Идеал газдың статистикасын оқыту ерекшеліктері

Пән: Физика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 63 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі

ТАРАЗ МЕМЛЕКЕТТІК ПЕДАГОГИКАЛЫҚ инСТИТУТЫ

«Қорғауға жіберілді»

«___»2012ж

Кафедра меңгерушісі

Ф. -м. ғ. д., доцент

Көшкімбаева Б. Ж.

Дипломдық жұмыс

Тақырыбы: Идеал газдың статистикасын оқыту ерекшеліктері

«050110 - физика» мамандығы бойынша

Орындаған Отравбаева Б.

Ғылыми жетекшісі

ф. -м. ғ. д., доцент Бижігітов Т.

Тараз, 2012ж

Мазмұны:

Кіріспе . . . 3-4

I Тарау. Физиканы оқыту әдістемесі . . . 5-10

II Тарау. Идеал газ және оның статистикасы . . . 11-40

2. 1. Молекулалы-кинетикалық теория туралы түсінік . . . 11-17

2. 2. Больцман және Максвелл таралулары . . . 18-40

III Тарау. Идеал газдың статистикасын оқыту жолдары . . . 41-68

3. 1. Идеал газ статистикасын оқытудың әдіс - тәсілдері . . . 41-59

3. 2. Білім, білік, дағдыларды тексерудің тесттік әдістері . . . 60-68

Қорытынды . . . 69

Әдебиеттер тізімі . . . 70

КІРІСПЕ

Молекулалық физика заттардың физикалық қасиеттерін олардың ішкі құрылысы, оны құрайтын бөлшектердің қозғалысы мен өзара әсерлесулері тұрғысынан зерттейді. Сондықтан, ол зат құрылымының теориясымен тығыз байланысты және оның негізінде, көптеген тәжірбиелік фактілермен дәлелденген заттар құрылысының молекулалы-кинетикалық теориясы жатады. Бұл теория бойынша барлық денелер өте кіші бөлшектерден, молекулалар мен атомдардан құралады. Олар жылулық қозғалыс еп аталған үдіксіз, бейберекет, ретсіз қозғалыста болады. Ерте заманның өзінде-ақ тұтас болып көрінетін денелер көзге көрінбейтін кіші бөлшектерден тұрады деген жорамалдар айтылған. Бұл жорамалдар бойынша, кіші бөлшектер одан әрі бөлінбейді деп саналған және оларды атом (грекше «бөлінбейтін») деп атаған. Заттың атомдық құрылысы жөніндегі көзқарасты біршама толық баяндаған грек философтары Демокрит(V ғасыр), Эпикур, Лукерский (б. э. д. III-I ғ. ) және т. б. Бірақ олар өз ойларын арнайы тәжірибелік фактілерге негіздемеді. Орта ғасырда грек атомистерінің материалистік ілімін қабылдамаған христиан дінінің әсерінен, бұл атомдық көзқарастар өз қолдаушыларын таппағандықтан ілгері дамымады, ұмытылды. Атомдық көзқарастың қайта дамуы қазіргі жаратылыстану ілімінің пайда болуымен тығыз байланысты. XVII ғасырда Р. Бойль, И. Ньютон және тағы басқа ғалымдар заттардың атомдық құрылысы туралы ойларын ашық жариялай бастады. XVIII ғасырдың орта шенінде орыс ғалымы М. В. Ломонсов заттарды кіші бөлшектерден-корпускалардан құралатыны туралы өз пікірлерін жариялады. Дегенмен, XIX ғасырдың ортасына дейін жылулық құылыстарды түсіндірудегі негізгі бағыт жылу тегі-дене қызғанда оған құйылатын, ал суығанда одан ағатын көзге көрінбейтін зат. Шамамен жүз жылдан соң, Р. Майердің (1842), Д, Джоульдің (1843) және т. б. ғалымдардың жүргізген зерттеулерінің нәтижесінде, жылу тегі теориясының дұрыс еместігі толық дәлелденді. Осы теорияға сәйкес, атына заты сай емес терминдер мен атаулар күні бүгінге дейін қолданылып келеді, мысалы жылу мөлшері, жылу сыйымдылығы және т. б. Молекулалы-кинетикалық теорияның физикадағы өз орнын табуы XIX ғасырдың соңында жарияланған Р. Клазиустың, Д. Максвеллдің, Л. Больцманның және т. б. ғалымдардың еңбектерінде тығыз байланысты. Сол кездің өзінде көптеген атақты ғалымдар Э. Мах, В. Оствальд және басқалары бұл теорияны дұрыстығына күман келтірді, негізсіз деп санады. Молекулалы-кинетикалық теорияның негізгі дәлелдемесі ретінде 1908 ж. Броундық бөлшектердің қозғалысын зерттеген француз ғалымы Ж. Перреннің еңбектері болып табылады. Қазіргі кезде молекулалы-кинетикалық теорияның дұрыстығына ешкімнің күманы жоқ. Сезгіштігі, дәлдігі өте жоғары электрондық микроскоптар арқылы жеке молекулалар мен атомдардың суреттерін алуға мүмкіндік туды. Американ физиктері, Мичиган университетінің профессорлары Ритц пен Бартел, 500 миллион есе үлкейтілген инертті газдар, аргон мен неон атомдарының суретін алды. Молекула -заттың физикалық қасиетін сақтай алатын ең кіші бөлшек.

Табиғатта кездесетін заттар алуан түрлі және соған сәйкес, оларды құрайтын молекулалар да әртүрлі. Молекулалар атомдардан құралады, мысалы, судың молекуласы оттектің бір атомы мен сутектің екі атомынан түзеледі. Бір атомды инертті газдар үшін молекула және атом ұғымы бір. Бірақ жаратылыста бір -бірінен өзгеше атомдардың саны онша көп емес. Қазіргі кезде, Д. И. Менделеевтің химиялық элементтердің периодты жүйесіне сәйкес 106 элемент бар. Оның 88-і табиғи, 18-і жасанды түрде соңғы кездері алынған. Атом оң зарядталған ядродан және электрондық қабаттардан тұрады. Осы қабаттардағы электрондардың саны ядродағы оң зарядталған протондардың санына тең және периодтық жүйедегі элементтің реттілік санын көрсетеді. Әртүрлі атомдардың ядролары бір-бірінен өзгеше болғанымен электрондары бірдей. Атомды құрайтын элементар бөлшектер ерекше кванттық қасиетке ие, сондықтан олар классикалық емес кванттық механиканың заңдарына бағынады. Қазіргі кезде идеал газ статистикаларының маңызы өте зор. Сол себепті оқушыларға идеал газдың ерекшеліктеріні оқытуда оқушыларға оның статистикасын түсіндіру.

Міндеттері:

Әдебиеттер, ғылыми түсініктер, педагогикалық, психологиялық, дидактикалық оқулықтар және мектеп оқулықтарына мазмұн жасап анализ жасау.
Негізгі ұғымдарды негізгі заңдары мен қағидаларын, құбылыстарды, физикалық модельдердің, теориялардың қолдану шектерін білуге міндеттін қалыптастыру.
Осы идеал газ статистикасын оқыту ерекшеліктері тақырыпты мүмкіндіктерін қарастыру.

I-тарау. Физиканы оқытудың әдістемесі пәнінің рөлі және маңызы

Физиканы мектепте оқыту әдістемесі - педагогика ғылымдары жүйесінің бір тармағы болып саналады. Себебі, педагогика ғылымдары сияқты оның да зерттейтін ең негізгі мәселесі - орта мектептегі ғылым негіздерінің бірі физиканы оқытудың іс - тәжірибесі мен теориясын қарастыру. Ендеше оның негізгі міндеті:

а) мектеп физика пәнінің оқу бағдарламасы мен оқулықтың мазмұнын анықтау;

ә) оқушыларға физикалық білімдер мен дағдылардың жүйесін ұғындырудың тиімді тәсілдерін, оқыту әдістемесін көрсету.

Демек, физиканы оқыту әдістемесі студенттерге кәсіптік - әдістемелік дайындық беруді мақсат етеді.

Яғни, қысқаша айтсақ, олардың негізгі мәні мынада:

• оқушылардың айналадағы табиғи құбылыстар мен процестерді диалектикалық - материалистік тұрғыдан дұрыс түсінуі, олардың өмір мен техникада қолданылуын білуі, политехникалық ебдейліктері мен дағдыларын қалыптастыру, физикалық шамалар мен өлшемдерді меңгеруі үшін мектепте физиканы оқыту қажет;

• физиканы оқыту процесінде оқушыларды табиғатын құбылыстарын бақылай білуге, оларды талдауға, олардың заңдылықтарын түсініп, практикада қолдана білу ебдейліктеріне үйретеміз, сөйтіп жас жеткіншектерді материалистік ойлауға дағдыландырамыз;

• физиканы оқыту процесі нәтижелі болу үшін, оқушылардың логикалық санасы мен диалектикалық ойлауын дамыту мақсатында, әр түрлі әдіс - тәсілдері кеңінен қолданамыз, оқу материалын негізінен эксперименттік және көрнекілік түрде түсіндіреміз.

Физика - экспериментті ғылым. Сондықтан, физикадан өткізілетін оқу эксперименті оқушылардың физика бойынша алатын білімдерінің көзі және физикалық құбылыстарды зерттеудің әдісі, физика сабақтарындағы басты көрнекілік болып табылады.

Арнаулы приборлардың жәрдемімен физикалық процестерді демонстрациялап көрсету және оқушылардың өздерінің істеп, зерттеп, бақылауы физикалық оқу эксперименті деп аталады. Ол физиканы оқытудағы ең негізгі көрнекі құрал болып саналады, себебі оны пайдалудың нәтижесінде физикалық ұғымдар қалыптастырылады, құбылыстар арасындағы өзара байланыстар тағайындалады, физикалық заңдар тексеріледі.

Физикалық оқу экспериментінің оқушыларды ұқыптылыққа, төзімділікке, қиыншылықты жеңе білуге, ізденушілікке, бақылай білу ебдейлігін дамытуға политехникалық дағдыларын қалыптастыруға күшті әсер ететіндей тәрбиелік маңызы да зор.

Ұйымдастыру формасына қарай физикадағы оқу экспериментінің жүйесі мынадай 6 түрден құрылады:

1) Демонстрациялық эксперимент;

2) Лабораториялық эксперимент;

3) физикалық практикум;

4) кластан және мектептен тыс жүргізілетін экспеимент;

5) эксперименттік есептер шығару;

6) қолдан физикалық приборлар мен көрнекі құралдар жасау.

Физикалық эксперименттің "салмағын" арттыру мынадай екі мақсатты жүзеге асыруға бағытталған: 1) мектеп физика курсының ғылыми деңгейін көтеру; 2) физикалық білімнің мазмұнын қазіргі физика ғылымының даму дәрежесіне сәйкестендіру. Бұл үшін іргелі физикалық эксперименттер (Галилейдің, Кэвендиштің, Штерннің, Иоффе - Милликеннің, Кулонның, Эрстедтің, Фарадейдің, Герцтің, Столетовтің, Лебедевтің, Резерфордтың тәжірибелері) ендіріліп, оның жәрдемімен "дәстүрлі" оқу материалына осы заманғы интерпретация берілу көзделінген.

Мектепте физикалық экспериментті тиісті дәрежеде өткізудің ең басты шарты - физика кабинетін жабдықтау және оның жұмысын жоспарлы түрде дұрыс жолға қоя білу. Бұл - физика мұғалімінің ынта - жігеріне және іскерлік қабілетіне бірден - бір байланысты жұмыс.

Физикалық демонстрациялық эксперименттің әдістемелік құндылығы мұғалімнен мынадай шарттарды орындауды талап етеді:

Тәжірибе өтіліп жатқан оқу материалымен тікелей органикалық байланыста көрсетілуі керек;
Демонстрациялық эксперименттің айқын мақсаты болуы тиіс;
Сабақта көрсетілетін физикалық тәжірибе көп уақыт алмауы керек және барлық приборларды бірден көрсетудің қажеті жоқ. Олардың ең негізгілерін ғана тақырыпты түсіндіруде қолданып, қалғандарын оқушылардың сұрау, қайталау сабақтарында пайдаланған тиімді;
Физикалық тәжірибелердің негізінен физикалық заңдылықтардың сандық мағынасын дәлелдеуге арналғаны жөн, ал олардың сапалық жағының демонстрациялануы аз кездеседі.
Демонстрациялық эксперименттің эврикалық түрде болғаны жөн, мұндай жағдайда тәжірибенің негізінде оқушылар өздері "жаңалық" ашады немесе тиісті қорытындыға келеді.
Тәжірибенің бірнеше варианттарынан, жаңа сабақты түсіндіруде олардың ең көрнекесі, әсері (эффектісі) күштісі көрсетілуі керек.
Тәжірибені көрсеткенде демонстрациялық столда тек керекті приборлар қойлуы тиіс. Оның көрнекілігін күшейту үшін мұғалім түсті қағаздарды, ақ - қара экрандарды, түрлі түсті боялған сұйықтарды пайдаланып, приборды жарықтандырғаны жөн.

Көрсетілген тәжірибеге қатысты сурет пен схемаларды дер кезінде тақтаға сызу қажет. Ең дұрысы - суретті динамикалық түрде салу.
Физикалық экспериментті нәтижелі көрсетуде физика мұғалімінің әдістемелік шеберлігі өте қажет, оған кезінде тиісті түсінік және қорытынды берілуі керек.

Қазіргі заманғы: а) ғылыми - техникалық прогрестің қарқынды дамуына сәйкес физика ғылымы рөлінің өсуіне; ә) ғылым мен техниканың өзара әсерінің күнделікті күшеюіне; б) ғылымның өндіріс күшіне айналуына байланысты мектепте физикалық білім берудің мақсаттары да күрделеніп, арта түсуде. Осыған сәйкес мектеп физикасының мазмұнын жаңартып жақсарту міндеттері алға қойылып отыр. Мұндай жаңа міндетті шешу, оқу материалдарын жетекші физикалық идеялардың төңірегінде біріктіріп топтастыру (генерализациялау) принципі негізінде жүзеге асырып келеді. Басты физикалық идеялар негізгі физикалық теориялар арқылы айқындалуда.

Кез келген физикалық теорияны: а) негізге; ә) ядроға; б) қорытынды түйінге жіктеуге болады. Теорияның негізін эксперименттік факт, идеал обьектілер, физикалық ұғымдар мен шамалар құрайды. Теорияның ядросына физикалық заңдар, принциптер, постулаттар, іргелі тұрақты шамалар жатады. Нақты өндірістік - техникалық мәселелерді шешуде физикалық теорияның қолданылуы, оның түпкілікті түйіні болып саналады.

Физиканы оқыту әдістемесі, ең алдымен, физика ғылымының зерттеу әдістеріне және оның әдіснамасына сүйенсе, екіншіден, философия, педагогика және психология ғылымдары негізінде дамып келеді. Ол өзінің мақсаттары, зерттейтін мәселелеріі, пайдаланатын әдістері бойынша физика ғылымына қарағанда, педагогика ғылымдарына бейімділігі мен жақындығы анағұрлым көп. Сондықтан да, физиканы оқыту әдістемесі де педагогика ғылымдарының құрамдас бір саласына жатады.

Физика әдістемесінің ғылыми - теориялық негіздері ретінде теориялық талдау, нобайлау, эксперимент, дара тұлға мен керекетті дамыту теоиялары, таным мен сезу және ойлау процестері, дидактикалық принциптер, педагогикалық және психологиялық заңдылықтар, бақылау, мектеп тәжірибесін жинақтау, оқушылардың ойлауы мен еңбек ету ерекшеліктері пайдаланылады.

Оқушылардың физикалық ойлауын дамытуда ең алдымен оларды диалектикалық ойлауға, яғни физикалық құбылыстар сырының қалай ашылғандығына (мысалы, архимед күші, электромагниттік толқын, радио байланыс, т. б. ) үйретіп, әлі шешілмеген мәселелердің зерттеліп толық білімге айналатындығы (атомның және ядроның құрылысы, ғарыш кемелерін ұшыру, телевизиялық хабар беру, т. б. ) түсіндіріп, физикалық заңдылықтардың өзара байланысын ашып көрсетуіміз қажет.

