КӨНЕ ШЫҒЫС ФИЛОСОФИЯСЫ ТАРИХЫ

Пән: Философия
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

КӨНЕ ШЫҒЫС ФИЛОСОФИЯСЫ ТАРИХЫ
Шығыс туралы көзқарастардың қалыптасуы. Шығыстың жағрафиялық,
этникалық, экономикалық, саяси және рухани негіздері, оларды кұрылымдық
көріністері. Шығыстық өркениет пен саяси билік деңгейлері.Шығыс
мәдениетінің дәстүрлері, олардың этникалық түрлері. Шығыс өркениеті және
оның дін мен білімге қатынастары.
Мифологиялық-діни көзқарастардың негізі мәселесі және шығыстық
бағдары. Философия және дін – дүниетаным бастаулары және
түрлері.Философиялық дәстүрлер, олардың идеялық негіздері және олардың
шығыстық ерекшеліктері. Философияның ғылыми нышандарының қалыптасуы.
Философия және қоғамдық сана арақатынасы. Шығыс философиясының негізі
бағыттары, олардың дүниетанымдық маңыздары.
Ертедегі Египет пен Вавилон мәдениеті және дүниетанымы
Көне Египет пен Вавилон өркениеті - өмірді орнықтыру өнері.
Мәдениеттің материалды және рухани түрлері, олардың қызметі, көріністері
және ықпалы. Египеттері саяси-әлеуметтік идеялар мен бағдарлар, мемлекеттік
күрылымың және көрші елдермен қарым- қатынастың эволюциясы. Египеттері
ежелгі философиялық түсініктер мен жаратылыстану білімдері. Арфа
таратушының өлеңі мен Торыққанның өз рухымен сырласу шығармаларының
философиялық идеялары. Вавилондық басқару. Табиғи күштерді күдайландыру
рәсімі және түрпайы дүниетаным. Ежелгі Вавилонны сәулет өнері, әдеби
ескерткіші Қожайын мен күлдық өмірді мәні туралы сұхбат. Ежелгі Египет
пен Вавиландағы мәдени жетістіктер мен тәжірибенің қордалануы, олардың
әлемдік маңызы.
Ежелгі үнді мәдениеті, оның діни-мифологиялық түптамырлары
Ежелгі үнді тайпаларының өмір салты. Мемлекеттің күрылуы және биліктің
күшеюі. Болмыс туралы аңыздар және өмірдің мәні туралы киялдар.
Мифологияның түптамырлары, түрлері және эволюциясы. Ведалық көзөарастар мен
рәсім-салттар, олардың кұрылымы және қызметі. Ведалық ілім, оның түрлері
және негізгі шығармалары. Упанишад рәсімі, оның рухани бастаулары. Ежелгі
үнді діндері: жайнизм, буддизм, иудаизм. Олардың танымдық-тәрбиелік сипаты
және бір-біріне ықпалы.
Ежелгі үнді философиялық және діни ағымдар
Алғашқы философиялық қөзқарастар, олардың идеялық және онтологиялық
бастауларды. Философиялық ойланудың көне индиялық дәстүрлері. Үнді
философиясы Абсолютті реалдылық. Жоғарғы принцип, Атман және Брахман
арақатынасы туралы.
Ортодоксалды діндар топтар және ортодоксалды емес философиялық
ағымдар. Иог жүйесі және рәсім-салттары. Ньяя-вайшешик теологиясы.
Чарвак философиясы, оның жратылыстану және әлеуметтік идеялары.
Жайнизм философиясы және этикасы. Будда философиясы және адам мәселесі.
Ньяя философиясы,оның танымдың жіне теологиялық маңызы. Вайшешик
философиясы реальдылық туралы. Санкья философиясы пуруша мен пракрити
туралы. Йог философиясы адамның тазара жіне өзімен табысу әдістемесі.
Миманса философиясы, оны танымдық, діни және этикалық қызметі. Мен және
Қүдай – веданта философиясының негізгі мәселесі.
Ежелгі үнді философиясындағы менталитеттік көзқарастың қалыптасуы.
Үнді философиясы және философия тарихы.
Ежелгі Қытай мәдениеті және философиясы
Ежелгі Қытайдағы саяси-әлеуметтік және мәдени өзгерістер. Ежелдегі
Қытайдағы мифологиялық және діни көзқарастардың қалыптасу ерекшеліктері.
Ежелгі Қытайдағы философиялық бағыттардың қалыптасуы. Көне текстердің
тарихи-танымдың маңызы.
Қытай ойшылдарының қоғамдағы рөлі. Кунд фу цзы (б.д.д.VIғ.) өмірі мен
шығармашылық қызметі. Конфуций ілімінің жылнамалық негізі: глендер
кітабы, Күз бен көктем. Кунд фу цзының аспанды тәңірлік күш ретінде
қарастыруы. Кунд фу цзының Кеңес пен талғам шығармасындағы адамды
тәрбиелеу мәселесі.
Лао-цзы (б.д.д.VIII) білімінің басты идеясы – дао туралы түсінік.
Даосизмдегі адам және табиғат мәселесі. Даосизмнің әлеуметтік, этикалық
және эстетикалық идеясы.
Қытайдағы жаратылыстанулық көне бағдарлар. Моизм философиясы. Мән-цзы
және Мо-цзы ілімі. Моизмедегі материалистик дәстүрдің жалғасы. Сюнь-цзы
және Фаң-цзы Хан мектептері (б.д.д. III ғ.) таным теориясы туралы.
Легизм ілімі.Цзы-чан,Гуаньөчжун (б.д.д. VIғ.) қауымдастық тәртіп
туралы. Хань Фәй-цзы кұқық философиясының негізгі қалаушы. Қытайлық
буддизм, оның ықпалы. Адамгершілікті қолдау принципі.
Ертедегі Қытай мектептеріндегі логика мәселесі, ойлану процесін
жетілдіру тәсілдері туралы.
Ертедегі Қытайдағы тарих философиясы, оның орны мен қызметі.
Ислам өркениеті және мұсылман философиясы
Ислам өркениеті, оның түрлері және діні. Мұсылман философиясы, оның
араб, пармы, түрік тамырлары. Көне түркі жазбаларындағы мұсылман
ренессансы. Орта Азияны ұлы ойшылдары: Қорқыт ата, әл-Фараби және т.б..
Мұсылмандық дәстүрдегі философия, дін және ғылым арақатынасы.
Араб-түрік философиясының батыс мәдениетіне ықпалы.
Шығыс мәдениетіндегі рухани сабақтастық, әдістемелік негіз және
философиялық бағдар.

ФИЛОСОФИЯЛЫҚ АНТРОПОЛОГИЯ
Философиялық антропология гуманитарлық білім жүйесі ретінде.
Адамтану философиялық антопологияның міндеті ретінде. “Адам” ұғымының
көп мəнділік жəне мағыналық айқындығы. Адамды нақты – ғылыми зерттеудің
ерекшелігі. Биология жəне антопология. Адам антопологиялық білімнің
объектісі жəне субъектісі ретінде. Əлемнің дүниетанымдық бейнесіндегі
философиялық антопология. Адам дүниетанымдық мəселесі ретінде. Адам бейнесі
жəне əлем бейнесі. Дүниетаным адам түсінігінің контексті жəне оның өзіндік
идентификациясының тəсілі ретінде. Онтология жəне гносеология адам
мəселелерін түсінудің контексті ретінде. Адам бейнесінің эпистемологиялық
мəні. Мəдениеттегі адамның: діндегі, мифтегі, философиядағы, моральдағы,
өнердегі, ғылымдағы бейнесі. Философиялық-антропологиялық білімнің əдістер
мəселесі. Философиялық антропологияның синхроникалық жəне диохроникалық
аспектісі. Философиялық антропология адамның өз болмысын іздестіруі
ретінде. Антропология-өзіндік таным ретінде.
Адам философиялық антропологияның пəні ретінде.\
Адамның өзі туралы көріністерінің өзгеруінің жəне дүниетанымының тарихи
типтері. Адамның космостағы, табиғаттағы, қоғамдағы, теоцентризм,
натурализм, мəдениеттілік, социоцентризм, антропоцентризм адам əлемінің
жəне əлемдегі адам туралы көріністердің құрылуының тəсілдері. Дцам техтік
жəне қоғамдық тіршілік иесі ретінде. Адам жəне мəдениет. Адам жаратушы жəне
мəдениет жаратылысы ретінде.адамның мəдени болмысының көп жақтылығы жəне
көп сапалылығы. Мəдениет формалары адамның өзін-өзі тануының жəне өзін- өзі
реттеуінің тəсілі ретінде. Мəдениеттегі адамның атқарар ролі мен қызметі.
Адам жəне техника. Адам жəне тарих. Адамның өмірдегі əрекеті тарихи процесс
ретінде. Адам жəне адамзаттың шығуының мəселесі жəне даму принципі. Тарихи
дамудың механизмі. Биологиялық жəне мəдени детерминизм.
Антропосоциогенездің мəселелері. Адам біртұтастылық ретінде. Адам санасының
тұрақтылығы жəне өзгермелілігі. Əлеуметтік əртүрлі жəне əр сапалы қоғамдық
қатынастардың біртұтастығы ретінде. Адам бейнесі адамның көпжақтылығын
өлшеудің біртұтастығы ретінде.
Адам болмысының аналитикасы. Адам образының субъективтігі. Ақылды адам.
Ақыл жəне ақылсыздық. Сана жəне санасыздық. Адамның əлемдегі танымдық
қатынасының ерекшелігі. Эмоционалдық жəне рационалдық. Ерік мəселесі:
еріктілік жəне тілек. Х.Ортега Пасеттің интерпретациясындағы адам
тұрпайлығы мен оның білімінің мəселесі. Адам болмысындағы еркіндік. Адам
еркіндігінің бейнесі адам мəнінің квинтэссенциясы ретінде. Философия
тарихындағы адам еркіндігінің бейнесі. Адам жаратушы ретінде: шығармашылық
жəне еркіндік. Жаратушы мен жаратылғанның қатынасындағы қарама-
қайшылықтар. Адам құндылықтар əлемінде. əмбебап құндылықтар мен идеалдар,
олардың адам өмір салтындағы атқарар ролі. Құндылықтарды рəміздеу. Адам
“рəмізделген жануар” ретінде (Э.Колсирер). “Бар болу” жəне “иелік ету” –
екі құндылықты дүниетанымдық стратегиялар (Э.Фромм). философиядағы “бақыт”
категориясы. “Баска” бейнесі антропологиялық принцип ретінде. Адамның
өзіндік түсіну өлшемі: заттар, басқа адам, ештеңе емес. “Мен жəне Сен”,
“Мен жəне Біз”, “Мен жəне Олар”. Апотруизмдік жəне нартциссимдік. Ол жəне
Ол (Он и Она): еркек пен əйелдің қатыстылығы мен жыныстық айырмашылығы.
Махаббат философиясы. Адам өмірінің мəнінің мəселесі. Өмір мен өлім. Өлім
мен мəңгілік.
Адам микро жəне макрокосм ретінде
Адам жануар ретінде. Homo noturalіs – адамды дəріптеудегі
антиспиритуализм жəне натурализм. Адамдағы биологиялық пен əлеуметтілік.
Адам тəн ретінде. Жан мен тəн мəселесі антропологиялық білімнің үйе құраушы
мəселесі ретінде. Адам жан ретінде: Еуропа дəстүріндегі ократтан бастап
қазіргі заманға дейінгі адамды түсінудің ерекшелігі. Тəн анифестациясы жəне
батыс адамының постмодерн философиясындағы дағдарысы. Мəдениеттегі адам
болмысының бейнесі. Адам субъект – объекттік жəне субъект – субъектік
қатынастар жүйесінде. Homo sapіens, homo faber, homo luolens, homo
economіcus, soon polіtіconom. Адам қоғамдық қатынастар ансаблі ретінде.
Адам – машина. Адам мəдениетте “еңбекқор”, “жəбір көруші”, “батыр”,
“жаратушы”, “қасиетті” ретінде. Ноосфера мəселесі. Адам экзистенция
ретінде. Адам болмысы ерекше. Адам бар жəне бар болуы міндетінің бірлігі
ретінде. Адам қалыптасқан жəне қалыптасушы, адам болмысының аяқталмағандығы
ретінде. Адам постиндустриялдық күйзеліс жағдайында. Адамның экологиялық
концепциясы. Адамның абсолютті құндылық, мəдениеттік, категориялық
императиві. Философиялық атропологиялық концепциясында адам жəне əсіре
адам.
Адамның рухани тəжірбисі
Адам табиғатының мəселесі: адам: “таза жақта”, адам табиғатынан зұлым
(қатігез). Қоғам ерекшелігінің мəселесі мен адамныңқалыптасу ортасы жəне
оның əлемге қарым-қатынасы. Прогресс образы. Адам жəне оның тарихтағы ролі.
Адам əлеуметтік атом ретінде. Тұлғаның “табиғи құқығы” жəне адам мен қоғам
қарым- қатынасындағы жаңа тип. Бостандық танылған қажеттілік ретінде
(Б.Спиноза). Т.Гоббс пен Ж.Ж.Руссо: индивидтің қоғамдық болмысының екі
пікірі. Фаут жəне Робинзон мəдени тип пен жаңа дəуірдегі Еуропалық адамның
рəмізі ретінде.
Антропологиялық оқулар мен қөзқарастардың тарихы
Антикалық жəне ортағасырлық философиядағы антропологиялық ойлар. Қайта
дəуірлеу кезеңіндегі адам мəселесі Антика философиясындағы адам мəселесі.
Адам мен əлем туралы алғашқа философтар. Космоцентризм: адам макрокосм
ретінде. Софистер жəне адамзаттардың өлшемі ретінде. Сократтың ойы жəне
философиядағы антропологиялық төңкеріс. Өзіндік тану мен данышпандық,
адамның игілікті өмірінің тəсілі мен бейнесі ретінде.
Европа филоосфиясындағы жаңа дəуір (ХҮІІ-ХҮІІІ ғ.ғ.) жəне ХІХ ғасыр
философиясфндағы антропологиялық мəселелер
И.Канттың антропологиялық сұрағы: Адам деген не? Бостандық басты
антропологиялық сюжет ретінде. Адам транцедентальды субъект ретінде.
Адамның эстетикалық өлшемдері-оның шығармашылық потенциалының көрінісі.
Гегель антропологиясы. Адам өзіндік таным құралы ретінде жəне адамның
кемелденуі. Гегельдің философиялық интерперетациясындағы адам активизмі
жəне неміс классикалық философиясы, тұтастай. Л.Фейрбах антропологиясы:
адам табиғи тіршілік ретінде, табиғат адамның базасы ретінде. Адамның
диалектикалық-материалистік дəріптеуі жəне тарихы. Практика категориясы
жəне оның адам түсінігіндегі ролі. Адам қоғамдық, өндірістік қатынастар
жүйесінде. Жатсыну мəселесі. С.Кьергер: “қорқыныш” пен “үрей” жалған
экзистенциялдық сезім ретінде. Адамның экзистенциялдық образ: “үш өмірлік
мəндік бағдар”: эстетикалық, этикалық, теологиялық. “Өмір философиясы”
жəнеантропологиялық мəселелердің жаңа қарастырылуы. “Өмір” категориясы адам
түсінушілігінің контексті ретінде. А.Шопенгауэр философиясындағы адамзаттық
субъективтілік. С.Ницше философиясындағы адам образы. Имморализм мен
дионистілік мораль шегінен шыққан ақыл техникасы ретінде: “Соңғы адам” жəне
“жоғарғы адам”. Аристократтар көзқарасындағы қарама-қайшы құндылықтар
бағдарының мəселесі мен Э.Э.Кассирердің адамның символикалық концепциясы
жəне В.Дильтеяның “Тарихи ақылға сына”. “Философиялық антропология”:
М.Шелер, Гелен, Плеснер.
Дəстүрлі жəне қазіргі шығыс адам жайлы
Адам туралы көне қытай философиясы. Адам философиялық- антропологиялық
конфуцианистік теориясындағы этикалық мəні жоғары құндылық ретінде.
“Қайырымды күйеу” жəне этикалық басқару принципі. Адамның Даоцистік
концепциясы. Адам туралы көне үнді философиясы. Каст мəселесі жəне адам
болмысының космостық алдын-ала айқындалуы. Карма жəне нирвана. Адам
буддистік философиялық діни дəстүрінде. Мистикалық аскез жəне адамның
адамгершілік философиясы. Дзен-буддизм.\ Араб-мұсылмандық философиялық
дəстүр. əл-Фараби іліміндегі адам жəне қоғам. əл-Фараби этикасы жəнебақыт
мəселесі. Ибн-Сина құдай, табиғат жəне адам жөнінде. Түріктің философиялық
дəстүріндегі адам. Адам жөнінде XІX ғ. қазақ ағартушылары. М.Икабаляның
қазіргі адам философиясы. Қазіргі үнді философиясындағы антропологиялық
концепциядағы дəстүрлі антропологияның бейнесі. Дас киршинамурти.
Компоротивтік тəсіл мəселесі, Шопенгауэрдің антропологиялық ілімінде жəне
буддистік нирвана. Философиялық антропологиядағы компоротивтік анализ
болашағы.
Қазіргі философиядағы адам мəселесі
XX ғасыр философиясындағы антропологиялық сюжеттер. Бұқаралық қоғам
жəне еуропалық адамның социал-мəдени ортасы. Социаомəдени бір өлшем бағалы
бағыттаушы ретінде жəне “Бір өлшемді адам”, оның азығы мен шешімі ретінде.
XX ғасыр мəдениетіндегі адам жағдайының философиялық реакциясы ретінде
психоанализ, экзистенциализм жəне персонализм. Адамның психоаналистикалық
концепциясы. Тұлға құрылымы жəне ұжымдық санасыздықтың архетиптері:
З.Фрейд, К.Юнг, Э.Фром концепциясындағы адам табиғаты мен мəні. Тейяр-де-
Шардена П. діни философиялық концепциясы. Адам моделі жəне экзистенциялдық
философиядағы болмысы. Экзистенция жəне транценденция. Шекаралық жағдай
түсінігі жəне адамның өмір мен өлім мəселесі. Еркіндік мəселесі жəне
экзистенциализмдегі шығармашылық. К.Ясперс пен Ж-П. Сартр шығармасындағы
философиялық адам концепциясы. М.Хайдегер философиясындағы адам мəселесі.
Адам образы жəне постмодерн дискурсіндегі ақыл тағдыры. Тіл мəселесі жəне
антропологиялық метасұрақ. Біз адам туралы қалай айтамыз? Индивид жəне
билік қатынасы. Адамзат тарихындағы ақыл мен ақылсыздық. Адамды аспект
ретінде түсіну клиникасы. Антропологиялық дегуманизациядағы дағдарыс жəне
ХХІ ғ. өркениетіндегі болжам. Адамның өзіндік адентификация ізденісінде
жəне құндылықтарды қайта жаңа бағалау.

ПОСТМОДЕРН ФИЛОСОФИЯ

Постмодерннің мəдени-философиялық предпосылкасы
Постмодерн жайлы сұрақ. Модерн жəне постмодерн. Негізгі ерекшеліктері
бар мəдениеттің пайда болуы сияқты модернизм ерекшеліктері: дағдарысты
мінез, теориялылық, философиялық негізге үздіксіз қатынасы, суреттеу
формасының жаңа ізденісі, элитарлы мінез. Модерн жаңа сөзінің айтылуы
постмодерн мəдениетінің стратегиясын Бодлердің жасауы сияқты. Модернизм
негіздері ішінде бөлінуі рационализм принциптері (ес мəдениеті), урбанизм
(қала мəдениеті), технологиялық (өндірістік мəдениет), примитивизмдік
(еліктеу үлгісінің дамымаған мəдениеті), эротикалық, дегуманизация жəне
басқа. Постмодернизм мəні. Модернмен салыстырылуы. Қазіргі мəдениетте
постмодерн термині тенденция көрінісі ретінде. Постомодерн терминінің
негізгі ерекшеліктері: рационалистік үлгіден алшақтау, барлығына бірдей
шарықтаудың капиталдық жолынан бас тарту, плюрализмді мойындау, мəдениеттің
əртүрлілігі, табиғатпен бірігу, қоршаған ортадан қорғану, əлемдік ойлау
жəне басқа. Постмодерн жəне постмодернизм терминдерінің жіктелуі.
Постмодерн философияда, ғылымда, əдебиетте, өнерде қолданатын мəдениеттің
жаңа тарихи түрі. Оның негізін қалайтын принциптері – ойлау плюриализмі,
ойдың, көзқарас, нақты гуманизм жəне мəнерлі əдістердің еркін үйлесуі.
Постмодерннің əлемдік көзқарас негіздері. Ғарыштық жəне экологиялық əлем,
постгуманизм, жаңа сексуальдылық жəне басқа принциптер – əлемдік көзқарас
сияқты постмодернизм ядросы. Бұл терминнің қолданылуы əдебиет пен өнердегі
жаңашылдық үшін, сондай-ақ социалды-саясилық жəне технологиялық тұрғыдағы
трансформация. Постмодерн қалыптасуының объекті ортадан бөлінетін үш
факторы: мемлекеттің басқару потенциалының толықтырылуы; адам тақырыбы мен
оның еркіндігін қорғау; жаңа социалды топтағы социалды процеске белсенді
қосылу (феминистік, экологиялық қозғалыс жəне ұйымдастыру, сексуальдық азаю
жəне оның мəселелері). Ең бірінші болып ессіздік, абақты жəне сексуальдық
мəселелері туралы сөз қозғаған М.Фуко. Постмодерн жаңа статусты 70
жылдардың аяғында Ж.Ф.Лиотардың философия аймағындағы постмодерн жайлы
тараған пікір-талас арқасында алды.
Постмодерн дамуы
Постмодерннің жаңа бағдарламасы жəне оның анықталуы. Постмодерн термині
бірінші болып 1914 ж. Р.Панвицтің Кризис европейской культуры еңбегінде
қолданылған. ХХ ғ. əдебиетті айқындау үшін əдебиетте модерн орнына белгілі
тарихи ойды білдіру үшін жүретін: соңында немес модерн алдында. 40
жылдардың соңында белгіленуі. А.Тойнби Европа мəдениетінің бұл терминімен
жаңа уақыттан соңғы мəдениет пен діндегі батыстың құдайлықтың соңы сияқты.
Скрутонның пайымдауынша постмодерн сөзінің пайда болуы жаңа тарихты
жазуға талпыныс сияқты. Постмодернизмді ғылым ретінде тану. Соңғы 25-30 жыл
Батыс елдерінің мəдени өзін-өзі тануының дамуында байқалады. Постмодерннің
негізгі түсінігі. Постмодерннің бағадан, иерархиядан, өткенмен
салыстырудан, өмірдің парасатты бұзылуына тəуелділіктен, қайта өрлеудің
срационалдық жобаларынан, ағартушылықтан жəне жаңа өмірден бас тартуы.
Мəдениеттегі кез келген билівктен, ең бастысы салт-дəстүр билігінен
құтылуыға ұмтылыс. Ф.Бэконның Знание - сила ұранындағы жаңашылдық пен
модернге қол жеткізу тенденциясы. Ғылымдағы қалыптасқан санадағы
сыншылар негізіндегі əлемге ықпал ету мүмкіндігінің жоқтығы. Шындық
интерпретациясының мүмкіндігі. Жаңашылдықты жоққа шығаруда наразылық орнына
конформизм келеді. Ұжымдық Менге субъектілік айырбастауда негізгі
тапсырма мəтін мен билік арасындағы өзара қарым-қатынастың пайда болуын
жариялау. Постмодернизмдегі наррация терминін, мəтінділіті, экологиялықты,
феминизмді, логофонофаллоцентризмді, деконструкцияны, номодизмді жəне
басқаларды өңдеу.
Постмодерн жəне философия
Постмодерннің философиядағы таралуы Ж.Батая, Р.Барт, М.Фуко, Ж.Делеза,
Ф.Гватари жəне Ж.Деррида, Ж.Ф.Лиотар көзқарастарындағы постмодерндік
шығармашылықтағы элементтер. Структурализм, марксизм, фрейдизмнің əлемдік
көзқарастағы потенциалын жасау жəне біруақытта сақтауға талпыну нəтижесінде
философиялық постмодерннің енуі. Негізгі электиканы, ұмытылып кеткен ежелгі
пікір-таласты жаңғырту (кіші философия), бəрінен бұрын софылық,
философиялық білімнің социологиялануы, оның шенедік пен психологияға
жақындауын қолдану. əлем мəтін секілді, авторлық маска, коммуникацияның
жоғалуы жəне басқа. Көптеген кіші наррацияларда жиналған мəтіндік фактіге
постмодерн философтардың көңілін аудару; үлкен наррацияны жоққа шығару.
Ж.Ф.Лиотар: постмодерн заңдастырылуы. Постмодерн в изложении для детей
(1986) деген жұмысында автор постмодернді модерннің жасырын бір бөлігі деп
санаған. Лиотардың Состояние постмодерна деген жұмысында басты басты
тезис – постсодерн дəуіріндегі білім дəрежесін өзгерту. Лиотардың
пайымдауынша постмодерн мəселесі білім дəрежесін анықтау мəселесі сияқты
жəне оның шақыруларына жауап. Тілдік ойын ретіндегі кез келген білімнің
жіктелуі. Лиотардың ғылымдық жəне дəст.үрлі білімді салыстыруы мен
мінездеуі: жаңашыл білімнің негізделуі, лигитимация мəселесінің жіктелуі.
Лиотар босаңсудың белгілерін шектеді, зерттеу жасауды тоқтату, жалпы мəдени
даму, нөлдік дəрежелі дамудың қарсыласы ретінде көрінеді. Ж.Дерриданың
постмодернистік талқылауы. Басты сын- деконструкция. Де-конструкция
мемлекеттің қудалану структурасы жағынан əсер етуден адамды құтқарудың
негізгі əдісі секілді. Деконструкция – бұл анализ жəне анализ емес, əдіс
жəне əдіс емес, бүтін жəне бөлек, мəтінді жинау жəне шашу, бұл хат – жəне
мəтінді оқу. Деконструкция анықталмаған көбейтілмеген белгі ретінде –
Дерриданың стилі осындай. Бұл мəтіндік компонентпен, сөз жəне сөйлеммен
жұмыс; олардың таусылмайтын толықтырылмдары; сөз бен заттардың ізге
айналуы, өзінен құмарлық пен құпияны жазылуын алып кету жұмысы.
Əдебиет. Көркемдік постмодернизм.
Əдебиеттің негізгі ерекшеліктері. Классикалық дəстүрлерге сенім ХХ
ғасыр басындағы Д.Голсуорси, Т.Манна, А.Франстың шығармаларына тəн нəрсе.
Поэзия жəне прозадағы модернизмнің дамуы (П.Элюар, Л.Арагон, М.Пруст,
Ф.Кафка, Дж.Джойс) жəне методологиялық қабылдау сана тасқыны оойдың
тоқтаусыз ағыны тəрізді, адамның əсері мен сезімінің жүзеге асуы.
А.Бергсонның постмодерн əдебиетіне əсері. Джеймс Джойстың,
Марсель Прустың жəне Франц Кафка мен Райнер Марии Рилькенің шығармашылығы.
Əдебиеттегі структуралық-семиотикалық ағымның барлық мəтін мəтінде
жазылған принципі арқылы дамуы (У.Эко). Цитаттау, коллаждау жəне шеттен
алып қабылдаудың жүзеге асуы.
Өнердегі постмодернизм
Жаңа форма бейнелеу мүкіндіктерінің, жаңа тілдің бейне затының ізденуі.
Өнердің қазіргі бағыттарының негізгі ерекшеліктері: фобизмнің,
экспрессионизмнің, кубизм, абстракционизмнің жəне супрематизмнің,
футуризмнің. Сюрреализм өнердегі жетекші бағыт ретінде, өнердің бастауы
ретінде пайымсыздық сферасын (инстинкті, түс көрушілік, галлюцинация),
логикалық байланыстардың еркін ассоциациалардан бөліну əдісі жариялайды.
С.Дали, П.Блума, И.Танга шығармашылығындағы ззаттар мен құбылыстар
бірігуінің парадоксалдық алогиялығының дамуы, оларға затты –пластикалық
көріністің берілуі. Л.Бретонмен Сюрреализм манифестінің берілуі.
Сюрреалистердің девизі - сұлулық – тігін мəшинесі мен қолшатырдың
анатомикалық столдағы кездейслқ кездесуі (Лотреамон). Бейнелеу өнерінің
шығармалары көрерменнің детальды мұқиат зерттеуін талап ететін шифрланған
мəтін тəрізді. Сəнділіктен, жалпы композицияның талғағыштығынан,
жалпылықтан кету. Қарапайымдылыққа, коонструктивизм архитектурасындағы
өнердің утилитарлық-конструктивтілігіне ұмтылу. Өнер дегуманизациясы, бұл
адамды идеалды зат ретінде, өнер эталоны ретінде көруден кету. Эстетикалық
белсенділіктің саналылық бағдарлауы шығармашылықтан коомбиляциялауға жəне
цитаттауға, соны шығармалардың туындауынан колложға дейін. Постмодерн
мəдениетінің қарама-қайшылық жəне күштенген рухын беретін постмодернизмнің
кешенді мінездемесі (И.Хассан), оның апокалипстік көңіл-күйі, көңілді
бұзылу пафоосы, эпатажды мінез жəне ирониялылық.
Постмодерн мəселесі
Постмодерн мəдениеті мен массалық мəдениет бірігуінің актуалдылығы.
Постмодерннің авнгардтың бірқатар принциптерін үлі етуі, олардың массалық
мəдениет , болмыс, мода, күнделікті өмірге байланысты қызығушылығы. 60-
жылдардың аяғындағы жастар контрмəдениетінің ықпалы. Онымен элитарлық жəне
массалық өннер оппозициясының күйреуі, жоғары мен массалық мəдениет жəне
жоғары өнер мен кич арасындағы нақты кескіннің бұзылуы. Массалық
мəдениетті профандық, кичтік, тривиалдық, қалыпты емес, əрсіз жəне жазықтық
ретінде қабылдау, соны ретінде, классикалық мəдениеттке қарағанда өзге
ретінде көру. Постпостмодернизм.Технообраздар, виртуалды шындық,
транссентиментализм 90-жылдар аяғының көркемдік-эстетикалық феномендері
ретінде. Интернет, оның ризоматикалық жəне жүйелік табиғаты ХХІ ғасыр
басындағы постмодерн мəдениетінің эволюциясының символы ретінде.
Постмодернизмнің өнер жəне эстетикадағы нонклассиканың жаңа дəуірінің
туындауы: Эстетиканың мерцающий идеясы(Д.Пригов, В.Ерофеев), транс-
жəне прото - постмодерн дəуірінің дамуының жаңа кезеңінің белгісі
ретінде(М.Эпштейн), эстетикалық хаосмосты хаостың ішіндегі логос тəрізді
реттілік ретінде(Ж.Делез, М.Диповецкий), батырлық кезеңінің соңы жəне
бейбітшілік өмірге өтуі (В.Курицын).

БІЛІМ ФИЛОСОФИЯСЫ
Дəстүрлік білім дағдарысы. Философиялық жəне педагогикалық білімдегі
қоғамдық сананың трансформациялануы. Білім мəселелері туралы əлемдік ғылыми
талқылауға араласу. Білім философиясы түсінігі. Білім философиясы
практикалық философия ретінде; педагогикалық сананы ұсыну; ғылыми
педагогикаға қайта келу; пəаралық интегративтік ғылым. Философиялық
білімнің функциялары, құрылымы, пəні , объектісі. Білім философиясы
əлеуметті * гуманитарлық жаратылыстану жəне техникалық ғылым жүйесінде .
Білім философиясының методологиялық жəне дүниетанымдық негізделуі
Білім идеологиясы. Философия тарихындағы білімнің негізгі
идеялары.
Мəңгілік философия дəстүріндегі білім идеялары. Буддизмнің рухани
практикаларындағы даосизм, суфизм адамның жетілуі мен оянуы туралы.
Білімнің антикалық идеялары. Шығыс перипатитизмі білім жəне адм тəрбиесі
туралы. Жаңа философиясындағы адам білімі жəне оқу ағарту идеялары. Неміс
классикалық философиясындағы жəне неміс романтизміндегі білім
идеялары.Неокантияшылдық мəдениеттегі білімнің орны туралы. Қазақ
ағартушылары жəне саяси қоғам қайраткерлері, жазушылары XIXғасырдың аяғы XX
ғасырдың бірінші жартысында қазақ ақындарыбілім жəне оқу ағарту мəселелері
туралы. Прагматизм жəне эгзистенциализм білімнің мəні туралы.
Постмодернистік білімнің стратегиясы. Дəстүрлі орыс философиясы
сұрақтарындағы білім жəне тəрбие.
Білім онтологиясы
Білім философиясындағы котегориялдық ақпаррат: жүйе, орта, үлгі, даму,
міне құлық, психика, контекст, тұлға, тəжирибе, мəдениет қарым- қатынас,
таным, түсіну, шығармашылық. Білімнің ғылыми жəне қарапайымшығармашылық.
Білімнің ғылыми жəне қарапайым түсінігі. Философия жəне педагогика білім
жəне тəрбие туралы. Білімге бүтіндей қарау. Білімнің функциялары, мəні,
табиғаты, түсінігі. Білім-құндылық, жүйе, процесс, іс- əрекет, нəтиже
ретінде. Мəдениеттегі тұлға, бібілім жəне жеке мəдениет, тұлғаның
практикалық санасы. Білім жүйесі – мəдениетті делдал. Білім болмысы.
Дəстүрлі жəне білімнің альтернативті жүйесі, оралықтандырылған жəне
оралықтандырылмаған, бұқаралық жəне элитарлық, институттандырылған жəне
институттандырылған емес, жалпы (базалық, нормативтік) жəне мамандырылған
(дарындылар үшін шектеулі мүмкіндікпен) білім. Өркенниетті жəне өркениетсіз
(қарапайым, алғашқы қауымдық) білім жүесі. Шығыстық жəне батыстық білім
жүйесі.
Білім аксеологиясы
Идеалдар мақсаты, құндылығы, түсінігі. Рухани құндылықтың өзінділігі.
Білім жəне мəдение құндылығы. Идеализм, реализм, прагматизм,
экзистенциализм, гумманистік (директивті емес) парадигма білімнің негізгі
бағыты. Адам білі нысанасы. Руханилық ХХ ғасыр білімнің гумманистік идеалы.
Қажеттіліктер, құндылықтар жəне оларды тиарату түрлері. Құндылық жəне
құндылық бағыттары, баға, құндылық қатынастар. Əлеуметтік жəне құндылық
бағыттарының тұлғалық детерминациясы. Рухани ізденіс жəне рухани дағдарыс,
рух аруы: невроз, алкоголизм, наркомандық жəне білім. Білм жəне өзінділік
білім. Индивидуациялау жолы: өзін нығайтудан өзін пайдалануға дейін жəне
мағынанға жету. Дəстүрлік мектептік жəне қазіргі білім жəне діни сана.
Білім жəне шіркеу.
Білім логикасы
Классикалық, классикалық емес жəне постклассикалық емес ғылымның
эволюциялық құрылымдық кезеңі:негізгі түсінігі жəне принциптері. Себептілік
жəне себептілік емес синхронизациялық білімдік процестер детерминациясы.
Білім жəне синэнергетика. Білім жəне жас. Балалық өскелең. Жастық , ұлғаю
қайшылықтары. Компонентті тұлға жəне білім дағдарысы. Үзіліссіз білім жəне
фукционалды сауатсыздық. Өз тіліңді меңгеру білім үлгісі ретінде. Ана
мектебі, Қолдағы тəжірибе кезеңі алмасы принциптері жəне мықты қоғам
(Э.Фромм6 К.Хорни6 А.Маслоу, Ж.Ледлофф), С.И. Гесеннің білім логикасы.
Аномия, гетерономия жəне автономиякөңілөкүй, білімнің негізгі сатылары.
Ғылыми білім жəне радионализм эмперизм қайшылығы. Критицизм ғылым тəсілін
меңгеру ретінде. С.И Гесеннің ғылыми білімнің сатылары; эпизодтық, ғылыми
оқытудың курсы. Денелік білім жəне денсаушылық түсінігі. Б.С. Гершунскийдің
ғылыми негізделген білім логикасы. Білімнің дедуктивті жəне индуктивті
логикасы
Білім əдістемесі
Қоғам дамуының жаңа парадигмалары оның білім аумағына енуі. Білімнің
сценитикалық жəне гуманистік парадигмалары: тəсілдері, шекарасы,
болашағы. Білім процесіндегіжаттану жəне жақындау. Тұлғалық жаттану жəне
тұлғалық орталық білім қазіргі білімнің негізгі тенденциялары. Педагогтің
əлеуметтік ролі. Білім кеңістігіндегі ойшыл моралсит, эстет. Білімнің
шығармашылық информациялық, информациялы шығармашылық үлгісі.
Білім этикасы
Қарым-қатынас жəне коммуникация, олардың функциясы. Педагогикалық қарым-
қатынас түсінігі. Вербальды жəне вербальды емес қарым-қатынас. Араласу
кедергілері. Тыңдау өнері. Сенің хабарлауың жəне менің хабарлауым түсінігі.
Өзін ұстау жəне сөйлеу мəдениеті. Өқушыларға жекеше келу, əртүрлі типтегі
тұлғаларға əсер ету. Түсіндіру жəне түсіну. Түсіну ғылымы. (А.А.Бродный)
түсінудің үш əлемі. Араласудағы жалған жəне ақиқат. Педагогикалық қарым
қатынастың авторитарлы бұйрықтық стилі құрылымындағы монолог. Педагогикалық
араласудың демократикалық нəтиже стилі. Нəтижелі араласу жолы. Дəстүрлі
ұстаз жəне фасилитатор ұстаз. Авторитаризмнен демократияға: мойындау-сенім-
таңдау-өзара түсіну.
Білім аумағындағы саясат
Саясат жəне білім. Қазіргі саясаттағы жəне мəдениеттегі шынайылық.
Мемлекеттің білімдік саясаты. Білім бақылау жəне сараптау құралы. Білім
болашақтың жинақталым қоры жəне статусы үшін күрес. Білім аумағындағы
стандарттау. Қоғамның трасформациялық əлеуметті мəдениконтексіндегі білім
жүйесіндегі қайта қалыптасуы. Қазақстан Республикасындағы білімнің қайта
қалыптасуындағы нормалық база: “Білім” туралы заң (1995ж), ”Гуманитарлық
балім концепциясы”(1994ж), білім аумағындағы мемлекеттің саяси
концепциясы(1995ж). Білім аумағындағы мемлекет саясатының принциптері.
Қазақстан Республикасы білім жүйесінің міндеті. Қазақстан Республика
білімінің жағдайы жəне білімдік бағдарламасы. Азаматтық білім идеясы. Білім
жəне менталитет. Ұлттық білім: түсінік жəне мəселе. Қазақстан Республика
біліміндегі ұлттық үлгінің қалыптасуы. Евроазиялық əлемдік білім
кеңістігіндегі отдандық білім интеграциясы. 1997 жылғы Лиссабон
кенвенциясы. Глобализациялау жəне интернизациялау жағдайындағы ұлттық
білім. Əлемдік мəдениеттің қалыптасуындағы білімнің ролі. Білімнің
эстетикасы Эстетикалық бум, Батыстағы эстетизациялау процесі. Философия
байқауындағы күнделікті əлем жəне үстірт автономия. Адам Символық жануар
(Э.Кассирер, С.Лангер). Дидуктивтік жəне презентативтік символизм. Тіл,
ретуал, миф, музыка, өнер символизм формасы(С. Лангер) Т.В.Адорно:
философия жəне өнердің эстетикалық рационалдығы. Констелятивтік ойлау.
Интуиция жəне логика танымының тəсілі. Білімдік кеңістік жəне уақыт.. Білім
мəдениетіндегі конвейр жəне коридор. Эстетикалық сана аумағындағы
қалыптасуындағы түс, дыбыс, иіс. Мінездік түстік типі(М. Люшер). Білім
процесінде голографиялық жəне феномонологиялық келу. Білімніңгуманитарлық
парадигмаларындағы ойын, театр, рефлекция, арт-терапия. Білімдегі
эргономия. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.