КІШІ КӘСІПОРЫНДАРҒА ЛИЗИНГ БЕРУ ЖОЛДАРЫ

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

КІШІ КӘСІПОРЫНДАРҒА ЛИЗИНГ БЕРУ ЖОЛДАРЫ

Бүгінгі таңда банк қызметтерін жетілдіру, банк жүйесінің даму
жолдарын анықтау еліміздің экономикалық, саяси, әлеуметтік өмірінің басты
назарында. Қазақстан экономикасының нарықтық қатынастар жолына түсуі оның
жалпы әлемдік тенденция спекторында дамуын анықтайды.
Бәрімізге белгілі Қазақстанда нарықтық қатынастарды қалыптастыру
кезеңі сауда – экономикалық байланыстардың жаппай үзілісі, өндірістің
құрылуы және инфляция мен баға деңгейінің өсуі нәтижесінде, инвестициялық
белсенділіктің төмендеуі жағдайында бастады. Міне, осы жағдайларда
Қазақстан экономикасындағы негізгі құрал – жабдықтардың табиғи және
моральдық жағынан тозуы өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Себебі
көптеген кәсіпорындардың ақша қаражаттарының жетіспеушілігі, сонымен бірге
техникалық құрал – жабдықтардың толық құнын төлеу үшін несие алудағы
қиыншылықтар әсер етеді. Осы жағдайларда негігі құрал – жабдықтарды
жаңартудың тиімді әдістерінің бірі күрделі құрылысты қаржыландырдың және
инвестицияның ерекше формасы лизинг болып табылады.
Бүгінгі таңда Қазақстандық өндірушілердің өнімдердің бәсекелестік
қабілеттілігінің төмендігіне байланысты нарықтан сапасы жоғары шетелдік
тауарлар ығыстыруда. Отандық өнеркәсіп техникалық параметрлер бойынша өте
артта қалуда, өндірісте 70 – 90% тозған құрылғылар пайдалануда.
Қазіргі кезде біздің еліміздің өнірушілері қиын жағдайларды бастан
кешіруде. өндірілген өнімлдердің бәсекелестік қабілеттілігінің төмен
болуына байланысты олардың қолында өзіндік қаржылық ресурстары өте аз.
Мемлекеттік бюджеттің тапшылығы жағдайында мемлекет отандық тауар
өндірушілерге тікелей қолдау көрсете алмайды. Коммерциялық банктердің де
қажылық жағдайыларының тұрақсыз болуына байланысты ұзақ мерзімді
инвестициялауды жүргізу үшін мүмкіншіліктері жоқ. Міне, осынадй жағдайларда
лизинг Қазақстандағы қаржылық нарықты көшейтудің сенімді құралдардың бірі
болып табылады.
Лизинг жалға беру қатынастарының өзіндік үлгідегі формасы ретінде
кәсіпкерлік құрылым қызметіндегі перспективті қаржылық құрал. Көптеген
қазақстандық кәсіпкерлер үшін нәлемдік нарыққа бәсекелестік қабілеттілігі
жоғары өнімдерді шығаруға өту кезіндегі көптеген мәселелер осы лизинг
арқылы шешілуі мүмкін. Лизинг жеке және заңды тұлғаларға белгілі бір
мерзімге келісім – шарт бойынша берілетін мүліктерге уақытша бос ақша
қаражаттарын инвестициялауға бағытталған кәсіпкерлік қызметтің бір түрі
ретінде анықталады.
Біздің елімізде 2000 жылы шілде айында қабылданған Қаржылық лизинг
туралы Заңға сәйкес лизингтік келісімге қатысушы тұлғаларға наықтамалар
берілген. Яғни, лизингтік келісімге қатысушылар ретінде лизинг беруші,
лизингке алушы және лизингке берілетін мүлікті сатушы ретінде көрінетін
жеке кәсіпкерлік қызметпен айналысы\атын жеке және заңды тұлғалар болып
табылады.
Лизингке беруші – бұл өзіндік және сырттан тартылған қаражаттар
есебінен лизингке берілетін мүлікті өз меншігіне сатып алатын және оны
лизингтік келісім шарт негізінде лизинкке алушыға беретін лизинктік
келісімнің қатысушысы.
Лизингке алушы – лизингтік келісім шарт негізінде кәсіпкерлік мақсат
үшін лизингке берілетін мүлікті қабылдайтын лизингтік келісімге қатысушы
тұлға.
Лизингке беруші лизингке алушыға негізгі капитал элементтерін келісім
шартта көрсетілген мерзімге және белгілі бір төлемақы мен бере отырып, шын
мәнінде несиелік келісімге тән мерзімділік, қайтарымдылық, төлемділік
қағидаларын іске асырады. Бірақ, басқа жағынан алып қарағанда лизингке
беруші де лизингке алушы да ақшалай емес, яғни өндірістік формадағы
капиталмен жұмыс істейді. Бұл жағдай лизингті инвестиция түсінігімен
жақындастырады және лизингтің хзалықшаруашылықтық мәнін жоғарлатады.
Лизинг объектісі болып нарықта еркін айналуға тиым салынған негізгі
құралдардың жіктелуінен жататын кезкелген жылжымалы және жылжымайтын
мүліктер болып табылады. Қазақстанда бүгінгі күні шетелдегідей лизингтік
келісім шартты жүзеге асыру кезінде лизинг берушілер болып өздерінің
еншілес компанялары арқылы екінші деңгейлі банктер мен тәуелсіз лизингтік
компаиялар табылады.
Қаржылық лизинг туралы Қазақстан Республикасының заңына сәйкес
бағалы қағаздар және табиғи ресурстардан басқа кәсіпкерлік қызмет үшін
пайдаланылатын кез келген тұтынылмайтын заттар лизингтік келісім шарттың
негізі болып саналады.
Кез келген лизингтік келісімнің негізі қаржылық, нақты айтқанда
несиелік опреция болып табылады. Мүлік иесі (лизинг беруші) оны
пайдаланушыға қаржылық қызмет көрсетеді. Осы тұрғыдан алып қарағанда
лизингтік экономикалық мәні – ол мүлікті уақытша пайдалануға беру
формасындағы лизинг берушінің лизинг алушыға берген несиесі. Сонымен,
лизинг сыртқы тұрғысынан коммерциялық несиемен өте ұқсас, бірақ екеуінің
арасында өзгешеліктер бар. Бұл өзгешілік ең алдымен меншік қатынастарынан
көрінеді. Коммерциялық несие кезінде тауарға деген меншік құқығы бірден
беріледі. Тауарға төлем жүргізу уақыты кейінге шегіндірледі. Қаржылық
лизингтік келісім кезінде мүлікті пайдалану құқығы оны иелену құқығынан
алшақтандырлады, яғни уақытша пайдалануға берілген меншік құқығы лизинкке
берушіде сақталынады, ал оны пайдалану құқығы лизингке алушыға өтеді.
Пайдалану құқығын иелену үшін лизинг алушы лизинг берушіге алдын ала
келісілген лизингтік төлемдер төлейді. Лизингтік келісім шар мерзімі
аяқталғаннан кейін уақытша пайдалануға берілген объект лизинг берушінің
меншігінде қалады.
Коммерциялық несие тауар формасында беріледі және ақша формасында
өтеледі. Лизингтік келісім негізінде несие тауар формасында беріледі.
Келісім шарт мерзімі аяқталғаннан кеін келісім объектісі лизинг берушіге
заттай формада қайтарылады.
Лизинг объектісін саушылар үшін оның артықшылықтарын мыналардан
көреміз:
• Лизингтің көмегімен сату каналын ұлғайту мүмкіндіктері;
• Лизинг – тұтынушы мен сатып алушы үшін бәсекелестік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.