Кәсіпорындардың бәсекеге төтеп беруінің бірден-бір жолы- жемқорлықтың алдын алу

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Кәсіпорындардың бәсекеге төтеп беруінің бірден-бір жолы-
жемқорлықтың алдын алу

М. Қ. Смагулова
І.Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті, Талдықорған қаласы
meruert-smagulova@mail.ru

Еліміздегі көптеген кәсіпорындардың экономика - қаржы жағдайын
қарастырып талдаған кезде, экономикалық қауіпсіздікке түбегейлі әсер ететін
бақылауды ұйымдастыру бойынша жүйенің болмауын көре аламыз. Бақылаудың
болмауы қаржы қорларының заңсыз ұрлауына алып келеді. Кәсіпорынның
экономикалық қауіпсіздік мәселелері басшы топтардың кәсіби
жауапкершіліктерінің жоғарғы деңгейде болмауымен тығыз байланысты. Нарықтық
экономика жағдайында кәсіпорынның бәсекеге қабілетті болуының бір шарты -
жемқорлықтың болмауы. Бүгінгі таңда кәсіпорынның жүйелі түрде қызмет етіп,
ары қарай дамуына оның экономикалық-қаржы жағдайының жемқорлыққа және
жалған мәліметтерге сүйеніп қызмет етуін алдын алу міндет болып табылады.
Еліміздің жемқорлыққа қарсы күресті ұйымдастыруды басқару жүйесінің негізі
ретінде мемлекетіміздің жемқорлыққа қарсы күрес механизмінің қызмет етуі
отандық басқару және экономикалық ғылым мен тәжірибеде қазіргі кезде өзекті
мәселеге айналуда. Бұл қоғамның демократиялық институттары мен нарықтық
экономиканың дамуын жемқорлықтың тежеп отыруының негізгі факторларының
бірімен анықталып отыр. Жемқорлық күнен күнге біздің өміріміздің түрлі
салаларына еніп, мемлекетіміздің экономикалық саясаты мен даму
стратегиясына зиян келтіруде, мемлекеттік бюджет пен мемлекет мүлкін тура
немесе жанама ұрлауына алып келеді. Қазіргі кезде еліміз жемқорлық жайлаған
жиырма елдің қатарында, жемқорлық еліміздің дамуының негізгі барьері болып
отыр. Жемқорлықпен айналысушылар қылмыстық әлеммен тығыз байланыс орнатуда,
еліміздің қызметіне қарсы келетін топтарды құруда. Жемқорлықтың мазмұнына
тек мемлекеттік және жергілікті қызметкерлердің жемқор болуы ғана емес,
қоғамдық және коммерциялық кәсіпорындар қызметкерлерінің өз қызметін асыра
пайдалануы да жатады. Мемлекеттік және жергілікті қызмет жүйесіндегі
жемқорлық ең қауіпті болып саналады. Сыбайлас жемқорлық қоғамдық мүдделерге
біршама зиян шектіретін және қоғамның заңға және мемлекеттік институттарға
деген сенімсіздігін туғызатын құқық бұзушылықтың ерекше санатына жатады,
өйткені ол мемлекеттік қылмыстың маманданған сипатында болып табылады.
Еліміздің Президенті Н.Ә.Назарбаев тәуелсіздіктің барлық кезеңінде сыбайлас
жемқорлыққа қарсы күресті ішкі саясаттағы негізгі басымдықтардың бірі
ретінде жариялап және мемлекеттік басқару жүйесін терең реформалауды жүзеге
асыра отырып, бұл залалмен ымырасыз әрі дәйекті түрде күресіп келеді.
Кәсіпорының бәсекеге қабілеттілігін жоғарылатудың бірден - бір жолы
жемқорлықтың алдын алу үшін мынадай өзекті мәселелерді атап өткен жөн:
Біріншіден, заманауи кезеңге қолданылатын ғылыми негізделген жүйе
ретінде жемқорлыққа қарсы күрес мәселесінің ғылыми-әдістемесінің
негізделмеуі және осыған байланысты жемқорлыққа қарсы күрес механизмдерінің
қызмет ету аясындағы қателіктердің арқасында болған жағымсыз тенденцияларды
жою. Елімізде жемқорлыққа қарсы күрес қызметі мен экономикалық
мүмкіндіктерді өзара байланыстыратын жаңа экономикалық қатынастарды құру,
жемқорлыққа қарсы күрес механизмін ұйымдастырушы-басқарушы аппарат
категорияларының жеке түсініктерін анықтау.
Екіншіден, мемлекетімізде нарықтық қатынастардың ары қарай дамуы
әлеуметтік-экономикалық үрдістерді реттеуді қажет ететін жаңа жолдарын
негіздеу. Нарықтық экономикада жемқорлыққа қарсы әсер ететін тек бір ғана
фактор - материалдық тәуелділікпен байланысты ұйымдастырушылық-басқарушылық
жағынан мәжбүрлеу. Жемқорлыққа қарсы күрес үрдістерін жүзеге асыратын
орталық орынды ұйымдастырушылық-басшылық алады.
Үшіншіден, жемқорлықты анықтаудағы көптеген көзқарастардың болуы
осы көріністі куәландырады. Жүргізілетін барлық шаралар жемқорлықты
танудың, оны шектеу механизмдерінің, оның еліміздің экономикалық,
әлеуметтік және саяси өміріне әсер етуінің теориялық деңгейінің
тереңделуіне бағытталуы тиіс, сонымен қатар, осындай қоғамдық көрініске
қарсы әлеуметтік-құқықтық механизмді анықтау қажет.
Төртіншіден, жемқорлықтың алдын алу шарасы жемқорлықтың басқа да
көріністерінен басымдырақ болуы тиіс яғни, жемқорлыққа қарсы күрес
экономикалық, саяси, құқықтық, ұйымдастырушы-басшылық және психолгиялық,
соның ішінде білім беру мен тәрбиелік мәнісі бар тиімді жүйелерді қолдануды
жүзеге асыру керек.
Бесіншіден, криминогендік, мәдени-эстетикалық, экономикалық және
жемқорлыққа қарсы күрес экспансиясымен байланысты төніп тұрған қатердің
көбеюі қоғамдағы әлеуметтік-экономикалық қатынастарды қорғауды қажет ететін
тиімді шараларды құруды, еліміздің әлем алдындағы беделін және
инвесторлардың сенімін жоғарлатуды талап етеді.
Жоғары айтылғандардың барлығы жемқорлыққа қарсы күресті ұйымдастыру,
құру мен дамуына байланысты мәселелерді шешуді негіздейді. Сыбайлас
жемқорлық қатынастарын жою, оның экономикалық үрдістер мен ұлттық
қауіпсіздікке әсер етуін алдын алу болып табылады. Еліміздегі жемқорлық
мәселесі қылмыстық мәселе емес, билік өкілдерінің беделіне зиян келтіретін,
экономикалық қауіпсіздік пен мемлекеттікті жоятын жалпыұлттық жағымсыз
факторға айналып келе жатыр. Шетелдік мамандардың айтуынша, еліміздің
жемқорлықтан шеккен бір жылдағы зардабы - 10 млрд.доллар. Мемлекетіміздің
қоғамы жемқорлықтың масштабтарын сезе отырып, мемлекетке қандай зиян
келтіретінін аяғына дейін түсінбеген сияқты. Жемқорлық жеке адамның
мақсатты қызметіне айналған кезде ғана жемқорлық өмір сүре алады. Сонымен
қатар, осы мақсаттылықты сол жемқор адам үшін қоғамдағы құрылған
қатынастар, сыртқы жағдайлар анықтайды. Әр адамның қызметі оның
қажеттіліктерімен, мақсатымен, басқарушылардың жауапкершілігінің жоғарғы
деңгейімен бақыланады.
Бүгінгі таңда мемлекетімізде барлық мемлекеттік органдар және
Қазақстан Республикасы азаматтары сыбайлас жемқорлықпен, құқық бұзушылықтың
алдын алу және жолын кесу бойынша мақсатты бағытталған жұмыс жүргізіліп
жатыр. Мемлекеттік органдарының алдында тұрған міндеттерін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.