Қартаймас өнерге – қалтқысыз қызмет
Қартаймас өнерге – қалтқысыз қызмет
Біріне бірі себепші болып жататын тіршілік қой. Бала кезімде біздің үйде
түймешік бас қоңыр домбыра болушы еді. Әкем дәулескер күйші екен. Соғыс
кезінде анам және апалы-сіңлілі үш қыздың арасында ерке өскен маған ол өнер
қонбады. Қоңыр домбыра да ағайын-тумалардың өнер қуатын біреулеріне қолды
болып кетсе керек. Ал мен айда-жылда бір соғатын жыршы-термешілерге
ауызымды ашумен болдым. Ауыл-үйде әңгіме соғатындар да аз емес-ті.
Баяғыда... деп басталатын ұзын-сонар кептердің ешқайсысын құр
жібермейтінмін. Сол әуейілігім мені әуелі кітапқұмар етті. Кейін қолыма
қалам алдырды. Алматы кітапханалары мен мұрағаттарынан өзім өскен өлке
жайындағы арғы-бергі жазылғандарды ақтардым. Сөйтіп жүріп, Ұйқыдағы арудың
оянуы дейтін кітап жаздым.
Ол алдымен Жұлдыз журналында басылды. Бір күні ол кезде Орталық партия
комитетінің шетелдермен байланыс бөлімін басқаратын Өзбекәлі Жәнібеков
ағайға кірсем, үстелдің үстінде әлгі журнал жатыр екен. Көзіме оттай
басылғанмен, ол кісі тап менің жазғандарымды оқып жатыр деп еш ойлаған
жоқпын. Кірген-шыққандармен елпілдесе қоймайтын суық қабақ, сырбаз кісі
апарған қағазыма ләм-мим деместен қол қойып берді де, үн-түнсіз тынып
қалды. Ал, енді не бітіріп отырсың? – дегендей бетіме тесірейе қарады.
Арада он шақты жыл өтті. Жаңылмасам, 1984 жыл. Жазғытұрым көркем әдебиет
секторын басқаратын маған Өз-ағаң кіріп келді. Қол алысты да, үстел басына
отыра кетті. Таңырқап қалған менің бетіме жымия көз салды. Үйреншікті
томсарған қалпын жадыратып, мырс етіп күлді. Ақылдасқалы келдім, – деді.
Сөйтсем, жоғарғы қабаттағы дәу кабинеттерден келеді екен. Сені сыртыңнан
құдаластырып қойдым. Біреу-міреу әңгімелесуге шақырса, көктен түскендей
болмай, іштей дайындалып жүр. Баяғы Ұйқыдан оянған аруыңды қайтадан тағы
бір оқып шық. Жиған-тергендеріңді тағы бір қарап қой, – деді. Қолын созып
қоштасып шығып кетті. Аң-таң болып қала бердім. Баяғыда үстелінде Жұлдыз
тегін жатпаған болды. Оқыған екен ғой. Бірақ, құдаластырып қойғаны қалай?!
Көп ұзамай, оның да сыры белгілі болды. Телефон зың етті: Кәкімжан
Қазыбаевич келіп кетсін дейді... Хатшы жадырай қарсы алып, жанына
отырғызды. Әңгімені алыстан бастады. Орталық тарих мұражайы салынып жатыр.
Түркістанда, Таразда көлемді қалпына келтіру жұмысы басталмақ. Семей мен
Жидебайда Абайдың, Сырымбет пен Қоянкөзде Шоқанның, Ақмолада Сәкеннің,
Ордада Жәңгірдің мемориалдық кешендері, Отырар мен Маңғыстау – Үстірттің
архитектуралық-археологиялық қорықтары қолға алынбақ. Құлаққа майдай
жағатын хабарлар. Басымды үсті-үстіне изеумен болдым. Кәкімжан аға одан
сайын жайбарақаттанып, күмбірлеген қоңыр дауысын соза түседі. Кенет әңгіме
маған қарай ойысты. Құлағым тікірейе қалды. Өзбекәлі көп шаруа жүргізіп
жатыр еді. Бірақ, басқа қызметке жұмсалып отыр. Орныңа кім қолайлы? –
дегенде, сені атапты.
Төбеме жай түскендей болды. “Кәкімжан Қазыбайұлы, біздің үйде шегені
келініңіз қағады. Мұражай түгілі тауық күрке салуға жүрегім дауаламайды”, –
деп ағымнан ақтарыла бастадым. Бұным хатшының күткен әңгімесі екен. “Шеге
қағатындар да, тауық күрке салатындар да табылады. Ал мұражай мен тарихи
қорықтарға келсек, оған тас пен балшықты емес, тарихты білетін кісілер
керек”, – деп шорт кесіп, әрі қарай ауыз аштырмай қойды. Іле-шала
республика басшысы мен үкімет басшысының да баталарын алуға тура келді. Бұл
– министрлерге болмаса, орынбасарларына көрсетіле қоймайтын ілтипат.
Шамасы, ұлттық тарихқа, расында да, үлкен назар аударыла бастаған болды.
Сол күні түскі демалыс біте сала мені жаңа жұмыс орыныма алып келді.
Мәдениет министрлігі ғимаратының өзі сәулет ескерткіші еді. Қабырғалары
қалпына келтірілген, қос-қабат үйден жаңа сүргіленген қарағай иісі аңқиды.
Абажадай кең кабинеттің түскей ... жалғасы
Біріне бірі себепші болып жататын тіршілік қой. Бала кезімде біздің үйде
түймешік бас қоңыр домбыра болушы еді. Әкем дәулескер күйші екен. Соғыс
кезінде анам және апалы-сіңлілі үш қыздың арасында ерке өскен маған ол өнер
қонбады. Қоңыр домбыра да ағайын-тумалардың өнер қуатын біреулеріне қолды
болып кетсе керек. Ал мен айда-жылда бір соғатын жыршы-термешілерге
ауызымды ашумен болдым. Ауыл-үйде әңгіме соғатындар да аз емес-ті.
Баяғыда... деп басталатын ұзын-сонар кептердің ешқайсысын құр
жібермейтінмін. Сол әуейілігім мені әуелі кітапқұмар етті. Кейін қолыма
қалам алдырды. Алматы кітапханалары мен мұрағаттарынан өзім өскен өлке
жайындағы арғы-бергі жазылғандарды ақтардым. Сөйтіп жүріп, Ұйқыдағы арудың
оянуы дейтін кітап жаздым.
Ол алдымен Жұлдыз журналында басылды. Бір күні ол кезде Орталық партия
комитетінің шетелдермен байланыс бөлімін басқаратын Өзбекәлі Жәнібеков
ағайға кірсем, үстелдің үстінде әлгі журнал жатыр екен. Көзіме оттай
басылғанмен, ол кісі тап менің жазғандарымды оқып жатыр деп еш ойлаған
жоқпын. Кірген-шыққандармен елпілдесе қоймайтын суық қабақ, сырбаз кісі
апарған қағазыма ләм-мим деместен қол қойып берді де, үн-түнсіз тынып
қалды. Ал, енді не бітіріп отырсың? – дегендей бетіме тесірейе қарады.
Арада он шақты жыл өтті. Жаңылмасам, 1984 жыл. Жазғытұрым көркем әдебиет
секторын басқаратын маған Өз-ағаң кіріп келді. Қол алысты да, үстел басына
отыра кетті. Таңырқап қалған менің бетіме жымия көз салды. Үйреншікті
томсарған қалпын жадыратып, мырс етіп күлді. Ақылдасқалы келдім, – деді.
Сөйтсем, жоғарғы қабаттағы дәу кабинеттерден келеді екен. Сені сыртыңнан
құдаластырып қойдым. Біреу-міреу әңгімелесуге шақырса, көктен түскендей
болмай, іштей дайындалып жүр. Баяғы Ұйқыдан оянған аруыңды қайтадан тағы
бір оқып шық. Жиған-тергендеріңді тағы бір қарап қой, – деді. Қолын созып
қоштасып шығып кетті. Аң-таң болып қала бердім. Баяғыда үстелінде Жұлдыз
тегін жатпаған болды. Оқыған екен ғой. Бірақ, құдаластырып қойғаны қалай?!
Көп ұзамай, оның да сыры белгілі болды. Телефон зың етті: Кәкімжан
Қазыбаевич келіп кетсін дейді... Хатшы жадырай қарсы алып, жанына
отырғызды. Әңгімені алыстан бастады. Орталық тарих мұражайы салынып жатыр.
Түркістанда, Таразда көлемді қалпына келтіру жұмысы басталмақ. Семей мен
Жидебайда Абайдың, Сырымбет пен Қоянкөзде Шоқанның, Ақмолада Сәкеннің,
Ордада Жәңгірдің мемориалдық кешендері, Отырар мен Маңғыстау – Үстірттің
архитектуралық-археологиялық қорықтары қолға алынбақ. Құлаққа майдай
жағатын хабарлар. Басымды үсті-үстіне изеумен болдым. Кәкімжан аға одан
сайын жайбарақаттанып, күмбірлеген қоңыр дауысын соза түседі. Кенет әңгіме
маған қарай ойысты. Құлағым тікірейе қалды. Өзбекәлі көп шаруа жүргізіп
жатыр еді. Бірақ, басқа қызметке жұмсалып отыр. Орныңа кім қолайлы? –
дегенде, сені атапты.
Төбеме жай түскендей болды. “Кәкімжан Қазыбайұлы, біздің үйде шегені
келініңіз қағады. Мұражай түгілі тауық күрке салуға жүрегім дауаламайды”, –
деп ағымнан ақтарыла бастадым. Бұным хатшының күткен әңгімесі екен. “Шеге
қағатындар да, тауық күрке салатындар да табылады. Ал мұражай мен тарихи
қорықтарға келсек, оған тас пен балшықты емес, тарихты білетін кісілер
керек”, – деп шорт кесіп, әрі қарай ауыз аштырмай қойды. Іле-шала
республика басшысы мен үкімет басшысының да баталарын алуға тура келді. Бұл
– министрлерге болмаса, орынбасарларына көрсетіле қоймайтын ілтипат.
Шамасы, ұлттық тарихқа, расында да, үлкен назар аударыла бастаған болды.
Сол күні түскі демалыс біте сала мені жаңа жұмыс орыныма алып келді.
Мәдениет министрлігі ғимаратының өзі сәулет ескерткіші еді. Қабырғалары
қалпына келтірілген, қос-қабат үйден жаңа сүргіленген қарағай иісі аңқиды.
Абажадай кең кабинеттің түскей ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz