Қазақстанның мұнай өнеркәсібі және оның экологиясы

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 28 бет
Таңдаулыға:

Қазақстанның мұнай өнеркәсібі және оның экологиясы.

Қазақстанның мұнай өнеркәсібі xix ғасырдың аяғынан бастап қолға
алынды. 1911 жылы Орал-Ембі мұнай-газ алабындағы Доссор кешенінен игеріле
бастады. Оның жеңіл майлы мұнайы көбінесе зымырандардың отыны және майлағыш
майлар ретінде пайдаланылды.
1960 жылдардын ортасында осы аймақтағы Маңғыстау алабы ашылды. Ондағы
Өзен және Жетібай кен орындарының мұнайы құрамында парафиннің көп болуынан,
бөлме тепературасының өзінде илене бастайды. Бұл кеніштердің мұнайын
тасымалдау қиын, сондықтан да дүниежүзінде алғашқы болып қыздырылып
отыратын мұнай құбыры салынды.
1970 жылдың аяғында геологтар оншалықты терең емес қабаттардан,
Қаражанбас, Қаламқас Солтүстік Бозащы және т.б. кен орындағы мұнайға
барлау жасады. Кейінітек мұнайды тереңірек қабаттардан тұз тұнбаларының
астынан (Кеңқияқ, Жаңажол) алып Қарашығанақ, Теңіз мұнай орындарынан
ашылды. Теңіз мұнайы құрамында улы күкіртті сутек қоспалары көбірек
ездеседі, сондықтан да оны арнайы тазартып, күкіртті сутекті бөліп алып
одан күкірт алады. Ал бөліп алынған күкірттен күкірт қышқылын және
мұнахимиясына қажетті өнімдер алады. Кеңқияқ, Жаңажол Қарашығанақ
кенорындарындағы ілеспе газдан сұйық көмір сутегін бөліп алып одан
конденсат алсды.
1980 жылдың басында республикамызда үшінші мұна-газ алабы- Оңтүстік
Торғай ашылды. Ірі кенорны- Құмкөл. Құмкөл мұнайы тез қатады және
құрамында табиғи газ бар.
1990 жылдын басында ең үлкен мұна – газ алабы ашылды. Қазақстан
Каспийшельф компаниясы Каспий теңізінің солштүстігіндегі қайраңынан ең
үлкен мұнай кен орны Қашағанды ашты. Мұнай қоры жағынан(4,8 млрд.т) Қашаған
дүниежүзі бойынша үшінші орында. Мұнайдың құрамы Теңіз кенорнының мұнайына
ұқсас.
Мұнай мен газды ірі компаниялар өндіруде: Шеврон Тексако
(Теңіз),КПО консорциумы (Қарашығанақ), Қытай ұлттық мұнай компаниясы
(Жаңажол) Канаданың Петро – қазақстан компаниясы ҚҰмкөл мұнайын игеруде.
Қазақстанның ең ірі ұлттық компаниясы Қазмұнайгаз. 1970 жылдары
республикадағы барлық мұнайды үш облысқа (Маңғыстау, Атырау ,Ақтөбе)
өндіретін, қазір бес облыс өңдіріп отыр. Күш бастаушы – атырау облысы.
Мұнайды республиканың әртүрлі аймақтарында пайдаланылады және
экспортқа шығарады. Өндіріс аударынан тұтынушыларға темір жол арқылы
цистернада және Каспий теңізі арқылы танкерлермен тасылмаданады.
Қазақстандағы магистральды мұнай құбырының ұзындығы – 7 мың км ден артық.
Ең ірілері Атырау – Новороссийск, Атырау – Самара, Атырау – Орск, Омск –
Павлодар – Шымкент – Чарджоу, қарашығанақ – Атырау. Салынып жатқан ірі
мұнай құбырының бірі Атасу – Алашаңқай (Қытай).
Мұна мен табиғи газ улы заттар болғандықтан қоршаған ортаға түскенде
табиғатқа және адам денсаулығына орсан зор зиян алып келеді.
Ластауға топырақ, атмосфера, Каспий теңізінің суы ұшырауда.
Атмосфераға улы заттар мұнайды өндіру барысында және ілеспе газды жағу
кезінде қосылады. Теңіз арқылы танкерлермен мұнай тасу және ескі өндіріс
орындарының су астында қалуы каспий теңізінің акваториясын ластауда. Жер
қойнауынан шамадан тыс көмірсутектердің игеруінің нәтижесінде жасанды жер
сілкіністердің пайда болу кездері де болды.

Бразилия мемлекетіне экономикалық географиялық сипаттама.

Латын Америкасындағы ең үлкен мемлекет. Оның құрлықтағы шекарасының
ұзындығы – 16 мың км. Шығысында Атлант мұхиты шайып жатыр. Бұл тұстағы
шекарасының ұзындығы – 7,4 мың км. Батысында : Перу, Эквадор Колумбия;
солтүстігінде: Венесуэла, Гаяна, Гвиана, Суринам, Колубия; оңтүстігінде:
Уругвай, Парагвай.
Шаруашылығы. Бразилияның табиғат ресурстары қара және түсті
металлургия өнеркәсібін дамытуға қолалы. Сонымен қатар көпсалалы ауыл
шаруашылығын дамытуға да қоры жеткілікті.
Соңғы жылдары озық технология мен инвестиция шетелден несие алу
нәтижесінде Бразилияның өнеркәсіп өндірісінде ірі жетістіктерге жетті.
Аграрлық елден индустриялы – аграрлы елге айналды. Бразилия дамушы ел,
бірақ экономикалық ерекшелігіне қарай ол жаңа индустриялы елдер тобына
жатқызылады.
Қазіргі өндеу өнеркәсібінде ғылыми – техникалық прогресстың жаңа
деңгейінен көрініс табатын, ғылымды көп қажет ететін стратегиялық маңызды
салалар дамуда. Бұл атом өнеркәсібі, жаңа металлдарды өндіру, дәл механика.
Энергетика, аул шаруашылығы және медицинада биотехнологиялық зерттеулер
дамуда. Бразилияның ауыл шаруашылығында экономикалық тұрғыдан бнлсенді
халықтың 30 пайызы жұмыс істеді. Бразилия азық – түлікпен өзін-өзі
қамтамасыз етеді.
Мұнда дәстүрлі болып саналаын қант құрағы, кофе, қытай бұршақ (соя),
жүгері, кокос, банан, мақта, сонымен қатар ірі қара мал экспортталады.
Ауыл шаруашылығы өнімдерінің көлемі жағынан ол АҚШ және Франциядан
кейінгі 3 ші орында.
Халқы. Бразилиялықтар нәсілдік тұрғыдан алғанда әралуан. Олардың 54
пайызын ақ нәсілдер, 5,9 пайызы негірлер құраса, мулаттар, самболар мен
үндістер 38,5 пайызын құрайды. Қазіргі кезде Бразилияда 1 млн жапондықтар
бар. Халықтың бөлігі католик дінін ұстанады. Ал жалпы өсім жөнінен соңғы
жылдары төмендеп 1,6 пайызды құрайды. Елде урбандалу тез қарқынмен өсуде.
Қалада тұратындардың үлесі 77 пайыз. Халық экономикасы жақсы дамыған
Оңтүстік шығыс ауданға шоғырланған.
Бразилиа, Рио – де Жанейро, Сан – Паулу және Белу –Оризонти қалалары
аралығын индустриялы үшбұрыш деп аталады. Мұнда халық өте тығыз
қоныстанған.
Көлігі. Бразилияның темір жол магистралі желісінің ұзындығы 30 мың
км. Автомобиль көлігі мен жолаушы тасымалдаудың маңызы зор. Елдің ең ірі
Трансамазония магистралі Ресефи қаласынан бүкіл елдің аумағын кесіп өтіп,
Перуге дейін жеткен. Оның біраз бүлігі Амазонка өзені бойымен жүргізілген
(300 км).

Мұхиттар мен материктер географиясының аудандастырудың негізгі
принциптері.

Анықтау, картаға түсіру және кеңістік дефференциация бөліктерін
сипаттау процессі – физикалық – географиялық аудандастыру деп аталады, ал
физмкалық – географиялық аудандастырумен және географиялық қабықтың нақтылы
учаскесін зерттеумен шұғылданатын физикалық – географиялық тарау –
региондық физикалық география.
Жалпы жертану және региондық физикалық география өзара тығыз
байланысты, өйткені зерттеу тақырыбы бір – эпигеосфера (географиялық
қабық). Бірақ біріншісі – эпигеосфераны оның біртұтастық жалпылық жағынан,
екіншісі – ішкі айырмашылық және региондық ерекшеліктер жағынан
қарастырады.сонымен географиялық қабықтың ішкі айырмашылықтары кездейсоқ
емес, бүкіл географиялық қабықтың біртұтас болмысы мен дамуын басқаратын
жалпы заңдылықтардың көрінісі екендігін ескеру қажет. Сондықтан региондық
физикалық – география қабықтың жалпы қасиеттері мен заңдылықтырын нақты
территоридағы көрінісін зерттейді деседе болады және қажетті ғылыми –
теориялық база болып есептеледі.
Регионалдық физикалық – география табиғи шептермен шектелген
географиялық қабықтың кеңістік және бөліктерін зерттейді. Бұл бірліктер
өте ірі (мыс.тұтас материк, материктің бөлігі), орта (материк шегіндегі
улкен табиғи региондар, Сахара) және ұсақ болуы мүмкін. Зерттелінетін
региондардың мөлшері мен күрделілігіне байланысты зерттелінетін масштабы
мен мақсаттарымен анықталады.
Ұсақ региондарды зерттеу әдетте егжейлі-тегжейлі талдана жүргізіледі,
оның нәтижелері халық шаруашылығында практикада пайдаланылады. Үлкен
территорияларды зерттеу ұсақ масштабпен, талдануы кемірек дәрежеде
жүргізілгендіктен практикадан гөрі танымдық маңызы зор.
Ұсақ масштабты региондық геогра елтану ғылымымен тығыз байланыст.
Елтану кең мағынада – бұл саяси -әкімшілік шекарадағы елге немесе ауданға
географиялық сипаттама беру; оған- табиғатқа және табиғи ресурстарына,
халқына, шаруашылығына мәдениетіне сипаттама кіреді.

Қазақстанның мұнай өнеркәсібі және оның экологиясы.

Қазақстанның мұнай өнеркәсібі xix ғасырдың аяғынан бастап қолға
алынды. 1911 жылы Орал-Ембі мұнай-газ алабындағы Доссор кешенінен игеріле
бастады. Оның жеңіл майлы мұнайы көбінесе зымырандардың отыны және майлағыш
майлар ретінде пайдаланылды.
1960 жылдардын ортасында осы аймақтағы Маңғыстау алабы ашылды. Ондағы
Өзен және Жетібай кен орындарының мұнайы құрамында парафиннің көп болуынан,
бөлме тепературасының өзінде илене бастайды. Бұл кеніштердің мұнайын
тасымалдау қиын, сондықтан да дүниежүзінде алғашқы болып қыздырылып
отыратын мұнай құбыры салынды.
1970 жылдың аяғында геологтар оншалықты терең емес қабаттардан,
Қаражанбас, Қаламқас Солтүстік Бозащы және т.б. кен орындағы мұнайға
барлау жасады. Кейінітек мұнайды тереңірек қабаттардан тұз тұнбаларының
астынан (Кеңқияқ, Жаңажол) алып Қарашығанақ, Теңіз мұнай орындарынан
ашылды. Теңіз мұнайы құрамында улы күкіртті сутек қоспалары көбірек
ездеседі, сондықтан да оны арнайы тазартып, күкіртті сутекті бөліп алып
одан күкірт алады. Ал бөліп алынған күкірттен күкірт қышқылын және
мұнахимиясына қажетті өнімдер алады. Кеңқияқ, Жаңажол Қарашығанақ
кенорындарындағы ілеспе газдан сұйық көмір сутегін бөліп алып одан
конденсат алсды.
1980 жылдың басында республикамызда үшінші мұна-газ алабы- Оңтүстік
Торғай ашылды. Ірі кенорны- Құмкөл. Құмкөл мұнайы тез қатады және
құрамында табиғи газ бар.
1990 жылдын басында ең үлкен мұна – газ алабы ашылды. Қазақстан
Каспийшельф компаниясы Каспий теңізінің солштүстігіндегі қайраңынан ең
үлкен мұнай кен орны Қашағанды ашты. Мұнай қоры жағынан(4,8 млрд.т) Қашаған
дүниежүзі бойынша үшінші орында. Мұнайдың құрамы Теңіз кенорнының мұнайына
ұқсас.
Мұнай мен газды ірі компаниялар өндіруде: Шеврон Тексако
(Теңіз),КПО консорциумы (Қарашығанақ), Қытай ұлттық мұнай компаниясы
(Жаңажол) Канаданың Петро – қазақстан компаниясы ҚҰмкөл мұнайын игеруде.
Қазақстанның ең ірі ұлттық компаниясы Қазмұнайгаз. 1970 жылдары
республикадағы барлық мұнайды үш облысқа (Маңғыстау, Атырау ,Ақтөбе)
өндіретін, қазір бес облыс өңдіріп отыр. Күш бастаушы – атырау облысы.
Мұнайды республиканың әртүрлі аймақтарында пайдаланылады және
экспортқа шығарады. Өндіріс аударынан тұтынушыларға темір жол арқылы
цистернада және Каспий теңізі арқылы танкерлермен тасылмаданады.
Қазақстандағы магистральды мұнай құбырының ұзындығы – 7 мың км ден артық.
Ең ірілері Атырау – Новороссийск, Атырау – Самара, Атырау – Орск, Омск –
Павлодар – Шымкент – Чарджоу, қарашығанақ – Атырау. Салынып жатқан ірі
мұнай құбырының бірі Атасу – Алашаңқай (Қытай).
Мұна мен табиғи газ улы заттар болғандықтан қоршаған ортаға түскенде
табиғатқа және адам денсаулығына орсан зор зиян алып келеді.
Ластауға топырақ, атмосфера, Каспий теңізінің суы ұшырауда.
Атмосфераға улы заттар мұнайды өндіру барысында және ілеспе газды жағу
кезінде қосылады. Теңіз арқылы танкерлермен мұнай тасу және ескі өндіріс
орындарының су астында қалуы каспий теңізінің акваториясын ластауда. Жер
қойнауынан шамадан тыс көмірсутектердің игеруінің нәтижесінде жасанды жер
сілкіністердің пайда болу кездері де болды.

Бразилия мемлекетіне экономикалық географиялық сипаттама.

Латын Америкасындағы ең үлкен мемлекет. Оның құрлықтағы шекарасының
ұзындығы – 16 мың км. Шығысында Атлант мұхиты шайып жатыр. Бұл тұстағы
шекарасының ұзындығы – 7,4 мың км. Батысында : Перу, Эквадор Колумбия;
солтүстігінде: Венесуэла, Гаяна, Гвиана, Суринам, Колубия; оңтүстігінде:
Уругвай, Парагвай.
Шаруашылығы. Бразилияның табиғат ресурстары қара және түсті
металлургия өнеркәсібін дамытуға қолалы. Сонымен қатар көпсалалы ауыл
шаруашылығын дамытуға да қоры жеткілікті.
Соңғы жылдары озық технология мен инвестиция шетелден несие алу
нәтижесінде Бразилияның өнеркәсіп өндірісінде ірі жетістіктерге жетті.
Аграрлық елден индустриялы – аграрлы елге айналды. Бразилия дамушы ел,
бірақ экономикалық ерекшелігіне қарай ол жаңа индустриялы елдер тобына
жатқызылады.
Қазіргі өндеу өнеркәсібінде ғылыми – техникалық прогресстың жаңа
деңгейінен көрініс табатын, ғылымды көп қажет ететін стратегиялық маңызды
салалар дамуда. Бұл атом өнеркәсібі, жаңа металлдарды өндіру, дәл механика.
Энергетика, аул шаруашылығы және медицинада биотехнологиялық зерттеулер
дамуда. Бразилияның ауыл шаруашылығында экономикалық тұрғыдан бнлсенді
халықтың 30 пайызы жұмыс істеді. Бразилия азық – түлікпен өзін-өзі
қамтамасыз етеді.
Мұнда дәстүрлі болып саналаын қант құрағы, кофе, қытай бұршақ (соя),
жүгері, кокос, банан, мақта, сонымен қатар ірі қара мал экспортталады.
Ауыл шаруашылығы өнімдерінің көлемі жағынан ол АҚШ және Франциядан
кейінгі 3 ші орында.
Халқы. Бразилиялықтар нәсілдік тұрғыдан алғанда әралуан. Олардың 54
пайызын ақ нәсілдер, 5,9 пайызы негірлер құраса, мулаттар, самболар мен
үндістер 38,5 пайызын құрайды. Қазіргі кезде Бразилияда 1 млн жапондықтар
бар. Халықтың бөлігі католик дінін ұстанады. Ал жалпы өсім жөнінен соңғы
жылдары төмендеп 1,6 пайызды құрайды. Елде урбандалу тез қарқынмен өсуде.
Қалада тұратындардың үлесі 77 пайыз. Халық экономикасы жақсы дамыған
Оңтүстік шығыс ауданға шоғырланған.
Бразилиа, Рио – де Жанейро, Сан – Паулу және Белу –Оризонти қалалары
аралығын индустриялы үшбұрыш деп аталады. Мұнда халық өте тығыз
қоныстанған.
Көлігі. Бразилияның темір жол магистралі желісінің ұзындығы 30 мың
км. Автомобиль көлігі мен жолаушы тасымалдаудың маңызы зор. Елдің ең ірі
Трансамазония магистралі Ресефи қаласынан бүкіл елдің аумағын кесіп өтіп,
Перуге дейін жеткен. Оның біраз бүлігі Амазонка өзені бойымен жүргізілген
(300 км).

Шетелдік еуропаның климат типтері және суресурстары.

Еуропаның көп бөлігі қоңыржай белдеуінде жатыр; батысында – мұхиттық,
жазы жылы және қысы жұмсақ; шығысында – континеттік, жазы ыстық, қысы
аязды; солтүстік аудандарда және арктикалық аралдатда климат субарктикалық
және арктикалық. Еуропаның онтүсиігіндегі климаты- субтропиктік
жерортатеңіздік типіне жатады, қысы жылы әрі жаңбырлы, жазы ыстық қуанды
болып табылады.
Қаңтардың орташа температурасы -24 градус( арктикалық аралдарда) 12
градус (субтропиктерде) шілденің оташа температурасы 3 градус (арктикалық
аралдарда) 30 градус (субтропиктік). Жылдық жауын – шашын мөлшері: 1500-
2000 мм, Батыс пен таулы Өлкелерде 200-300 мм, оңтүстік-шығысы мен қиыр
солтүстігінде, арктикалық аралдарда, Исландия,Скандинавия және Альпі
тауларында – мұзбасу (көлемі 118 мың км)
Негігі өзендері :Рейн, Висла, Эльба, Одра, Рона, Луара. Және т.б.
Көптеген өзендерінің транспорт пен энергетикалық маңызы бар, каналдармен
тоғысқан.
Ірі және терең көлдері: Чуд, Венерн, Болатон, Женева,Комо.

Ш. Уәлихановтың географиялық зерттеулері.

Ш. Уәлихановты география саласындағы саяхатшы, әрі географ – ғылым
ретінде ерекше тұрғыдан қарауымыздың өзіндік себептері бар. Шындығында да,
біз басқа зерттеушілердің қызметін сөзеткенде олардың Қазақстан
територриясының белгілі бір бөліктерін ғана географиялық жағынан танып –
білу ісіне қосқан үлесін баяндаумен шектелсек, ал Ш. Уәлихановқа жалпы
мағынасында аса зерделі тұңғыш отандық географ саяхатшы.
Уәлихановтың өзі зерттеген аймақтардың табиғаты мен физикалық –
географиялық ерекшеліктерін танып –білу ғана емес, сонымен қатар олардың
әлеуметтік жзәне әдет –ғұрпына, салтына тіліне, көне аңыздарына да қызыға
зер салды.
Зерттеу деңгейіне және олардың танып-білуге қолайлығына қарай Шоқан
өз саяхаттарын екі кезеңге бөлед: 1 ші жоңғарды аралап Жетісу Іле өлкесі
арқылы Ыстықкөлге барған жолды қамтиды. 2 ші кезеңі – Сырдария өзенінің
негізгі саласы болып табылатын Нарын өзенінің жоғары сағасынан басталады.
Қашқария барар жолында Орталық Тянь- Шаньды меридиан бойынша
солтүстіктен оңтүстікке қарай өтіп оның жоталарын түгелдей дерлік аралап
шықты. Осы сапарда ол бірнеше жаңалықтар ашып, оларды тұңғыш рет суреттеп
жазды. Жетішоқы, Шоқыр-қорым тауларын, Нарын , Қарасай өзендерінің
алқаптарын және т.б. ғалым ашқан сол жаңалықтардың қатарында жатқызуға
болады.
Орта Азиянын көне карталарын зерттей отырып, өзі жүріп өткен
экспедиция жолының тұтас картасын жасады.
Ғалымның Жоңғария очерктері, Алтын – шар туралы... және т.б.
еңбектері жарық көрді.
Орта Азияны зерттеп – білу оның ежелгі арманы болатын. Сондықтан да
ғалым өзінің күллі өмірін осы игі іске бағыныштаған. Сол сияқты ол парсы,
араб және түркі елдерінде жазылған бірқатар кітаптардың мәтіндерімен де
жұмыс істеді. Петерборда Азия депортаменті жанындағы жоғары мектепте ол
Азияға қызмет істейтін адамдар үшін түркі тілдерінен сабақ берді.
Ш. Уәлиханов өз еңбектерінде Солтүстік және Ішкі Тянь-Шаньнның өзен
торлары жөнінде аса маңызды мағлұматтарды мәлімдейді. Ыстықкөлге сапар
күнделігінде ол Қазақстан өзендері – Аягөз, Ақсу, Лепсі,Іле, Шелек, Шарын
жөніндегі көптеген қызғылықты деректер келтіреді. Олардың геологиялық
құрылымын, алқаптардың жаратылысын және өсімдігі мен жануарлар дүниесі
сипаттап берді. Сонымен бірге Шоқан Тянь-шаньнның сүтқоректі жануарлары
мен құстарының таралу заңдылығын ашып, тау жүйесін алғашқыларының бірі
болып зоогеографиялық жағынан аудандастыруға талап жасады.
1857 жылы 21 ақпанда Ш. Уәлиханов орыс географиялық қоғамының толық
мүшесі болып саналады.

Үндістан мемлекетіне экономикалық географиялық сипаттама.

