ӨНІМ ӨНДІРУ ЖӘНЕ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ КӨЛЕМІН ТАЛДАУ
ӨНІМ ӨНДІРУ ЖӘНЕ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ КӨЛЕМІН ТАЛДАУ
1. Өндірістік нәтижелерін талдаудың міндеттері және көздері
2. Өнім өндіру және жүзеге асыру көлемінің динамикасы, ассортименті және түрлері бойынша талдау
3. Өнім көлеміне факторлардың әсерін талдау және құрылымның қозғаласын талау. Өнімнің төлемқабілеттілікті талдау
1. Өнімнің өзіндік құны өнеркәсіптік кәсіпорындардың жұмысын сипаттайтын маңызды көрсеткіш болып табылады. Оның деңгейіне кәсіпорын қызмет етуінің қаржылық нәтижелері, кеңейтілген ұдайы өндіріс қарқындары, шаруашылық жүргізетін субъекттердің қаржылық жағдайы тәуелді болады.
Өнімнің, жұмыстардың және қызметтердің өзіндік құнын талдау аса маңызды мәселе болып табылады. Оның арқасында берілген көрсеткіштердің, оның деңгейі бойынша жоспар орындалуының өзгеру тенденцияларын айқындауға, оның өсіміне факторлардың ықпалын анықтауға болады және осының негізінде мүмкіндіктерді пайдалануы жөніндегі кәсіпорын жұмысына баға беруге және өнімнің өзіндік құнын төмендетудің резервтерін орнатуға болады.
Келесі көрсеткіштер өнімнің өзіндік құнын талдаудың объекттері болып табылады:
* тауарлық өнімнің жалпы алғанда және шығындар элементтері бойынша толық өзіндік құны;
* тауарлық өнімнің 1 теңгесіне шаққандағы шығындар;
* салыстырылатын тауарлық өнімнің өзіндік құны;
* жеке бұйымдардың өзіндік құны;
* шығындардың жеке элементтері және баптары
2. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың негізгі мәселесі - бұл халық сұранысын жоғары сапалы өніммен мүмкіндігінше толығырақ қамтамасыз ету. Өнім өндірісі көлемінің өсу қарқындары, оның сапасының жоғарылауы кәсіпорын шығындарының, пайдасының және пайдалылығының (рентабельділігінің) шамасына тікелей ықпалын тигізеді.
Сондықтан, өнеркәсіптік кәсіпорындар жұмысының талдауын өнім шығарылымының көрсеткіштерін зерделеуден бастайды . Оның негізгі мәселелері:
* жоспардың орындалу деңгейін және өнімді өндіру мен сатып өткізу динамикасын бағалау;
* бұл көрсеткіштер шамаларының өзгерісіне факторлардың ықпалын анықтау;
* өнім шығарылымы мен сатып өткізілуін жоғарылатудың шаруашылық ішіндегі резервтерін айқындау;
* айқындалған резервтерді меңгеру бойынша шараларды жасап шығару.
Өнеркәсіптік өнімнің өндіріс көлемі табиғи, шартты-табиғи және құндық өлшеуіштер арқылы өрнектелуі мүмкін. Өнім көлемінің жалпылама көрсеткіштерін құндық бағалау арқылы көтерме баға түрінде алады. Өндіріс көлемінің негізгі көрсеткіштері - бұл тауарлық және жалпы өнім.
Жалпы өнім - бұл аяқталмаған өндірісті ескергендегі барлық өндірілген өнім мен орындалған жұмыстардың құны. Әдетте салыстырмалы бағалармен өрнектеледі.
Тауарлық өнім - жалпы өнімнен оған аяқталмаған өнімнің қалдықтары мен шаруашылық ішіндегі айналым кірмейтінімен айырықшалынады. Есеп беру жылындағы қолданыстағы көтерме бағалармен өрнектеледі. Өзінің құрамы бойынша көптеген кәсіпорындарда егер шаруашылық ішіндегі айналым мен аяқталмаған өндіріс жоқ болған жағдайда, тауарлық өніммен сәйкес келеді.
Өнімді сатып өткізу көлемі қолданыстағы бағалармен (көтерме,келісімді) анықталады. Тиеліп қойылған және сатып алушылармен ақысы өтелген сатып өткізілген өнімнің құнын құрайды.
