Қарлұқ тайпаларының әуелгі орналасқан аймағы

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 2 бет
Таңдаулыға:

3. Қарлұқ мемлекеті
VIII ғасырдың орта кезінде Қазақстан жеріндегі Түргеш қағанатын
қарлұқтар талқандап жеңіп, оның орнына 756 жылы түрік тілді олардың
тайпалары келіп орналасты. Қарлұқтар Батыс Алтайдан көшіп келіп, Жетісу
жерлерін өздеріне қаратып басып алды. Қарлұқ тайпаларының әуелгі орналасқан
аймағы - Батыс Алтай мен Тарбағатай арасындағы өлке.
Жазба деректерге қарағанда, Қарлұқ туралы алғашқы деректер "Суй әулеті
тарихында" 581-618 жылдары кездеседі. Онда Қарлұктар өздерінің басты руының
атымен Ақтағ Алтай баурайларында мекендеген бұлак було деп аталған.
Қарлұк тайпалары VІІІ-Х ғасырларда Қазақстанның Жоңғар Алатауынан бастап,
Сырдарияның орта бойына дейінгі кең байтақ жерлердің бәрін де қоныстанды.
Олар Балқаш пен Ыстық көлдің арасын, Ыстыккелдің айналасын, Іле, Шу, Талас
аңғарларын, Тянь-Шаньнің бауырайларын мекендеді. Қарлұқ тайпаларының бірі
IX ғасырдың бас кезінде Отырар Фараб қаласы маңына барып қоныстанған.
Қарлұқтар Талас бойында да тұрды. Қарлұқтардың құрамына үш ірі ру
бірлестіктері — Моула, Чжисы және Ташли кірді. Бірінші тайпаның аты Моула
-бұлақ деп аталған. Басқа бір тобы Чжисышігіл деп аталды. Әмудариядан
бастап Қытайға дейінгі түріктердің бәрін шігілдер деп атаған. Олардың
біразы Таласқа жақын жерде Шігіл деп аталатын қалада тұрған. Шу аңғарында
тұрған қарлұқ қоныстарының орталығы - Баласағұн каласы. Қарлұқтардың біраз
тобы X ғасырда Іле аңғарында, Ыстық көл мен Балқаш көлдерінің арасында
көшіп-қонып жүрген. Қарлұқтардың көсемдерін "жабғу" деп атаған. Олардың
астанасы-Қойлық қаласы.
Қарлұктардың бір тобы 766-775 жылдары Қашғарды басып алған, ал
VIII ғасырдың аяғында олардың екінші бір бөлігі   -   Ферғанаға өзінің
үстемдігін жүргізіп отырған. Қарлұқтар   көбінесе   ұйғырлармен   және
қырғыздармен соғысып    тұрды.    Олар    батыста    Мәуеренахрдың    араб
жаулаушыларымен жан аямай күреседі. IX ғасырдың бас қарлүқтар   арабтарға
қарсы   бағытталған   әртүрлі қимыл-әрекеттерді белсене қолдайды. 810 жылы
арабтар қарлұқтарға қарсы шабуыл жасап, Құлан қазіргі Луговой стансасы
қаласына жетеді. 812 жылы арабтар Отырарға жорықка шығып, қарлұқтар қолын
қирата жеңеді. Олардың жабғысы қимақ еліне кашып кетуге мәжбүр болған.
840 жылы Орталық Азия даласында аса маңызды тарихи оқиға болады.
Енесей қырғыздары Ұйғыр қағанатын жойып, онын халқын Турфан аймағы мен
Ганьчжоу ауданына еріксіз көшіреді.    Бұл   оқиғаны   Исфиджаб
билеушісі,    Қарлұқ жабғысы   Білге   құл   ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.