Қазақ поэзиясының өрен жүйрігі - Ілияс Жансүгіров
Ілияс Жансүгіров.
(1894-1938).
Ілияс Жансүгіров 1894 жылы бұрынғы Қапал уезі, Ақсу болысында (бұрынғы
Талдықорған облысы, Ақсу ауданы) туған. Хат танитын, шағатай тілдеріндегі
кітаптарды жинайтын, аңыз-ертегілерді, батырлық жырларды, тарихи
оқиғаларды, әңгіме-шежірелерді жақсы білетін, көкірегі ояу, көзі қарақты,
әр түрлі өнерді ұстаған әңгімеші, домбырашы, ұста, көшелі Жансүгір анасынан
ерте қалған Ілиясты жетім- сіретпей, еркелетіп, жақсы үлгі көрсетіп,
тәрбиелеп өсіреді.
Халқымыздың құт-береке дарыған, ежелден ақындық, батырлық, даналық
мекені Жетісу өлкесінің перзенті Ілияс көкірегіне жас күнінен бастап ән мен
жырдың, өлең мен күйдің небір асыл нұсқалары ұялаған. Табиғатынан дарынды
жаратылған зерек бала ел даналығы дариясында еркін жүзіп, уызғажарып, асыл
байлықты ьойына сіңіре білген.
Өз үйінде, әкесінен хат таныған, одан соң молда алдын көрген Ілияс біраз
уақыт Қарағаш деген жердегі татар үлгісіндегі мектептен оқып, әр түрлі
пәндерден сабақ алады. Бұдан кейін тұрмыс жағдайы билеп, шаруа күйттеп,
тіршілік қарба- ласына араласып кетеді.
Жастық қиял, арман толқулары, ауыл көрініс- тері, табиғат суреттері оның
жүрегін қозғап, тіліне ұйқасты сөздер оралып, өлең шығара бастайды. Күнде
көріп жүрген айт пен тойдағы өлең-жыр, айтыс, жыршылар төгіліп айтатын
қисса қанша қызық болғанмен, оның жас қиялына ерекше әсер етіп, орасан зор
ықпал жасаған Абайдың шығармалары еді. Әуелде дос-жаран, құрбы-құрдасты
әзілдеген қалжың, сықақ өлеңді табанда ауызша айтып тастайтын, өзі де
ақындар айтысына түсіп кететін албырт Ілияс Абайдың данышпан поэзиясымен
танысқаннан кейін ақындық өнерге басқаша қарайды. Оған шейінгі көрген,
оқыған әдебиетімнің бәрін Абай кітабы жоққа шығарғандай болды. Ойым ояна
бастады. Қанбай, қайта-қайта оқи беретін бол- дым. Өзімде бір түрлі
сергектік, сілкініс, жүрегім де жаңалық сезгендей болды - деп жазады кейін
Ілияс Қысқаша өмірбаяным атты еңбегінде.
Жас ақынның сұлулық мұраттарының орны- ғуына, көркемдік талғамының
қалыптасуына, өлең мәдениетін игеруіне Абай поэзиясының ықпал жасауы – оның
әдеби тағдырындағы бақытты- лық, айта қаларлықтай эстетикалық құбылыс,
дәстүр жалғастығын көрсететін жайт. Ел қазы- насы, халық фольклоры өкілдері
тәжірибелерінің ... жалғасы
(1894-1938).
Ілияс Жансүгіров 1894 жылы бұрынғы Қапал уезі, Ақсу болысында (бұрынғы
Талдықорған облысы, Ақсу ауданы) туған. Хат танитын, шағатай тілдеріндегі
кітаптарды жинайтын, аңыз-ертегілерді, батырлық жырларды, тарихи
оқиғаларды, әңгіме-шежірелерді жақсы білетін, көкірегі ояу, көзі қарақты,
әр түрлі өнерді ұстаған әңгімеші, домбырашы, ұста, көшелі Жансүгір анасынан
ерте қалған Ілиясты жетім- сіретпей, еркелетіп, жақсы үлгі көрсетіп,
тәрбиелеп өсіреді.
Халқымыздың құт-береке дарыған, ежелден ақындық, батырлық, даналық
мекені Жетісу өлкесінің перзенті Ілияс көкірегіне жас күнінен бастап ән мен
жырдың, өлең мен күйдің небір асыл нұсқалары ұялаған. Табиғатынан дарынды
жаратылған зерек бала ел даналығы дариясында еркін жүзіп, уызғажарып, асыл
байлықты ьойына сіңіре білген.
Өз үйінде, әкесінен хат таныған, одан соң молда алдын көрген Ілияс біраз
уақыт Қарағаш деген жердегі татар үлгісіндегі мектептен оқып, әр түрлі
пәндерден сабақ алады. Бұдан кейін тұрмыс жағдайы билеп, шаруа күйттеп,
тіршілік қарба- ласына араласып кетеді.
Жастық қиял, арман толқулары, ауыл көрініс- тері, табиғат суреттері оның
жүрегін қозғап, тіліне ұйқасты сөздер оралып, өлең шығара бастайды. Күнде
көріп жүрген айт пен тойдағы өлең-жыр, айтыс, жыршылар төгіліп айтатын
қисса қанша қызық болғанмен, оның жас қиялына ерекше әсер етіп, орасан зор
ықпал жасаған Абайдың шығармалары еді. Әуелде дос-жаран, құрбы-құрдасты
әзілдеген қалжың, сықақ өлеңді табанда ауызша айтып тастайтын, өзі де
ақындар айтысына түсіп кететін албырт Ілияс Абайдың данышпан поэзиясымен
танысқаннан кейін ақындық өнерге басқаша қарайды. Оған шейінгі көрген,
оқыған әдебиетімнің бәрін Абай кітабы жоққа шығарғандай болды. Ойым ояна
бастады. Қанбай, қайта-қайта оқи беретін бол- дым. Өзімде бір түрлі
сергектік, сілкініс, жүрегім де жаңалық сезгендей болды - деп жазады кейін
Ілияс Қысқаша өмірбаяным атты еңбегінде.
Жас ақынның сұлулық мұраттарының орны- ғуына, көркемдік талғамының
қалыптасуына, өлең мәдениетін игеруіне Абай поэзиясының ықпал жасауы – оның
әдеби тағдырындағы бақытты- лық, айта қаларлықтай эстетикалық құбылыс,
дәстүр жалғастығын көрсететін жайт. Ел қазы- насы, халық фольклоры өкілдері
тәжірибелерінің ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz