КӨНЕ ШЫҒЫС ФИЛОСОФИЯСЫ ТАРИХЫ

Пән: Философия
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

КӨНЕ ШЫҒЫС ФИЛОСОФИЯСЫ ТАРИХЫ

Шығыс туралы көзқарастардың қалыптасуы. Шығыстың жағрафиялық, этникалық, экономикалық, саяси және рухани негіздері, оларды кұрылымдық көріністері. Шығыстық өркениет пен саяси билік деңгейлері. Шығыс мәдениетінің дәстүрлері, олардың этникалық түрлері. Шығыс өркениеті және оның дін мен білімге қатынастары.

Мифологиялық-діни көзқарастардың негізі мәселесі және шығыстық бағдары. Философия және дін - дүниетаным бастаулары және түрлері. Философиялық дәстүрлер, олардың идеялық негіздері және олардың шығыстық ерекшеліктері. Философияның ғылыми нышандарының қалыптасуы. Философия және қоғамдық сана арақатынасы. Шығыс философиясының негізі бағыттары, олардың дүниетанымдық маңыздары.

Ертедегі Египет пен Вавилон мәдениеті және дүниетанымы

Көне Египет пен Вавилон өркениеті - өмірді орнықтыру өнері. Мәдениеттің материалды және рухани түрлері, олардың қызметі, көріністері және ықпалы. Египеттері саяси-әлеуметтік идеялар мен бағдарлар, мемлекеттік күрылымың және көрші елдермен қарым- қатынастың эволюциясы. Египеттері ежелгі философиялық түсініктер мен жаратылыстану білімдері. «Арфа таратушының өлеңі» мен «Торыққанның өз рухымен сырласу» шығармаларының философиялық идеялары. Вавилондық басқару. Табиғи күштерді күдайландыру рәсімі және түрпайы дүниетаным. Ежелгі Вавилонны сәулет өнері, әдеби ескерткіші «Қожайын мен күлдық «өмірді» мәні» туралы сұхбат. Ежелгі Египет пен Вавиландағы мәдени жетістіктер мен тәжірибенің қордалануы, олардың әлемдік маңызы.

Ежелгі үнді мәдениеті, оның діни-мифологиялық түптамырлары

Ежелгі үнді тайпаларының өмір салты. Мемлекеттің күрылуы және биліктің күшеюі. Болмыс туралы аңыздар және «өмірдің мәні» туралы киялдар. Мифологияның түптамырлары, түрлері және эволюциясы. Ведалық көзөарастар мен рәсім-салттар, олардың кұрылымы және қызметі. Ведалық ілім, оның түрлері және негізгі шығармалары. Упанишад рәсімі, оның рухани бастаулары. Ежелгі үнді діндері: жайнизм, буддизм, иудаизм. Олардың танымдық-тәрбиелік сипаты және бір-біріне ықпалы.

Ежелгі үнді философиялық және діни ағымдар

Алғашқы философиялық қөзқарастар, олардың идеялық және онтологиялық бастауларды. Философиялық ойланудың көне индиялық дәстүрлері. Үнді философиясы Абсолютті реалдылық. Жоғарғы принцип, Атман және Брахман арақатынасы туралы.

Ортодоксалды діндар топтар және ортодоксалды емес философиялық ағымдар. Иог жүйесі және рәсім-салттары. Ньяя-вайшешик теологиясы.

Чарвак философиясы, оның жратылыстану және әлеуметтік идеялары. Жайнизм философиясы және этикасы. Будда философиясы және адам мәселесі. Ньяя философиясы, оның танымдың жіне теологиялық маңызы. Вайшешик философиясы реальдылық туралы. Санкья философиясы пуруша мен пракрити туралы. Йог философиясы адамның тазара жіне өзімен табысу әдістемесі. Миманса философиясы, оны танымдық, діни және этикалық қызметі. Мен және Қүдай - веданта философиясының негізгі мәселесі.

Ежелгі үнді философиясындағы менталитеттік көзқарастың қалыптасуы. Үнді философиясы және философия тарихы.

Ежелгі Қытай мәдениеті және философиясы

Ежелгі Қытайдағы саяси-әлеуметтік және мәдени өзгерістер. Ежелдегі Қытайдағы мифологиялық және діни көзқарастардың қалыптасу ерекшеліктері. Ежелгі Қытайдағы философиялық бағыттардың қалыптасуы. Көне текстердің тарихи-танымдың маңызы.

Қытай ойшылдарының қоғамдағы рөлі. Кунд фу цзы (б. д. д. VIғ. ) өмірі мен шығармашылық қызметі. Конфуций ілімінің жылнамалық негізі: «глендер кітабы», «Күз бен көктем». Кунд фу цзының аспанды тәңірлік күш ретінде қарастыруы. Кунд фу цзының «Кеңес пен талғам» шығармасындағы адамды тәрбиелеу мәселесі.

Лао-цзы (б. д. д. VIII) білімінің басты идеясы - дао туралы түсінік. Даосизмдегі адам және табиғат мәселесі. Даосизмнің әлеуметтік, этикалық және эстетикалық идеясы.

Қытайдағы жаратылыстанулық көне бағдарлар. Моизм философиясы. Мән-цзы және Мо-цзы ілімі. Моизмедегі материалистик дәстүрдің жалғасы. Сюнь-цзы және Фаң-цзы Хан мектептері (б. д. д. III ғ. ) таным теориясы туралы.

Легизм ілімі. Цзы-чан, Гуаньөчжун (б. д. д. VIғ. ) қауымдастық тәртіп туралы. Хань Фәй-цзы кұқық философиясының негізгі қалаушы. Қытайлық буддизм, оның ықпалы. Адамгершілікті қолдау принципі.

Ертедегі Қытай мектептеріндегі логика мәселесі, ойлану процесін жетілдіру тәсілдері туралы.

Ертедегі Қытайдағы тарих философиясы, оның орны мен қызметі.

Ислам өркениеті және мұсылман философиясы

Ислам өркениеті, оның түрлері және діні. Мұсылман философиясы, оның араб, пармы, түрік тамырлары. Көне түркі жазбаларындағы мұсылман ренессансы. Орта Азияны ұлы ойшылдары: Қорқыт ата, әл-Фараби және т. б. . Мұсылмандық дәстүрдегі философия, дін және ғылым арақатынасы.

Араб-түрік философиясының батыс мәдениетіне ықпалы.

Шығыс мәдениетіндегі рухани сабақтастық, әдістемелік негіз және философиялық бағдар.

ФИЛОСОФИЯЛЫҚ АНТРОПОЛОГИЯ

Философиялық антропология гуманитарлық білім жүйесі ретінде.

Адамтану философиялық антопологияның міндеті ретінде. “Адам” ұғымының көп мəнділік жəне мағыналық айқындығы. Адамды нақты - ғылыми зерттеудің ерекшелігі. Биология жəне антопология. Адам антопологиялық білімнің объектісі жəне субъектісі ретінде. Əлемнің дүниетанымдық бейнесіндегі философиялық антопология. Адам дүниетанымдық мəселесі ретінде. Адам бейнесі жəне əлем бейнесі. Дүниетаным адам түсінігінің контексті жəне оның өзіндік идентификациясының тəсілі ретінде. Онтология жəне гносеология адам мəселелерін түсінудің контексті ретінде. Адам бейнесінің эпистемологиялық мəні. Мəдениеттегі адамның: діндегі, мифтегі, философиядағы, моральдағы, өнердегі, ғылымдағы бейнесі. Философиялық-антропологиялық білімнің əдістер мəселесі. Философиялық антропологияның синхроникалық жəне диохроникалық аспектісі. Философиялық антропология адамның өз болмысын іздестіруі ретінде. Антропология-өзіндік таным ретінде.

Адам философиялық антропологияның пəні ретінде. \

Адамның өзі туралы көріністерінің өзгеруінің жəне дүниетанымының тарихи типтері. Адамның космостағы, табиғаттағы, қоғамдағы, теоцентризм, натурализм, мəдениеттілік, социоцентризм, антропоцентризм адам əлемінің жəне əлемдегі адам туралы көріністердің құрылуының тəсілдері. Дцам техтік жəне қоғамдық тіршілік иесі ретінде. Адам жəне мəдениет. Адам жаратушы жəне мəдениет жаратылысы ретінде. адамның мəдени болмысының көп жақтылығы жəне көп сапалылығы. Мəдениет формалары адамның өзін-өзі тануының жəне өзін- өзі реттеуінің тəсілі ретінде. Мəдениеттегі адамның атқарар ролі мен қызметі. Адам жəне техника. Адам жəне тарих. Адамның өмірдегі əрекеті тарихи процесс ретінде. Адам жəне адамзаттың шығуының мəселесі жəне даму принципі. Тарихи дамудың механизмі. Биологиялық жəне мəдени детерминизм. Антропосоциогенездің мəселелері. Адам біртұтастылық ретінде. Адам санасының тұрақтылығы жəне өзгермелілігі. Əлеуметтік əртүрлі жəне əр сапалы қоғамдық қатынастардың біртұтастығы ретінде. Адам бейнесі адамның көпжақтылығын өлшеудің біртұтастығы ретінде.

Адам болмысының аналитикасы. Адам образының субъективтігі. Ақылды адам. Ақыл жəне ақылсыздық. Сана жəне санасыздық. Адамның əлемдегі танымдық қатынасының ерекшелігі. Эмоционалдық жəне рационалдық. Ерік мəселесі: еріктілік жəне тілек. Х. Ортега Пасеттің интерпретациясындағы адам тұрпайлығы мен оның білімінің мəселесі. Адам болмысындағы еркіндік. Адам еркіндігінің бейнесі адам мəнінің квинтэссенциясы ретінде. Философия тарихындағы адам еркіндігінің бейнесі. Адам жаратушы ретінде: шығармашылық жəне еркіндік. Жаратушы мен жаратылғанның қатынасындағы қарама- қайшылықтар. Адам құндылықтар əлемінде. əмбебап құндылықтар мен идеалдар, олардың адам өмір салтындағы атқарар ролі. Құндылықтарды рəміздеу. Адам “рəмізделген жануар” ретінде (Э. Колсирер) . “Бар болу” жəне “иелік ету” - екі құндылықты дүниетанымдық стратегиялар (Э. Фромм) . философиядағы “бақыт” категориясы. “Баска” бейнесі антропологиялық принцип ретінде. Адамның өзіндік түсіну өлшемі: заттар, басқа адам, ештеңе емес. “Мен жəне Сен”, “Мен жəне Біз”, “Мен жəне Олар”. Апотруизмдік жəне нартциссимдік. Ол жəне Ол (Он и Она) : еркек пен əйелдің қатыстылығы мен жыныстық айырмашылығы. Махаббат философиясы. Адам өмірінің мəнінің мəселесі. Өмір мен өлім. Өлім мен мəңгілік.

Адам микро жəне макрокосм ретінде

Адам жануар ретінде. Homo noturalіs - адамды дəріптеудегі антиспиритуализм жəне натурализм. Адамдағы биологиялық пен əлеуметтілік. Адам тəн ретінде. Жан мен тəн мəселесі антропологиялық білімнің үйе құраушы мəселесі ретінде. Адам жан ретінде: Еуропа дəстүріндегі ократтан бастап қазіргі заманға дейінгі адамды түсінудің ерекшелігі. Тəн анифестациясы жəне батыс адамының постмодерн философиясындағы дағдарысы. Мəдениеттегі адам болмысының бейнесі. Адам субъект - объекттік жəне субъект - субъектік қатынастар жүйесінде. Homo sapіens, homo faber, homo luolens, homo economіcus, soon polіtіconom. Адам қоғамдық қатынастар ансаблі ретінде. Адам - машина. Адам мəдениетте “еңбекқор”, “жəбір көруші”, “батыр”, “жаратушы”, “қасиетті” ретінде. Ноосфера мəселесі. Адам экзистенция ретінде. Адам болмысы ерекше. Адам бар жəне бар болуы міндетінің бірлігі ретінде. Адам қалыптасқан жəне қалыптасушы, адам болмысының аяқталмағандығы ретінде. Адам постиндустриялдық күйзеліс жағдайында. Адамның экологиялық концепциясы. Адамның абсолютті құндылық, мəдениеттік, категориялық императиві. Философиялық атропологиялық концепциясында адам жəне əсіре адам.

Адамның рухани тəжірбисі

Адам табиғатының мəселесі: адам: “таза жақта”, адам табиғатынан зұлым (қатігез) . Қоғам ерекшелігінің мəселесі мен адамныңқалыптасу ортасы жəне оның əлемге қарым-қатынасы. Прогресс образы. Адам жəне оның тарихтағы ролі. Адам əлеуметтік атом ретінде. Тұлғаның “табиғи құқығы” жəне адам мен қоғам қарым- қатынасындағы жаңа тип. Бостандық танылған қажеттілік ретінде (Б. Спиноза) . Т. Гоббс пен Ж. Ж. Руссо: индивидтің қоғамдық болмысының екі пікірі. Фаут жəне Робинзон мəдени тип пен жаңа дəуірдегі Еуропалық адамның рəмізі ретінде.

Антропологиялық оқулар мен қөзқарастардың тарихы

Антикалық жəне ортағасырлық философиядағы антропологиялық ойлар. Қайта дəуірлеу кезеңіндегі адам мəселесі Антика философиясындағы адам мəселесі. Адам мен əлем туралы алғашқа философтар. Космоцентризм: адам макрокосм ретінде. Софистер жəне адамзаттардың өлшемі ретінде. Сократтың ойы жəне философиядағы антропологиялық төңкеріс. Өзіндік тану мен данышпандық, адамның игілікті өмірінің тəсілі мен бейнесі ретінде.

Европа филоосфиясындағы жаңа дəуір (ХҮІІ-ХҮІІІ ғ. ғ. ) жəне ХІХ ғасыр философиясфндағы антропологиялық мəселелер

И. Канттың антропологиялық сұрағы: Адам деген не? Бостандық басты антропологиялық сюжет ретінде. Адам транцедентальды субъект ретінде. Адамның эстетикалық өлшемдері-оның шығармашылық потенциалының көрінісі. Гегель антропологиясы. Адам өзіндік таным құралы ретінде жəне адамның кемелденуі. Гегельдің философиялық интерперетациясындағы адам активизмі жəне неміс классикалық философиясы, тұтастай. Л. Фейрбах антропологиясы: адам табиғи тіршілік ретінде, табиғат адамның базасы ретінде. Адамның диалектикалық-материалистік дəріптеуі жəне тарихы. Практика категориясы жəне оның адам түсінігіндегі ролі. Адам қоғамдық, өндірістік қатынастар жүйесінде. Жатсыну мəселесі. С. Кьергер: “қорқыныш” пен “үрей” жалған экзистенциялдық сезім ретінде. Адамның экзистенциялдық образ: “үш өмірлік мəндік бағдар”: эстетикалық, этикалық, теологиялық. “Өмір философиясы” жəнеантропологиялық мəселелердің жаңа қарастырылуы. “Өмір” категориясы адам түсінушілігінің контексті ретінде. А. Шопенгауэр философиясындағы адамзаттық субъективтілік. С. Ницше философиясындағы адам образы. Имморализм мен дионистілік мораль шегінен шыққан ақыл техникасы ретінде: “Соңғы адам” жəне “жоғарғы адам”. Аристократтар көзқарасындағы қарама-қайшы құндылықтар бағдарының мəселесі мен Э. Э. Кассирердің адамның символикалық концепциясы жəне В. Дильтеяның “Тарихи ақылға сына”. “Философиялық антропология”: М. Шелер, Гелен, Плеснер.

Дəстүрлі жəне қазіргі шығыс адам жайлы

Адам туралы көне қытай философиясы. Адам философиялық- антропологиялық конфуцианистік теориясындағы этикалық мəні жоғары құндылық ретінде. “Қайырымды күйеу” жəне этикалық басқару принципі. Адамның Даоцистік концепциясы. Адам туралы көне үнді философиясы. Каст мəселесі жəне адам болмысының космостық алдын-ала айқындалуы. Карма жəне нирвана. Адам буддистік философиялық діни дəстүрінде. Мистикалық аскез жəне адамның адамгершілік философиясы. Дзен-буддизм. \ Араб-мұсылмандық философиялық дəстүр. əл-Фараби іліміндегі адам жəне қоғам. əл-Фараби этикасы жəнебақыт мəселесі. Ибн-Сина құдай, табиғат жəне адам жөнінде. Түріктің философиялық дəстүріндегі адам. Адам жөнінде XІX ғ. қазақ ағартушылары. М. Икабаляның қазіргі адам философиясы. Қазіргі үнді философиясындағы антропологиялық концепциядағы дəстүрлі антропологияның бейнесі. Дас киршинамурти. Компоротивтік тəсіл мəселесі, Шопенгауэрдің антропологиялық ілімінде жəне буддистік нирвана. Философиялық антропологиядағы компоротивтік анализ болашағы.

Қазіргі философиядағы адам мəселесі

XX ғасыр философиясындағы антропологиялық сюжеттер. Бұқаралық қоғам жəне еуропалық адамның социал-мəдени ортасы. Социаомəдени бір өлшем бағалы бағыттаушы ретінде жəне “Бір өлшемді адам”, оның азығы мен шешімі ретінде. XX ғасыр мəдениетіндегі адам жағдайының философиялық реакциясы ретінде психоанализ, экзистенциализм жəне персонализм. Адамның психоаналистикалық концепциясы. Тұлға құрылымы жəне ұжымдық санасыздықтың архетиптері: З. Фрейд, К. Юнг, Э. Фром концепциясындағы адам табиғаты мен мəні. Тейяр-де-Шардена П. діни философиялық концепциясы. Адам моделі жəне экзистенциялдық философиядағы болмысы. Экзистенция жəне транценденция. Шекаралық жағдай түсінігі жəне адамның өмір мен өлім мəселесі. Еркіндік мəселесі жəне

экзистенциализмдегі шығармашылық. К. Ясперс пен Ж-П. Сартр шығармасындағы философиялық адам концепциясы. М. Хайдегер философиясындағы адам мəселесі. Адам образы жəне постмодерн дискурсіндегі ақыл тағдыры. Тіл мəселесі жəне антропологиялық метасұрақ. Біз адам туралы қалай айтамыз? Индивид жəне билік қатынасы. Адамзат тарихындағы ақыл мен ақылсыздық. Адамды аспект ретінде түсіну клиникасы. Антропологиялық дегуманизациядағы дағдарыс жəне ХХІ ғ. өркениетіндегі болжам. Адамның өзіндік адентификация ізденісінде жəне құндылықтарды қайта жаңа бағалау.

ПОСТМОДЕРН ФИЛОСОФИЯ

Постмодерннің мəдени-философиялық предпосылкасы

Постмодерн жайлы сұрақ. Модерн жəне постмодерн. Негізгі ерекшеліктері бар мəдениеттің пайда болуы сияқты модернизм ерекшеліктері: дағдарысты мінез, теориялылық, философиялық негізге үздіксіз қатынасы, суреттеу формасының жаңа ізденісі, элитарлы мінез. Модерн «жаңа» сөзінің айтылуы постмодерн мəдениетінің стратегиясын Бодлердің жасауы сияқты. Модернизм негіздері ішінде бөлінуі рационализм принциптері (ес мəдениеті), урбанизм (қала мəдениеті), технологиялық (өндірістік мəдениет), примитивизмдік (еліктеу үлгісінің дамымаған мəдениеті), эротикалық, дегуманизация жəне басқа. «Постмодернизм» мəні. Модернмен салыстырылуы. Қазіргі мəдениетте «постмодерн» термині тенденция көрінісі ретінде. «Постомодерн» терминінің негізгі ерекшеліктері: рационалистік үлгіден алшақтау, барлығына бірдей шарықтаудың капиталдық жолынан бас тарту, плюрализмді мойындау, мəдениеттің əртүрлілігі, табиғатпен бірігу, қоршаған ортадан қорғану, əлемдік ойлау жəне басқа. «Постмодерн» жəне «постмодернизм» терминдерінің жіктелуі. Постмодерн философияда, ғылымда, əдебиетте, өнерде қолданатын мəдениеттің жаңа тарихи түрі. Оның негізін қалайтын принциптері - ойлау плюриализмі, ойдың, көзқарас, нақты гуманизм жəне мəнерлі əдістердің еркін үйлесуі. Постмодерннің əлемдік көзқарас негіздері. Ғарыштық жəне экологиялық əлем, постгуманизм, жаңа сексуальдылық жəне басқа принциптер - əлемдік көзқарас сияқты постмодернизм ядросы. Бұл терминнің қолданылуы əдебиет пен өнердегі жаңашылдық үшін, сондай-ақ социалды-саясилық жəне технологиялық тұрғыдағы трансформация. Постмодерн қалыптасуының объекті ортадан бөлінетін үш факторы: мемлекеттің басқару потенциалының толықтырылуы; адам тақырыбы мен оның еркіндігін қорғау; жаңа социалды топтағы социалды процеске белсенді қосылу (феминистік, экологиялық қозғалыс жəне ұйымдастыру, сексуальдық азаю жəне оның мəселелері) . Ең бірінші болып ессіздік, абақты жəне сексуальдық мəселелері туралы сөз қозғаған М. Фуко. Постмодерн жаңа статусты 70 жылдардың аяғында Ж. Ф. Лиотардың философия аймағындағы постмодерн жайлы тараған пікір-талас арқасында алды.

Постмодерн дамуы

Постмодерннің жаңа бағдарламасы жəне оның анықталуы. Постмодерн термині бірінші болып 1914 ж. Р. Панвицтің «Кризис европейской культуры» еңбегінде қолданылған. ХХ ғ. əдебиетті айқындау үшін əдебиетте модерн орнына белгілі тарихи ойды білдіру үшін жүретін: соңында немес модерн алдында. 40 жылдардың соңында белгіленуі. А. Тойнби Европа мəдениетінің бұл терминімен жаңа уақыттан соңғы мəдениет пен діндегі батыстың құдайлықтың соңы сияқты. Скрутонның пайымдауынша «постмодерн» сөзінің пайда болуы жаңа тарихты жазуға талпыныс сияқты. Постмодернизмді ғылым ретінде тану. Соңғы 25-30 жыл Батыс елдерінің мəдени өзін-өзі тануының дамуында байқалады. Постмодерннің негізгі түсінігі. Постмодерннің бағадан, иерархиядан, өткенмен салыстырудан, өмірдің парасатты бұзылуына тəуелділіктен, қайта өрлеудің срационалдық жобаларынан, ағартушылықтан жəне жаңа өмірден бас тартуы. Мəдениеттегі кез келген билівктен, ең бастысы салт-дəстүр билігінен құтылуыға ұмтылыс. Ф. Бэконның «Знание - сила» ұранындағы «жаңашылдық» пен «модернге» қол жеткізу тенденциясы. Ғылымдағы қалыптасқан «санадағы» сыншылар негізіндегі əлемге ықпал ету мүмкіндігінің жоқтығы. Шындық интерпретациясының мүмкіндігі. Жаңашылдықты жоққа шығаруда наразылық орнына конформизм келеді. Ұжымдық «Менге» субъектілік айырбастауда негізгі тапсырма мəтін мен билік арасындағы өзара қарым-қатынастың пайда болуын жариялау. Постмодернизмдегі наррация терминін, мəтінділіті, экологиялықты, феминизмді, , деконструкцияны, номодизмді жəне басқаларды өңдеу.

Постмодерн жəне философия

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.