Василий Васильевич Верещагин (1842-1904)
Жоспар:
1. Василий Васильевич Верещагин (1842-1904)
2. Айша Ғалымбаева (1917жылы туған)
3. Үкі Әжиев (1924 жылы туған)
4. Бақытжан Әбішев (1947жылы туған)
5. Бәтима Зәуірбекова (1946 жылы туған)
6. Ыдырыс Қарсақбаев (1932 жылы туған)
7. Дина Нұрпейісова (1861-1955)
8. Әміре Қашаубаев (1888-1934)
9. Ермек Серкебаев (1926 жылы туған)
10. Бибігүл Ахметқызы Төлегенова (1929 жылы туған)
11. Роза Тәжібайқызы Бағланова (1922 жылы туған)
12. Әсет Бейсеуов (1938-1996)
13. Асанәлі Әшімов (1937 жылы туған)
Василий Васильевич Верещагин (1842-1904) — қазақ даласына саяхат жасағанда
көрген әсерінен көркем туындылар тудырған. Соның ішінде: "Шу бойындағы
қазақ киіз үйлері", "Бүркіт салған аңшы", "Қазақ қызы" атты көркем
туындылары таңғалдырады. Кәсіби суретшінің қылқаламынан туған көркем
туындылар ұлттық мазмұнда орындалған. Ең әйгілі туындысы "Бүркіт ұстаған
бай қырғыз аңшы" деп аталады. Бұл туынды жасалған кезде отаршыл патша
өкіметі қазақтарды "қайсақ-қырғыз" деп атағандықтан, туынды да осылай
аталып кеткен.
В.Верещагиннің Қазақстан тақырыбында салған көркем өнер мәдени
ескерткіштерінің еуропалық қазынасына енген ең керемет туындысы "Мешіттің
есігінің алдында" деп аталады. Бұл оның Түркістандағы Қожа Ахмет Йассауи
кесенесі есігіне қарап отырып салған белгілі туындысы.
Айша Ғалымбаева (1917 жылы туған). Қазақ халқының мақтанышына
айналған А.Ғалымбаева қазақ әйелдері образын сомдауда "Шуақты күн", "Біз
заманымызбен бақыттымыз", "Суретші" атты көркем шығармаларымен көрерменінің
көңілінен шықты. Сонымен қатар бірнеше фильмдерге эскиздер жасады. Атап
айтқанда, "Шабандоз қыз", "Қозы Көрпеш — Баян Сұлу","Бұл Шұғылада болған
еді" фильмдері. Ол "Абай әндері" фильмінің сюжеті бойынша "Билер
соты","Келін түсіру кеші", "Той", "Айтыс", "Кездесу" сияқты көркем
шығармалар жазды. Қазақ қыздарынан шаққан тұңғыш суретші А.Ғалымбаеваның
өнері қалың көрермен қауымға эстетикалық ләззат береді. Оның көркем
туындыларының көпшілігі ұлттық қолданбалы өнер бұйымдарының көркем
пластикалық мәнерін аша түседі. Ол әрбір туындысында фактура беруге
тырысып, алуан материалдарды терең меңгергенін техникалық тәсілмен шешуге
мән беріп, аралас техниканы пайдалануда аса шеберлік танытқан суретші.
Үкі Әжиев (1924 жылы туған). Акварель бояуының шебері Ү.Әжиев портрет
және табиғат көріністері серияларын орындауда кең дүниенің әсемділігіне әрі
ізгілікке жол ашады. Суретшінің "Ә.Қастеев портреті", "Ана мен немере",
"Қазақ мадоннасы" атты көркем шығармалары ұлттық мазмұндағы образдарды
ашуда, өмір туралы түсінікті айқындау бағытында көркем композициялық нәзік
шешеім таба білген. Суретші портреттерінің бет пішіндерінен құпия сырдың
нышаны сезіледі.
Ол адам бейнесін сомдауда оның ішкі дүниесін білуі суретшілік жемісі болып
табылады.
Мүсінші Бақытжан Әбішевтің (1947 жылытуған) терең мазмұнды
шығармашылығының атап айтарлықтай бір ерекшелігі — жоғары кернеулі
драматургиялық сипаты. Мүсіншіөмірдің ең жоғары кернеулі сәттерін ұстап,
тап басып бейнелейді. Пластикалық тұрғыдан алғанда, ұстамды "Беташарда"
мүсінші өзінің философиялық негізін тапқан. Мұнда қалыңдықтың бетін ашу
оның құпия жамылғысын ашумен парапар деген астарлы ой бар.
Алматы қаласында "Тоқаш Бокин", Жаңа қорғанда "Ұлы Отан Соғысының
құрбандарының бейнесі" ескерткіштері орнатылған. Сонымен қатар Әл-Фараби,
Махамбет, К.Байсеитова, т.б. ардақты қайраткерлерді мүсіндеген. Алматы
қаласындағы "Жамбыл Жабаев", Павлодар облысындағы және Баянауылдағы "Бұхар
жырау", "Мәшһүр Жүсіп Көпеев", "Сұлтанмахмұт Торайғыров" және Ақтөбе
облысының Қобда ауданындағы "Әлия Молдағұлова" ескерткіштерін мақтанышпен
айтуға болады.
Бәтима Зәуірбекова (1946 жылы туған) ең алғашқы туындыларында сәндік
ұлттық ою-өрнектерді сюжеттік көрініске ұластырып көзге түссе, кейіннен
тақырыптық дүниелер жасауға бел байлады. Б.Зәуірбекованың гобелендері
нәзік бояуларымен дараланады. Оның "Керуен" (1973), "Дала аруы" (1979),
"Жер-Ана"(1984) атты шығармалары сиқырлы әуенге толы. Ал "Қазақстан" атты
көркем туындысы көп тұлғалы композициялық шығарма болып табылады. Белгілі
шебер Б.Зәуірбекова көлемі шағын туындылармен қоса, кең тынысты лирикалық-
эпостық мазмұндағы күрдклі, іргелі туындылар жасау жолында да жемісті еңбек
етіп келеді.
Көркемдік ой шешімінің материалда көрініс табуының алдында нобайлар
арқылы қыруар жұмыс істелсе де, Б.Зәуірбекова үшін тоқу процесі —
шығармашылық ізденістердің қайнар көзі болып қала береді. "Жіп иіруші қыз"
(1972) атты гобеленде авторға тән шеберлік айқын көзге ұрады. Күрделі
суретімен ерекшеленетін "Көктем" атты (1974) гобелені салтанатты күйді
танытады.
Ыдырыс Қарсақбаев (1932 жылы туған). Ол 1962 жылдан "Қазақфильм"
киностудиясында еңбек жолын бастаған. Сіңірген елеулі еңбегінің арқасында
1981 жылы "Қазақфильмнің" бас суретшісі болып тағайындалған. Қазақ
фильмдерінің көркемдік көрінісін өркендетуге өзіндік жеке-дара үлес қосып,
шығармашылық ізденімпаздығымен тамаша фильмдерді түсіруде көмек жасаған.
Ы.Қарсақбаевтың суретші ретінде қатысқан көркем фильмдері: "Ән
қанаты" (1966), "Балалық шаққа саяхат" (1969), "Менің ағам" (1976), "Орман
балладасы" (1972), "Таңдау" (1976). Ол безендірген "Транссібір экспресі"
фильмі 1978 жылы Қазақстан Мемлекеттік Сыйлығына ие болды. "Қан мен тер"
фильмі 1979 жылы Ашхабадта өткен Бүкілодақтық кинофестивальдің жүлдесін
иеленді. "Жаушы" фильмі 1980 жылы, "Қош бол, Медеу", "Ай астындағы үй"
фильмдері 1982 жылы экранға шықты. Ол суретші ретінде қазақ киносының
дамуына, пісіп жетілуіне үлкен үлес қосқан қайраткер. Оның фильмдері
безендіру барысында тапқан көркемдік шешімдері өшпес із қалдырды.
Дина Нұрпейісова (1861-1955) — қазақтың күйшілік өнерінде өшпесіз
қалдырған біртуар дарын. Динаның әкесі белгілі домбырашы болған. Дина
домбыра тартуды 8-9 жасында үйренген. Оның Құрманғазымен кездесуі (1870)
болашақ өнер жолында шешуші рөл атқарған. Құрманғазының ең сүйікті шәкірті,
суырып салма күйші, дарынды компазитордың күйшілігінің бастау алған тегін
іздеу керек болса, ат басын Құрманғазы мен Дәулеткерейге қарай бұру керек.
Екі күйшінің өнерінен төл сусындаған Дина — өзіндік өнерін тапқан күйші.
Дәулеткерейдің ойға шомған сыршылдығы мен Құрманғазының өршіл рухы Дина
шабытының қос қанаты сияқты. Ол тоғыз жасының өзінде-ақ ұлы күйшілердің
күйлерін нақшына келтіре тартып, "домбырашы қыз " деп атаған. Сол Дина 90
жасында Құрманғазының күйін шабыттана тартып, дүйім жұртты таңғалдырған.
Динаның күйлері: "Ана бұйрығы", "Әсем қоңыр", "Байжұма", "Бұлбұл",
"Домалатпай", "Жеңіс", "Жігер", "Қосалқа", "Тойбастар" және т.б.
Динаның шығармашылығының кемелденіп, күйшілік-орындаушылық өнерінің
толысуы кеңістік дәуірмен тұспа-тұс келеді. 1937 жылы жүлдеге ие болса,
1939 жылы Мәскеуде өткен Халық музыка аспаптарын орындаушылардың
бүкілодақтық байқауында бірінші орын алып, "Домбыраның Жамбылы" атанды. Екі
рет Еңбек Қызыл Ту орденімен және медальдармен марапатталған.
Әміре Қашаубаев (1888-1934) — атақты әнші, актер әрі музыкант. Әміре
12 жасқа толғанда әкесі Семей қаласына көшіп келген. Жас Әміре Исабек деген
байдың ат айдаушысыболып, еңбекке ерте араласады. Исабек жас әншіні жанына
ерте жүріп, той-жиындарда ән салғызады. Көп ұзамай Әміренің атақ-даңқы
бүкіл Семей өңіріне жайылады. Әміренің атақты Қоянды жәрмеңкесіне баруы,
М.Бәпиұлы, Ғ.Айтбаев және Қ.Байжановтыкөруі жас әншінің шығармашылық өмір
жолына бетбұрыс жасады. Әміре 1921-1924 жылдары Семейде құрылған қазақ
жастарының ағарту ұйымы "Ес-аймаққа" мүше болып, әншілік өнерін шыңдай
түсті. 1924 жылы осы қалада ұйымдастырылған халық өнерпаздарының байқауына
қатысып, бас бәйгеге ие болды. 1925 жылы Қызылордада өткен Қазақстан
Кеңестерінің V съезі мен 1927 жылы Мәскеуде болған Кеңестердің IV съезінде
делегат ретінде қатысты әрі делегаттар үшін ұйымдастырылған концертте өнер
көрсетті. 1925 жылы Париж қаласында өткен Бүкіл дүниежүзілік сән өнері
көрмесінде Әміре "Ағаш аяқ", "Қанапия", "Үш дос", "Жалғыз арша", "Қос
балапан", т.б. әндерді орындап, 2-бәйгемен қоса ... жалғасы
1. Василий Васильевич Верещагин (1842-1904)
2. Айша Ғалымбаева (1917жылы туған)
3. Үкі Әжиев (1924 жылы туған)
4. Бақытжан Әбішев (1947жылы туған)
5. Бәтима Зәуірбекова (1946 жылы туған)
6. Ыдырыс Қарсақбаев (1932 жылы туған)
7. Дина Нұрпейісова (1861-1955)
8. Әміре Қашаубаев (1888-1934)
9. Ермек Серкебаев (1926 жылы туған)
10. Бибігүл Ахметқызы Төлегенова (1929 жылы туған)
11. Роза Тәжібайқызы Бағланова (1922 жылы туған)
12. Әсет Бейсеуов (1938-1996)
13. Асанәлі Әшімов (1937 жылы туған)
Василий Васильевич Верещагин (1842-1904) — қазақ даласына саяхат жасағанда
көрген әсерінен көркем туындылар тудырған. Соның ішінде: "Шу бойындағы
қазақ киіз үйлері", "Бүркіт салған аңшы", "Қазақ қызы" атты көркем
туындылары таңғалдырады. Кәсіби суретшінің қылқаламынан туған көркем
туындылар ұлттық мазмұнда орындалған. Ең әйгілі туындысы "Бүркіт ұстаған
бай қырғыз аңшы" деп аталады. Бұл туынды жасалған кезде отаршыл патша
өкіметі қазақтарды "қайсақ-қырғыз" деп атағандықтан, туынды да осылай
аталып кеткен.
В.Верещагиннің Қазақстан тақырыбында салған көркем өнер мәдени
ескерткіштерінің еуропалық қазынасына енген ең керемет туындысы "Мешіттің
есігінің алдында" деп аталады. Бұл оның Түркістандағы Қожа Ахмет Йассауи
кесенесі есігіне қарап отырып салған белгілі туындысы.
Айша Ғалымбаева (1917 жылы туған). Қазақ халқының мақтанышына
айналған А.Ғалымбаева қазақ әйелдері образын сомдауда "Шуақты күн", "Біз
заманымызбен бақыттымыз", "Суретші" атты көркем шығармаларымен көрерменінің
көңілінен шықты. Сонымен қатар бірнеше фильмдерге эскиздер жасады. Атап
айтқанда, "Шабандоз қыз", "Қозы Көрпеш — Баян Сұлу","Бұл Шұғылада болған
еді" фильмдері. Ол "Абай әндері" фильмінің сюжеті бойынша "Билер
соты","Келін түсіру кеші", "Той", "Айтыс", "Кездесу" сияқты көркем
шығармалар жазды. Қазақ қыздарынан шаққан тұңғыш суретші А.Ғалымбаеваның
өнері қалың көрермен қауымға эстетикалық ләззат береді. Оның көркем
туындыларының көпшілігі ұлттық қолданбалы өнер бұйымдарының көркем
пластикалық мәнерін аша түседі. Ол әрбір туындысында фактура беруге
тырысып, алуан материалдарды терең меңгергенін техникалық тәсілмен шешуге
мән беріп, аралас техниканы пайдалануда аса шеберлік танытқан суретші.
Үкі Әжиев (1924 жылы туған). Акварель бояуының шебері Ү.Әжиев портрет
және табиғат көріністері серияларын орындауда кең дүниенің әсемділігіне әрі
ізгілікке жол ашады. Суретшінің "Ә.Қастеев портреті", "Ана мен немере",
"Қазақ мадоннасы" атты көркем шығармалары ұлттық мазмұндағы образдарды
ашуда, өмір туралы түсінікті айқындау бағытында көркем композициялық нәзік
шешеім таба білген. Суретші портреттерінің бет пішіндерінен құпия сырдың
нышаны сезіледі.
Ол адам бейнесін сомдауда оның ішкі дүниесін білуі суретшілік жемісі болып
табылады.
Мүсінші Бақытжан Әбішевтің (1947 жылытуған) терең мазмұнды
шығармашылығының атап айтарлықтай бір ерекшелігі — жоғары кернеулі
драматургиялық сипаты. Мүсіншіөмірдің ең жоғары кернеулі сәттерін ұстап,
тап басып бейнелейді. Пластикалық тұрғыдан алғанда, ұстамды "Беташарда"
мүсінші өзінің философиялық негізін тапқан. Мұнда қалыңдықтың бетін ашу
оның құпия жамылғысын ашумен парапар деген астарлы ой бар.
Алматы қаласында "Тоқаш Бокин", Жаңа қорғанда "Ұлы Отан Соғысының
құрбандарының бейнесі" ескерткіштері орнатылған. Сонымен қатар Әл-Фараби,
Махамбет, К.Байсеитова, т.б. ардақты қайраткерлерді мүсіндеген. Алматы
қаласындағы "Жамбыл Жабаев", Павлодар облысындағы және Баянауылдағы "Бұхар
жырау", "Мәшһүр Жүсіп Көпеев", "Сұлтанмахмұт Торайғыров" және Ақтөбе
облысының Қобда ауданындағы "Әлия Молдағұлова" ескерткіштерін мақтанышпен
айтуға болады.
Бәтима Зәуірбекова (1946 жылы туған) ең алғашқы туындыларында сәндік
ұлттық ою-өрнектерді сюжеттік көрініске ұластырып көзге түссе, кейіннен
тақырыптық дүниелер жасауға бел байлады. Б.Зәуірбекованың гобелендері
нәзік бояуларымен дараланады. Оның "Керуен" (1973), "Дала аруы" (1979),
"Жер-Ана"(1984) атты шығармалары сиқырлы әуенге толы. Ал "Қазақстан" атты
көркем туындысы көп тұлғалы композициялық шығарма болып табылады. Белгілі
шебер Б.Зәуірбекова көлемі шағын туындылармен қоса, кең тынысты лирикалық-
эпостық мазмұндағы күрдклі, іргелі туындылар жасау жолында да жемісті еңбек
етіп келеді.
Көркемдік ой шешімінің материалда көрініс табуының алдында нобайлар
арқылы қыруар жұмыс істелсе де, Б.Зәуірбекова үшін тоқу процесі —
шығармашылық ізденістердің қайнар көзі болып қала береді. "Жіп иіруші қыз"
(1972) атты гобеленде авторға тән шеберлік айқын көзге ұрады. Күрделі
суретімен ерекшеленетін "Көктем" атты (1974) гобелені салтанатты күйді
танытады.
Ыдырыс Қарсақбаев (1932 жылы туған). Ол 1962 жылдан "Қазақфильм"
киностудиясында еңбек жолын бастаған. Сіңірген елеулі еңбегінің арқасында
1981 жылы "Қазақфильмнің" бас суретшісі болып тағайындалған. Қазақ
фильмдерінің көркемдік көрінісін өркендетуге өзіндік жеке-дара үлес қосып,
шығармашылық ізденімпаздығымен тамаша фильмдерді түсіруде көмек жасаған.
Ы.Қарсақбаевтың суретші ретінде қатысқан көркем фильмдері: "Ән
қанаты" (1966), "Балалық шаққа саяхат" (1969), "Менің ағам" (1976), "Орман
балладасы" (1972), "Таңдау" (1976). Ол безендірген "Транссібір экспресі"
фильмі 1978 жылы Қазақстан Мемлекеттік Сыйлығына ие болды. "Қан мен тер"
фильмі 1979 жылы Ашхабадта өткен Бүкілодақтық кинофестивальдің жүлдесін
иеленді. "Жаушы" фильмі 1980 жылы, "Қош бол, Медеу", "Ай астындағы үй"
фильмдері 1982 жылы экранға шықты. Ол суретші ретінде қазақ киносының
дамуына, пісіп жетілуіне үлкен үлес қосқан қайраткер. Оның фильмдері
безендіру барысында тапқан көркемдік шешімдері өшпес із қалдырды.
Дина Нұрпейісова (1861-1955) — қазақтың күйшілік өнерінде өшпесіз
қалдырған біртуар дарын. Динаның әкесі белгілі домбырашы болған. Дина
домбыра тартуды 8-9 жасында үйренген. Оның Құрманғазымен кездесуі (1870)
болашақ өнер жолында шешуші рөл атқарған. Құрманғазының ең сүйікті шәкірті,
суырып салма күйші, дарынды компазитордың күйшілігінің бастау алған тегін
іздеу керек болса, ат басын Құрманғазы мен Дәулеткерейге қарай бұру керек.
Екі күйшінің өнерінен төл сусындаған Дина — өзіндік өнерін тапқан күйші.
Дәулеткерейдің ойға шомған сыршылдығы мен Құрманғазының өршіл рухы Дина
шабытының қос қанаты сияқты. Ол тоғыз жасының өзінде-ақ ұлы күйшілердің
күйлерін нақшына келтіре тартып, "домбырашы қыз " деп атаған. Сол Дина 90
жасында Құрманғазының күйін шабыттана тартып, дүйім жұртты таңғалдырған.
Динаның күйлері: "Ана бұйрығы", "Әсем қоңыр", "Байжұма", "Бұлбұл",
"Домалатпай", "Жеңіс", "Жігер", "Қосалқа", "Тойбастар" және т.б.
Динаның шығармашылығының кемелденіп, күйшілік-орындаушылық өнерінің
толысуы кеңістік дәуірмен тұспа-тұс келеді. 1937 жылы жүлдеге ие болса,
1939 жылы Мәскеуде өткен Халық музыка аспаптарын орындаушылардың
бүкілодақтық байқауында бірінші орын алып, "Домбыраның Жамбылы" атанды. Екі
рет Еңбек Қызыл Ту орденімен және медальдармен марапатталған.
Әміре Қашаубаев (1888-1934) — атақты әнші, актер әрі музыкант. Әміре
12 жасқа толғанда әкесі Семей қаласына көшіп келген. Жас Әміре Исабек деген
байдың ат айдаушысыболып, еңбекке ерте араласады. Исабек жас әншіні жанына
ерте жүріп, той-жиындарда ән салғызады. Көп ұзамай Әміренің атақ-даңқы
бүкіл Семей өңіріне жайылады. Әміренің атақты Қоянды жәрмеңкесіне баруы,
М.Бәпиұлы, Ғ.Айтбаев және Қ.Байжановтыкөруі жас әншінің шығармашылық өмір
жолына бетбұрыс жасады. Әміре 1921-1924 жылдары Семейде құрылған қазақ
жастарының ағарту ұйымы "Ес-аймаққа" мүше болып, әншілік өнерін шыңдай
түсті. 1924 жылы осы қалада ұйымдастырылған халық өнерпаздарының байқауына
қатысып, бас бәйгеге ие болды. 1925 жылы Қызылордада өткен Қазақстан
Кеңестерінің V съезі мен 1927 жылы Мәскеуде болған Кеңестердің IV съезінде
делегат ретінде қатысты әрі делегаттар үшін ұйымдастырылған концертте өнер
көрсетті. 1925 жылы Париж қаласында өткен Бүкіл дүниежүзілік сән өнері
көрмесінде Әміре "Ағаш аяқ", "Қанапия", "Үш дос", "Жалғыз арша", "Қос
балапан", т.б. әндерді орындап, 2-бәйгемен қоса ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz