Жеке адамның психикалық қалыптары мен қасиеттері

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе
1 - бөлім. Жеке адам - әлеуметтік қатынастар субъектісі
1.1. Жеке адам туралы түсінік
1.2. Жеке адамды зерттеудің қоғамдық мәні
2 – бөлім. Жеке адамның психикалық қалыптары мен қасиеттері.
2.1. Адамның қажеттілігі мен мұқтаждығы және іс - әрекет түрлері.
2.2. Жеке адамның қалыптасуындағы адамның бағыт - бағдары, оның түрлері
мен технологиялық ерекшеліктері.
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Қазіргі кезде еліміздің егемендік алып, тәуелсіз мемлекет ретінде
дүниежүзілік қауымдастыққа танылып, жаңа демократиялық қоғамның дүниеге
келуі Қазақстан психология ғылымының жаңа бағытта сипат алуына кең жол ашып
берді. Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың "Қазақстан-2030"
бағдарламасында, Қазақстан Республикасының "Білім" туралы" заңында: жеке
адамның рухани және күш-қуаттық мүмкіншілігін дамыту, салауатты өмір
салтының берік қағидаларын қалыптастыру, тұлғаны дамыту үшін жағдай жасау
арқылы оның зерде санасын байыта түсу делінген, 2005-2010 жылға арналған
білім берудің мемлекеттік бағдарламасында, 2015 жылға дейінгі білім беруді
дамыту тұжырымдамасында республиканың әлемдік білім кеңістігіне енуін
ескере отырып, білім берудің мазмұны мен оқытудың барлық әдістемелік
жүйесін қайта қарау қажеттілігін атап, білім берудің жаңа моделін құрудың,
сынақтан өткізу мен енгізудің міндеттері атап көрсетілген. Қазақстан
Республикасының білім беру жүйесі саясатының мақсатының бірі - жан-жақты,
білімдіжеке адамның қабілетті, танымдық белсенділігі жоғары жеке тұлғаны
қалыптастыру. Дарынды, білімді, жеке тұлғалы жастар ғана егемендігіміздің
ертеңін баянды етіп, қоғамның әлеуметтік-экономикалық дамуына үлес қоса
алады.
Білім беру мен оқыту теориясының әдіснамалық негізі - таным теориясы
және оқушы тұлғасын жан-жақты және үйлесімді қалыптастыру туралы ілімі
болып табылады. Ендеше жоғары оқу орындарында және мектепте оқушылардың
танымдық белсенділігін қалыптастыруды арнайы ұйымдастыру оқу үрдісін
жетілдірудің негізгі шарты болып саналады.
Еліміздің психология және педагогика саласындағы ғалымдардың,
мамандардың назарын аударып отырған мәселелердің бірі жастардың жеке
тұлғасының дамуы.
Қазіргі қоғам жеке адамнан прогрессивті ойлай алатын белсенді әрекетті,
жан-жақты болуды талап етеді. Өйткені, адамның қоғамда алатын орны,
қазіргісі, болашағы үнемі толғандыратын мәселелер қатарына жатады. Бұл
қоғамның дамуы мен тікелей байланысты.
Қазақстан Республикасында орта білімді дамыту тұжырымдамасы білім беру
мекемелерінің ең негізгі мақсаты: дүниетанымдық, құзырлық,
жеке адам деп атап көрсетеді.
Ежелден – ақ ұлы ойшылдарының Жүсіп Баласағүн, Әл-Фараби, ұлы
-Абайды ерекше толғандырған. Сондықтан ұлы ойшылдар өз еңбектерінде жеке
басын, қабілеттерін дамытуды үнемі көтеріп- отырған. Көрнекті
педагогтар К.Ушинский, Ы.Алтынсарин, А.Макаренко, М.Жұмабаев
жеке адамға бағыт-бағдар беруді, ең алдымен. мазмұнына енгізген.
Кеңестік психологтар мен ғалымдар Л.Выготский,
С.Рубинштейн, А.Ананьев, В.Давыдов, А.Занков, В.Куртецкий, М.Мұқанов,
Ж.Әбділдин, Қ.Жарықбаев, Т.Сабыров еңбектері жеке тұлғаны дамыту
мәселесінің алтын қоры.
Адам -бүкіл тіршілік көзі. Ал бүгінгідей күрделі әлеуметтік-
экономикалық жаңартулар тұсында жеке тұлға басты нысана болып, оқушыда
шығармашылық қабілеттің болмауы үлкен мәселе саналып, оны ойландыруы тиіс
деп білемін.
Жеке - тұлғаны қалыптастыру мәселесіне Елбасы қыркүйек айындағы
интерактивті сабағында ерекше айтты.
Сондай – ақ жеке адамдық сапалар өмір барысында қалыптасатын, олар
біреулерде айқын көрініп, басқаларда күңгірттеу болады. Олай болса, жеке
адамдық дәреже деңгейін қалай білеміз және оның өлшемдері қандай деген
сұрақтар туындайтыны сөзсіз.