Мектепте физиканы оқыту кезінде оқушыларды логикалық ойлаудың негізінен мынадай түрлеріне үйретуіміз керек:

1) . физикалық ойлау;

2) . ғылыми - техникалық ойлау;

3) . диалектикалық ойлау;

4) . индуктивтік ойлау;

5) . дедуктивтік ойлау;

6) . абстракты ойлау.

Әрине, мұның бәрі бір сабақта немесе бір тарауды оқытумен бітетін іс емес, мұны оқушылардың мектепті бітіргенге дейін дамытылатын қабілеттері деп түсінуіміз керек.

әдіс деп аталуы бойыншща бұл әдіс оқытушы жеткізген мағлұматты (информацияны) оқушының қайталауын көздейді. Бұл әдісті қолданғанда белсенді рөлді мағлұмат беруші мұғалім атқарады, ал оқушылар тыңдаушы міндетінде болады. іске асуы көп жағдайда ауызша, көрнектілік арқылы түсіндіру формасына жүзеге асады. Оқушы ауызша түсіндірілген жаңа фактілерді қайталап (репродукциялап) айтуы, жазуы тиіс. Бұл әдіс жаңа, күрделі тақырыптарға тікелей кірісуге қолдануда ұтымдылық көрсетеді. Алайда оқушыларды қаракетсіз тыңдаушы, айтқанды қабылдаушы, жай орындаушы мен қайталаушы ғана емес, субъект дәрежесіне көтеру мақсатын ұмытпау керек.

Ізденуэврестикалық әдісі физиканың мәнін түсінуге, сұрақ қоюға бағыттайды. Мысалы, диалог түрінде оқушыларды тануға, білуге, ізденуге бағыттауға болады. Білім алу процесі тек тікелей белгілі фактілермен танысу емес, түсініксіз, белгісіз мәселелерді өз бетімен жанжақты игеруді, соған сәйкес ісәрекет атқаруды талап етеді. Бұл әдістің жүзеге асу формалары: әңгімелесу, сұраққа жауап беру, көпшілікке арналған ғылыми әдебиеттерді өз бетінше оқу, типтік есептер шығару, лабораториялық жұмыстар жасау, қосымша тапсырмалар орындау т. с. с эврестикалық әңгіме бұрынғы оқытуда орын алып келген жалаң жаттау мен логатизмге қарсы бағытталған оқушылардың ізденімпаздығын, өз бетінше ойлау қабілетін дамытуды көздейтін прогрессивтік әдіс болып табылады. Әрине, бұл әдіс, басқа тиімді оқыту әдістерімен ұштастырыла пайдаланылуы тиіс

Оқу зерттеу әдісі. Оқу зерттеу әдісі оқушыларды терең білім алуға, ойлауға, шығармашылық іс әрекетке бағыттайды. Бұл мақсатты іске асыру формалары күрделі есептер шығару, арнаулы лабораториялық тапсырмаларды орындау, реферат жазу, компьютерлік модельдеуді игеру, шағын зерттеу жұмыстарын орындау т. с. с. Оқу зерттеу әдісін көп жағдайда жоғарғы оқу орындарында, мектептің жоғары сыныптарында қолданған тиімді.

Әрбір әдістің өзіне тән ұтымтылық ерекшеліктері бар. Физиканы оқыту үрдісінде бір әдіспен шектеліп қалуға болмайды. Оқытушының міндеті әрбір жағдайға тиімді, өзі жетік игерген әдісті таңдап алу. Бұл әдістердің әрқайсысының жиірек қолданылатын кезеңдері бар. Мұғалім әр әдістің мәнін түсініп, оны оқытудың әртүрлі нақты жағдайларында қолдана білуі қажет. Әрбір әдістің жақсы және теріс жақтарын білуі керек.

Мысалы, көп жағдайда информациялық репродуктивті әдіс төменгі сынып оқушылары мен жоғарғы оқу орындарының төменгі курс студенттерін оқытуда пайданылады. Бірақ бұдан біржақты теріс қорытынды жасалмауы керек. Информациялық репродуктивті әдісті студенттерге де, аспиранттарға да, магистрантарға да керек кезінде қолдануымызға болады.

Оқу әдістерімен қатар оқыту тәсілдері туралы да айтуға болады. Тәсілдің әдістемеден айырмашылығы ол әдістеменің іске асу кезеңдерін, құрамдарын білдіреді. Мысалы, оқытушы физикадан демонстрациялық тәжірибе көрсетіп тұр делік. Әр әдісті қолданудың сан алуан тәсілдері бар.

Физиканы оқытуды жандандыру әдістері. Жоғарыда қарастырған оқу әдістерін практикада қолданудың қалыптасқан ұтымды формалары бар. Оқытудың ұтымдылығы деп берілген мағлұматтарды (информацияны) оқушының мейлінше аз уақытта жанжақты, терең игеруін қамтамасыз етуді түсінуге болады. Осы бағыттағы көптеген педагогикалық тәжірибе нәтижелерін жүйеге келтіріп, топтастыруға болады.

Тірек белгілерге жаңа сабақ барысында қолданылатын қысқыша белгілер, символдар, сүлбелер, суреттер формалар т. б. жатады. Мұндағы мақсат күрделі нәрсені абстракциялау, оның басты қасиеттерін, мазмұнын ашып түсіндіру, оңай есте қалу жолдарын іздеу. Тірек белгілерді пайдаланып оқушы мұғалімнің түсініктемесі бойынша шағын конспект жазады.

Қайшылық кезеңдерге - жаңа сабақ барысында оқушыға таныс, белгілі мазмұн (бағдарлама) бойынша тікелей түсіндірілмейтін, белгілі фактілерге қарсы келетін ішкі қайшылығы бар сұрақтар арқылы пайда болады. Танымдылық, білім алу процесі «неге», «қалай» сияқты сұрақтарға жауап іздеуді білдіреді. Мұндай сұрақтар, әдетте, оқушы өз бетімен жаңа тақырыпты игергенде, проблемалық сұрақтар мен мәселелерді талдағанда, қиындық деңгейі әр түрлі есептер шығарғанда туады. Жалпы жағдайда, ой тудыратын, ізденіске бағыттайтын сұрақтар қайшылық (проблемалық) кезеңдерді тудырады.

Физикалық білім беруде оқытудың дидактикалық қағидалары

Мектеп физика курсы негізінен мынадай дидактикалық принциптердің талаптарына сай құрылады.

♦ Ғылымшылық принцип, яғни мектеп физика курс мзмұнының физика

ғылымының даму деңгейіне сәйкес келуі. Демек, физика курсындағы физикалық анықтамалар мен ғылыми терминдер, тұжырымдар мен заңдар қазіргі физика техникалық көөзқарастар тұрғысынан түсіндірілуі қажет. Мысалы, қазіргі кезде «массаға энерция өлшемі», «жылу мен жұмысқа энергияның берілу процесі» деген жаңаша анықтамалар беріледі; Архимед, Гей - Люссак заңдары жеке дара физикалық заңдарға жатпайды, олар қазір Паскаль, Менделеев - Клапейрон заңдарының салдарыретінде ғана қарастырылады. Сондай-ақ, физика мен техниканың соңғы жаңалықтары (кванттық генератор, элементер бөлшектер, т. с. с. )

мектеп физика курсында қарастырылып отыруы тиіс.

♦ Жүйелік принцип, ол - мектеп физика курсының мазмұны, жеке тақырыпта, әр тарауда, кез келген сыныпта үнемі оңайдан бірте - бірте қиынға ауысып отыруды талап етеді.

♦ Мектеп физика курсының мазмұны әр сыныптың оқушыларының жас ерекшеліктеріне сәйкес келу принципі (физиологиялық - психологиялық принцип) .

♦ Физиканың өмірмен, техникамен, қазіргі өндіріс технологиясымен тығыз байланысты дәрежеде түсіндірілуі (политехникалық принцип) .

♦ Тарихи принцип

♦ Физиканың басқа мектеп пәндерімен пәнаралық байланысының жүзеге асырылуы.

♦ Оқыту, оқу, тәрбие, дамыту, функцияларының бірлігі. Физика пәнін оқыту барысында жастар білімін толықтырумен қатар еңбекқорлыққа, шыншылдыққа, шығармашылыққа үйренеді, олардың ойлау қабілеті дамиды.

♦ Ғылыми, жүйелі түрде оқыту. Оқушыларды физиканың ғылыми негіздерімен дәлелденген, тексерілген ең іргелі, түбегейлі заңдылықтармен, фактілермен, тәжірибелермен таныстыру керек.

♦ Оқытудағы қызығушылық, саналылық пен шығармашылық принципі. Бұл принциптің мағынасы мынада: оқушылар мен студенттердің физиканы саналы түрде қызығып оқуына жағдай жасалу керек. Тек сонда ғана олар білімді саналы түрде игереді, алған білімдерін жадында сақтайды.

♦ Көрнектілік және түсініктілік принципі. Сабақ оқытқанда техникалық көрнекті оқу құралдарды қолдану керек, ой әрі ғылыми әрі қарапайым, түсінікті тілмен баяндалуы, жеткізілуі тиіс.

♦ Білім тиянақтылығының принципі. Бұл да қажетті принцип. Оқыту нәтижесінде білім, біліктілік, дағды қалыптасуы қажет. Оқу еңбегінің нәтижелері жүйелі түрде тексеріліп отыруы керек. Оқушылар алған білімдерін, біліктілігі мен дағдыларын өмірде қолдана алатын деңгейде игеруі қажет.

2 ТАРАУ. Идеал газ және оның статистикасы

2. 1 Молекулалы - кинетикалық теория тұралы түсінік

1. Газдардың қарапайым молекулалы - кинетикалық теориясы классикалық механиканың заңдарына сүйенеді және теориялық, тәжірибелік тұрғыда дәлелденген жалпы түсініктер, көзқарастар негізінде құрылған.

Газдар үздіксіз бейберекет қозғалып жүретін бөлшектерден, атомдар мен молекулалардан тұрады.
Молекулалы - кинетикалық теорияны қолдануға болатынкіші көлемнің өзінде молекулалар саны өте көп болады.
Газ молекулаларының сызықтық өлшемдері олардың арақашыктыктарымен салыстырғанда әлдеқайда кіші.
Сыртқы күштер жоқ кезде газ молекулалары ыдыстыңбарлық көлемінде біркелкі жайғасады.

Енді молекулалардын көлемдері мен олардың арасындағы әсерлесу күштерін ескермеуге болатын идеал газдарды қарастырайық. Бұл кезде молекулалардың өзара және ыдыс қабырғаларымен соқтығыстары абсолют серпімді шарлардың соқтығысу заңдарына бағынады деп есептеледі. Жеке молекула ыдыс қабырғасына соқтығысу арқылы өзінің импульсын өзгертеді. Оны динамиканың екінші заңына сәйкес былай анықтайды:

F t = m ₀ ₀

Мұнда - молекуланың орташа арифметикалық жылдамдығы,

- ыдыстың молекула соққан нүктесіне түсірілген нормаль мен оның жылдамдығының арасындағы бұрыш, t - соқтығысу уакыты, т ₀ - газдың бір молекуласының массасы, - күш импульсі.

Молекула импульсінің өзгерісі қабырғаның алған импульсіне тең. f =P S - екендігін ескеріп, ыдыстың бір өлшем ауданына уакыт бірлігінде молекулалардың соқтығысуы нәтижесінде берілген импульс арқылы, газдың ыдыс қабырғасына түсіретін қысымы анықталады:

(1)

Молекулалардың өзара соқтығысулары олардың жылдамдықтарының ара қатынасын өзгерткенімен, ыдыс қабырғалары-на түсетін қысымға әсерін тигізбейді.

Молекулалы - кинетикалық теорияның негізгі қағидасының бірі молекулалардың бейберекет қозғалысы. Олардың барлық бағыттағы қозғалыс ықтималдығы бірдей.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.