Өндірістік бағдарламаның орындалуын бағалау үшін өндіріс көлемінің табиғи көрсеткіштерінің (даналар, метрлер, тонналар және т.с.с.) де маңызы зор. Оларды өндіріс көлемін біртекті өнімнің жеке түрлері бойынша талдаған кезде қолданады.
Шартты-табиғи көрсеткіштер, құндық көрсеткіштер секілді, өнім өндірісінің көлемдеріне жалпылама сипаттама беру үшін қолданылады. Мысалға, консервтік зауыттарда мың шартты банкі, жөндеу кәсіпорындарында - шартты жөндеулер саны сияқты көрсеткіштер қолданыс тапқан.
Өнімнің өндірілуі мен сатып өткізілуін талдау үшін ақпарат көздері - бұл кәсіпорынның бизнес-жоспары, жедел жоспар-графиктер, нысан №1-п (жылдық) Өнім бойынша есеп беру есеп беру қағазы, нысан №1-п (тоқсандық) Өнеркәсіптік кәсіпорынның (бірлестіктің) ассортимент бойынша өнімнің жеке түрлерін шығару жөніндегі кварталдық есеп беруі, нысан №1-п (айлық) Өнеркәсіптік кәсіпорынның (бірлестіктің) өнім бойынша жедел есеп беруі, нысан №2 Пайда мен залал жөніндегі есеп беру, №16 ведомосы Дайын бұйымдардың қозғалысы, оларды тиеу және сатып өткізу және т.б.
Өндіріс көлемін талдау жалпы және тауарлық өнімнің динамикасын зерделеуден, базистік және тізбекті өсу мен өсімднің қарқындарын есептеуден басталады.
Өсудің (өсімнің) орташа жылдық қарқынын орташа геометриялық және орташа арифметикалық көрсеткіш бойынша есептеуге болады.
Аса көрнектілік үшін тауарлық өнімнің динамикасын график түрінде бейнелеуге болады.
Есеп беру кезеңіндегі (ай, квартал, жыл) жоспардың орындалуын бағалау деректер бойынша жүргізіледі. Өнім шығарылымын жедел талдау көлем, ассортимент, сапа бойынша өнім шығарылымы жөніндегі ай басынан бастап қорытындысы өсетін түрде бір күндік жоспарлық және нақты мәліметтер,сонымен қатар, жоспардан болған ауытқулар көрсетілетін есептеудің негізінде жүзеге асады.
Диаграмма 1 - 2000 жылдан 2004 жылға дейінгі аралықта тауарлық өнімнің динамикасы
Халықтың қажеттіліктерін одан да толығырақ деңгейде қанағаттандырылуын қамтамасыз ету үшін кәсіпорын өзінің жоспарын өнімнің жалпы көлемі бойынша ғана емес, сонымен қатар, ассортимент ( номенклатура) бойынша да орындауы тиіс. Кәсіпорын үшін мемлекеттік қажеттіліктерге тауарларды жеткізу жөніндегі келісімдерді орындаудың маңызы аса зор. Бұл кәсіпорынға өнімнің сатып өткізілуіне, ақысының дер кезіндегі өтелуіне, салықтар, несиелер бойынша жеңілдіктерге және т.с.с. кепілдік береді.
Номенклатура - ТМД аймағында қолданыс тапқан өнеркәсіптік өнімнің одақтық классификатордағы (ӨӨОК-дағы) тауарлар түрлеріне сәйкес келетін бұйымдар және олардың кодтары атауларының тізімі.
Ассортимент - әрбір түрі бойынша шығарылым көлемін ескерілген өнім атауларының тізімі. Ол толық, топтық және топ ішіндегі болуы мүмкін.
Номенклатура бойынша жоспардың орныдалуын талдау негізгі тізімге (мемлкеттік тапсырыс) енгізілген бұйымдар боцынша өнімнің нақты және жоспарлық шығарылымын салыстыруға негізделген.
Ассортимент бойынша жоспардың орындалуын бағалау келесі белгілер бойынша жүргізілуі мүмкін:
а) ең аз пайыз тәсілі бойынша;
ә) өнімнің шығарылым жоспары жасалған бұйымдар атауларының жалпы тізіміндегі үлес салмағы бойынша;
б) жоспар шеңберіндегі өнімнің жалпы нақты шығарылымын өнімнің жалпы жоспарлық шығарылымына бөлу арқылы табылатын орташа пайыз көмегімен (жоспардан артық даярланған өнім немесе жоспармен ескерілмеген өнім ассортимент бойынша жоспардың орындалуына жатпайды).
Ассортимент бойынша жоспардың жеткіліксіз орындалу себептері ... жалғасы
1. Өндірістік нәтижелерін талдаудың міндеттері және көздері
2. Өнім өндіру және жүзеге асыру көлемінің динамикасы, ассортименті және түрлері бойынша талдау
3. Өнім көлеміне факторлардың әсерін талдау және құрылымның қозғаласын талау. Өнімнің төлемқабілеттілікті талдау
1. Өнімнің өзіндік құны өнеркәсіптік кәсіпорындардың жұмысын сипаттайтын маңызды көрсеткіш болып табылады. Оның деңгейіне кәсіпорын қызмет етуінің қаржылық нәтижелері, кеңейтілген ұдайы өндіріс қарқындары, шаруашылық жүргізетін субъекттердің қаржылық жағдайы тәуелді болады.
Өнімнің, жұмыстардың және қызметтердің өзіндік құнын талдау аса маңызды мәселе болып табылады. Оның арқасында берілген көрсеткіштердің, оның деңгейі бойынша жоспар орындалуының өзгеру тенденцияларын айқындауға, оның өсіміне факторлардың ықпалын анықтауға болады және осының негізінде мүмкіндіктерді пайдалануы жөніндегі кәсіпорын жұмысына баға беруге және өнімнің өзіндік құнын төмендетудің резервтерін орнатуға болады.
Келесі көрсеткіштер өнімнің өзіндік құнын талдаудың объекттері болып табылады:
* тауарлық өнімнің жалпы алғанда және шығындар элементтері бойынша толық өзіндік құны;
* тауарлық өнімнің 1 теңгесіне шаққандағы шығындар;
* салыстырылатын тауарлық өнімнің өзіндік құны;
* жеке бұйымдардың өзіндік құны;
* шығындардың жеке элементтері және баптары
2. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың негізгі мәселесі - бұл халық сұранысын жоғары сапалы өніммен мүмкіндігінше толығырақ қамтамасыз ету. Өнім өндірісі көлемінің өсу қарқындары, оның сапасының жоғарылауы кәсіпорын шығындарының, пайдасының және пайдалылығының (рентабельділігінің) шамасына тікелей ықпалын тигізеді.
Сондықтан, өнеркәсіптік кәсіпорындар жұмысының талдауын өнім шығарылымының көрсеткіштерін зерделеуден бастайды . Оның негізгі мәселелері:
* жоспардың орындалу деңгейін және өнімді өндіру мен сатып өткізу динамикасын бағалау;
* бұл көрсеткіштер шамаларының өзгерісіне факторлардың ықпалын анықтау;
* өнім шығарылымы мен сатып өткізілуін жоғарылатудың шаруашылық ішіндегі резервтерін айқындау;
* айқындалған резервтерді меңгеру бойынша шараларды жасап шығару.
Өнеркәсіптік өнімнің өндіріс көлемі табиғи, шартты-табиғи және құндық өлшеуіштер арқылы өрнектелуі мүмкін. Өнім көлемінің жалпылама көрсеткіштерін құндық бағалау арқылы көтерме баға түрінде алады. Өндіріс көлемінің негізгі көрсеткіштері - бұл тауарлық және жалпы өнім.
Жалпы өнім - бұл аяқталмаған өндірісті ескергендегі барлық өндірілген өнім мен орындалған жұмыстардың құны. Әдетте салыстырмалы бағалармен өрнектеледі.
Тауарлық өнім - жалпы өнімнен оған аяқталмаған өнімнің қалдықтары мен шаруашылық ішіндегі айналым кірмейтінімен айырықшалынады. Есеп беру жылындағы қолданыстағы көтерме бағалармен өрнектеледі. Өзінің құрамы бойынша көптеген кәсіпорындарда егер шаруашылық ішіндегі айналым мен аяқталмаған өндіріс жоқ болған жағдайда, тауарлық өніммен сәйкес келеді.
Өнімді сатып өткізу көлемі қолданыстағы бағалармен (көтерме,келісімді) анықталады. Тиеліп қойылған және сатып алушылармен ақысы өтелген сатып өткізілген өнімнің құнын құрайды.
Өндірістік бағдарламаның орындалуын бағалау үшін өндіріс көлемінің табиғи көрсеткіштерінің (даналар, метрлер, тонналар және т.с.с.) де маңызы зор. Оларды өндіріс көлемін біртекті өнімнің жеке түрлері бойынша талдаған кезде қолданады.
Шартты-табиғи көрсеткіштер, құндық көрсеткіштер секілді, өнім өндірісінің көлемдеріне жалпылама сипаттама беру үшін қолданылады. Мысалға, консервтік зауыттарда мың шартты банкі, жөндеу кәсіпорындарында - шартты жөндеулер саны сияқты көрсеткіштер қолданыс тапқан.
Өнімнің өндірілуі мен сатып өткізілуін талдау үшін ақпарат көздері - бұл кәсіпорынның бизнес-жоспары, жедел жоспар-графиктер, нысан №1-п (жылдық) Өнім бойынша есеп беру есеп беру қағазы, нысан №1-п (тоқсандық) Өнеркәсіптік кәсіпорынның (бірлестіктің) ассортимент бойынша өнімнің жеке түрлерін шығару жөніндегі кварталдық есеп беруі, нысан №1-п (айлық) Өнеркәсіптік кәсіпорынның (бірлестіктің) өнім бойынша жедел есеп беруі, нысан №2 Пайда мен залал жөніндегі есеп беру, №16 ведомосы Дайын бұйымдардың қозғалысы, оларды тиеу және сатып өткізу және т.б.
Өндіріс көлемін талдау жалпы және тауарлық өнімнің динамикасын зерделеуден, базистік және тізбекті өсу мен өсімднің қарқындарын есептеуден басталады.
Өсудің (өсімнің) орташа жылдық қарқынын орташа геометриялық және орташа арифметикалық көрсеткіш бойынша есептеуге болады.
Аса көрнектілік үшін тауарлық өнімнің динамикасын график түрінде бейнелеуге болады.
Есеп беру кезеңіндегі (ай, квартал, жыл) жоспардың орындалуын бағалау деректер бойынша жүргізіледі. Өнім шығарылымын жедел талдау көлем, ассортимент, сапа бойынша өнім шығарылымы жөніндегі ай басынан бастап қорытындысы өсетін түрде бір күндік жоспарлық және нақты мәліметтер,сонымен қатар, жоспардан болған ауытқулар көрсетілетін есептеудің негізінде жүзеге асады.
Диаграмма 1 - 2000 жылдан 2004 жылға дейінгі аралықта тауарлық өнімнің динамикасы
Халықтың қажеттіліктерін одан да толығырақ деңгейде қанағаттандырылуын қамтамасыз ету үшін кәсіпорын өзінің жоспарын өнімнің жалпы көлемі бойынша ғана емес, сонымен қатар, ассортимент ( номенклатура) бойынша да орындауы тиіс. Кәсіпорын үшін мемлекеттік қажеттіліктерге тауарларды жеткізу жөніндегі келісімдерді орындаудың маңызы аса зор. Бұл кәсіпорынға өнімнің сатып өткізілуіне, ақысының дер кезіндегі өтелуіне, салықтар, несиелер бойынша жеңілдіктерге және т.с.с. кепілдік береді.
Номенклатура - ТМД аймағында қолданыс тапқан өнеркәсіптік өнімнің одақтық классификатордағы (ӨӨОК-дағы) тауарлар түрлеріне сәйкес келетін бұйымдар және олардың кодтары атауларының тізімі.
Ассортимент - әрбір түрі бойынша шығарылым көлемін ескерілген өнім атауларының тізімі. Ол толық, топтық және топ ішіндегі болуы мүмкін.
Номенклатура бойынша жоспардың орныдалуын талдау негізгі тізімге (мемлкеттік тапсырыс) енгізілген бұйымдар боцынша өнімнің нақты және жоспарлық шығарылымын салыстыруға негізделген.
Ассортимент бойынша жоспардың орындалуын бағалау келесі белгілер бойынша жүргізілуі мүмкін:
а) ең аз пайыз тәсілі бойынша;
ә) өнімнің шығарылым жоспары жасалған бұйымдар атауларының жалпы тізіміндегі үлес салмағы бойынша;
б) жоспар шеңберіндегі өнімнің жалпы нақты шығарылымын өнімнің жалпы жоспарлық шығарылымына бөлу арқылы табылатын орташа пайыз көмегімен (жоспардан артық даярланған өнім немесе жоспармен ескерілмеген өнім ассортимент бойынша жоспардың орындалуына жатпайды).
Ассортимент бойынша жоспардың жеткіліксіз орындалу себептері ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz