Инновациялық оқытудың салыстырмалы психологиялық ерекшеліктері

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Инновациялық оқытудың салыстырмалы психологиялық ерекшеліктері
Инновация ұғымы латын тілінен алынған, ол - жаңару, өзгеру дегенді
білдіреді. Бұл түсінік ХІХ ғасырдағы зерттеулерде пайда болып, белгілі бip
мәдениеттің кейбір элементтердің бірінен екіншісіне енгізу дегенді
білдіреді. XX ғасырдың 30-жылдарында Еуропада ғылымның жаңа саласы,
жаңашылдық ғылымы пайда болып, ал 50-жылдары педагогикалық инноватика
қалыптасты. Жалпы, инноватика - жаңару үдеpici, жаңалық үдерістерінің
теориясы, жаңалық ендірулер туралы ғылым. Яғни, педагогикалық инноватика
осы ғылым саласындағы жаңалықтар үдерісін зерттейді. Бұл мәселені шетелдік
К.Ангеловски, М.В.Кларин, В.Л.Ляудис, М.М.Поташних, С.Д.Поляков,
Т.И.Шамова, В.И.Загвязинский, П.И.Пидкасистый, Н.И.Лапин, А.И.Пригожин,
Ю.Н.Кулюткин, А.К.Маркова, Н.Д.Никандров, Я.А.Пономарев, В.А.Сластенин,
Л.С.Подымова, және отандық Ш.Т.Таубаева, Н.Н.Нурахметов, С.Н.Лактионова,
Е.З.Батталханов, Қ.Қ.Қадашева, Т.О.Балықбаев, Ж.А.Қараев, Г.К.Нұрғалиева,
Қ.Бұзаубақова, С.Д.Мұқанова, М.М.Мұқаметқалиқызы және т.б. педагог ғалымдар
зерттеген.
Инновациялық технологиялардың пайда болуы, мәдени байланыстың кеңеюі
мен тереңдеуі, ақпараттар ағынының сапасы мен санының тұрақты түрде артуы
уақытпен бірге қарқын алып отырған ақпаратгар ағынына бейімделу тәсілдерін
меңгеру үшін тиістi ептіліктер мен білімді қажетсінеді. Бұл үшін ақпаратты
қабылдау және есте сақтау қабілетімен бірге оны шығармашылықпен өңдеу,
мәселелерді көріп, оларды шеше білу кeрeк.
Сондықтан да білім берудің алдына төмендегі міндеттер қойылады: жас
ұрпақтың осы заманғы әлеуметтік-мәдениеттік жағдайға әлеуметтенуі сынды
күрделі мәселені шешу, оның өзіндік өзектілігі арқылы сәйкестік сипатын
иеленіп, шығармашылық мүмкіндігін дамытуына жол ашатын ізгілік түсінігін
қалыптастыру.
- Қазipгi заман жаңашылдық, жаңа көзқарас, жаңалықтар заманы. Өмip сүру
барысында біз жаңа өнімдерді, заттарды, білімдерді, идеяларды
кездестіреміз. Олай болса, оқыту үдepici, әдістері де осы жаңашылдықтарға
сәйкес болуы тиіс.
Яғни, біз студенттерде оқытудың жаңа әдістермен таныстырып, тәжірибеде
қолдана білуге үйретуіміз керек. Жаңалықтардың түрлеріне келер болсақ,
алдымен білім берудің мақсаты мен міндеттеріне негізделетін жаңалықтар,
оған: материалдық және рухани; құрылымдық және технологиялық; негізгі,
іргелі, стратегиялық жаңалықтар жатады. Білім беру ұйымдары мен саласындағы
жаңалықтарға: жаһандық, ұйымдық, жеке және аяқ астынан туындаған және ipi
және ұсақ, сырттан келетін және iшкі, сыртқы жаңалықтар жатады. Сонымен
қатар, жаңалықтар белгілі бip өлшемдермен өлшенеді. Мысалы ғалым
К.Ангеловский төрт өлшемді анықтаған: бірiншісінe жаңалық енгізетін саланы
жатқызса, екіншіге - жаңашылдық үдерісті және жаңалықтар енгізу амалын,
үшіншіге жаңашылдық ic-әрекеттердің ауқымы мен көлемін, төртінші критерийге
жаңалықтардың пайда болуын жатқызған. Жаңашылдық үдepici белгілі бір
кезеңдер арқылы жүзеге асырылады:
- жаңалықты табу (іздеу, қалыптастыру және бейімдеу);
- қалыптасқан жаңалықты зерттеу: тәжірибеде тексеру, бағалау, сынау
және ғылыми-педагогикалық тұрғыдан сараптаудан өткізу;
- жаңалықты мамандар тарапынан қайта қарау және кемшіліктерін түзету;
- жаңалықты қолданысқа ендіру, теориялық тұрғыдан зерттеу, тәжірибеде
қолдану;
- жаңалықты одан әpi дамыту.
Оқытудың инновациялық әдістepi соңғы нәтижеде болашақ маманның
құзіреттілігіне ықпал ететін студенттердің инновациялық және шығармашылық
тәжірибелер жинақтауына ықпал етеді. Инновациялық деген ұғымды 613 жаңа,
жаңашыл деп қолдандық. Оқытудағы инновацияның мәні, оқытудың жаңашыл
әдістерінде, сонымен қатар білім алушылардың белсенділігі мен динамикалығы
арқылы анықталады. Оқытудың белсенді әдістері (ОБЭ), шындығына келгенде,
интерактивті (ағылшынның inteгaction сөзінен алынғанда, динамикалық ықпал
ету дегенді білдіредi), ceбeбi белсенді әдістер ықпал ету әдістерінен
оқытушы мен білім алушылардың қарым-қатынастарына ұласады. Бұл дегеніміз
тұлғаның өзін-өзі дамытуының жолы болып табылады. Инновацияны мазмұны,
құрылымы, сипатына байланысты әртүрге бөліп қарастыруға болады. Мысалы
мазмұнына байланысты ғалымдар: модификациялық, комбинаторлық, радикалдық
деп бөлген. Модификациялық инновация дегеніміз, қолда барды дамыту және
оның түрін өзгерту, бұған В.Ф.Шаталовтың математикадан жазған тірек
конспектісін жатқызамыз. Комбинаторлық инновация, бұрын қолданыста болмаған
белгілі әдістеме элементтерін жаңаша құрастыру, мысалға әдебиет пен тілін
оқытудың қaзipгi кезден әдістемесі дәлел бола алады. Радикалдық инновация,
білім беру жүйесіне мемлекеттік стандарттарды енгізу жатады. Мемлекеттік
стандарт білім беруде, негізінен өлшемдерді, деңгейлк және сапалық оқытудың
көрсеткіштерін қалыптастырады. Сипатына байланысты саяси-әкімшілік, білім
беру жүйесіне өзгерістер саяси билік тарапынан әр түрлі әкімшілік
шаралардың көмегімен енгізілуі, нормативті-редуктивтік яғни ең алдымен
мамандар енгізілетін жаңалықты сараптап, даярлайды одан кейін оқытушылар
дайындықтан өтеді содан кейін жаңалық қолданысқа енеді. Эмпирикалы-
рационалдық, мұнда зерттеу, дамыту және тарату кезеңдері біртe-біртe
кезектесіп жүзеге асырылады.
Педагогикалық технологиялардың жіктелуі:
• ic-әрекет бағыты бойынша;
• пәннің түрлері бойынша (гуманитарлық, техникалық, жаратылыстану);
• қолданатын техникалық құралдар бойынша;
• оқу үдерісін ұйымдастыру бойынша (жеке, топтық, аралас);
• әдістемелік тапсырмалар бойынша (бір пәнге қолданатын технология,
құралдар, әдicтep) А.Л.Савельев бойынша.
Н.В.Бордовская мен А.А.Реанның жіктемелері:
құрылымдық-қисындық оқыту технологиясы;
• ойын технологиясы;
• компьютерлік технология;
• диалогтық технология;
• тренингтік технология.
Г.К.Селевко екі топқа бөліп жіктейді:
1. Педагогикалық қарым-қатынасты демократиялық және гуманистік негізде
құру технологиясы, мұны үшке бөліп қарастыруға болады: ынтымақтастық
педагогикасы; гуманистік оқыту технологиясы (Ш.А.Амонашвили);
адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруға арналған әдебиеттерді оқыту жүйесі
(Е.Н.Ильин).
2. Оқушы әрекетін жетілдіру, жандандыру негізінде оқыту технологиялары:
қолдану деңгейіне қарай (жалпы педагогикалық, жеке пәндік, салалық және
модульдік, тар әдістемелік); философиялық негізіне қарай (материализм,
диалектика, гуманизм, прагматизм т.б.); психикалық дамудың жетекші
факторына қарай (биогенетикалық, әлеуметтік, психогенетихалық, идеалистік);
игерудің ғылыми тұжырымдамасына қарай (ассоциалды-рефлекторлық, дамытушы,
интериоризаторлық, бихевиористік, Гештальт технология т.б.); тұлғаға
бағдарлау бойынша (акхираттық, опрациялық, өзін-өзі дамыту, эвристикалық
т.б.); мазмұндық және құрылымдық сипатына қарай; ұйымдастыру түріне қарай
(жеке, топтық, аралас); ақыл-ой қызметін басқару түріне қарай (компьютерлік
оқыту, бағдарламалық оқыту, ОТК. көмегімен оқыту, шағын топтар жүйесі және
т.б.); оқушымен қарым-қатынас жүйесіне қарай.
Енді осы инновациялық оқытудың ерекшеліктеріне келер болсақ:
- көрегендік сипат алуы, дамудың жылдамдығы;
- болашаққа үмітпен қарау;
- өзіне, өзгеге талаптың жоғары болуы;
- тұлғаға, оның дамуына бағытталу;
- шығармашылық элементтерінің міндетті қатысуы;
- қарым-қатынастың ынтымақтастыққа, өзара көмекке негізделуі және т.б.
Ал технология (грек сөзінен аударғанда techne - өнер, шеберлік, жасай
алу және logos - білім) - өнеркәсіптің әртүрлі салаларындағы
материалдарды немесе жасалған заттарды т.б. өңдеу немесе қайта өңдеу,
қабылдаудың сәйкестігі және алу тәсілдері, осындай қабылдаулар мен
тәсілдерді жасайтын және жетілдіретін ғылыми жүйе.
Сонымен қатар, өндіpicтік үдерістің нeгiзi болып табылатын өндіру,
өңдеу, қайта өңдеу, тасымалдау, сақтау операцияларын да технология деп
атайды.
Қазіргі заманғы технологияның құрамына өндірістің техникалық басқаруы
да кіредi. Өндірістік үдерістің бейнесі, оның орындалу барысындағы
құрылымы, технологиялық ережелер, талаптар, карталар, графиктер және т.б.
технология қатарына жатқыза аламыз.
Оқыту технологиясы, адамның белсенді өмірінің тиімді нәтижеге жетуінің
шарты болып табылатын көпжақты және үздіксіз білім алуын қамтамасыз ететін
үдеріс болса, педагогикалық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.