Қарым - қатынас қызмет түрі және оның тиімділік критерийлері

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қарым - қатынас қызмет түрі және оның тиімділік критерийлері

Қарым - қатынас адам өмірінің барлық салаларына терең ендеп бара
жатқан құбылыс. Оның мән - мазмұнының өте-мөте сан алуан екендігіне күмән
жоқ. Қарым-қатынас тіршілік атаулының (оның ішінде адам өмірі ерекше).
Қалыптылығын сақтауды қамтудан бастап, адамдардың мән-мазмұнды
табиғатындағы толымды өмір сүру жолын жетілдіру, оның амалдарын табу,
таңдау, өңдеу, оларды өмір салты құралдарына айналдыру мақсатындағы саналы
байланысын, өткені мен бүгінгіні және болашақтың сабақтастылығын қамтамасыз
етеді. Қарым-қатынас жеке көңіл күй әсерін жеткізуден бастап, ақпараттар
тасымалдай алмау, жекеленген адамдардың, ықшам және әлеуметтік топтардың,
халықтардың, үрпақтардың мақсаты өзара ықпалдастығын орнатып, жүзеге
асыратын негізгі құрал. Осы айтылған ой-пікірлердің өзі қарым-қатынасқа
берілер сипаттар мен анықтамалар мүмкіндігінің толассыз болатындығын, оның
әлі де беймәлім түстары мен мәндері қарсыларының ашыла беретінін көрсетіп
отыр. Біздің негізгі мақсатымыз осы қарым-қатынас туралы берілген
сипаттамалар мен анықтамалар ішінен мәні жоғары деп саналатын яғни қалыпты
жагдайда сондай көзқарас орншққан, атап айтқанда қарым-қатынасты қызмет
түрі деп санайтын мәселеге ерекше тоқталып, орнын ажырата көрсету болып
отыр. Сонымен қарым-қатынас -.дызмет түрі. Өйткені ол да қызметтің басқа
түрлері сияқты белгілі бір мақсатқа жүгініңкі, нормаға тәуелді. Ендеше оның
берер нәтижесі бар. Белгілі бір жағдайда өзінің тиімділігін көрсетеді деген
сөз. Қарым-қатынастың мақсаты әрбір жеке адамның немесе тұтас алып
қарағанда қоғамның бірлескен қызметіне түзетулер ендіру мен жоспарлау
жатады. Яғни қарым-қатынас басқа коммуникативті емес қызметтерді де
қамтыды. Олай болған жағдайда қарым-қатынас нақтылы өндірімді қызмет
(продуктивная деятельность) түріне жатады. Яғни қызметтің бұл түрі
материалдық және рухани игілігі бар өзгешелігі болуымен сипатталады.
Қарым-қатынастың тіпті ол іске асатын жерден тым тыс шетте болғанның
өзінде де әйтеуір бір нәрсенің жүзеге асырылуы мақсатында оның болатындығын
білу қажет. Қарым-қатынастың мүмкіншілік тудырарлық игіліктерді алу немесе
беру (заттар, әжет өтеу), бірлесіп атқарар жұмыс барысында әрекеттестікті
қамтамасыз ету (практикалық және теориялық), кез-келген бір хабарды алу
немесе беру, әңгімелесуші кісінің көніл - күйін аулау немесе өз жағдайында
басқаша ақуалға көшіру, басқа біреудің рухани мәселелерін шешуге қол үшы
көмегін беру, өмірдегі маңызды құбылысқа жеке өз қатынасын өзгерту тагы сол
сияқтылар. Осы мақсаттардың әр бірінің жүзеге асырылуында қарым-қатынас
үлкен әлеуметтік мэндегі құрал-саймандық қызмет ролін атқарады. Ал одан
шыққан қорытынды нәтиже мақсаттың қаншалықты табысқа жетуіне байланысты
анықталады. Мынадай жағдайды мысалыға алып керелік. Жұмыс орнында болған
бір жан жолдас екі жақтың біреуі өзін орынсыз жәбірленген санауы мүмкін.
Заң алдында жүгінуге бел байлап, ондағы мамандармен жолығады. Мүндағы
кездеген мақсаты -өз күқығы мен міидеттерін және істің дүрыс жүрілу
ережелерін біліп алу. Тиянақты мэліметтер алып мақсатына жеткенде, қарым-
қатынасқа канағаттанады. Ал ол ежелгі досыпың үйіне қонаққа барар болса
ондағы мақсаты тіпті де басқаша болады; мүндағы мақсат: жуасу (саябырсу)
яғнп қалыптасқан жағдайдағы сезім әсерінен арылу, психологиялық қолдау
табу. Екі мақсаттың бір-біріне қарағанда ажыратыла байқалатын ерекшеліктері
бар екендігі көрінеді. Айталық кабинеттегі ресми лауазым адамына альт
келген мақсатқа қарағанда, досына баруға итермелеген максаттың жөте түсінуі
(үғынылуы) аздау болып тү.р. Солай бола түрғанмен оның екеуіде эбден жүзеге
асырылады. Ал егерде досы шағыс немесе уәждік сездерді ақырына дейін тыңдап
алудың досына алданыш немесе қолдау білдірудің орнына немқұрайлылық селқос
ынтасыздық білдірсе. немесе уқсастығы бар жағдайды еске алып өзіне - өзі
мәз болып жетістіктеріне масаттана бастаса онда досқа келгендегі мақсат
көздегеніне жетпестен қарым-қатынастан қанағаттану болмай қалады.
Осы орайдан алғанда көтетін бір жәйт, көп жағдайда адамдар
басқаларменен қарым-қатынасқа түскенде, алдына қаидай мақсат қойып
келгендерін жөте түсінеде, үғынада бермейді.
Қарым - қатынасқа қанағаттанғандық немесе керісінше қанағаттанбағандық
себептерді түсіну жарияланатын мақсатты немесе жузеге асатын мақсатты көз
алдына елестетіп көріп алу керек. Табысы саналған әрекеттестіктің езіие
қанағаттанбағандық сезіну, қарым-қатынасқа ынталы болған адамның өз-езіне
онша бейімді яғни ырзалық көңілде болмағандығын білдіреді. Енді белгіленген
мақсатқа сай қарым-қатынастың нәтижелілігімен өнімталдығындағы қол жеткен
нәтиженің сәйкестілік шамасын атап көрсетелік. Өйткені кез -- келген қарым-
қатынас оқиғасы осы кез-қарасқа байланысты бағалануы мүмкін. Яғңи
өнімталдық неғүрлым жоғарырақ болса, солғүрлым байланысудың ойдағыдай
жүзеге асырылғаны болып саналады. Әрине іскерлік нәтижелік немесе
өнімтаддық қарым-қатынас сапасының маңызды өлшем белгісі (критерий!) болып
табылады. Бұл қарым-қатынас нәтижесі тиімділігін көрсетуші бірінші
критерий.
Дегенменен тіпті ең енімталды қарым-қатынастың өзіде, егерде оның
барысында әрі нәтижесінде адам өмірінің өнегелік негізі бүрмаланса ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.