ҚР-да экономиканы мемлекет тарапынан реттеудің ерекшеліктері
МЕББМ Қазақстан - Ресей Медициналық Университеті
Денсаулық сақтау саясаты және басқару кафедрасы
Экономикалық теория пәні
СӨЖ
Баяндама
Тақырыбы: ҚР-да экономиканы мемлекет тарапынан реттеудің ерекшеліктері
Тексерген: Алманиязова Қ.Н. Орындаған: Сәткен Гүлзат Факультет: Фармация Тобы: 301 Б
Алматы, 2016ж.
Жоспары:
І.Кіріспе
ІІ. Экономиканы реттеудің нарықтық механизмі
1. ҚР экономиканы мемлекеттік реттеудің түрлері
2. Қазақстан жағдайында экономиканы мемлекеттік реттеу мүмкіндіктері
ІІІ.Қорытынды
ІV.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Экономика қоғам дамуының негізі, ал мемлекет сол қоғмның негізгі буыны болып табылады. Өз кезегінде мемлекет экономиканы реттеуді жүзеге асырады. Экономиканы ретеу қоғамдық даму мен мемлекеттің экономикалық сипатына байланысты әр түрлі деңгейде және әр түрлі әдістер қолданылады.
Экономиканы мемлкеттік реттеуде мемлекеттің рөлі оның экономикалық процестерді реттей алатын қабілеті экономика мен саясатың байланыстыратын экономикалық саясаттың жасалуына тәуелді болады. Экономикалық саясат дегеніміз экономикалық реттеудің шоғырланған мағынасын береді. Экономикалық заңдардың дамуын адамзат қоғамы саясатты қолдану арқылы жүзеге асырады. Мемлекет қоғамның жемісі болып табылады және ол ылғи да рететуді қажет етеді.
Қазақстан Рсепубликасының өз егемендігін алып, жаңадан анрықтық қатынастарға өтіп, дамудың нарықтық жолына түсуіне байланысты елдегі мемлекеттік ретттеудің мақсаты мен бағыттары өзгеріп, экономиканы мемлекеттік рететудің жаңа формалары мен әдістерін дамытудың қажеттігі туындады. Атап айтқанда, бастапқы жылдары елдің тұрақтылығын қамтамасыз ету, мемлекеттік меншікті жекешелендіру, әлеуметтік саланы қолдау, экономикалық өсуді қамтамасыз ету болып табылатын.
Экономиканы реттеудің нарықтық механизмдерін ұййымдастыру мен қолдану мәселелрі қарастырылған тұста жағдай мүлдем басқаша болады. Бұл мәселелердің теориялық аспектісі - сұраныс пен ұсыныс - жалпыэкномикалық заңның маңызынан туындайды. Олардың теңгермешілігі нарықтық қатынастардың барлық қатысушылары ұмтылады. Егер олардың бұл ұмтылысы ең соңында мемлекеттің макроэкономикалық тұрақтылық пен тиімді теңгермешілікке ұмтылысының негізін құрайтын болса, онда оның реттеуші ролі, негізінен келесі жаңдайларға келіп салды:
- монополияға және инфляцияға қарсы тиімді саясатты нақтылы жүзеге асыру;
- меншіктің көптеген түрлері (мемлекеттік және жеке) жағдайында нарықтық қатынастар өрісінің кеңеюін ынталандыру үшн барлық қажетті әкімшілік - экономикалық және құқықтық жағдайларды қамтамасыз ету;
- өндірістік, экономикалық және әеуметтік және т.б. салардағы дағдарыстық жағдайларды ескеру жөніндегі шаралары алдын ала қабылдау.
Соңғы жылдардың тәжірибесі мемлекеттік реттеу жөніндегі шаралар оның ғылыми, әдістемелік және ұйымдық негіздерінің бірлігін талап ететіндігін көрсетеді. Ос үш бөлімінің біреуінің әлсіруі экономикалық, сондай-ақ әлеуметтік жағдайларды реттеудің түгелдей тізбегінде жағымсыз жайттарды тудырады. Яғни оған көптеген мысал келтіруге болады. Нарықтық экономикаға, оның ғылыми негізін жасамай-ақ, халық шаруашылығын басқарудың жаңа моделінің жоқ кезінде оның бұрынғы жолын тез арада эою арқылы өтуге жасалған әрекетті атап өту жеткілікті. Нәтижесінде макро және микроэкономикалық жағдайларды, ақша - несие және әлеметтік қатынастар саласын, сыртқы экономикалық байланыстарды және т.б. басқарудың тізгінін босаттық немесе одан айырылып та қалдық.
Экономиканы реттеу жөніндегі маңызды жалпымемлекеттік шараларының бірі - өндіргіш күштерді орналастыру мәселесін де қамтитын құрылымдық - инвестициялық саясатты жүзеге асыру болып табылады. Оның жүзеге асырылуы экономиканы құрылымдық құру концепциясын ғылыми негіздеуен басталады. Қазіргі уақытта бізде дағдарыстық жағдайдан шығу кезеңіне арналған мұндай концепция бар. Бірақ оның ғылыми негіздері мен отын-энергетикалық және металлургиялық кешендерінің басымды дамуына бағытталудың орынды болуы біраз күдік-күмән тудырады. Өнеркәсіптің укөптеген өңдеуші салаларының айрықша дамуына және халық тұтынатын тауарларға сұранысты қанағаттандыруға мүмкігдік беретін агроөнеркәсіп кешенін Қазақстан экологиясы дамуының маңызды басымды бағыты деп көпшіліктің мақұлдауы өте орынды. Қазіргі уақытта инфрақұрылымның қалыптасу барысын да, халық шаруашылығындағы нарықтық қатынастар аясының кеңеюін де айтарлықтай тездетуге болар еді, басқаша айтқанда, өндәруші салалар агроөнеркәсіп кешеніне қызмет етуі керек, сонда ғана экономиканың салалық құрылымын өзгертудің көптеген мәселелерін өңдеуші салалар үлесіне шешуге мүмкіндік туады. Бірақ бұл қажеттілік, халық шаруашылықтық басымдық ретінде, машина жасау ісінің айрықша дамуын мақұлдау дұрыстығын да анықтаушы фактор ретінде болып отыр.
Макроэкономикалық реттеу жөніндегі жалпымемлекеттік шаралар арасында қаржылай-бюджеттік қорларды бөлу мен пайдалану шешуші ролді атқарды. Бұл жерде мемлекеттік және жергілікті бюджеттердің кіріс бөлігін орындаудағы шиеленушілік әлеуметтік сала мен ғылымның дамуына жұмсалатын бюджет шығындарын шектеуге негіз бола алмайтындығын атап өту керек. Басқа елдердің тәжірбесі, бүгінгі мұндай шектеулер болашақ уақыттағы жағымсыз жайттарды тудыратындығын дәлелдейді. Бұл ең алдымен, халқтың денсаулығының нашарлауы мен тұтастай алғандағы демографиялық жағдайдың, сондай-ақ өндірістің ғылымды қажет ететін салалары дамуының бәсеңдеуңне қатысты.
Қазақстан - 2030 Президенттік стратегиялық шараларын жүзеге асыру жағдайында стратегиялық жоспарлаудың ролі ерекше көрінеді. Егер оның аймақтық аспектісін алып қарасақ, онда мұның құқықтық қолдауы. Қазақстан Республикасының Ата заңының тиісті баптарының (86,87) көрінеді. Салалық пен аймақтық аспектісіндегі стратегиялық жоспарлауды іске асырудың объективті қажеттілігі туралы сөз, тек қазан айында (1997 ж) Қазақстан Республикасының Президенті халқына жолдауында ғана туындады. Осының негізінде министрліктер, ведомстволар мен облыс басшыларына жаңа 1998 жылға дейін Агенттікпен құрастырылған әдістемелік ұсыныстарды ескере отырып, ағымдағы және орта мерзімдік стартегиялық жоспарларды әзірлеуге бұйрық берілді. Бірақ осындай тапсырыстар тиісті жоспарларды әзірлеу мен іске асырудың ғылыми-әдістемелік құраладарынсыз берілген еді.
Қарастырылып отырған құралдағы алдымен ғылыми негізделген қағидалар жүйесі жатады. Олардың өзгеруі алдағы келе жатқан мерзімнің мақсатты мәселелер сипатымен байланысты. Бірақ мұнда жоспарлау объектісіндегі болашақтағы конъюктуралық өзгерістерге тәуелсіз қағидаларды ... жалғасы
Денсаулық сақтау саясаты және басқару кафедрасы
Экономикалық теория пәні
СӨЖ
Баяндама
Тақырыбы: ҚР-да экономиканы мемлекет тарапынан реттеудің ерекшеліктері
Тексерген: Алманиязова Қ.Н. Орындаған: Сәткен Гүлзат Факультет: Фармация Тобы: 301 Б
Алматы, 2016ж.
Жоспары:
І.Кіріспе
ІІ. Экономиканы реттеудің нарықтық механизмі
1. ҚР экономиканы мемлекеттік реттеудің түрлері
2. Қазақстан жағдайында экономиканы мемлекеттік реттеу мүмкіндіктері
ІІІ.Қорытынды
ІV.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Экономика қоғам дамуының негізі, ал мемлекет сол қоғмның негізгі буыны болып табылады. Өз кезегінде мемлекет экономиканы реттеуді жүзеге асырады. Экономиканы ретеу қоғамдық даму мен мемлекеттің экономикалық сипатына байланысты әр түрлі деңгейде және әр түрлі әдістер қолданылады.
Экономиканы мемлкеттік реттеуде мемлекеттің рөлі оның экономикалық процестерді реттей алатын қабілеті экономика мен саясатың байланыстыратын экономикалық саясаттың жасалуына тәуелді болады. Экономикалық саясат дегеніміз экономикалық реттеудің шоғырланған мағынасын береді. Экономикалық заңдардың дамуын адамзат қоғамы саясатты қолдану арқылы жүзеге асырады. Мемлекет қоғамның жемісі болып табылады және ол ылғи да рететуді қажет етеді.
Қазақстан Рсепубликасының өз егемендігін алып, жаңадан анрықтық қатынастарға өтіп, дамудың нарықтық жолына түсуіне байланысты елдегі мемлекеттік ретттеудің мақсаты мен бағыттары өзгеріп, экономиканы мемлекеттік рететудің жаңа формалары мен әдістерін дамытудың қажеттігі туындады. Атап айтқанда, бастапқы жылдары елдің тұрақтылығын қамтамасыз ету, мемлекеттік меншікті жекешелендіру, әлеуметтік саланы қолдау, экономикалық өсуді қамтамасыз ету болып табылатын.
Экономиканы реттеудің нарықтық механизмдерін ұййымдастыру мен қолдану мәселелрі қарастырылған тұста жағдай мүлдем басқаша болады. Бұл мәселелердің теориялық аспектісі - сұраныс пен ұсыныс - жалпыэкномикалық заңның маңызынан туындайды. Олардың теңгермешілігі нарықтық қатынастардың барлық қатысушылары ұмтылады. Егер олардың бұл ұмтылысы ең соңында мемлекеттің макроэкономикалық тұрақтылық пен тиімді теңгермешілікке ұмтылысының негізін құрайтын болса, онда оның реттеуші ролі, негізінен келесі жаңдайларға келіп салды:
- монополияға және инфляцияға қарсы тиімді саясатты нақтылы жүзеге асыру;
- меншіктің көптеген түрлері (мемлекеттік және жеке) жағдайында нарықтық қатынастар өрісінің кеңеюін ынталандыру үшн барлық қажетті әкімшілік - экономикалық және құқықтық жағдайларды қамтамасыз ету;
- өндірістік, экономикалық және әеуметтік және т.б. салардағы дағдарыстық жағдайларды ескеру жөніндегі шаралары алдын ала қабылдау.
Соңғы жылдардың тәжірибесі мемлекеттік реттеу жөніндегі шаралар оның ғылыми, әдістемелік және ұйымдық негіздерінің бірлігін талап ететіндігін көрсетеді. Ос үш бөлімінің біреуінің әлсіруі экономикалық, сондай-ақ әлеуметтік жағдайларды реттеудің түгелдей тізбегінде жағымсыз жайттарды тудырады. Яғни оған көптеген мысал келтіруге болады. Нарықтық экономикаға, оның ғылыми негізін жасамай-ақ, халық шаруашылығын басқарудың жаңа моделінің жоқ кезінде оның бұрынғы жолын тез арада эою арқылы өтуге жасалған әрекетті атап өту жеткілікті. Нәтижесінде макро және микроэкономикалық жағдайларды, ақша - несие және әлеметтік қатынастар саласын, сыртқы экономикалық байланыстарды және т.б. басқарудың тізгінін босаттық немесе одан айырылып та қалдық.
Экономиканы реттеу жөніндегі маңызды жалпымемлекеттік шараларының бірі - өндіргіш күштерді орналастыру мәселесін де қамтитын құрылымдық - инвестициялық саясатты жүзеге асыру болып табылады. Оның жүзеге асырылуы экономиканы құрылымдық құру концепциясын ғылыми негіздеуен басталады. Қазіргі уақытта бізде дағдарыстық жағдайдан шығу кезеңіне арналған мұндай концепция бар. Бірақ оның ғылыми негіздері мен отын-энергетикалық және металлургиялық кешендерінің басымды дамуына бағытталудың орынды болуы біраз күдік-күмән тудырады. Өнеркәсіптің укөптеген өңдеуші салаларының айрықша дамуына және халық тұтынатын тауарларға сұранысты қанағаттандыруға мүмкігдік беретін агроөнеркәсіп кешенін Қазақстан экологиясы дамуының маңызды басымды бағыты деп көпшіліктің мақұлдауы өте орынды. Қазіргі уақытта инфрақұрылымның қалыптасу барысын да, халық шаруашылығындағы нарықтық қатынастар аясының кеңеюін де айтарлықтай тездетуге болар еді, басқаша айтқанда, өндәруші салалар агроөнеркәсіп кешеніне қызмет етуі керек, сонда ғана экономиканың салалық құрылымын өзгертудің көптеген мәселелерін өңдеуші салалар үлесіне шешуге мүмкіндік туады. Бірақ бұл қажеттілік, халық шаруашылықтық басымдық ретінде, машина жасау ісінің айрықша дамуын мақұлдау дұрыстығын да анықтаушы фактор ретінде болып отыр.
Макроэкономикалық реттеу жөніндегі жалпымемлекеттік шаралар арасында қаржылай-бюджеттік қорларды бөлу мен пайдалану шешуші ролді атқарды. Бұл жерде мемлекеттік және жергілікті бюджеттердің кіріс бөлігін орындаудағы шиеленушілік әлеуметтік сала мен ғылымның дамуына жұмсалатын бюджет шығындарын шектеуге негіз бола алмайтындығын атап өту керек. Басқа елдердің тәжірбесі, бүгінгі мұндай шектеулер болашақ уақыттағы жағымсыз жайттарды тудыратындығын дәлелдейді. Бұл ең алдымен, халқтың денсаулығының нашарлауы мен тұтастай алғандағы демографиялық жағдайдың, сондай-ақ өндірістің ғылымды қажет ететін салалары дамуының бәсеңдеуңне қатысты.
Қазақстан - 2030 Президенттік стратегиялық шараларын жүзеге асыру жағдайында стратегиялық жоспарлаудың ролі ерекше көрінеді. Егер оның аймақтық аспектісін алып қарасақ, онда мұның құқықтық қолдауы. Қазақстан Республикасының Ата заңының тиісті баптарының (86,87) көрінеді. Салалық пен аймақтық аспектісіндегі стратегиялық жоспарлауды іске асырудың объективті қажеттілігі туралы сөз, тек қазан айында (1997 ж) Қазақстан Республикасының Президенті халқына жолдауында ғана туындады. Осының негізінде министрліктер, ведомстволар мен облыс басшыларына жаңа 1998 жылға дейін Агенттікпен құрастырылған әдістемелік ұсыныстарды ескере отырып, ағымдағы және орта мерзімдік стартегиялық жоспарларды әзірлеуге бұйрық берілді. Бірақ осындай тапсырыстар тиісті жоспарларды әзірлеу мен іске асырудың ғылыми-әдістемелік құраладарынсыз берілген еді.
Қарастырылып отырған құралдағы алдымен ғылыми негізделген қағидалар жүйесі жатады. Олардың өзгеруі алдағы келе жатқан мерзімнің мақсатты мәселелер сипатымен байланысты. Бірақ мұнда жоспарлау объектісіндегі болашақтағы конъюктуралық өзгерістерге тәуелсіз қағидаларды ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz