Қаржы жүйесінің түрлері

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе

І Қаржы жүйесінің мәні мен түрлері
1.1. Қаржы жүйесінің жалпы сипаттамасы
1.2. Қаржы жүйесінің түрлері
II Мемлекеттің қаржы саясаты
2.1. Қаржы және инфляция
2.2. Инфляцияға қарсы саясат шаралары

І Қаржы жүйесінің мәні мен түрлері
1.1. Қаржы жүйесінің жалпы сипаттамасы
Қазіргі жағдайда қандай мемлекеттің экономикалық құрлымын зерделеу
оның қаржы жүйесін талдауы мүмкін емес. Бұл жүйе қаржы қатынастары
жыйынтығынан және оны реттейтін институттардан тұрады. Қаржы қатынастары
кез келген қоғамдық жүйеде орын алатын жалпы эканомикалық қатынастардың
құрамды бөлігі.
Қаржылық байланыстардың орасан зор әр алуандығында жеке ортақ
ерекшеліктерімен көзге түсетін оқшауланған сфераларды бөліп көрсетуге
болады. Мәселен, мемлекеттің шаруашылық жүргізуші субъектілермен және
халықпен қалыптасатын қаржы қатынастары жалпы қоғамдық өнімді құндық
бөлудің ерекше саласын құрайды және қоғамдық қажеттіліктерді
қанағаттандыруға арналған орталықтандырылған ақша қорын қалыптастыру-мен
және пайдаланумен байланысты болады. Қаржы қатынастарының бұл жиынтығы
"мемлекеттік бюджет" ұғымының экономикалық мазмұнын құрайды. Демек,
мемлекеттік бюджет мемлекеттің орталықтандырылған ақша қорын жасау және оны
ұдайы өндіріс пен қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыру мақсаттарына
пайдалану жолымен қоғамдық өнімнің құнын бөлу және қайта бөлу процесінде
мемлекет пен қоғамдық өндірістің басқа қатысушылары арасында пайда болатын
экономикалық қатынастарды білдіреді.
Қаржы қатынастарының белгілі бір жиынтығы ретіндегі мемлекеттік
бюджетке ең алдымен жалпы қаржы категориясы-нан ажырататын өзгеше белгілер
төн: бюджет қатынастарының бөлгіштік сипаты бар, әрқашан ақша нысанында
жүзеге асырылады, мақсатты ақша қорларын қалыптастырумен және пайдаланумен
қосарлана жүреді. Сонымен бірге, бюджет қатынастарына белгілі бір өзіндік
ерекшелік тән, алайда ол қаржымен ортақ өзгеше белгілердің шеңберінен
шықпайды.
Құндық бөліністің айрықшалықты сферасы ретінде мемлекеттік бюджет мына
өзгеше белгілермен сипатталады:
мемлекеттен жалпы қоғамдық өнімнің бір бөлігін оқшауландырумен және оны
қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыруға пайдаланумен байланысты бөлгіштік
қатынастардың айрықша экономикалық нысаны болып табылады;
құнды жасау және оны тұтыну процесін шарттастыратын
материалдық өндіріс қаржысынан және құнды тұтынуға қызмет
ететін өндірістік емес сфера қаржысынан мемлекеттік бюджеттің
айырмашылығы ол ұлттық шаруашылықтың салалары, аумақтар, экономиканың
секторлары, қоғамдық қызметтің сфералары арасында құнды қайта бөлуге
арналған;
қоғамдық өнімнің оның тауар нысанындағы қозғалысымен тікелей байланысты
емес құндық бөліністің стадиясын білдіреді және одан белгілі үзілісте
жүзеге асырылады, ал қаржы қатынастары материалдық өндірісте де, өндірістік
емес сферада да тауар-ақша қатынастарымен тығыз тоқайласып жатады.
Бүгінде қаржы терминін күнделікті қолданысқа енгізген авторды атау
қиын.
Мемлекет қаржы жүйесі арқылы саяси,эканомикалық және әлеуметтік
салалардың алуан түрлі қызметтеріне қәжетті қанағаттарды
жинақтап,пайдаланады. Мемлекеттік қаржылар ұлттық табысты қайта бөлуде,
қоғамдық ұдайы өндірісті дамытуда, қоғамдық эканомикалық құрлымын
қалыптастыруда, өндіргіш күштерді жетілдіруде маңызды рөл атқарады.
Мемлекеттің қаржылары әлеуметтік бағдарламаны жүзеге асыруға, мемлекеттік
басқару апараты мен қорғанысқа,тәртіп сақтау күштерін қаржылардыруға,сыртқы
экономикалық қызметті атқаруға жұмсалады.
Қаржы жүйесі мемлекеттің көптеген қаржыландыру институттарын қамтиды.
Олар әр түрлі бағыттағы несие институттары мен тығыз байланыс негізінде
әрекет жасайды.
Қаржы қатынастары кез келген қоғамдық жүйеде орын алатын жалпы
эканомикалық қатынастардың құрамды бөлігі. Мемлекет қаржы жүйесі арқылы
саяси, эканомикалық және әлеуметтік салалардың алуан түрлі қызметтеріне
қажетті қаражаттарды жинақтап, пайдаланады.
Мемлекеттік қаржылар ұлттық табысты қайта бөлуде, қоғамдық ұдайы
өндірісті дамытуда, қоғамның экономикалық құрлымын қалыптастыруда, өндіргіш
күштерді жетілдіруде маңызды рөл атқарады. Мемлекеттің қаржылары әлеуметтік
бағдарламаны жүзеге асыруға, мемлекттік басқару аппараты мен қорғанысқа,
тәртіп сақтау күштерін қаржыландыруға, сыртқы эканомикалық қызметті
атқаруға жұмсалады.
Қаржы жұйесі мемлекеттің көптеген қаржыландыру институттарын қамтиды.
Олар әр түрлі бағыттағы несие институттары мен тығыз байланыс негізінде
әрекет жасайды.
Қаржы жүйесінің ұғымы қаржы ұғымының одан әрі дамуы және нақтылана
түсуі болып табылады. Елдің бір тұтас қаржы жүйесі тиісті ақша қорлары
құрылып,пайдаланылатын қатынастардың, сон мен бірге бұл қатынастарды
ұйымдастыратын органдардың жйынтығын қамтиды.Қаржы жүйесінің ұғымы кейде
тар мағынада,тек мемлекеттің қаржы мекемелерінің жыиынтығы ретінде
қолданылады.
Қаржы бұл қоғамда қалыптасқан эканомикалық қатынастар жүйесіндегі ақша
құрлысы қорының қалыптасуы,бөлінуі, қолдануы.
Қаржы бірнеше қызмет атқарады.
1. Топтастыру - құралдарды үлестіру және матирилдарды негіз құру;
2. Реттеуші – шаруашылық субьектлерді ынталандыру;
3. бөлу –ақша құрамының қалыптасу және оларды бюджет, әлеуметтік
сақтандыру арқылы пайдалану;
4. Бақлау – Салық жинаудың дұрыстығын және оларды дұрыс пайдалануды
қамтамсыз ету.

1.2. Қаржы жүйесінің түрлері
Қаржы қатынасының тұлғалары: мемлекет, фирма, түрліше
бірлестіктер, ұйымдар және жеке азаматтар.
Осылардың арасындағы байланыс ақша қорын пайдалануда келесі
топтарға тіркеледі.
1. Мелекет пен кәсіпорынның арасында: мемлекеттік бюджет төлемдер
жүйесін және әр алуан мемлекеттік қор ұйымдарын қамтиды. Олардың
негізінде мемлекеттің орталықтандырылған табысы қалыптасады.
2. Фирма мен банк арасында: несиені алу және пайдалану.
3. Фирма мен банк арасында:несиені алу және пайдалану.
4. Фирма және өндірістік құрлым арасында.
5. Мемлекет және қоғамдық ұйымдар арасында
6. Мемлекет және халық арасында, халықтың әр түрлі трансферт алуы:
зейнет ақы, жәрдем ақы, стипендия т.б.
Соны мен қатар бұған зайым шығару, лотория ұйымдастыру және т.с.с.
жатады.
Қаржының 3 құрамдас бөліктері:
1. Халық қаржысы;
2. Бірлестіктер, фирма, сала кешенінің қаржылары, яғни
орталықтанбаған қаржы;
3. Мемлекеттік, яғни орталықтанған қаржы.
Халық қаржысы табысты бөлімнен тұрады, жанұялардың алғашқы
табыстарынан, шығыс бөлімнен және халық қор жинауынан тұрады.
Орталықтанбаған (мемлекеттік емес) қаржы – фирма, бірлестік және ұйымдар
иелігіндегі қаржылар ( шаруашылық тұлғаларының қаржысы )
Орталақ (мемлекеттік ) қаржы – қаржы жүйесінің басты бөлігі мұнда
мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру, мемлеттік бюджет кіреді.
Ақша құралдарына сәйкес мекемелер арқылы пайдалануға байланысты
қатынаста жиынтығы қаржылық жүйені құрайды. Қаржылық жүйе жүргізетін саясат
қаржылық саясат деп аталады.
Сонымен бірге жалпы институционалдық тұрғыдан алғанда қаржы жүйесі бұл
қаржы мекемелерінің жиынтығы, ал экономикалық тұрғыдан - ол мемлекетте іс-
әрекет ететін бір-бірімен өзара байланысты қаржы қатынастарының жиынтығы
екенін естен шығармаған жөн.
Өзінің тарихи дамуында қаржы жүйесі ұзақ эволюциядан өтті. Қаржы
қатынастарының пайда болуы кезінде қаржы жүйесі, жалпыға мәлім, әдетте, тек
бір ғана буынмен - мемлекеттік бюджетпен шектелді. Классикалық капитализм
жағдайында батыстың көптеген өркениетті елдерінің, соның ішінде бұрынғы
КСРО-ның қаржы жүйесін екі негізгі буын - мемлекеттік бюджет пен жергілікті
қаржылар қурады. Олар ақша қорларын қалыптастыруға мүмкіндік береді, бұл
буындардың көмегімен мемлекет өзінің саяси және экономикалық функцияларын
орындап отырды.
Мемлекеттің қаржысы - қоғамдық өнімнің құнын және ұлттық байлықтың бір
бөлігін бөлу және қайта бөлу туралы, мемлекет пен оның шаруашылық
субъектілерінің қарамағына қаржы ресурстарын қалыптастырумен және
мемлекеттің қаражаттарын олардың жүмыс істеуімен байланысты шығындарға
жұмсаумен байланысты ақша қатынастары. Мемлекеттің қаржысы өзіне
мемлекеттік бюджетті, мемлекеттік бюджеттен тыс қорларды, мемлекеттік
кредитті біріктіреді.

II Қаржы және инфляция
2.1.Инфляциянын табиғаты және оның қаржымен өзара байланысы.
Қаржы жүйесі – бұл заңмен бекітілген нормативтер негізінде тиісті
институттар мен мекемелер арқылы ақшалай қаржы қорын жасау мен пайдалану
жөніндегі экономикалық субъектілер арасындағы қарым – қатнас.
Араларында ақша қозғалыс жүріп жататын негізгі субьектлерге мыналар
жатады;
• Мемлекет пен оның институттары;
• Мекеме-фирмалар, компаниялар, қоғамдар,т.б.
• Халық –үй шаруашылығы.

Қаржы дегеніміз- қоғамның ақшалай қаржы қорларын құру мен
пайдалану жөніндегі эканомикалық қатнастар жиынтығы. Қаржылық қатынастар
жиынтығы. Қаржылық қатнастардың ақша қатынастарынан айырмашылығы сол, ол
жеке тұтынушыларға қызмет етпейді.
Экономикалық құбылыс ретінде инфляция көптен бері өмір сүріп келеді.
Оны тіпті ақшаның шығуымен бірге пайда болды әрі ақшаның қызметімен тығыз
байланысты деп саналады.
Инфляцияның дәстүрлі ең жалпы анықтамасы — тауар айналымының
қажеттілігімен салыстырғанда айналыс сферасының артық қағаз ақша массасымен
лыққа толып кетуі, оның құнсыздануы және соның нәтижесі ретінде — тауарлар
мен қызметтер көрсетуге бағаның өсуі, ақшаның сатып алуға жарамдылығының
төмендеп кетуі. Инфляция кезінде қоғамдық өндіріс процесінің алшақтықтарына
және артық көп ақшаның шығарылуына байланысты акша айналысының заңы
бұзылады.
• Инфляция — ақша жуйесінің дағдарысты жай күйі.
• Ақшаның құнсыздануына мына факторлар себепші болады:
• Айналысқа артық ақшаның шығарылуы;
• Қолайсыз төлем балансы;
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.