Жастардың бейресми бірлестіктері мәні, жіктелуі, құрылымы
Жастардың бейресми бірлестіктері: мәні, жіктелуі, құрылымы
Әлеуметтік жұмыстың маңызды объектілеріне жастардың бейресми
бірлестіктеріне енген жасөспірімдер, бозбалалар мен бойжеткендер жатады.
“Бейресми бірлестіктер” түсінігі әдетте саны жағынан аз мөлшердегі
мүшелердің жағдайға қарай біріккені дегенді білдіреді, яғни белгілі бір
жағдайға, жағдайлардың жиынтығына реакция ретінде пайда болған тұрақты
құрылым, оның ресми мәртебесі (юстиция органдарына тіркелмеген, жарғысы жоқ
және т.б.), сайланған немесе белгіленген жетекшілері, әрекеттерінің нақты
жоспарлары және басқа да “ресми” ұйымдарға тән белгілер жоқ.
Осындай бірлестіктерге қатысушылар өздерінің мынадай ерекшеліктерін
көрсетеді:
← “Ресмиге” қарама-қайшы, көпшілік мақұлдағанға балама, альтернативті;
← өздігінен әрекет ететін, өзін-өзі басқаратын, тәуелсіз, жоғарыдан және
үстінен басқарудан бас тарту;
← “сепаратизмге” өзінше ұмтылу, әлеуметтік қоршаған ортадан бөліну (“біз”
– “олар”).
Әрине, бейресми бірлестіктерге қатысуға жастардың көбірек қызығушылық
танытатыны белгілі, себебі олардың әлеуметтік табиғаты мен психологиясы көп
дәрежеде өз-өзін көрсетуге, қарым-қатынасқа ұмтылуға және қоғамдық, топтық
мойындауды қажет етеді, оларға жаңаға, ерекшеге деген қызығушылық тән.
Дегенмен, көптеген бейресми бірлестіктердегі жастардың сипаты басқа да
себептермен түсіндіріледі. Осындай бірлестіктердің пайда болуы жастарды
қоғамдық қатынастардың шетіне “шығарып тастауы”, жас адамдардың кәсіптік
және қоғамдық өсуінің қиындықтарына итеріп тастауына байланысты. Сонымен
қатар, оған жастардың, жас отбасылардың материалдық қиындықтарын жатқызуға
болады. Өз қажеттіліктерін “ресми” құрылымдарда жүзеге асыруға мүмкіндік
таппаған, түсіністік пен қолдауды көрмеген жастар жаңа құрылымдарды, яғни
әр түрлі бейресми бірлестіктерді құруға ұмтылады.
Жастардың бейресми бірлестіктері оған қатысушылардың өмірінде үлкен роль
атқарады, олардың әрекеттерін, қылықтарын, ойлары мен сезімдерін анықтайды,
жастардың ең өткір қажеттіліктерінің бірі – еркін, белгіленген тәртіпсіз
қарым-қатынасқа түсу қажеттілігі қанағаттандырылады. Бейресми
бірлестіктердің мүшелері өзара күрделі қарым-қатынас жүйесімен байланыста
болады. Мұндай бірлестіктердің құрылуы мен қалыптасу процесінде оларды
“ресми” ұйымдар мен басқа да бейресми топтардың бірлестігінен
ерекшеленетін, топ ішілік белгілі бір нормалар мен құрылымдар, өзіндік кіші
мәдениет пайда болады. Жас адамның бейресми бірлестіктерге кіруі оның сол
топ өмірінің нормаларын қабылдаумен бірге жүреді немесе оны топтың
қысымымен кейінірек қабылдайды, әтпесе топ оны қабылдамай тастайды.
Жоғарыда аталғандарды ескере отырып, әлеуметтік қызметкерге біріншіден,
бейресми бірлестіктің әрекетінің бағытының сипатын білуі керек, екіншіден
оның құрылымын, мүшелерінің өзара қарым-қатынасының сипатын білуі керек.
Бағытына қарай бейресми бірлестіктер мынадай түрлерге бөлінеді:
← проәлеуметтік, яғни қоғамдық пайдалы іспен айналысушы, мысалы,
қоршаған табиғи ортаны қорғаумен айналысады; олардың норма туғызушы
векторлары мен ішкі мақсаттары қоғамның нормалары мен мақсаттарына
сәйкес келеді; жастардың мұндай бірлестіктері алаңдаушылық туғызбайды
және әлеуметтік қызметкерлердің көздеріне түспейді;
← асоциалдық, яғни қоғамның басты әлеуметтік проблемаларынан әрірек
немесе алшақ тұрады, әдетте олар бірігіп демалу және ойын-сауық құру
негізінде қалыптасады; мұндай бейресми бірлестіктер әлеуметтік
қызметкерлер тарапынан өздеріне аса назар аударуды қажет етеді, себебі
олар кейбір кездерде балалықтан – тура бұзақылыққа, төбелестен
вандализге бару сияқты (“рокерлер”, футбол “фанаттары” және т.б.)
қоғамға қарсы әрекеттерге баруы мүмкін;
← әлеуметтікке қарсы, олардың әрекеттері қоғамға зиян әкелуге
бағытталған (ересек қылмыскерлерге қызмет көрсететін қылмысқа жуықтау
жасөспірімдер бірлестіктері, жастардың неофашистік, ультра ұлтшыл
топтары, тотаритарлық, деструктивті діни секталар); мұндай топтар
әлеуметтік қызметтердің құқық қорғау органдармен бірге отырып ... жалғасы
Әлеуметтік жұмыстың маңызды объектілеріне жастардың бейресми
бірлестіктеріне енген жасөспірімдер, бозбалалар мен бойжеткендер жатады.
“Бейресми бірлестіктер” түсінігі әдетте саны жағынан аз мөлшердегі
мүшелердің жағдайға қарай біріккені дегенді білдіреді, яғни белгілі бір
жағдайға, жағдайлардың жиынтығына реакция ретінде пайда болған тұрақты
құрылым, оның ресми мәртебесі (юстиция органдарына тіркелмеген, жарғысы жоқ
және т.б.), сайланған немесе белгіленген жетекшілері, әрекеттерінің нақты
жоспарлары және басқа да “ресми” ұйымдарға тән белгілер жоқ.
Осындай бірлестіктерге қатысушылар өздерінің мынадай ерекшеліктерін
көрсетеді:
← “Ресмиге” қарама-қайшы, көпшілік мақұлдағанға балама, альтернативті;
← өздігінен әрекет ететін, өзін-өзі басқаратын, тәуелсіз, жоғарыдан және
үстінен басқарудан бас тарту;
← “сепаратизмге” өзінше ұмтылу, әлеуметтік қоршаған ортадан бөліну (“біз”
– “олар”).
Әрине, бейресми бірлестіктерге қатысуға жастардың көбірек қызығушылық
танытатыны белгілі, себебі олардың әлеуметтік табиғаты мен психологиясы көп
дәрежеде өз-өзін көрсетуге, қарым-қатынасқа ұмтылуға және қоғамдық, топтық
мойындауды қажет етеді, оларға жаңаға, ерекшеге деген қызығушылық тән.
Дегенмен, көптеген бейресми бірлестіктердегі жастардың сипаты басқа да
себептермен түсіндіріледі. Осындай бірлестіктердің пайда болуы жастарды
қоғамдық қатынастардың шетіне “шығарып тастауы”, жас адамдардың кәсіптік
және қоғамдық өсуінің қиындықтарына итеріп тастауына байланысты. Сонымен
қатар, оған жастардың, жас отбасылардың материалдық қиындықтарын жатқызуға
болады. Өз қажеттіліктерін “ресми” құрылымдарда жүзеге асыруға мүмкіндік
таппаған, түсіністік пен қолдауды көрмеген жастар жаңа құрылымдарды, яғни
әр түрлі бейресми бірлестіктерді құруға ұмтылады.
Жастардың бейресми бірлестіктері оған қатысушылардың өмірінде үлкен роль
атқарады, олардың әрекеттерін, қылықтарын, ойлары мен сезімдерін анықтайды,
жастардың ең өткір қажеттіліктерінің бірі – еркін, белгіленген тәртіпсіз
қарым-қатынасқа түсу қажеттілігі қанағаттандырылады. Бейресми
бірлестіктердің мүшелері өзара күрделі қарым-қатынас жүйесімен байланыста
болады. Мұндай бірлестіктердің құрылуы мен қалыптасу процесінде оларды
“ресми” ұйымдар мен басқа да бейресми топтардың бірлестігінен
ерекшеленетін, топ ішілік белгілі бір нормалар мен құрылымдар, өзіндік кіші
мәдениет пайда болады. Жас адамның бейресми бірлестіктерге кіруі оның сол
топ өмірінің нормаларын қабылдаумен бірге жүреді немесе оны топтың
қысымымен кейінірек қабылдайды, әтпесе топ оны қабылдамай тастайды.
Жоғарыда аталғандарды ескере отырып, әлеуметтік қызметкерге біріншіден,
бейресми бірлестіктің әрекетінің бағытының сипатын білуі керек, екіншіден
оның құрылымын, мүшелерінің өзара қарым-қатынасының сипатын білуі керек.
Бағытына қарай бейресми бірлестіктер мынадай түрлерге бөлінеді:
← проәлеуметтік, яғни қоғамдық пайдалы іспен айналысушы, мысалы,
қоршаған табиғи ортаны қорғаумен айналысады; олардың норма туғызушы
векторлары мен ішкі мақсаттары қоғамның нормалары мен мақсаттарына
сәйкес келеді; жастардың мұндай бірлестіктері алаңдаушылық туғызбайды
және әлеуметтік қызметкерлердің көздеріне түспейді;
← асоциалдық, яғни қоғамның басты әлеуметтік проблемаларынан әрірек
немесе алшақ тұрады, әдетте олар бірігіп демалу және ойын-сауық құру
негізінде қалыптасады; мұндай бейресми бірлестіктер әлеуметтік
қызметкерлер тарапынан өздеріне аса назар аударуды қажет етеді, себебі
олар кейбір кездерде балалықтан – тура бұзақылыққа, төбелестен
вандализге бару сияқты (“рокерлер”, футбол “фанаттары” және т.б.)
қоғамға қарсы әрекеттерге баруы мүмкін;
← әлеуметтікке қарсы, олардың әрекеттері қоғамға зиян әкелуге
бағытталған (ересек қылмыскерлерге қызмет көрсететін қылмысқа жуықтау
жасөспірімдер бірлестіктері, жастардың неофашистік, ультра ұлтшыл
топтары, тотаритарлық, деструктивті діни секталар); мұндай топтар
әлеуметтік қызметтердің құқық қорғау органдармен бірге отырып ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz