ҚАРЖЫ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫН ТАЛДАУ

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

ҚАРЖЫ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫН ТАЛДАУ

1. Қаржы тұрақтылығының абсолюттік көрсеткіштері. Қаржы тұрақтылығының үш факторлық моделі. Қаржы тұрақтылығының салыстырмалы көрсеткіштері
2. Қаржы тұрақтылығы коэффициенттеріне интерпретация жасау.Қанағатсыз құрылымға ішкі және сыртқы баға беру
3. Компанияның абсолютті төлемқабілеттлік түсініктері. Несие қаблеттілікті талдау

1. Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылықты талдау.
Қаржылық жағдай дегеніміз - кәсіпорынның өзінің қызметін қаржыландыра алу қабілеті. Ол кәсіпорынның қалыпты қызмет етуі үшін қажетті қаржылық ресурстарымен қамтамасыз етілуімен, олардың орынды орналастырылуымен және тиімді пайдалануымен, басқа заңдық және жеке тұлғалармен қаржылық өзара байланыстармен, төлем қабілеттілігімен және қаржылық тұрақтылығымен сипатталады.
Қаржылық жағдай тұрақты, тұрақсыз және дағдарыстық болуы мүмкін. Кәсіпорынның уақытында төлемдерді жүзеге асыру, өзінің қызметін кеңейтілген түрде қаржыландыру қабілеті оның жақсы қаржылық жағдайын білдіреді.
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы (КҚЖ) оның өндірістік, коммерциялық және қаржылық қызметінің нәтижелеріне тәуелді болады. Егер өндірістік және қаржылық жоспарлар сәтті орындалып жатса, онда бұл кәсіпорынның қаржылық жағдайына оң ықпалын тигізеді. Және керісінше де, өнімді өндіру және сатып өткізу жоспарының жеткілікті орындалмауы нәтижесінде оның өзіндік құны жоғарылайды, түсім мен пайда сомасы азаяды және осының салдарынан - кәсіпорынның қаржылық жағдайы және оның төлем қабілеттілігі нашарлай түседі.
Тұрақты қаржылық жағдай өндірістік жоспарлардың орындалуына және өндіріс қажеттіліктерін керекті ресурстармен қамтамасыз етілуіне оң ықпалын тигізеді.
Сондықтан шаруашылық қызметтің құрамдас бөлігі ретіндегі қаржылық қызмет ақшалай ресурстардың жоспарлы түрде келіп түсуін және шығындалуын қамтамасыз етуге, есеп тәртібінің орындалуына, меншікті және қарызға алынған капиталдың рационалды пропорцияларына қол жеткізуге және оның тиімдірек пайдалануына бағытталған.Қаржылық қызметтің басты мақсаты - өндірістің тиімді дамуы үшін және максималды пайда алу үшін қаржылық ресурстарды қайда, қашан және қалай пайдалану керектігін шешу.
Нарықтық экономика жағдайында тіршілік ету үшін және кәсіпорынның банкроттығын болдыртпау үшін қаржыларды қалай басқару керек екендігін, құрамы және пайда болу көздері бойынша капиталдың құрылымы қандай болуы керек екендігін, қандай үлесін меншікті қаражаттар, ал қандайын - қарызға алынған қаражаттар алуы керек екендігін білу қажет. Сонымен бірге, нарықтық экономиканың: кәсіпорынның іскерлік белсеңділік, өтемділік, төлем қабілеттілігі, несиені өтеу қабілеттілігі, пайдалылық (рентабельділік) табалдырығы, қаржылық тұрақтылық запасы (қауіпсіздік аймағы), тәуекелдік дәрежесі, қаржылық тұтқа тиімділігі және т.б. сияқты түсініктерін және оларды талдау әдістемесін білу қажет.
Талдаудың басты мәселесі - қаржылық қызметтегі кемшіліктерді уақытында айқындап алу және жою, кәсіпорынның қаржылық жағдайын және оның төлемге қабілеттілігін жақсарту резервтерін табу.

Бұл кезде келесі мәселелерді шешу қажет:
Өндірістік, коммерциялық және қаржылық қызметтің әртүрлі көрсеткіштері арасында себеп-салдық өзара байланысты зерделеу негізінде қаржылық ресурстардың келіп түсуі және олардың кәсіпорынның қаржылық жағдайын жақсарту позициясынан пайдаланылуы бойынша жоспардың орындалуына баға беру.
Шаруашылық қызметінің нақты жағдайларына және меншікті және қарызға алынған ресурстардың қолда бар болуына қарап, мүмкін болатын қаржылық нәтижелерді, экономикалық пайдалылықты (рентабельділікті) болжау, ресурстарды пайдаланудың әртүрлі нұсқалары кезінде қаржылық жағдай үлгілерін жасап шығару.
Қаржылық ресурстарды одан да тиімді пайдалануға және кәсіпорынның қаржылық жағдайын нығайтуға бағытталған нақты шараларды жасап шығару.

КҚЖ-ның тұрақтылығын бағалау үшін келесі көрсеткіштердің өзгерістерін сипаттайтын көрсеткіштер жүйесі пайдаланылады:
oo кәсіпорын капиталының орналасуы және пайда болу көздері бойынша құрылымын;
oo оны пайдалану тиімділігін және қарқындылығын;
oo кәсіпорынның төлем қабілеттілігін және несиені өтеу қабілеттілігін;
oo оның қаржылық тұрақтылығының запасын.
КҚЖ талдау, әдетте, салыстырмалы көрсеткіштерге негізделеді, себебі құнсыздану жағдайында баланстың абсолюттік көрсеткіштерін салғастырылымдық түрге келтіруге мүмкін емес.

Талданатын кәсіпорынның салыстырмалы көрсеткіштерін мыналармен салыстыруға болады:
oo тәуекелдік дәрежесін бағалау үшін және банкроттық мүмкіндігін болжау үшін жалпыға бірдей нормалармен;
oo басқа кәсіпорындардың ұқсас деректерімен, өйткені бұл кәсіпорынның күшті және әлсіз жақтарын, сонымен қатар, оның мүмкіндіктерін айқындауға рұқсат етеді;

КҚЖ-ның жақсару немесе нашарлау тенденцияларын зерделеу үшін алдыңғы жалдардың ұқсас деректерімен.
Қаржылық жағдайды талдаумен кәсіпорынның жетекшілері мен сәйкес қызметтері ғана айналыспайды, сонымен қатар, оны ресурстардың пайдалану тиімділігін зерделеу үшін құрылтайшылары және инвесторлары, несие берудің жағдайларын бағалау және тәукелдік дәрежесін анықтау үшін банктер, төлемдерді дер кезінде алу үшін жеткізушілер, бюджетке қаражаттардың келіп түсу жоспарын орындау үшін салық инспекциялары және т.с.с. өткізуі мүмкін. Осыған байланысты талдау ішкі және сыртқы болып бөлінеді.
Ішкі талдау кәсіпорын қызметтерімен іске асырылады және оның нәтижелері КҚЖ-н жоспарлау, бақылау және болжау үшін пайдаланылады. Оның мақсаты - ақшалай қаражаттардың жоспарлы түрде келіп түсуін анықтау, меншікті және қарызға алынған қаражаттарды кәсіпорынның қалыпты қызмет етуін қамтамасыз ететіндей ғылып орналастыру, пайданың максимумын алу және банкроттықты болдыртпау.
Сыртқы талдау жарияланған есеп беру негізінде инвесторлармен, материалдық және қаржылық ресурстардың жеткізушілерімен, бақылау органдарымен жүзеге асырылады. Оның мақсаты - пайданың максимумын қамтамасыз ету үшін және жоғалту тәуекелдігін болдыртпау үшін қаражаттарды тиімді салу мүмкіндігін анықтау.
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау үшін ақпараттың негізгі көздері - бұл есеп беру бухгалтерлік балансы (нысан №1), пайдалар мен залалдар туралы есеп беру (нысан №2), капиталдың қозғалысы жөніндегі есеп беру (нысан №3) және есеп берудің басқа да нысандары, баланстың жеке баптарын айқындайтын және тәпіштейтін алғашқы және аналитикалық есепке алу деректері.
Қаржылық тұрақтылықтың абсолюттік көрсеткіштері қорлар мен олардың құрылу көздерінің жағдайын сипаттайды.
Қорлардың қалыптасу көздеріне сипаттама беру үшін үш негізгі көрсеткіш экономикалық тәжірибеде қолданылады:
1. Меншік айналым құралдарының үлесі - капитал мен резервтер және айналымдық емес активтер арасындағы айырмамен сипатталады. Бұл көрсеткіш таза айналым капиталын сипаттайды. Бұл көрсеткіштен өткен жылға қарағанда өсуі кәсіпорынның ұдайы дамуымен түсіндіріледі. Бұл көрсеткішті келесі түрде жазу ұйғарылған:

МАҚ=МК - АЕА

Мұндағы, МК- меншік көздері ( пассив балансының V - бөлімі)
АЕА- айналымдық емес активтер ( актив балансының II бөлімі)
2. Меншік және ұзақ мерзімді қорлар мен олардың құрылу көздерінің қалыптасуының үлесі .(МҰМҚ)
МҰМҚ = МАҚ + ҰМП
мұндағы , МАҚ - меншікті айналым құралдары
ҰМП- ұзақ мерзімді пассивтер ( пассив балансының IV бөлімі )
3.Қорлардың және олардың құрылу көздерінің негізгі жалпы сомасы (ЖК):
ЖК= МҰМҚ + ҚМЗҚ
Мұндағы МҰМҚ- меншіктік және ұзақ мерзімді қорлар мен, олардың құрылу көздері
ҚМЗҚ - қысқа мерзімді займдық құралдар
Сонымен қатар, қорлар және олардың құрылу көздерінің қалыптасуының үш көрсеткішін көрсетуге болады:
1. Меншікті айналым құралдарының көбеюі (+) мен азаюы (-) (∆МАҚ):

∆МАҚ= МАҚ - Қ
Мұндағы, Қ- қорлар(актив балансының I бөлімі )
2. Меншікті және ұзақ мерзімді қорлардың құрылу көздерінің көбеюі(+) мен азаюы (-) (∆МҰМҚ):

∆МҰМҚ= МҰМҚ- Қ

3. Қорлардың негізгі құрылу көздерінің жалпы шамасының көбеюі (+) мен азаюы (-) (∆ ЖК):
∆ ЖК= ЖК- Қ
Жоғарыда көрсетілген қорлар мен олардың құрылу көздерінің көрсеткіштері үшкомпонентті S- көрсеткішіне интегралданады:
S={∆МАҚ =; ∆ МҰМҚ; ∆ЖК }
Бұл үшкомпонентті S- көрсеткіші қаржылық тұрақтылықты сипаттайды:
1. S= {1;1;1}, яғни ∆МАҚ =0; ∆МҰМҚ=0; ∆ЖК=0;
Асолюттік тұрақтылық ( қазіргі экономика жағдайында өте сирек қолданылады.
2 . S= {0;1;1}, яғни ∆МАҚ 0; ∆МҰМҚ=0; ∆ЖК=0;
Қалыпты тұрақтылық , кәсіпорынның төлем қабілеттілігінің кепілдемесі.
3. S= {0;0;1}, яғни ∆МАҚ 0; ∆МҰМҚ0; ∆ЖК=0;
Тұрақсыз қаржылық жағдай, ол кәсіпорынның төлем қабілеттілігінің нашарлауымен түсіндіріледі.
4. S= {0;0;0}, яғни ∆МАҚ 0; ∆МҰМҚ0; ∆ЖК0;
Дағдарыстық қаржылық жағдай - кәсіпорын төлем қабілетсіз болып, банкроттыққа жақын болғанда болады.

2. Барлық қаржылық тұрақтылыққа қатысты көрсетілімдерін екі топқа бөлуге болады.
Бірінші топ - айналым құралдарының жағдайын анықтайтын көрсеткіштер.
oo меншік құралдарымен қамтамасыз ету коэффициенті;
oo материалдық қорлардың меншіктік айналым құралдарымен қамтамасыз ету коэффициенті;
oo Негізгі құралдардың ұтқырлық (маневренность) коэффициенті;
Екінші топ - негізгі құралдар ( ұзақ мерзімге тартылған займдық құралдар коэффициенті, тозу коэффициенті, мүліктің нақты құны коэффициенті) мен қаржылық тәуелсіздік дәрежесін ( автономия коэффициенті; займдық құралдар мен меншік құралдарының арақатынас коэффициенті) сипаттайтын көрсеткіштер.
Есепті кезеңде есептелінген коэффициенттер нормаларымен салыстырылады, осы кезде кәсіпорынның әлсіз қуатты жақтары анықталынады. Төменде қаржылық тұрақтылықты есептейтін көрсеткіштер берілген:
1. Негізгі құралдармен қамтамасыз етілу коэффициенті - қаржылық тұрақтылыққа қажетті кәсіпорынның меншікті айналым құралдарымен қамтамасыз етіліунің дәрежесін сипаттайды.

(2.8)

мұндағы, МК- меншік көздері ( Пассив балансының V - бөлімі,1- қосымша).
АЕА- айналымдық емес активтер.
АА- айналымдық активтер.
2.Материалдық қорлардың меншік құралдарымен қамтамасыз ету коэффициенті - материалдық қорлардың қаншалықты меншік құралдарымен жабылғанын немесе қаншалықты тартылған займдық құралдарды қажет ететінін көрсетеді.

Мұндағы, МК- меншік көздері (Пассив балансыныңV - бөлімі,1- қосымша)
АЕА - айналымдық емес активтер (Актив балансының II бөлімі, 1-қосымша )
К - қорлар
3.Меншікті капиталдың ұтқырлық коэффициенті - меншікті құралдар көздерінің қаржылық көзқарас тұрғысында қаншалықты жинақы (мобильный) екендігін сипаттайды.Бұл көрсеткіштің жоғары болуы, қаржылық тұрықтылықтың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.