ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНІҢ ДАМУЫ
ЖОК 37.01
А61
ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНІҢ ДАМУЫ
Қ.Қ.Аманжолова
Бұл мақалада Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан кейінгі
білім беру жүйесінде жасалып жатқан өзгерістермен жаңалықтарға жалпы
сипаттама берілген және білім беру жүйесінде қазіргі кезде қолданылып
жатқан жаңа инновациялық технологияларға қысқаша шолу жасалған.
Қазақстан Респуликасынның білім беру саласы өз жастығына қарамастан,
тереңге тартылған тамыры бар. Оқыту, тәрбиелеу және білім беру жүйесін
ежелгі энциклопедист-философтар негізін салып, ұзақ уақыт бойы ұлы ойшылдар
оны өз еңбектерінде дамытып, сол арқылы қазіргі кездегі Қазақстанның білім
беру саласы құралып, ары қарай даму сатысында тұр 1.
1990 жылдарынан бастап Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне, ұлттық
идеяға бағытталған бағдарламалар дүниеге келуде.
1992 және 1999 жылдары қабылданған Білім туралы заңға байланысты
Республикада білім беру саласын демократияландыру гуманитарландыру, ұлттық
және жалпы адамзаттық құндылықтарды меңгеруге сай тың мәселелер қаралуда
3.
Президентіміз Н.Назарбаевтың Қазақстан-2030 бағдарламасына сәйкес
Мемлекеттік білім беруді 2010 жылға дейін дамыту бағдарламасы бекітілді,
оның негізінде Қазақстан Республикасы Үкіметі мақұлдаған Қазақстан
Республикасының білім беру саласын дамытудың 2015 жылға дейінгі
концепциясы жасалды. Ауыл жылы жариялануына байланысты Ауыл мектебі
мемлекеттік бағдарламасы бекітілді.
Білім беру жүйесін жетілдіруде ең басты қадам мемлекет бойынша Бірыңғай
ұлттық тест БҰТ және оқытушылардың аралық аттестациясы енгізілген.
Мемлекетте жоғарғы кәсіби білімді 50 мемлекеттік ЖОО-дары қамтамасыз
етуде. Ондағы профессорлік-оқытушылық құрам 38 мың адамға сәйкес, оның
ішінде 14 мыңы докторлар мен кандидаттар.
Әлемдік ЖОО-ның жетекші жүйесінің үлгісіне жақындастыру мақсатында
Қазақстанда 3 сатылы мамандарды даярлау жүйесі енгізілуде: бакалавриат-
магистратура-доктарантура PhD.
Білім беру жүйесіндегі реформаны қалыпты шешу және перспективті дамыту
мақсатында Қазақстанның білім беру жүйелерінде Республика бойынша оқу-
әдістемелік кеңестері құрылуда, ал ЖОО-дар ішіндегі жетекшілері бойынша 30
астамы оқу-әдістемелік орталықтары қалған барлық негізгі мамандық бойынша
жұмыс істейді.
Ғылым және білімді дамытуға жағдай жасау мақсатында атаулы сыйлықтар
және Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлықтары беріледі, соның
ішінде педагогика саласында ең үздік саналатын ғылыми зерттеу жұмысына
берілетін Ы.Алтынсарин атындағы сыйлық және мемлекеттік стипендиялар бар.
Білім беру саласында Қазақстанда Халықаралық байланыстар кеңейтілуде.
Жыл сайын мыңнан астам қазақстандықтар шетелдің ЖОО-рында оқуда және ғылыми
кәсіпорындарынан тәжірибе алмасуда, соның ішінде Президенттік халықаралық
Болашақ стипедиясы бойынша.
Білім беру саласында қайта құрудың ең басты кезеңі жалпы орта білім
жүйесін ақпараттандыру. Мектепке-интернет ведомость аралық бағдарламасы
бойынша 1,5 мың мектеп пен 70 колледжі Интернет жүйесіне қосылған және бұл
жұмыс әлі белсенді түрде жүргізілуде. Қазақстанның ауылдық мектептеріне
арналған қашықтық оқыту және Қашықтан оқытудың спутниктік каналы атты
ұшақтық жобалар жұмыс істеуде, ол әртүрлі аймақтағы мұғалімдер мен
оқушыларды өзара жұмыс істеуін қамтамасыз етуге арналған. Электрондық
оқулықтармен мультимедиялық оқу бағдарламалары жалпы білім беру саласындағы
жиырмадан асық пәндер бойынша жасалған. Электрондық оқу залдары мен
кітапханалар жасалуда 1.
Қазақстан Республикасының Евразиялық аймаққа кіруі, XXI ғасырға аяқ
басуы ел Президентінің Қазақстан -2030 атты стратегиялық бағдарламасына
сәйкес жаңа техника мен технология үрдістерінің дамуы келешекте білім беру
қандай бағытта өрбуі керек деген өзекті мәселе туғызды 5.
Тек білім беру арқылы ғана біз өткенімізді тануға, қазіргі уақытымызда
еркін бағытталуымызға және келешегімізді болжап, қалыптастырумызға
мүмкіндік аламыз. Тарихымызға көз салсақ Қазақстанның тәуелсіздік алғанына
аз ғана уақыт өтіп, енді ғана аяғына нық тұрып жатқанын байқаймыз.
Ғылым мен техниканың дамуына қарай педагогиканың да мүмкіншіліктері
артты, жаңа технологиялар пайда болды, мысалы, оқулық ресурстары жоғары,
өзіне тән әдістемесіне бірге электрондық, ақпараттық мультемедиялық
технологиялар. Қазіргі кезде оқу ақпараттыныңең ауқымды кең тараған
формасының бірі технология деп те айтамыз-Интернет жүйесі арқылы оқу
процесін ұйымдастыру 1.
Бүгінде оқыту жұмысын осылай ұйымдастыру мен әдісінің жаңалығы басқа
да мұғалімдердің жаңа жағдайға байланысты оқу-трбие процесін
шығармашылықпен пайымдалудың негізгі өлшеміне айналуда. Оқытудың жаңа
инновациялық әдістері жалпы мұғалім қауымын оның жаңа технологиясын
өздігінен іздеуге итермелейді. Инновация деген ұғым латын тілінде-жаңарту,
жаңалық өзгеріс деген түсінікті білдіреді.
Инновация деп көбінесе жаңа технологияларды, әдістер мен құралдарды
жасау және қолдануды айтса, сонымен бірге ондағы идеяларды, процестерді
бірлікте жетілдірудің де жүйесі.
Инновациялық технологияны жаңа білім беру парадигмасын өмірде жүзеге
асырудың құралы ретінде қарастырған жөн.
Технология деген сөз-грек тілінен алғанда техне-өнер, кәсіп, ғылым,
+ логос ұғым, оқу деген түсінікті білдіреді. Яғни, өндірістік процестерді
жүргізудің тәсілдер мен мен құралдары жайындағы білімдердің жиынтығы. Олай
болса, оқу-тәрбие процесін жүргізудің тәсілдері мен құралдары жайындағы
білімдердің жиынтығын оқыту процесінің технологиясы деп атауға болады.
Оқыту технологиясы-жүйелі категория. Оның құрлымы төмендегідей болып
келеді:
- оқытудың мақсаты,
- білім беруің мазмұны,
- педагогикалық өзара әрекеттестіктің құралы оқыту және мотивация,
оқыту процесін ұйымдастыру,
- оқушы,оқытушы,
- әрекетің нәтижесі сонымен бірге кәсіптік дайындықтың деңгейі
Оқыту технологиясы-оқыту процесін ұйымдастыру, басқару және бақылау
деп түсіну керек.
Бүгінде білім беруде нәтижелі жетілдірудің құралы ретінде практикада
жаңа оқыту технологиясын кіргізуге батыл шаралар қолдану. Сондықтан
Қазақстан Республикасында гуманитарлық білім беру тұжырымдамасы ойлай
білетін және шығармашылықпен жұмыс істейтін қабілеті бар тұлғаны
қалыптастыруға бағытталған. Сол себептен де бүгінгі еліміздегі білім беру
жүйесі оқушылардың таным белсенділігін дамытатын оқытудың дәстүрлі емес
белсенді формалары мен әдістерін көптен енгізуді қажет етуде 3.
Осындай инновациялық технологиялардың кейбіреулеріне қысқаша
сипаттама жасайық:
Модулдік оқытудың басты мақсаты-оқытудың ұйымдастырылуы бойынша және
мазмұны бойынша адам бойындағы осы сәттегі қажеттілікті қанағаттандыруда
кепілдік беретін әрі жаңа қажеттілікті анықтайтын икемді білім беретін
құрлым құру.
Модулдің көптеген анықтамаларына қарамастан, олардың барлығын үш түрлі
бағытта топтастырып, жүйелеуге болады:
- модул-біліктілік ... жалғасы
А61
ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНІҢ ДАМУЫ
Қ.Қ.Аманжолова
Бұл мақалада Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан кейінгі
білім беру жүйесінде жасалып жатқан өзгерістермен жаңалықтарға жалпы
сипаттама берілген және білім беру жүйесінде қазіргі кезде қолданылып
жатқан жаңа инновациялық технологияларға қысқаша шолу жасалған.
Қазақстан Респуликасынның білім беру саласы өз жастығына қарамастан,
тереңге тартылған тамыры бар. Оқыту, тәрбиелеу және білім беру жүйесін
ежелгі энциклопедист-философтар негізін салып, ұзақ уақыт бойы ұлы ойшылдар
оны өз еңбектерінде дамытып, сол арқылы қазіргі кездегі Қазақстанның білім
беру саласы құралып, ары қарай даму сатысында тұр 1.
1990 жылдарынан бастап Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне, ұлттық
идеяға бағытталған бағдарламалар дүниеге келуде.
1992 және 1999 жылдары қабылданған Білім туралы заңға байланысты
Республикада білім беру саласын демократияландыру гуманитарландыру, ұлттық
және жалпы адамзаттық құндылықтарды меңгеруге сай тың мәселелер қаралуда
3.
Президентіміз Н.Назарбаевтың Қазақстан-2030 бағдарламасына сәйкес
Мемлекеттік білім беруді 2010 жылға дейін дамыту бағдарламасы бекітілді,
оның негізінде Қазақстан Республикасы Үкіметі мақұлдаған Қазақстан
Республикасының білім беру саласын дамытудың 2015 жылға дейінгі
концепциясы жасалды. Ауыл жылы жариялануына байланысты Ауыл мектебі
мемлекеттік бағдарламасы бекітілді.
Білім беру жүйесін жетілдіруде ең басты қадам мемлекет бойынша Бірыңғай
ұлттық тест БҰТ және оқытушылардың аралық аттестациясы енгізілген.
Мемлекетте жоғарғы кәсіби білімді 50 мемлекеттік ЖОО-дары қамтамасыз
етуде. Ондағы профессорлік-оқытушылық құрам 38 мың адамға сәйкес, оның
ішінде 14 мыңы докторлар мен кандидаттар.
Әлемдік ЖОО-ның жетекші жүйесінің үлгісіне жақындастыру мақсатында
Қазақстанда 3 сатылы мамандарды даярлау жүйесі енгізілуде: бакалавриат-
магистратура-доктарантура PhD.
Білім беру жүйесіндегі реформаны қалыпты шешу және перспективті дамыту
мақсатында Қазақстанның білім беру жүйелерінде Республика бойынша оқу-
әдістемелік кеңестері құрылуда, ал ЖОО-дар ішіндегі жетекшілері бойынша 30
астамы оқу-әдістемелік орталықтары қалған барлық негізгі мамандық бойынша
жұмыс істейді.
Ғылым және білімді дамытуға жағдай жасау мақсатында атаулы сыйлықтар
және Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлықтары беріледі, соның
ішінде педагогика саласында ең үздік саналатын ғылыми зерттеу жұмысына
берілетін Ы.Алтынсарин атындағы сыйлық және мемлекеттік стипендиялар бар.
Білім беру саласында Қазақстанда Халықаралық байланыстар кеңейтілуде.
Жыл сайын мыңнан астам қазақстандықтар шетелдің ЖОО-рында оқуда және ғылыми
кәсіпорындарынан тәжірибе алмасуда, соның ішінде Президенттік халықаралық
Болашақ стипедиясы бойынша.
Білім беру саласында қайта құрудың ең басты кезеңі жалпы орта білім
жүйесін ақпараттандыру. Мектепке-интернет ведомость аралық бағдарламасы
бойынша 1,5 мың мектеп пен 70 колледжі Интернет жүйесіне қосылған және бұл
жұмыс әлі белсенді түрде жүргізілуде. Қазақстанның ауылдық мектептеріне
арналған қашықтық оқыту және Қашықтан оқытудың спутниктік каналы атты
ұшақтық жобалар жұмыс істеуде, ол әртүрлі аймақтағы мұғалімдер мен
оқушыларды өзара жұмыс істеуін қамтамасыз етуге арналған. Электрондық
оқулықтармен мультимедиялық оқу бағдарламалары жалпы білім беру саласындағы
жиырмадан асық пәндер бойынша жасалған. Электрондық оқу залдары мен
кітапханалар жасалуда 1.
Қазақстан Республикасының Евразиялық аймаққа кіруі, XXI ғасырға аяқ
басуы ел Президентінің Қазақстан -2030 атты стратегиялық бағдарламасына
сәйкес жаңа техника мен технология үрдістерінің дамуы келешекте білім беру
қандай бағытта өрбуі керек деген өзекті мәселе туғызды 5.
Тек білім беру арқылы ғана біз өткенімізді тануға, қазіргі уақытымызда
еркін бағытталуымызға және келешегімізді болжап, қалыптастырумызға
мүмкіндік аламыз. Тарихымызға көз салсақ Қазақстанның тәуелсіздік алғанына
аз ғана уақыт өтіп, енді ғана аяғына нық тұрып жатқанын байқаймыз.
Ғылым мен техниканың дамуына қарай педагогиканың да мүмкіншіліктері
артты, жаңа технологиялар пайда болды, мысалы, оқулық ресурстары жоғары,
өзіне тән әдістемесіне бірге электрондық, ақпараттық мультемедиялық
технологиялар. Қазіргі кезде оқу ақпараттыныңең ауқымды кең тараған
формасының бірі технология деп те айтамыз-Интернет жүйесі арқылы оқу
процесін ұйымдастыру 1.
Бүгінде оқыту жұмысын осылай ұйымдастыру мен әдісінің жаңалығы басқа
да мұғалімдердің жаңа жағдайға байланысты оқу-трбие процесін
шығармашылықпен пайымдалудың негізгі өлшеміне айналуда. Оқытудың жаңа
инновациялық әдістері жалпы мұғалім қауымын оның жаңа технологиясын
өздігінен іздеуге итермелейді. Инновация деген ұғым латын тілінде-жаңарту,
жаңалық өзгеріс деген түсінікті білдіреді.
Инновация деп көбінесе жаңа технологияларды, әдістер мен құралдарды
жасау және қолдануды айтса, сонымен бірге ондағы идеяларды, процестерді
бірлікте жетілдірудің де жүйесі.
Инновациялық технологияны жаңа білім беру парадигмасын өмірде жүзеге
асырудың құралы ретінде қарастырған жөн.
Технология деген сөз-грек тілінен алғанда техне-өнер, кәсіп, ғылым,
+ логос ұғым, оқу деген түсінікті білдіреді. Яғни, өндірістік процестерді
жүргізудің тәсілдер мен мен құралдары жайындағы білімдердің жиынтығы. Олай
болса, оқу-тәрбие процесін жүргізудің тәсілдері мен құралдары жайындағы
білімдердің жиынтығын оқыту процесінің технологиясы деп атауға болады.
Оқыту технологиясы-жүйелі категория. Оның құрлымы төмендегідей болып
келеді:
- оқытудың мақсаты,
- білім беруің мазмұны,
- педагогикалық өзара әрекеттестіктің құралы оқыту және мотивация,
оқыту процесін ұйымдастыру,
- оқушы,оқытушы,
- әрекетің нәтижесі сонымен бірге кәсіптік дайындықтың деңгейі
Оқыту технологиясы-оқыту процесін ұйымдастыру, басқару және бақылау
деп түсіну керек.
Бүгінде білім беруде нәтижелі жетілдірудің құралы ретінде практикада
жаңа оқыту технологиясын кіргізуге батыл шаралар қолдану. Сондықтан
Қазақстан Республикасында гуманитарлық білім беру тұжырымдамасы ойлай
білетін және шығармашылықпен жұмыс істейтін қабілеті бар тұлғаны
қалыптастыруға бағытталған. Сол себептен де бүгінгі еліміздегі білім беру
жүйесі оқушылардың таным белсенділігін дамытатын оқытудың дәстүрлі емес
белсенді формалары мен әдістерін көптен енгізуді қажет етуде 3.
Осындай инновациялық технологиялардың кейбіреулеріне қысқаша
сипаттама жасайық:
Модулдік оқытудың басты мақсаты-оқытудың ұйымдастырылуы бойынша және
мазмұны бойынша адам бойындағы осы сәттегі қажеттілікті қанағаттандыруда
кепілдік беретін әрі жаңа қажеттілікті анықтайтын икемді білім беретін
құрлым құру.
Модулдің көптеген анықтамаларына қарамастан, олардың барлығын үш түрлі
бағытта топтастырып, жүйелеуге болады:
- модул-біліктілік ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz