Жануарлар мен адам психикасындағы айырмашылықтар және жануарлардың тума әрекет қылығы жайында

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

2.1. Жануарлар мен адам психикасындағы айырмашылықтар және жануарлардың
тума әрекет қылығы.

2.3. Еңбек және саналы іс - әрекет.
Адамның жануардан түпкі ерекшелігі ол қаруды қолданып қана
қоймастан, оны дайындау кабілетіне ие. Қару дайындаудың өзі – ақ ежелгі
адамның іс-әркетін түбегейлі өзгеріп жіберді. Қару дайындау үшін болған
әрекет енді биологиялық қажеттілікпен (қорек, жем қабылдау) ғана
анықталмайды. Бұл тұрғыдан ол қажетсіз, ал қару дайындаудың шын мән-
мағынасы кейінгі аң аулау қажеттілігінен туындайды,
яғни бұл іс орындалып жатқан әрекеттің тәсілін білумен ғана емес, сол
қарудың болашақта қолданылуын болжай алуға да байланысты. Қару дайындаудың
кажетті шарты бола тұра, сол биік (болжастыру) сананың ең алғашқы көрінісі
ретінде танылады, яғни саналы іс - әрекеттің бірінші формасы.
Қару дайындауға бағытталган іс-әрекет адамның қылық кұрылымын
түбегейлі қайта қарастыруға алып келді. Ал қару дайындаушы адамның әрекет-
қылығы күрделі сипатқа ие болды. Тікелей қажеттілік қанағаттандыруға
бағытталған әрекет ішінен мағынасы болашақта ғана арнайы әрекеттср бөлініп
шықты.

2.4. Сана және бейсана.
Адам өзінің ішкі дүниесін құрайтын көптеген білім – біліктерді,
қатынас толғаныстарды әрдайым сезе бермейді. Содан бейсана әр адамның
психикалық болмысының ажыралмас құрам бөлігі. Ежелден-ақ ғалымдар бейсананы
қылық - әрекет, сырқат, насілдік, көңіл - күй табиғаты, өнер, адам ара -
қатынастар проблемаларын қарастыру мен топтауда ескерілуі қажет фактор
екенін мойындаған. Бейсананың көп жағдайларды түсіндіруге қажет екенін
білгенмен, оның ерекшеліктері мен заңдылықтарын танып білудің жолын ешкім
ұсына алмады.
Бейсана проблемасының осы заманғы ғылыми түсінігі
негізінде ей бағытқа бөлінеді: психоанализ теориясы (3. Фрейд) және астарлы
психикалық нұсқаулар теориясы. Психоанализ бойынша сана мен бейсана
психикалық әрекеттің бір-біріне тікелей қарсы, өзара сиыспайтын
элементтері.
Бейсана айқын сананың тікелей катысынсыз өтіп жатқан әрексттерді
реттеуге басқаруға қажет болған барша факторларды біріктіреді.
Бейсана аймағына, зерттеушшердің пайымына басқа құбылыстар жатады:
ұйқы кезіндегі психикалық әрскет (түс, лунатик); тікелей байқалмаған
тітіркендіргіштерге жауап әрекет (тушкіру, қалтырау); дағдыға айналған
қозғалыс әрекеттер (домбыра тарту, гимнастика әрекеті); саналы мақсаты
болмаган кейбір әрекеттік ықпалдар (сәлемдесу әдеті, жақсылық және жамандық
ісінс кірісе кету) және т.б. Бейсананы психиканың төменгі сатысы ретінде
тану дурыстыққа келмейді, себебі бұл адамға ғана тән ерекше психикалық
құбылыс болумен, ол адам санасының коғамдық шарттарына орай себепті пайда
болып, онымен үзілмес байланыста тұрады.

2.4. Өзіндік сана
Адам жан дүниесі, оның өзіндік санасы әрдайым тек ғалым-
философтардың ой талғауында ғана болып қоймастан, оны жазушылар мен
суреткерлер де өз шыгармашьшығына арқау еткен. Адам әрекет-қылығы барша
уакытта оның өзі женіндегі ұғымы мен бейнесі және болашақтан күткен
образымен байланысып келген.
Адамның өзіндік санасы - шексіз, күрделі проблемалардан. Әрқандай
тұлға сан кырлы өз "Менінің" көптеген бейнесіне ие: дәл осы мезетте адам
өзін қандай деп біледі, болашақтағы өзінің идеялық Мені жөнінде не
ойлайды, осы "Менді" басқалар қалайынша таниды. Таным субъекті болудан,
адам өз санасы аясында зерттелуші объект.
Зерттеуші ғалымдардың бірі И.С.Кон сананы былайша түсіндіреді:
Эрбір дара адамның өзін өзі іс-орекет субъекті ретінде тануға жәрдем
беретін психикалық процестердің жиьштығы - өзіндік сана деп аталады, ал
оның өзі жөніндегі өз ұғымдары ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.