҚМУ жұргізіледі. Аталған оқу
орындарында PhD докторларын дайындау тек 6 мамандық бойынша: шет тілдері,
филологиясы, педагогика және психология, биология, математика, информатика,
кәсіби оқыту жүргізіледі. Сондықтан Білім беру бағыты бойынша PhD
докторларын дайындау көлемін кеңейту педагогикалық жоғары оқу орындары
есебінен көбейткен жөн.
Оның басты себебі жаңа тұрпатты мұғалім дайындаудың біліктілік сипаты
тек жетекші ұлттық жоғары оқу орындары мен мемлекеттік педагогикалық оқу
орындары қабырғасында қалыптаса алады, өйткені сапалы білім берудің іргелі
принциптерін жүзеге асырку үшін күшті ғылыми мектебі қалыптасқан оқу
орындарының тәжірибесі мен әлеуеті аса маңызды деп санаймыз. В условиях
перехода на 12-летнюю модель обучения нет другого выбора, как укреплять и
усиливать все составляющие педагогического образования, поскольку оно
решает важнейшую государственную задачу — обеспечивает
высококвалифицированными, конкурентоспособными кадрами все ступени
образования: дошкольные учреждения, общеобразовательные школы, специальные
коррекционные школы; систему дополнительного и послевузовского
образования.
Жаңа тұрпатты мұғалімнің біліктілік ... жалғасы
бойынша МЖМББС-ның мазмұндық негізі
Құрметті Бақыт Тұрсынұлы! Құрметті әріптестер!
Елімізде білім беру мәселелері бойынша бүкіл қоғамның назарын аударған
келелі іс-шараны ұйымдастырып отырған Қазақстан Республикасы-ның Білім және
ғылым министрі Бақытжан Тұрсынұлы Жұмағұловқа үлкен ризашылық білдіргім
келеді. Қазақстан Республикасы президентінің ерекше көңіл аударуымен
Бақытжан Тұрсынұлының жаңашылдық қызметі еліміздің дамуындағы білім берудің
басымдылығын көрсете алды деп санаймын.
Педагогикалық жоғары оқу орнының ректоры ретінде, мен, елімізде білім
беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асырудың жауапкершілігі
ең алдымен жоғары педагогикалық оқу орындары жүйесіне түсетінін, осы
жүйедегі өзгерістерге дайындық таныта алу қажеттігін толық түсінемін. Осы
тұрғыдан Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының жаңа тұрпатты мұғалім
даярлаудағы аса бір маңызды қызмет саласы туралы қысқаша баяндауға рұқсат
етіңіздер.
Тараз мемлекеттік педагогикалық институты 12 жылдық мектепте қызмет
атқаратын педагог қызметкердің біліктілік сипатын анықтайтын нормативті
құжат әзірлеуге жауапты базалық мекеме болып табылады. ТарМПИ-ның ғылыми
мектебінің басты табысы ретінде Жаңа тұрпатты мұғалім нобайы және 12
жылдық мектепте деңгей бойынша білім беретін педагогикалық қызметкердің
біліктілік сипаты атты нормативті құжаттардың әзірленуін айта аламын.
Аталған құжаттар Болон процесінің талаптарын орындау қажеттілігін
қамтамасыз ету үшін дайындалды. Сондықтан ТарМПИ базасында дайындалған
педагог кадрлардың біліктілік сипатының мазмұны Дублин дескрипторының
талаптарына барынша жақындатылған.
Өкінішке орай 2009 жылдың наурыз айында Қазақстан республикасы-ның
Білім және ғылым министрлігінің ТарМПИ базасында 12 жылдық білім беруге
көшу жағдайында мұғалімдердің кәсіби-педагогикалық даярлауды нормативті
құжаттармен қамтамасыз ету тақырыбы бойынша өткізілген республикалық
семинардың шешімдері жүзеге асырылмады. Семинарда ТарМПИ әзірленген
педагогикалық мамандықтар бойынша біліктілік сипаты МЖМББС мен оқу
бағдарламаларын даярлауда негіз болады деп табылған еді. Біз аталған
шешімнің орындалуын үнемі қадағалап отырмыз. Сондықтан соңғы уақытта
педагогикалық мамандықтар бойынша даярланған МЖМББС әлі де ірі
кемшіліктердің сақталғанын айтып кетуіміз керек. Бұл МЖМББС жалпы білім
беру циклының пәндерінің көптігінен, жалпы көп пәнділіктің сақталуынан, аз
көлемдегі кредиттердің бар болуынан, оқу бағдарламала-рының мазмұнында
іргелі және кәсіби бағыттылықтардың арасындағы арақатынастың жеткіліксіз
сақталуынан, оқу бағдарламаларының мазмұны мен оқыту процесінің құрылымының
шектелуінен байқалады. Ал оқыту процесінің құрылымының шектелуі білімгерлер
мен оқытушылардың академиялық еркіндігінің сақталмауына алып келеді.
Сондықтан педагогикалық қызметкерлердің деңгей бойынша біліктілік
сипатының талаптары МЖМББС құрастыруда толық ақтала бермейтініне басты
назар аударғымыз келеді.
Біз ТарМПИ деңгейінде болашақ мұғалімдерді даярлау процесінде деңгей
бойынша біліктілік сипатының талаптарына сәйкес қажетті құзыреттіліктерді
қалыптастыруда жүйелі жұмыстар атқарып келеміз. Болашақ мұғалім бойында
қалыптасуға тиісті түйінді және пәндік құзыреттіліктерді қалыптастыруға
бағдарланған 6 элективті пәндер (Бейінді оқытудың негіздері, Бейінді
оқыту педагогикасы, 12 жылдық білім беруді психологиялық қолдау
Мектепалды даярлық негіздері, Баланың мектепке дайындығының
психологиялық-педагогикалық диагностикасы, Жаңа тұрпатты мұғалім
қызметінің психологиялық-педагогикалық аспектілері) оқу жоспарына
енгізілді.
Жаңа тұрпатты мұғалімнің біліктілік сипаты туралы 8 халықаралық және
республикалық деңгейдегі іс-шаралар ұйымдастырылып, оларда ТМД елдерінің
және қазақстандық танымал ғалым-педагогтарының және тәжірибелі мектеп
мұғалімдерінің ғылыми шешімдері талқыланды.
Сонымен бірге, педагогикалық мамандықтар бойынша қазіргі қолданыста
жүрген МЖМББС-нда кемшіліктердің орын алып отырғандығын айтып кеткен жөн.
Стандарттардың мазмұнында әлі күнге дейін білім берудің құзырлылық
қатынасына өту мәселесі толық шешілген жоқ. Оларда қамтылып отырған білім
мазмұны Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінің әлемдік білім
кеңістігіне толық кірігуіне мүмкіндік бере алмай отыр.
Сол себепті ғалым-педагогтардың, Ұстаз жоғары педагогикалық оқу
орындарының Ассоциациясының бірлескен қызметтері арқылы төмегідей
міндеттерді шешу қажет деп санаймыз:
- қолданыста жүрген педагогикалық қызметкерлердің деңгей бойынша
біліктілік сипатын құзырлылық қатынас тұрғысынан қайта қарастырып, нақтылау
қажет (жоғары оқу орнынан кейінгі білім беруге де қатысты қарастырған жөн),
өйткені құзырлылық қатынас жаңа тұрпатты мұғалім даярлаудың және 2011-2020
жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасының
тұжырымдамалық негізі болып табылады;
- МЖМББС-да базалық, түйінді және пәндік құзыреттіліктер туралы
түсініктердің әртүрлілігін, құзырлылық қатынастың ұғымдық-түсініктік
аппаратында берілген анықтамалардың сәйкесссіздігіне байланысты жаңа
терминологиялық анықтама сөздігін жасау аса қажет. Құзыреттіліктер тапсырыс
берушілерге түсінікті тілде өрнектелуі тиіс;
- құзырлы маман даярлауда педагог кадрлардың біліктіліген арттыру
институттарының ролін күшейту қажет, олар шағын жинақталған мектептер (ШЖМ)
және ауыл мектептерінде бейінді оқытуды ұйымдастыруда дистанциялық және
электронды білім беруді жүзеге асыра алатын құзырлы маман дайындауда
белгілі қызмет атқарады;
- PhD докторларын дайындауда жетекші ұлттық жоғары оқу орындарын және
педагогикалық жоғары оқу орындарында дайындау желісін кеңейту;
Педагогикалық бағдар бойынша PhD докторларын дайындау тек Әл-Фараби
атындағы ҚазҰУ, Абылайхан атындағы ҚазХҚ және ХТ университетінде, Абай
атындағы ҚазҰПУ, М.Әуезов атындағы ОҚМУ жұргізіледі. Аталған оқу
орындарында PhD докторларын дайындау тек 6 мамандық бойынша: шет тілдері,
филологиясы, педагогика және психология, биология, математика, информатика,
кәсіби оқыту жүргізіледі. Сондықтан Білім беру бағыты бойынша PhD
докторларын дайындау көлемін кеңейту педагогикалық жоғары оқу орындары
есебінен көбейткен жөн.
Оның басты себебі жаңа тұрпатты мұғалім дайындаудың біліктілік сипаты
тек жетекші ұлттық жоғары оқу орындары мен мемлекеттік педагогикалық оқу
орындары қабырғасында қалыптаса алады, өйткені сапалы білім берудің іргелі
принциптерін жүзеге асырку үшін күшті ғылыми мектебі қалыптасқан оқу
орындарының тәжірибесі мен әлеуеті аса маңызды деп санаймыз. В условиях
перехода на 12-летнюю модель обучения нет другого выбора, как укреплять и
усиливать все составляющие педагогического образования, поскольку оно
решает важнейшую государственную задачу — обеспечивает
высококвалифицированными, конкурентоспособными кадрами все ступени
образования: дошкольные учреждения, общеобразовательные школы, специальные
коррекционные школы; систему дополнительного и послевузовского
образования.
Жаңа тұрпатты мұғалімнің біліктілік ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz