Мемлекеттің қаржылық қызметіне елдің ақша жүйесін ұйымдастыру

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

«Қаржы құқығының негіздері»

ПЛАН

І. Кіріспе бөлім

Қаржының басты мақсаты.
Қаржы құқығының ұғымы мен түрлері

ІІ Негізгі бөлім

Салықтық құқықтың түсініг. і
Салықтың функциясы, салық қызметі дегеніміз не?
Акциздерге түсініктеме
Инвестициялық қатынастарьардың құқықтық негіздері

ІІІ. Қорытынды

1. Қаржының басты мақсаты - мемлекетті ақша қаражатымен қамтамассыз ету. Мемлекеттің қаржылық қызметіне елдің ақша жүйесін ұйымдастыру, мемлекеттік ақша қорларын бөлу және пайдалану жатады.

Ақша қорларын жинау тәсілдері:

Иелерін ақшаны міндетті түрде, қайтарымсыз алу (салықьар мен бюджетке төленетін міндетті төлемдер) .
Міндетті-қайтарымды төлемдер (мемлекеттік заем)
Ерікті-қайтарымсыз төлемдер және т. б

Ақша қорлврын бөлу, негізінен қаржыландыру, дотациялау (субвенция, субседия), несие беру арқылы негізінен жүзеге асырылады.

2. Қаржы құқығы дегеніміз - мемлекеттің қаржылық қызметін реттейтін құқық нормаларының жиынтығы. Қаржы құқығының жүйесіне: ақша жүйесінің құқықтық негіздері, қаржыны басқару, жоспарлау, бақылау, бюджеттік, салықтық құқықтар кіреді.

Бюджеттік құқық, мемлекеттік бюджетті құру және бөлу процесінде пайда болатын құқықтық қатынастарды (республикалық, жергілікті бюджеттердің заңдылық нышандарында бекітілген кірісі мен шығысы) реттейді.

3. Салықтық құқық -заңды және тұлғалардан біржақты өктем, қайтарылмайтын негізінде, заң жүйесінде белгіленген салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді ақшалай түрінде бюджетке алу кезінде туындайтын саықтық қатынастарды реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы . Салықтық құқық мемлекеттің салықтық қызметіның барысында пайда болатын қоғамдық қатнастар әрі оның пәні болып табылады.

Қазақстан Республикасының нарық экономикасына бағыттылып негізделген қатынастарға көшуіне, сондай-ақ салық салу аясындағы мәселелердің маңызды және әлеуметтік-экономикалық процесстерге ықпалын тигізетін құралға айналуына байланысты салықтық қатынастардың рөлі арта түсуде.

Салықтық қатнастары салықты және бюджетке төленетін басқа да міндеті төлемдерді белгілеу, енгзу және есептеу мен төлеу тәртібі жөніндегі билік қатынастарын, мемлекет пен салық төлеуші арасындағы салық міндеттемелерін орындауға байланысты қатынастарды реттейді.

Осыған орай, қандай да болмасын мемлекеттің атқаратын қызметіның маңызды, басты түрі- ммлекеттік кіріс . Сол мемлекеттік ең негізгілері: салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төледер.

Оларқалыптастыру және алыну тәртібіне байланысты төмендегі түрлерге бөлінеді:

А. Салықтар. Корпарациялық және жеке табыс салықтары, қосылған күн салығы. Акциздер, жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнаулы төлемдері, әлеуметтік, жер, көлік құралдары мен мүлік салығы.

Ә. Алымдар. Заңды тұлғалардағы, жеке кәсіпкерледі, жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалған мәлімелерді, радиоэлектрондық құралдарды және жиілігі жоғары құрылғыларды, механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді, теңіз, өзен кемелері, шағын көлемді кемелерді, азаматтық әуе кемелерін, дәрі-дәрмек құралдарын мемлекеттік тіркеуден өткізгені үшін алынаиын алымдар; автокөлік, аукцтондардан алатын алым; жекеленген қызмет түрлерінмен айланысу құқығы үшін алынатын лицензиялық және телевизия мен радио хабарларын тарту ұйымдарына радиожиілік спектерін пайдалануға рұқсат бергені үшін алынатын алымдар.

Б. Төлемақылар. Жер учаскелерін, жер бетіндегі көздердің су ресурстарын, қоршаған ортаны ластағаны, жануарлар дүнмесін, орманды, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды, радиожиілік спректірін, кеме жүретін су жолдарын пайдаланағны, сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастырғаны үшін алынатын төлемақылар.

В. Мемлекеттік баж.

Г. Кедентөлемдері. Кеден бажы, кеден алымдары, төлемақы және алымдар.

Салықтар дегеніміз - жалпы мемлекеттік қажеттіліктерді қанағатандыру мақсатында, мемлекеттің жоғарғы өкілді органы қабылдаған нормативтік келісімінің негізінде, сондай-ақ заңда белгіленген мөлшерде және уақытта, заңды және жеке тұлғалардан міндетті түрде қайтарылмайтын және ақықсыз негізде бюджетке алынатын ақшалай төлемдер. Ал алымдар, төлемақыдар мен баждар заңды және жеке және жеке тұлғаларға көрсеткен белгілі бір қызметтері үшін мемлекеттік өкілетті органдардың алатын төлемдері,

4. Салықтардың қалыптасқан түріндегі үш фукциясы бар

Фискалдық-салықтардың және басқа да міндетті төлемдердің бюджетке толығымен және уақыттылы мерзімде түсіп отыруын қамтамассыз етеді.
Қайта бөлу-әртүрлі шаруашылық субьектілерінің табыстарының белгілі бөлігін мелекет пайдасына қайта бөлу қызметі.
Салықтық реттеу-салық нарықтарының мөлшерін өзгерту, салық жеңілдіктерін енгізу арқлы немесе ынталандыру функциясы.

Салық қызметі деп мемлекет қазынасын қалыптастыру мақсатында жүзеге асырылатын мемлекеттік қызметті айтады. Бұл қызмет салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді белгілеу, оларды мемлкет кірісіне алу, салықтық реттеу және бақылау арқылы атқарылады.

Салақтық құқық дерек көздері ьолып 2001 жылдың маусымының 12 жұлдызында қабылданған Қазақстан Республикасының Салық кодексі , салық мәселері жөнінде қабылданған Қазақстан Үкіметінің қаулылары және т. б есептеледі

Төменде салықтардың әрқайсысына қысқаша жеке тоқталып, қарастыра отырып жалпы смпаттамсын береміз.

1. Корпорациялық табыс салығы. Бұл салықтың төлеушілері Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары (ұлттық банк пен мемлекеттік мекемелерден басқа) сондай-ақ елімізде қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын немесе Қазақстан Республикасындағы көзденден табыс алатын резидент емес заңды тұлғалар болып твбылады.

Обьектілері салық салынатын, төлем көзінен салық салынатын табыс пен резидент емес заңды тұлғаның таза табысы. Жылдық жиынтық табыс пен шегеріс жасау арасындағы айырма ретінде есептелген табыс осы салықтың салық салынатын табысы болып табылады.

Жылдық жиынтық табысқа салық төлеушінің табыстарының барлық түрлері, соның ішінде: тауарды өткізуден түсетін табыс пен мүлікті жалыға беруден түскен табыстар, үйлеспайдадан, ұтыстар, сыйлықтар және т б жатады,

Корпаративтік салықты есептегенде төлеушілердің жылдық жиынтық табысынан пайыздар, күмәнді борыштар, резервтік қорларға аударымдар мен амортизациялық аударымдар, жөндеуге жұмсалған шығыстар және т б шегерімге жатады.

Ставкалары . Салық төлеушінің салық салынатын табысынан 30% негізгі өндіріс құралы жер болып табылатын салық төлеуші 10%, ал резидент еместерден 15 % салық ұсталады.

Күнтізбелік жыл корпорациялық табыс салығы үшін салық кезеңі болвп табылады . Салық төлеушілер корпорациялық табыс салығын төлеуді өзінің тұрып жатқан орны бойынша жүзеге асырады.

2 . Жеке табыс салығы. Салық кодексінің 141 бабына сәйкес жеке тұлғалар жеке табыс салығының субьектілері болып табылады, ал обьектілеріне төлем көзінен салық салынатын және төлем көзінен салық салынбайтын табыстар жатады.

Жеке тұлғалардың табыстарының мынандай түрлерге салық салынбайды:

еңбекақы төлеуге байланысты төлемдерді қоспағанды, Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген мөлшерде мемлекеттік бюджет қаражаты есебунен төленетін атаулы әлеуметтік көмек, жәрдемақы мен өтемдер
балаларға және асырауындағы адамдарға алынатын алименттер
лотерея бойынша 5 айлық есептік көрсеткіш шегіндегі ұтыстар
Әскери қызметшілер мен ішкі істер органдарының қызметкерлері әскери қызмет-міндеттерін орындауға байланысты алынатын төлемдер,
Білім беру органдарында оқытатын ҚР заңдарында белгіленген мемлекеттік степендияға арналған мөлшерде төленетін степендиялар және СК 1 44 бабында көрсетілген салық салуға жатпайтын басқа да төлемдер

Салық төлеушінің төлем көзінен салық салынатын табыстарына: қызметкердің табысы, біржолғы төлемдерден алынған табыс, жинақтаушы зейнетақы қорларынан берілетін зейнетақы төлемдері, дивиденттер, сыйақылыр, ұтыстар түріндегі табыс, степендиялар мен жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша табысы, ал төлем көзінен салық салынбайтын табыстарына мүліктік табыс, жеке кәсіптердің салық салынатын табысы мен адвокаттар мен жеке нотариустардың табысы жатады.

Жеке табыс салығын есептеу кезінде қызметердің төлем көзінен салынатын табысын анықтау кезіндегі салық жылы ішіндегі әр бір ай үшін шегерімге айлық есептік көрсеткіш мөлшеріндегі, асырауындағы әрбір отбасының мүшесіне айлық есептік көрсеткішіндегі сомалар мен жинақтуашы зейнетақы қорларына төленетін міндетті төлемдер жатады.

Осы Салық кодексінің 171 бабына сәйкес төмендегі табысы бар резидент салық төлеушілер салық жылынан кейінгі жылдың 31 наурызына дейін деклорация табыс ету тиіс: төлем көздерінен салық салынбайтын табысы бар адамдар; тұрғын үй салумен осындай құрылыс үшін құрылыс материалдарын сатып алуды қоспағанда, салық жылында 2000 айлық есептік көрсеткіштен жоғары сомаға біржолғы ірі сатып алуды іске асырған салық төлеушілер, Қазақстан Республикасы шегінен тыс жерлерден табыс алатын және шетелдік банктердегі шоттары бар жеке тұлғалар, мерзімді әскери қызметін өтеп жүргендерді қоспағанда, мемлекеттік қызметшілер үшін көзделген заң нормаларын қолданылатын адамдар, Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары мен судьялары.

15 еселеген есептік көрсеткішке дейін

Салық салынатын табыс сомасының 5 пайыз

15 еселеген есептік көрсеткішке дейін: 15 еселеген есептік көрсеткіштен 40 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін

Салық салынатын табыс сомасының 5 пайыз: 15 еселеген есептік көрсеткіштен салық нормасы + одан асатын сомадан 10 пайыз

15 еселеген есептік көрсеткішке дейін: 40 еселеген есептік көрсеткіштен 600 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін

Салық салынатын табыс сомасының 5 пайыз: 40 еселеген есептік көрсеткіштен салық нормасы + одан асатын сомадан 20 пайыз

15 еселеген есептік көрсеткішке дейін: 600 еселеген және одан жоғары

Салық салынатын табыс сомасының 5 пайыз: 600 еселеген есептік көрсеткіштен салық нормасы + одан асатын сомадан 30 пайыз

Қосылған құн салығы. Қосылғаан құн салығы тауарөндіру, жумыс орындау немесе қызме ткөрсетумен олардың аиналым протцесінде қосылған құн өсімінің бір бөлігі бюджетке аударымы, сондайөақ Қазақстан Республикасы аумағына тауар импорттау кезінде жасалатын аударымы, сондай-ақ Қазақстан Республикасы аумағына тауар импорттау кезінде жасалатын аударым,

Субьектілері- заңды және жеке тұлғалар, ал салық салынатын айналым мен салық салу обьектісі болып табылады.

Ставкасы салық салынатын айналым мөлшерінің 15 % -дан болады және экспортқа тауар өткізу бойынша айналымға және халықаралық тасылымдарға байланысты орындалған жұмыстарға, көрсетілген қызметтерге нольдік ставка бойынша салық салынады.

5 4. Акциздер. Акциздер дүние жүзіне кеңінен тараған салықтардың бір түрі болып табылады. Акциздер көбінесе, халық тұтынатын бірінші кезектегі тауарлардың бағасына немесе көрсетілетін қызметтердің тарифіне енгізіледі.

Акциздер- тауар бағынасына, орындалатын жұмыстар мен көрсетілетін тарифіне енгізілетін, нақты ставкаларвн Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеп бекітетін, міндетті төлемдер.

Акцизделетін тауарлар - осы тауарларды жасау кезінде пайдаланылған материалдар мен шикізатттардан