С.Л.Рубинштейннің зерттеуі бойынша жеке адам өз қылығы мен іс -
әрекетін саналы басқаруға мүмкіндік беретін психикалық даму деңгейімен
сипатталады, яғни өз әрекетін ойластыра біліп, жауапккершілікті сезіну
қабілетінің болуы; өз бетінше дербес іс - әрекетін жасай білуі – жеке
адамның мәнді белгілері.
Белгілі философ – ғалым В.Г.Тугаринов жеке адамның сапалық
көрсеткіштері ретінде төмендегілерді айтады. 1) Саналық; 2) жауапкершілік;
3) еркіндік; 4) жеке басының қадірі; 5) Даралық; осыларға және қоғамдық
белсенділік пен бекіген саяси – идеялық бағытты қосады.
В.П.Тугаринов бұл түсінікті адамның жастық әрі психикалық кемелденуімен
байланыстырады.Егер жеке адам өзінің сапа және іс - әрекетін
Қоғамдық прогресс бағытымен ойластыра алса, өз бойына игерген сапа мен
қасиеттерді неғұрлым айқын көрсете алса, өз іс - әрекетіне ерекше
жасампаздық сипат бере алса, онда оның құндылығы арта түседі.
Курстық жұмыстың мақсаты:
Жеке адам туралы түсінік беріп, жеке тұлғаның қалыптасуын зерттеу.
Зерттеу міндеттері:
1. Жеке адам туралы түсінік беріп, оны зерттеудің қоғамдық мәнін айқындау.
2. Жеке адамның қажеттілігі мен мұқтаждығы және іс - әрекет түрлерінің
маңыздылығын қарастырады..
3. Жеке тұлғаның қалыптасуындағы адамның бағыт – бағдарын зерттеу.
Зерттеу объектісі: Жеке адам
Зерттеу пәні: Психология
Зерттеу әдістері: Ғылыми әдебиеттер, оқулықтар, озат тәжірибе,
баспасөз материалдары, өзіндік бақылау.
Курстық жұмыс: Кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, әдебиеттер
тізімінен тұрады

1 – бөлім. Жеке адам - әлеуметтік қатынастар субъектісі.
1.1. Жеке адам туралы ұғым.
Мемлекетіміздің даму деңгейін табиғат ресурстарының байлығы ғана емес,
сонымен қатар адамдардың ақыл – ой және жеке адамдардың әлеумет ғылым мен
өндірісте жаңа технологияларды игеру мен енгізу жалындағы табыстарды да
анықтайды.
Жаңа технологияларды іс жүзіне енгізу өндірістік және әлеуметтік өмірге
жаңа мазмұн кіргізетін, болашаққа қатысты жаңа міндеттер қойып, шеше
білетін, ақыл – ойы бар адам. Жеке адамның рөлі өте зор. Мемлекеттің даму
деңгейін табиғи ресурстардың байлығы ғана емес, сонымен қатар адамның ақыл
– ойын және ғылым мен өндірісте жаңа технологияларды игеру мен енгізу
арқылы анықтайды.
Жеке адам қажетсінуі – күрделі рухани қажеттілік.
Жеке адам – бүкіл болмыстың, қозғалыстың, дамудың, бір сөзбен айтқанда
– тіршілік көзі. Қоғам құбылыстарында жеке адамдардың ақыл – санасында,
іс -* әрекетінде, ішкі жан дүниесінде жеке адамның табиғи үрдістер үздіксіз
жүріп жатады әрі белгілі бір жүйемендамиды. Ішкі үрдісте табиғат өзі
басқарады. Ал сыртқы факторларды басқару, реттеужеке адамның ой – санасына,
айналысатын ісіне байланысты.
Жеке адам мәнін аша отырып, оның әрекет ұғымымен тығыз байланысты
екенін анықтауға болады.
Жеке адам әрекет арқылы қабілетін қалыптастырады, әрі қарай дамиды.
Осы жерге 65 беттен кіргізу керек.

Зерттеулер жеке адам әрекетіне әртүрлі анықтамалар береді. Мысалы:
М.Я.Лернер жеке адамдық әрекет деп білім, білік, дағдыны жаңа жағдайда
тасымалдай білуді, жаңа шешім табуды белгілейді.
Адвамның іс әрекетіәлеуметтік мағнаға ие болу үшін оны жүзеге асыру
тәжірибесі ғана емес, жеке адам әрекет тәжірибесі де керек деп
тұжырымдады.
Жеке адам рекшелігін В.И.Андреев белсенді жеке адам өзімен және
қоршаған ортамен қайшылыққа келуге қорықпайды, негізгі ерекшелігі –
батылдық; мәселені қоя және аша білетін, мақсатқа жету жолындағы
табандылығы, өзіндік пікірі мен жолы, бай қялы деп сипаттады.
А.Н.Луктың пікірінше жеке адаам: импульсивті, еркін ой иесі, әзілге
бейім, қарапайым, сын көзбен қарайтын, қиялы, ойы бай адам.
Кеңестік психологтар мен ғалым Л.С.Выготский, С.Л.Рубинштейн,
А.Г.Ананьев, А.Н.Леонтев, Л.В.Занков, В.А.Крутецкий, Қ.жарықбаев
еңбектерін жеке адамды дамытумәселелерінің теориясы мен практикасының
алтын қоры деп білеміз.
- Бала бойындағы бейімділікті тәрбиелеу, қабілет деңгейін көтеру – жеке
адамның адамның алғашқы баспалдағы. Сондықтан бала бойындағы бейімділікті
көре, бастай білу, әрі қарай дамытуға құлшыныс - мұғалімнің әсіресе
бастауыш сынып мұғалімдерінің бірден – бір міндеті.
Сонымен жеке адам дегеніміз – қайшылықтарды шешуге бағытталған, ол үшін
жекелік қасиеттердің болуын талап ететін, жеке адам немесе әлеуметтік мәні
бар адам әрекеті болып табылады.
Жеке адам негізі бастауыш сыныпта қаланады, себебі бастауыш білім -
үздіксіз білім берудің алғашқы басқышы. Осыған сәйкес оқушыға белгілі бір
көлемдегі білім, білік дағдыларын меңгерте отырып, жеке адамды жан – жақты
тәрбиелеу – бүгінгі күннің талабы. Халықтық тәлім – тәрбиенің жеке адам
жолдарында тиімді пайдаланудың маңызы зор.
Жалпы зерделілігі, өзіндік ой түюі, мақсат қоя білетіндігі. Ал
педагогтардың жұмысы қабілетті балаларды танып – біліп, демеп отыру.
Жеке адамның қабілетін айқындап, жүйелеуді ең кішкентай балалардан
бастаған жөн. Жеке адам қабілетін сан алуан қырын ашу педагогтарға үлкен
міндет жүктейді. Жеке адам қиыннан жол тапқыр батыл, сезімтал болды.
Жеке адам – тарихи - әлеуметтік жағдайдың жемісі. Ол әлеуметтік ортада
ғана қалыптасады. К.Маркстің айтуынша жеке адам – барлық қоғамдық
қатынастардың жиынтығы деген.
1.2. Жеке адамды зерттеудің қоғамдық мәні.
2 – бөлім. Жеке адамның психикалық қалыптары мен қасиеттері.
2.1. Қажеттіліктер мен түрткілер – жеке адамды қалыптастыру құралы.
Қажеттіліктер тегі мен адам санасының тарихи дамуына орай және олардың
тқұтыну объектісіне сәйкес түрлі – түрлі болып бөлінеді.
Жеке адам қалыптастыру үшін жоғары деңгейдегі өнімді ойлау жүйесін,
зерттеушілік қабілетін дамыту, өзін өзі білімдендіру, жаңа идеяларды жүзеге
асыру, т.б. қасиеттерді дамыту қажет. Жеке адам қасиеттерін атасақ:
бірінші қасиеті - қоғамға пайдалы, маңызды мақсат қоя біледі;
екінші қасиеті - мақсатқа жету жоспары болады;
үшінші қасиеті - жоғары деңгейдегі еңбекқорлық;
төртінші қасиет - мақсатқа жету әдісі болады;
бесінші қасиет - сынға төзімді, кедергілерді жеңе білуі;
алтыншы қасиет — нәтижелілік. Адамның іс-әрекеті нәтижесімен
бағаланады;
жетінші қасиет - шығармашылықтың әдіснамасын меңгерту;
сегізінші қасиет - білімқұмарлық;
тоғызыншы қасиет - табандылық, мақсаттылық;
оныншы қасиет - өзіне-өзі сенімділік;
он бірінші қасиет - өзіне және жан-жағына сын .көзбен қарау;
он екінші қасиет - батыл шешім қабылдай білу;
он үшінші қасиет - әзілді түсіне алу, сергектік.
Әрі қарай, аңғарымпаздық, қиялшылдық, адамдармен қарым-қатынас жасай
білу, ұжымда жұмыс істей алу, адамгершілік, сыпайылық, денсаулықты күте
білу, ішкі және сыртқы дүниемен үйлесімді болу.
Жеке адамды дамытудағы маңызды педагогикалық құрал -
халықтық тәлім-тәрбие үлгілері. Оқу үрдісінде әр түрлі жолдармен тәлім-
тәрбие үлгілерін пайдалану көптеген дидактикалық міндеттерді орындауға
көмектеседі. Мысалы:
1. бейнелі түрде ойлауды дамыту;
2. ойлау үрдісінің бастамашылдық бөліктерін дамыту;
3. қиял мен елестетуді дамыту;
4. оқу үрдісіне эмоциялық әр беру;
5. оның өз орнын табуына жағдай жасау;
6. оларды жалпы адамзаттық қүндылықтарға жанастыру;
7. тэрбиеленушінің зердесі мен тілін дамыту;
8. қарым-қатынас мэдениетіне тэрбиелеу;
1. өз қадірін және өзгенің қадірін білуге үйрету;
2. халықтық тэрбие үлгілеріне қызығушылық тудыру;
балалардың үлкендермен және құрбыларымен араласуына
қажеттілік тудыру.
Түйіндей айтқанда, жеке адам қабілеті- адам іс-әрекетінің түрі, жеке
адамның әрекет - өте күрделі үрдіс ол: ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.