ЕҢБЕК КӨРСЕТКІШТЕРІН БАҒАЛАУ

Пән: Менеджмент
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

ЕҢБЕК КӨРСЕТКІШТЕРІН БАҒАЛАУ

1. Еңбек көрсеткіштері, олардың өзара байланысы
2. Еңбекақы төлеудің шығындарын бағалау
3. Еңбек өнімділігі деңгейін бағалау
4. Жұмысшылардың саны мен құрамын талдау

Қазақстан республикасының заңдылық ережелеріне және нормаларына сәйкес, еңбекақының құрамына кәсіпорынмен, ұйыммен есептелінген атқарылған және атқарылмаған уақытқа ақшалай және натуралды нысандағы еңбекақы сомасы, байланысты ынталандарушы қосымша төлемдер, сыйақылар мен бір уақыттық марапаттау төлемдері, сонымен қатар тұрақты сипатты иеленетін тамақтануға, тұрғын үйге, отынға төлемдер жатады.
Әр жылдық және қосымша демалысқа есептелінген сомалар есепті айдың еңбекақы қорына, есептік айдағы демалыс күндеріне келетін сомада енгізіледі.
Еңбекақы жеке тұтынуға түсетін қоғамдық өнімдегі жұмыскерлердің еңбектерінің ақшалай сипатын білдіреді.
Кәсіпорын еңбекақының нысандарын жүйелерін және мөшерлерін сонымен қатар жұмыскерлердің басқа да табыстарын өздігімен белгілейді.
Кәсіпорындағы еңбектік ресурстардың қолданылуын, еңбек өнімділігінің деңгейін талдауды еңбекақымен тығыз байланыста қарастыру қажет. Еңбек өнімділігінің өсуі оған төленетін ақының деңгейін жоғарылатуда нақты алғышарттарды құрайды. Мұнда еңбекақыға төлемді, еңбек өнімділігінің өсу қарқыны оған жасалынатын өсім қарқынынан озып кететіндей етіп қалыптастыру қажет. Осындай жағдайда ғана кеңейтілген ұдайы өндіріс қарқынын ұлғайту үшін мүмкіндіктер туындайды.
Осыған байланысты еңбекақыға қаражаттар қалданылуын талдау әрбір кәсіпорында маңызды болып табылады. Оның үлесінде еңбекақы қорының қолдануына жүйелі түрде бақылау жасау, еңбек өнімділігінің өсуі және өнімнің еңбек сыйымдылығын төмендету есебінен қаражаттарды үнемдеу қажет.
Кестеде көрсетілгендей тұтынуға қолданылған қаражаттардың құрамында өнімнің өзіндік құнына қосылатын еңбекақы қорының үлес салмағы өте жоғары,онда еңбекақы қорының 117 мың теңгеге, оның ішінде кесімді бағалаулар бойынша 108 мың теңге және өндірістік нәтижелер үшін сыйақылар 30000теңгеге азайған.

Кесте 3
Төлем
түрлері
Сомасы мың теңге

2003
2004
2005
Жоспардан ауытқу

жоспар
Нақты

1
2
3
4
5
6
1. Еңбекақы қоры
7463
9119
11856
11739
-117
1.1 Кесімді бағалар бойынша
2988
3658
4878
4770
-108
1.2 Тарифті ставкалар және окладтарға байланысты
2033
2340
3040
3060
+20
1.3 Өндірістік нәтижелерге сыйақылар
1450
1939
2520
2490
-30
1.4 Білікті шеберлігі үшін төлем
174
254
325
318
-7
1.5 Төл жетекшілігі үшін төлем
20
21
30
30
-
1.6 Еңбектің зиянды шарттары үшін төлем
299
320
423
413
-10
1.7 нормадан тыс сағаттары үшін төлем
5
7
-
16
+16
1.8 әр жылдық және қосымша демалыстарға төлем
484
566
630
622
-8
1.9 орташа деңгейіне дейінгі төлем
4
6
-
10
+10
1.10 бірлескен жұмыс атқаратындарға төлем
6
8
10
10
-
2. таза пайда есебінен төлемдер
66
86
134
132
+2
2.1 материалдық төлем
60
80
126
124
-2
2.2 дивиденттерді төлеу
6
6
8
8
-
3 әлеуметтік сипаттағы төлемдер
124
191
229
225
-4
3.1 уақытша еңбекке жарамсыздығы үшін төлем
81
121
147
145
-2
3.2 кәсіподақ жолдамаларының құны
43
70
82
80
-2
Тұтынуға бағытталған қаражаттардың барлығы
7653
9396
12219
12096
-123
Жалпы сомадағы үлес, еңбекақы қолындағы процент
97,5
97,1
97,0
97,0
-
Таза пайдадан төлемдер
0,9
0,9
1,1
1,1
-
әлеуметтік қорғау қоры есебінен төлемдер
1,6
2,0
1,9
1,9
-

Одан әрі бірінші кезекте оның нақты мөлшерінің жоспарлыдан абсалютті және салыстырмалы ауытқуын есептеу қажет. Абсалютті есептеу (ЕАҚабс) жалпы кәсіпорын бойынша алғанда еңбекақыға нақты қолданылған қаражаттарды (ЕАҚорт) еңьекақының жоспарлы қорымен (ЕАҚжос) салыстыру негізінде анықталады.
ЕАҚабс=(ЕАҚорт) -(ЕАҚжос)
Есептеулерге байланысты абсалютті ауытқу келесілерге тең: 11739-11856 =-117000 теңге
Алайда абсалютті ауытқу жалақы қорының қолданылуын өздігімен сипаттай алмай анықталатынын ескеру қажет.
Салыстырмалы ауытқу өнім өндірісі бойынша жоспардың орындалу коэфициентіне қарай түзетілген, еңбекақының нақты есептелінген сомасы және жоспарлы қор арасындағы айырмашылық ретінде анықталады.
Алайда, өнім өндірісінің көлеміне пропорционалды өзгеретін еңбекақы қорының өзгермелі бөлігі ғана түзетілетін есте сақтау қажет. Бұл өзгермелі еңбекақының үлесіне сәйкес келетін ексімді бағалар бойынша жұмыскерлердің еңбекақысы, өндірістік нәтижелер үшін жұмыскерлерге және басқарма қызметкерлеріне сыйақылар мен демалысақы сомалары болып табылады.
Еңбекақының тұрақты бөлігі өндіріс көлемінің ұлғаюы немесе төмендеуі кезінде өзгермейді, мысалы: тарифтік ставкалар бойынша жұмыскерлердің еңбекақысы, окладтар бойынша қызметкерлердің еңбекақысы қосымшаның барлық түрлері, өнеркәсіптік емес өндіріс жұмыскерлерінің еңбекақысы және оларға сәйкес демалыс ақыларының сомалары жатады. Есеп жүргізу үшін мәліметтер 6 кестеде көрсетілген.

Кесте 4. Еңбекақы қорын талдау үшін шартты мәліметтер

Төлем түрі
Сомасы, мың теңге

2003
2004
2005
Жоспардан ауытқу

Жоспар
нақты

1. жұмыскерлердің еңбекақысының өзгермелі бөлігі
4438
5597
7398
7260
-138
1.1Кесімді бағалар бойынша
2988
3658
4878
4770
-108
1.2 Өндірістік нәтижелер үшін сыйақылар
1450
1939
2520
2490
-30
2 еңбекақының тұрақты бөлігі
1718
2006
2602
2613
+11
2.1 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.