Информатиканы оқыту формаларының әртүрлілігі

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Информатиканы оқыту формаларының әртүрлілігі

Оқытуды ұйымдастыру формалары мұғалім мен оқушы арасындағы мәлімет
алмасу құрылымының көрінісі. Ол оқыту мазмұны мен оқыту әдістеріне
байланысты анықталады. Бұл құрылымның форма құрушы элементі компьютер болып
есептеледі. Информатика пәнін оқытуды ұйымдастыруда келесі мәселелерге
көңіл аударылуы тиіс:

- бірлесе әрекет жасаййтын қатысушылар санына байланысты, жаппай
(фронтальды) формада;
- топтық (бригадалық) формада;
- жеке және жұптасып жұмыс істеу формасында;
- рольдік ойындар формасында.
Бұл кезде процесінде қатысушыларға қатысты (кім басқарады, Мұғалім,
оқушы немесе компьютер) жағдайлары анықталады.

Информатиканы оқыту әдістемесі оқыту – бақылау, дамыту, тестілеу, ойын
программалары арқылы оқушыны компьютер көмегімен оқыту мәселелерін
қарастырады. Бұл кезде жұмыс нәтижесі экранда көрініп, оқушы таным әрекетін
өзі басқарады.

Ұйымдастыру формасындағы басты мәселе - оқыту мазмұны. Оқыту әдісін
оқыту мазмұнына тәуелді екенін ескерсек, онда оқыту әдісі де өзіне сәйкес
оқыту формасын қабылдайды. Мысалы, мұғалімнің компьютерде жұмыс істеу
әрекетін демонстрациялауы (оқыту әдісі) жұмыс істеу тәжірибесін үйрету
мақсатын көздейді (оқыту мазмұны), ал барлық оқушыны қамтуы (оқыту
тиімділігі), оқытудың жаппай (фронтальды) формасына сәйкес келеді. Рольдік
ойындар оқыту әдісі бола тұрып, ұйымдастыру формасының күрделі түріне мысал
болады. Мысалы, ойынға қатысушылар ЭЕМ - мұғалім басқаруымен жұмыс
істейді (1 топ), қалған оқушылар Орындаушы рольін атқарып, оқытудың
фронтальді – демонстрациялық формасына сәйкес ұйымдастырылады. Оқыту
формасы оқыту әдісімен сәйкес келуімен бірге, оқыту мазмұнына негізделуі
тиіс және бір сабақта бірнеше оқыту формасы үйлесім табуы мүмкін.

Оқыту формасының негізгі түрі сабақ басқа формаларды қамти отырып
информатиканы оқытуда да маңызды орнын сақтайды. Компьютерлік сыныптарда
сабақ уақытын тиімді пайдалану мақсатында қосарланған сабақтар жүргізіледі.
Бұл әр түрлі формаларды үйлестіруге мүмкіндік береді. Мұнда оқушылардың
саны, басқару субъектілері, ЭЕМ – ді қолдану мүмкіндіктері алдын ала
ескеріледі.

Оқу процесінде қатысушылар саны және
оқыту формалары

Жаппай (фронтальды) оқыту формасы – бір мазмұндағы оқу материалын
барлық оқушылардың бір мезгілде меңгеруін немесе белгілі бір нұсқау бойынша
іс әрекеттерді меңгеруін қамтамасыз ету үшін қолданылады. Оған мысал
ретінде мұғалімнің лекцияны, семинарды, лабораториялық жұмыстарды тледидар
экранында немесе тақтада демонстрациялап көрсетуін айтуға болады. Компьютер
мұғалімнің көрсеткен мәселелерін оқушылардың қайталап орындауына толық
мүмкіндік береді. Таныс емес компьютерлік ортада мұғалім әрбір оқушының
әрекетін тиімді ұйымдастыру керек. Оқушылар жұмыс істеу тәсілдерін
біртіндеп үйренген соң, жеке жұмыс істеуге тапсырмалар беріледі.

Бригада (топ) құрамында оқыту барысында информация алмасу орын алады.
ЭЕМ – нің құрылымын бригадалық жұмыстың нәтижесі деп қарастыруға болады.
Бұл кезде топ ішінде бір жұмысты нақты бөлісу жағдайы орын алады. Мысалы,
үйдің төбесін, қабырғасын, т.б. бөліктерін жеке – жеке компьютерде
тұрғызып, нәтижесін жинақтап бір компьютерде көрсету. Бригадалық оқыту
кезінде оқушылардың бір – біріне оқытуы орын алып, топ ішінде информация
алмасу арқылы олардың білімін жетілдіруге әсер етеді. Егер оқушылар
берілген тапсырмаларды орындамаса, онда сабақ мақсатына жетпейтіні белгілі.
Оқытудың бригадалық формасы кезінде бұл кемшілік өз - өзінен жойылады.

ЭЕМ – де жұптасып жұмыс істеу компьютерлер жеткіліесіз болған жағдайда
қолданылатын оқыту формасы деп түсінілгенімен, шын мәнінде оны компьютер
жеткілікті болған кезде де қолдану тиімді. Себебі, оқушының өзі жеке
комьютерде жұмыс істеу барысында қиындыққа кездессе, онда ол айналасындағы
оқушылардың әрекетін бақылайды. Жан – жағындағы оқушылар жұмыс істеп
отырса, ол іштей ... сабақты басқа оқушылар түсінген екен, тек мен ғана
түсінбеген екенмін, сондықтан сұрамай – ақ қояйын- деген оймен мұғалімнің
көмегі қажет болса да, оны білдірмей сабаққа босқа отыруы мүмкін. Ал, бір
компьютерге екі оқушы отырса, онда олар бір – біріне көрсетіп, талқылау
арқылы кейбір түсінбеген мәселелерін ұғынады. Түсініксіз жағдайда бір –
бірінен саған түсінікті ме? деп сыбырлап сұрап, екеуі де білмейтін болса,
мұғалімге бізге түсініксіз деп айтуға батылдық табады.

Оқушыларды бір компьютерге үшеуден отырғызған тиімсіз. Өйткені, үшінші
оқушыға орын немесе клавиатура жетпегендіктен ол бос отырып қалады.

Компьютермен бетпе - бет формасының басқа оқыту формаларынан
өзгешелігі, комьютер жадындағы оқыту – бақылау немесе ашық программалар
көмегімен оқушы өз белсенділігі нәтмжесінде білім алуға әрекет жасауына
көрінеді. Программа тексін, құрылымын зерттеу нәтижесінде оқушы оны белгілі
бір деңгейде игереді, әрі өзгерістер енгізіп дамытады. Бұл кезде оқушы жеке
өзі оқымайды, мұнда жаппай оқу орын алады. Әрбір оқушының білімді меңгеруі
оның жеке қабілетіне, қабылдау мүмкіндігіне және әрекетіне байланысты
болады.

Компьютерсіз жеке оқу үй жұмысын орындау кезінде көрініс табады. Бұл
кезде оқушы компьютердің жағдайына ене отырып, оның жұмыс принциптеріне
сәйкес кездейсоқ әрекеттерге, кездесуі мүмкін кедергелерге ойша шолу жасап,
өз жұмысын алдын – ала жоспарлайды. Мысалы, сұхбаттық жұмыста иә немесе
жоқ түймелерін керісінше пайдаланып, өз жұмысына кедергі жасайтын
оқушылар үшін нұсқаулармен алдын – ала танысып, оқып – үйренуі тиімді. Бұл
жағдайда оқу процесін кім басқарады? Жаппай оқыту формасында оқу процесін
мұғалім басқарады. Бұл кезде жеке оқушылардың жұмыстарын бір мезгілде
басқару мұғалімге қиындық туғызады. Өйткені, әрбір компьютергдің жағдайы
мен оқушы әрекеті жұмыс барысында өзіндік сипат алады. Бұл кезде мұғалім
үлгерімі жоғары оқушыларды немесе оқыту программасы түрінде өз тәжірибесін
тиімді пайдалануы мүмкін. Мысалы, нұсқауға түсініктеме беру немесе
орындалатын тапсырмалардың ретін жазу, сұрақтар тізімін жасау, т.б.

Дос – құрбыларының көмегімен жұмыс істеу кей кездерде оқушыларға тиімді
болуы мүмкін. Себебі, кейбір сұрақтарды мұғалімнен сұрауға қысылып, дос –
құрбыларынан сұрау арқылы оқушы өз беделін мұғалім алдында сақтап қалуды
ойлайды. Сондықтан, оқушылардың өзара пікірлесуі үшін мұғалімнің бір – екі
минут оларға еркіндік беруі тиімді дидактикалық тәсіл болып есептеледі.

Нәтижесінде олар өзара түсініседі, өздерін өздері басқаруды үйренеді.
Бұл оқушылардың мұғалімнен көмек сұрауына шектеу қоймайды. Оқушының
кездескен кедергілерден шығу жолын өздігінен іздеуі, оқу уақытын тиімді
пайдалануы, іс - әрекетін өзі басқаруы кезінде мұғалім олардың іс -
әрекетін бақылап, үнемі бағыт – бағдар беріп отыруы қажет.

Оқыту формаларын дамыту және компьютер

Оқыту формаларын дамыту мәселесінде келесі жағдайлар қарастырылады.
Бірінші, жеке оқуды ұжымдық оқумен ұштастыру. Оқытудың бұл түрі
компьютердің, программалардың көмегімен жеке оқыту мен ұжымдық оқыту
арасындағы қайшылықты жоюға бағытталған. Бұл кезде арнайы жазылған оқу
программалары бойынша әрбір оқушы жеке жұмыс істей алады. Екіншісі, оқыту
процесін мұғалімнің басқаруынан оқушылардың өзін - өзі басқаруына беру.

Бұл оқыту формалары жеке оқыту формасымен тығыз байланыста
қарастырылады. Мұнда компьютер программаларының біртекті алгоритмдерден
бастап, гипертекстерге дейін әртүрлі нұсқаларда өзгеру мүмкіндігін оқушы
танымын басқаруға мүмкіндік береді.

Оқытуды ұйымдастырудың нақты формалары.
Ойлау операциялары және ЭЕМ – мен жұмыс

Оқушының ойлау процесін түсіну және оның кездесетін қиындықтары мен
жұмыс барысында жіберетін қателерінің мәнін ұғыну үшін логикалық ойлау
операцияларының ЭЕМ – ге байланысын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.