Отар елдер арасында алдыңғылардың бірі болып саяси дербестікке жетті
(1947 жылы) бұл орайда Ұлыбританияның бұрынғы отарының орнында діни
принцип бойынша екі егемен мемлекет – Үндістан мен Пәкістан құрылды.
Шаруашылығы. Үндістан бір жағынан өнеркәсібі дамыған мемлекет,
трактор мен автомашиналар, радиоқабылдағыштар мен телевизорларға, электр
станцияларын, металлургия, цеметн, қант зауыттарының жабдықтарына, кен-
шазхта жабдықтарына, өндіру үшін ғылым мен техниканың жоғары деңгейде болуы
талап етілетін басқа да өнеркәсіп өнімдеріне деген қажеттіліктерін өздері
қанағаттандырады.
Екінші жағынан, Үндістан экономикасының басым саласы ауыл
шаруашылығы болған күйінде қалып отыр. Елдің жұмыс күшінің 70 пайызына
жуығы осы салада және оның құны өнеркәсіп өнімінің құнынан асып түседі.
Ауыл шаруашылық өндірісінің көлемі жөнінен Үндістан дүниежүзінде алдынғы
орындарға ие. Ол дүниежүзінде шайды, арахисті, қант құрағын, бұршақ дәнін,
джутты, бірқатар қоспаларды ең көп өндіретін ел, күріш өндіру жөнінен
,темекі, бидай, мақта талшығын өндіру жзөнінен дүниежүзінде алдыңғы
орындарға ие.
Егістіктің негізгі бөлігінде (85 пайыз) – азық түлік дақылдары
өсіріледі күріш – Ганг пен Брахмапутра өзенднрінің маңында бидайдын көп
өсірілетін жері Гангтың жоғары, басталар тұсы,техникалық дақылдар барлық
жерлерде өсіріледі: қант, мақта, джут, май – Үндістанның шығысында тау
баурайларында өсіріледі. Алайда сиыр мұнда қасиетті жануар.
Үндістаннің индустриялануы жеңіл өнеркәсіпті өркендетуден басталды.,
ал бұл салада тоқыма өндірісі көрнекті орын алады.
Үндістанның неғұрлым қуатты өнеркәсіптік кешені шығысында –
Калькуттадан Домодар өзенінен жазығын бойлай орналасқан. Осы өңірде
металлургияның ірі орталықтары(Бокаро, ДургапурРаукела және т.б. ), ауыр
машина жасау кәсіпорындары (Читтарнджан, Ранчи және т.б.) , химия
өнеркәсібінің оралығы (Синдри) орналасқан. Мумбай, Мадрас, Ахмадбад,
Бенгалуру және т.б. ірі индустриялық орталықтар болып табылады.
Үндістаның көлігі біршама жоғары деңгейге жетіп дамыған елдердің
қатарында. Темір жолдарының ұзындығы ол дүниежүзінің жетекші орындарының
ішінде. Көптеген темір жолдар тар табанды, автомобиль жолдары
асфальтталмаған. Теңіз флотының тоннасы арта түсуде.
Халқы. Дүниежүзінде Қытайдан кейінгі орында 1 млрд-қа дейін халқы
бар. Ең көп ұлтты ел. Үндістанда әртүрлі тілдік топтарға жататын көптеген
халықтар тұрады. Хиндустықтар, бенгалдар, бихарлар, пенджабтықтар ондаған
млн-дап саналады. Діни құрамы де күрделі дегенмен халықтың 80 пайызы жуығы
индуизм дінің ұстанады. Халықтың орналасуында да көптеген керіқарлықтар бар
Гималай жотасының өңірінде оның тығыздығы 2-4 адам болса, Үнді-Ганг
ойпатында 500 адамға жуық. Үндістанның урбандалу деңгейі аз ел (халықтың
30 пайызынан азы қалаларда тұрады) ең ірі қалалары теңіз жағалауында
орналасқан – Колькутта, Мадрас, Мумбай.

Мұхиттар мен материктер географиясының аудандастырудың негізгі
принциптері.

Анықтау, картаға түсіру және кеңістік дефференциация бөліктерін
сипаттау процессі – физикалық – географиялық аудандастыру деп аталады, ал
физмкалық – географиялық аудандастырумен және географиялық қабықтың нақтылы
учаскесін зерттеумен шұғылданатын физикалық – географиялық тарау –
региондық физикалық география.
Жалпы жертану және региондық физикалық география өзара тығыз
байланысты, өйткені зерттеу ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.