Институционалдық бірліктер

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Институционалдық бірліктер

Жоспар:

I. Ұлттық есеп жүйесіндегі топтастырулар мен классификациялар
1.1 Шаруашылық бірліктерін салаларға топтастыру
1.2 ҰЕЖ-дегі секторлық топтастыру
1.3 Экономикалық операцияларды топтастыру
II. Өнім түрлерінің классификациясы
2.1 Мемлекеттік басқару ұйымдарының шығындарын топтастыру
2.2 Активтер мен пассивтер классификациясы
2.3 салықтар классификациясы

ҰЕЖ-де мынадай топтастырулар қолданылады:
• Шаруашылық бірліктерін салаға, секторларға топтастыру
• Экономикалық операцияларды топтастыру
• Өнім түрлерінің классификациясы
• Мемлекеттік басқару ұйымдарының шығындарын топтастыру
• Активтер мен пассивтердің классификациясы
• Салық пен субсидия классификациясы.

1. Шаруашылық бірліктерін салаларға топтастыру.
Шығаратын өнімі өндірістік технологиясы және шығындарының құрамына
қарай біртекті болып саналатын шаруашылық бірліктері салаларға
топтастырылады.
ҰЕЖ-де стандартты халқаралық салалық классификация қолданылады. Бұл
классификация бойынша ең алдымен натуралдық ресурстарды пайдаланылатын
салалар топтастырылады, содан кейін өндіруші өнеркәсіп, өңдеуші өнеркәсіп
т.б. салалар топтастырылады.
ҰЕЖ-дегі стандартты халқаралыө стандарттық классификация:
1) ауыл шаруашылығы, аң аулау және орман шаруашылығы;
2) балық шаруашылығы;
3) өндіруші өнеркәсіп;
4) өңдеуші өнеркәсіп;
5) электр энергиясы, газ, сумен қамтамасыз ету
6) көтерме және бөлшек сауда, автомобиль, мотоцикл, тұрмыстық тауарларды
жөндеу;
7) қонақ үйлер, мейрамханалар;
8) қаржы делдалдығы;
9) көлік және байланыс;
10) қозғалмайтын мүлік операциялары, жалға беру, т.б коммерциялық
әрекеттер;
11) мемлекеттік басқару, қорғаныс, әлеуметтік қамсыздандыру;
12) білім беру;
13) денсаулық сақтау және әлеуметтік қызметтер;
14) басқа коммуналдық, тұрмыстық қызметтер;
15) жалданушы жұмысшылары бар үй шаруашылығы;
16) экстерриториялық ұйымдар.

ҰЕЖ-де экономика салалары үшін өндіріс және табыстың пайда болуы
шоттары құрылады.

2. ҰЕЖ-дегі секторлық топтастыру.
Секторлық топтастырудың бірлігі болып институционалдық бірлік немесе
шаруашылық субъектісі саналады. Секторлық топтастыру қаржы активтерін,
табыс пен шығысты зерттеу үшін қолданылады. Институциялық бірліктер мынадай
алты секторға топтастырылады:
• Қаржылық емес кәсіпорындар;
• Қаржы мекемелері;
• Мемлекеттік мекемелер;
• Үй шаруашылығына қызмет көрсететін қоғамдық ұйымдар;
• Үй шаруашылығы;
• Сыртқы экономикалық байланыстар;
• қалған әлем.
Қаржылық емес кәсіпорындар секторына тауар өндіру және қаржы
қызметінен басқа қызметтерді көрсетумен айналысатын институциялық бірліктер
топтастырылады. Олар өз өнімдерін өндіріс шығындарының орнын толтыратындай
бағамен сатады. Кейбір жағдайда бұл сектордың бірліктерінің өндірістік
шығындарының бір бөлігі дотация, субсиия түрінде мемлекеттік бюджеттен
төленеді.
Қаржылық емес кәсіпорындар секторының ресурсы өнімді сатудан түскен
түсімнен құралады. Бұл секторға мемлекеттік бюджеттен қаржыланатын, бірақ
өнім шығарумен айналысатын кәсіпорындар шартты түрде топтастырылады
(мысалы, орман және су шаруашылығының кәсіпорындары).
Мемлекеттік, акционерлік, мердігерлік, кооперативтік т.б.
кәсіпорындар меншік түріне қарамастан осы сектордың бірліктері болады.
Сонымен қатар, өндірушілердің әр түрлі топтары құрған қоғамдық ұйымдар да
осында топтастырылады. Мұндай ұйымдардың шығындары кәсіпорындар төлейтін
мүшелік жарнадан қаржыландырады (мысалы, кәсіпкерлер ассоциациясы).
Қаржы мекемелері секторына коммерция негізінде қаржы және сақтандыру
операциялармен айналысатын институциялық бірліктер топтастырылады.
Коммерция негізінде қаржы операциялармен айналысатын институциялық
бірліктерге: коммерциялық банктер, несие қоғамдары, ассоциациялар жатады.
Олардың негізгі міндеттері қаржы құралдарын шығару, сатып алу, сақтау және
бөлу; бағалы қағаздарды шығару; кәсіпорындарға, үй шаруашылығына несие
беру.
Банктер қаржы мекемелерінің және мемлекеттік мекемелердің бірлігі
болуы мүмкін. Мысалы, орталық банк ақша саясатын іске асырады. Оның негізгі
міндеттері:
1) ақша шығару;
2) шетелдік валюта резервін меңгеру және сақтау;
3) басқа банктерге қарыз беру;
4) бағалы қағазды сату және сатып алу.
Елдің экономикасы неғұрлым дамыған болса, орталық банктің ролі
соғырлым жоғары болады. Мұндай жағдайда ақша саясатын орталық банк өзі іске
асыра алады және үкіметпен байланысты сақтай отырып, оған зор ықпал
жасайды.
Коммерция негізінде қаржы операцияларымен айналысатын институциялық
бірліктердің ресурстары депозиттерден,сертификаттардан, обликациялардан,
яғни міндетті қарыздардан және қабылдаған проценттерден тұрады.
Сақтандыру мекемелері адамдардың өмірін, олардың мүлкін,
кәсіпорындардың мүліктерін сақтандырады. Олардың ресурстары сақтандыру
шарты бойынша қабылданған төлемдерден құралады. Мемлекеттік мекемелер
секторындағы институциялық бірліктер нарықтық емес қызметтер көрсетеді,
ұлттық табысты бөлуге қатысады. Олар негізінен мемлекеттік бюджеттен
қаржыландырылады.
Бұл секторға жалпы басқару, қаржы, экономиканы реттеу және
жоспарлау, қоршаған ортаны қорғау, ғылыми зерттеу, қорғаныс, тәртіп сақтау
сферасындағы мекемелер мен ұйымдар, сол сияқты халыққа білім беру,
денсаулық сақтау, мәдениет және өнер, спорт, әлеуметтік қамсыздандыру,
әлеуметтік сақтандыру салаларында нарықтық емес қызмет көрсететін ұйымдар
мен мекемелерді топтастырады. Сонымен қатар, мемлекеттік мекемелер секторы
мемлекеттік орталық банктерді, жергілікті банктерді де қамтиды. Бұл
банктердің негізгі міндеттері – мемлекеттік ұйымдарға қаржы қызметтерін
көрсету, ақша шығару, құнды қағаздарды шығару, алтын қорын сақтау (орталық
банк).
Үй шаруашылығына қызмет көрсететін коммерциялық емес (қоғамдық)
ұйымдар секторына үй шаруашылығының ерекше топтарына нарықтық емес қызмет
көрсететін институциялық бірліктер топтастырылады. Бұл бірліктер жеке үй
шаруашылықтарына білім, денсаулық сақтау, мәдениет, өнер т.б. сферада
қызмет көрсетеді, сол сияқты олардың ұжымдық қажеттерін де
қанағаттандырады. Саяси партиялар, кәсіподақтар, діни қоғамдар осы
сектордың бірліктері болады. Үй шаруашылығына қызмет көрсететін қоғамдық
ұйымдарды, мемлекеттік мекемелер тексермейді, оларға мемлекеттен қаржы
бөлінбейді.
Қоғамдық ұйымдар секторының ресурстары үй шаруашылығының төлеген
жарнасына, олардың берген жәрдемінен, меншіктен түскен табыстан құралады.
Үй шаруашылығы секторы жеке адамдарды, адамдардың топтарын, олардың
кәсіпкерлік әрекетін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.