КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ҚЫЗМЕТІН ҚҰҚЫҚТЫҚ-ҰЙЫМДАСТЫРУ

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ҚЫЗМЕТІН
ҚҰҚЫҚТЫҚ-ҰЙЫМДАСТЫРУ

Д.С. Сатыбалдиев
І.Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті, Талдықорған қаласы

Қазіргі банктер – бұл тікелей кәсіпорындарға, ұйымдарға, сондай – ақ
халыққа қызмет ететін банктерді білдіреді
Банктер мынадай белгілеріне байланысты жіктеледі: Жарғылық капиталдың
қалыптасуына қарай: мемлекеттік; акционерлік; жеке; пай қосу арқылы
(жауапкершілігі шектеулі серіктестік); аралас (шетел капиталының
қатысуымен). Операциялардың түрлеріне қарай: әмбебап, яғни экономиканың
барлық салаларына бірдей және кең көлемді банктік қызмет көрсететін
банктер; маманданған, яғни бір ғана салаға қызмет көрсететін банктер.
Аумақтық белгісіне қарай: халықаралық; мемлекетаралық; ұлттық; аймақтық.
Салалық белгісіне қарай: өнеркәсіптік банктер; сауда банктері; ауыл
шаруашылық банктері; құрылыс банктері;және т.б. басқа. Филиалдар санына
қарай: филиалсыз; көп филиалды болады.
ҚР – дағы банктік жүйеде 01.07.2005 жылғы статистикалық мәліметтер
бойынша қазіргі жұмыс жасайтын екінші деңгейдегі банктердің барлығы дерлік
акционерлік қоғам формасындағы банктер, соның ішінде, екі банк қана
мемлекетке 100% тиесілі банктер, оларға: Қазақстан даму банкі мен
Эксимбанк, ал шетел капиталының қатысуымен (100% - 10 банк, 50% - аса-4
банк) құрылған банктерде саны -14, оның ішінде, еншілес банктер 10.
Акционерлік банктердің жарғылық капиталы шығаратын акцияларын сатудан
түсетін түсімдерден құралады. Акциялар екі түрге бөлінеді: жай және
артықшылығы бар.
Жай акция – оның иелеріне сол қоғамды басқару ісіне араласуына, оның
пайдасына қарай дивиденд алып отыруға құқық береді. Ал артықшылығы бар
акция – оның иесіне қоғамды басқаруға қатысуына құқық бермегенмен,
уақытылы, яғни қоғамның пайдасына байланыссыз тұрақты пайызын алуға, қоғам
банкроттыққа ұшыраған жағдайларда жай акция иесінен бұрын қоғамға қосқан өз
үлесін алуға құқық береді.
Егер де банк жауапкершілігі шектеулі қоғам түрінде құрылған болса,
онда оның жарғылық қорының әр құрылтайшыға тиетін үлесі құрылтайшылық
құжатта анықталады және бұл банктің қатысушылары немесе құрылтайшылары
өздеріне тиісті үлес шегінде ғана оның міндеттемелеріне жауап береді.
Банктің ұйымдастырылуы және құқықтық формасына байланыссыз, оның
жарғылық капиталы оның қатысушылары жеке және заңды тұлғалар есебінен
құрылады, сондай – ақ олардың міндеттемелерінің қамтамасыз ету құралы болып
табылады. Жарғылық капитал оның қатынасушыларының меншікті қаражаты
есебінен ғана құрылуы мүмкін. Банктік несиелер есебінен жарғылық капиталды
құруға тыйым салынады. Банктің жарғылық капиталы тек ақшалай қаражаттар
есебінен құрылуы мүмкін.
Тіркеуге алынатын уақытта жаңадан құрылған банктің жарғылық капиталы
құрылтайшылық құжатта хабарланған, оның акционерлерінің сомасының 50%
төленуі тиіс, ал тіркеуге алған кезінен бастап бір жыл ішінде оның
жарияланған сомасы толық төленуге тиісті. Жарғылық капиталдың сомасы
заңдылықтармен шектелмейді [1, 174 – 176 бб].
Коммерциялық банктердің ұйымдастырылу құрылымы банкті басқару
құрылымына және оның функционалдық бөлімшелері мен әр түрлі қызметтерінің
құрылымына бөлінеді. Басқару органы пайда алу мақсатында коммерциялық
банктің қызметіне тиімді жетекшілік етуді қамтамасыз етеді. Банктің
құрылтайшылары басқару органына тікелей қатысады.
Акционерлік коммерциялық банктің ең жоғарғы органы акционерлердің
жалпы жиналысы болып табылады.
Акционерлердің жалпы жиналысы жылына бір рет шақырылып отырады. Бұл
жиналыста мынадай міндеттер шешіледі:банктің жарғысына өзгерістер енгізу;
банктің жарғылық капиталын өзгерту; банктің Кеңесін сайлау; банктің жылдық
есебін бекіту; банктің табысын бөлу; банктің құрылымдық немесе еншілес
бөлімшелерін құру және тарату.
Екінші басқару органы банктің қадағалау кеңесі болып табылады.
Банктің бақылау кеңесі банк қызметіне бақылау жасау органы ретінде мынадай
міндеттерді атқарады: нормативтік актілерді бекітеді; Басқарма немесе
Басқарма төрағасының шешімі бойынша жасалған мәмілелерді бекітеді.
Келесі басқару органы – бұл басқарма (банк кеңесі). Басқарма (банк
кеңесі) – атқарушы немесе өкілетті орган, яғни ол банктің иелерінен, оның
акционерлерінен құралады және олардың мүдделерін қорғайды.
Басқарманың міндеттеріне мыналар жатады: банктің стратегиялық мақсатын
анықтау; банктің саясаттарын жасау; жетекшілік қызметке кадрлар таңдау;
комиттерді құру; ссудалық және инвестициялық операцияларға бақылау жасау.
Басқарма төрағасы банктің бірінші жетекшісі болып табылады және ол
банк қызметіне жетекшілікті жүзеге асырады. Банк төрағасына мынадай
міндеттер жүктеледі:
- банктің қызметіне қатысты барлық мәселелер бойынша бұйрықтар шығару және
нұсқаулар беру;
- барлық мемлекеттік және басқа да органдарда, басқа банктерде, оның
ішінде, шетелдік банктерде банк қызметіне қатысты барлық мәселелер
бойынша өкілеттілікті жүзеге асыру;
- банктің мүлкіне және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.