Қашықтықтан ОҚЫТУ технологияларЫ бойынша оқытуды ұйымдастыру Негізгі ережелер

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының мемлекеттік
жалпыға міндетті білім беру стандарты
___________________________________ ________________________________

Қашықтықтан ОҚЫТУ технологияларЫ бойынша оқытуды ұйымдастыру Негізгі
ережелер
___________________________________ ________________________________
Енгізу күні 2009.09.01

1 1 Қолдану саласы

Осы стандарт Қазақстан Республикасының жоғарғы, жоғарғы оқу орнынан
кейінгі және қосымша кәсіптіктік білім беру өрісінде қашықтықтан оқытуды
ұйымдастыруға қойылатын жалпы талаптарды белгілейді.
Осы стандарттың ережелері қашықтықтан оқыту технологияларын іске асыру
кезінде, олардың ведомтсволық бағыныстылығына, ұйымдастырушылық-құқтықтық
түрлеріне қарамастан жоғарғы және қосымша кәсіптік білім беру ұйымдарында
қолданылады.
Осы стандарт жоғарғы оқу орынын мемлекеттік аттестациялау, аккредиттеу
рәсімін жүргізілген кезде қолданылады.
Осы стандарт сонымен қатар:
а) жоғары оқу орындарының қызметін ішкі және сыртқы бағалау (аудит)
үшін;
б) тиісті нормативтік құқықтық актілерді әзірлеушілермен пайдалануы
мүмкін.

2 2 Нормативтік сілтемелер

Осы стандартта келесі стандарттар мен нормативтік құжаттарға
сілтемелер пайдаланған:
2.1 Білім туралы Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдегі №
319-ІІІ Заңы;
2.2 Техникалық реттеу туралы Қазақстан Республикасының
2004 жылғы 9 қарашадағы № 603-ІІ Заңы;
2.3 ҚР СТ 34.016-2004 Қашақтықтан оқытуды техникалық және
бағдарламалық құралдары. Жалпы техникалық талаптар ҚР Индустрия және сауда
министрлігінің Стандарттау, метрология және сертификаттау комитетімен 2004
жылғы 10 шілдедегі № 179 бұйрығымен бекітілген;
___________________________________ ________________________________
Ресми басылым

2.4 (ҚР Үкіметінің 2008 жылғы 28 мамырдағы № 506 қаулысына сәйкес
өзгерістер мен қосымшалар енгізілген) Қазақстан Республикасы Үкіметінің
2007 жылғы 2 маусымдағы № 452 қаулысымен бекітілген білім беру қызметін
лицензиялау ережесі;
2.5 Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 2 наурыздағы № 195 қаулысымен
бекітілген жоғарғы кәсіптік білімнің білім беру бағдарламаларын іске
асырушы ұйымдардың типтік ережелері;
2.6 ҚР 08-2009 жоғары және жоғарғы оқу орынан кейінгі білім
мамандықтарының жіктеуіші (ҚР Индустрия және сауда министрлігінің
Техникалық реттеу және метрология комитетінің 20.03.2009 ж. № 131-од
бұйрығы);
2.7 ҚР МЖМБС 5.04.019-2008 (ҚР БЖҒМ 23.01.2008ж. № 26 бұйрығы) Жоғары
білім. Бакалавриат. Негізгі ережелер
2.8 ҚР МЖМБС 5.04.033-2008 Жоғары білім. Магистратура. Негізгі
ережелер
2.9 ҚР МЖМБС 5.04.034-2008 (ҚР БЖҒМ 06.05.2008ж. № 259 бұйрығы)
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім. Докторантура. Негізгі ережелер
2.10 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2008 жылғы
18 науырыздағы № 125 бұйрығымен бекітілген, білім беру ұйымдарында білім
алушыларды ағымды бақылаудан, аралық және мемлекеттік қорытынды
аттестаттаудан өткізу ережелері;
2.11 Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 3 ақпандағы № 94
қаулысымен бекітілген, қосымша кәсіптік білімнің білім беру бағдарламаларын
іске асырушы, оқу орындары қызметінің типтік ережелері.

3 3 Анықтамалар

Осы стандартта, ҚР МЖМББС 5.03.001-2004, ҚР СТ 1091, ҚР СТ 34.014, ҚР
СТ 34.016 сәйкес анықтамалар және терминдер қолданылады.
Оған қосымша ретінде осы стандартта тиісті анықтамалары мен келесі
терминдер тағайындалады:
3.1 Бейнеконференция: бейнетаспаны қолданумен, бір-бірінен қашықтықта
орналасқан, қатысушылар конференциясы;
3.2 Виртуалды лабораториялық база: виртуалды лабораториялық
практикумдарды (мультимедиатехнологияларды, ГАЖ-технологияларды,
имитанциондық модельдеу қолдану арқылы) өткізуге арналған жабдықтар және
сәйкес бағдарламалық қамтамасыз ету;
3.3 Білім беру ұйымының веб-сайты: Қашықтықтан білім беру
технологияларын жүзеге асыратын - ҚОТ бойынша ұйымдастырылған оқу
процесінің қатысушыларына және олар арасындағы екі жақтық байланысты іске
асыруға арналған оқу-әкімшілік ақпараттың интернет-қоры;
3.4 Геоақпараттық технологиялар: бірінші кезекте кеңістіктік талдау
әдістерін пайдаланатын, мағлұмат біріктіру және интеграцияның жоғарғы
дәрежесінде автоматтандырылған басқарудың барлық міндеттері ымырасыз
шешілетін, геақпараттық жүйе (ГАЖ) құруға арналған технологиялар;
3.5 Қашықтықтан оқыту технологиялар (ҚОТ) – білім алушы мен
педагогикалық қызметкердің жанама (қашықтықтан) немесе толық емес жанама
әрекеттесу кезінде ақпараттық және телекоммуникациялық құралдар көмегімен
іске асырылатын оқыту технологиясы;
3.6 Ақпараттық-телекоммуникациялық (АТК) орталық – ТД-технологиясын
жүзеге асыратын білім беру ұйымының территориалды оқшауланған структуралық
бөлімшесі;
3.7 Интерактивті мультимедиа курсы: Әр түрлі компоненттермен басқару
және бағыты боыйнша навигация жүйесімен қамтамасыз етілген, мультимедиа
қосымшалы гипертекст құрлымы кейіпінде ұсынылған оқу материалы;
3.8 Ақпараттық қауіпсіздік: Қорғалатын үш негізгі ақпараттарды:
конфиденциалдығын, бүтіндігін, әзірлігін сақтау мақсатында, ақпараттарға
кіру мүмкіндігін және функционалдық өкілеттілігін жіктеуді қамтамасыз
ететін жүйелі функция;
3.9 Ақпараттық-білім порталы: ҚОТ бойынша білім процессін
ұйымдастыратын оқу-әдістемелік және әкімшілік-академиялық ақпараты бар,
желілі-ұйымдастырушылық ақпараттар қоры және Internet қызметтердің
жиынтығы;
3.10 Ақпараттар қоры: Қалыптастырылған ой мен білім, түрлі
мағлұматтар, оларды жинақтау құралы мен әдістері, ақпараттар көзі мен
тұтынушылар арасындағы алмасу мен сақтау;
3.11 Кейс: Білім алушыға өздігінен жұмыс істеу үшін берілетін, әр
текті таратқыштардағы (баспа, аудио-, видео-, электрондық материалдар) оқу
материалдарының жиынтығы;
3.12 Кейстік технология: Қағазды, электронды, өзге де жеткізу түрінде
және оларды өздік оқитын білім алушылар үшін жіберілетін мультимедиялық оқу-
әдістемелік материалдар жиынтығы негізінде жинақталған технология;
3.13 Контент: Ақпараттық толықтыру – мәтіндер, графикалар, мультимедиа
және басқа да маңызды толықтырулар;
3.14 Қашықтықтан білім беру модулі: білім ақпаратын білім алушыға
жеткізуін, сонымен қатар тыңдаушының оқу курсы бойынша меңгеретін білім
тексеруін қамтамасыз ететін бағдарламалық-техникалық құралдар, әдістер және
ұйымдастыру шаралар кешені;
3.15 Мультимедиа (ағыл. multimedia лат. multum – көп және media,
medium - жұмылдыру, құрал): Бұл кешенді ақпараттық орта кейіпінде
ұйымдастырған, пайдаланушыға диалогтық тәртіпке әр текті деректермен
(графикамен, мәтінмен, дауыспен, видеомен) жұмыс істеуге рұқсат беретін
аппараттық және бағдарламалық құралдар кешені;
3.16 Желілік технология: Білім алушылардың оқытушылармен және бір-
бірімен интерактивтік қарым-қатынас түрінде, сондай-ақ Интернет желісін
қолдану негізінде оқу процесін басқаруда оқу-әдістемелік материалдармен
қамтамасыз ету технологиясы;
3.17 ТД-технология – эфирлік, кабелдік және спутниктік желілерді
қолдану негізіндегі технология;
3.18 Телеконференция: ақпараттық-телекоммуникациялық технологиялар
көмегімен ұйымдастырылған қашықтықтан қатысушылар конференция;
3.19 Тьютор: білім алушылардың өзіндік жұмыстарына басшылық жасайтын,
сонымен қатар олардың жеке оқу жоспарларының орындалуы мен оқу
материалдарының меңгеруін тексеретін қашықтықтан оқыту технологиялары
бойынша оқытушы-кеңес беруші;
3.20 Тьюторлық сыныптар: Бұл сыныптар, компьютермен, бейнемонитормен
және басқа ақпаратты коммуникативті құралдармен, және оқытушы-жетекшілердің
білім беру процесін жүйелік режимде жүргізуіне арналған.

4 4 Жалпы ережелер

4.1 Қашықтықтан оқыту технологиялары, жоғарғы және қосымша кәсіптік
білім беретін, білім беру қызметін жүргізуге лицензиясы бар білім беру
ұйымдарында, олардың ведомстволық бағыныстылығына және меншіктік түрлеріне
қарамастан, ҚОТ бойынша білім алуы рұқсат етілген олардың барлық өткізетін
білім беру бағдарламалары бойынша іске асырыла алады.
4.2 Білім беру ұйымдарының білім алушылары және қызметкерлері ҚОТ
субъектілері болып табылады.
4.3 ҚОТ білім беруі бүкіл оқу жоспары бойынша жүргізіледі.
4.4 Білім беру ұйымдарында ҚОТ оқыту процесін ұйымдастыру,
әдістемелік, ақпараттық және техникалық сүйемелдеуді қамтамасыз етілуін
іске асыратын арнайы бөлімшелер құрылады.

5 5 ҚОТ бойынша білім алушылардың контингенті

5.1 Білім алушы өзінің өтінішіне сәйкес білім беру ұйым басшының
бұйрығы бойынша ҚОТ ауысады.
5.2 ҚОТ білім алушылардың келесі категорияларына қолданылады:
а) мамандандырылған техникалық, орта білім және жоғары білімнен
кейінгі қысқартылған білім бағдарламасы бойынша;
б) қозғалыстағы физикалық мүмкіншіліктері шектелген адамдар
(мүгедектер);
в) Болашақ стипендиаттарды қоспағанда алмасу бағдарламасымен
мемлекеттен тыс шыққан білім алушылар;
г) сырттай оқу түрі бойынша жедел әскери қызметке шақырылғандар.
5.3 ҚОТ жүзеге асыратын білім беру ұйымдары әрбір білім алушыға
ақпараттық-білім ортасына рұқсат етуі керек. Білім алушыда керекті
аппараттық-бағдарламалық құралдар болмаған жағдайда, білім беру ұйымы оны
олардың келісімі негізінде бере алады.

6

7 6 ҚОТ қойылатын біліктілік талаптары

6.1 ҚОТ арқылы оқу процессін ұйымдастыру ұйымның қашықтықтан оқыту
технологияларын қолдануға арналған, мамандығы мен қолданылатын технология
түрі көрсетілген белгіленген формасында арнайы ҚР БҒМ-нің рұқсаты немесе
қашықтықтан оқыту технологиясын енгізу бойынша тәжірибе өткізу туралы ҚР
БҒМ бұйрығы болған кезде пайдалана алады.
6.2 Білім беру ұйымы ҚР ҒБМ-не қашықтықтан оқыту түрін ұйымдастыруға
өтініш жазады. Өтінішке білім беру ұйымының басшысының қолымен негізделген
дәлелдеме құрамында қашықтықтан оқудың телекоммуникациялық, ақпараттық және
материалдық-техникалық қамтамасыз ету анықтамалары, қашықтықтан оқыту
бойынша тиістілі біліктілік көтеру курстарын өткен профессор-оқытушылар
құрамы, инженерлік-техникалық және оқу-көмекші қызметкерлер туралы
мағлұматтар, қашықтықтан оқытудың білім беру бағдарламалары және оқу
жоспарлары тіркеледі
6.3 ҚР ҒБМ бір ай уақыт ішінде келіп түскен материалдарды қарастырады,
қажет болса ақиқат тексеру жүргізеді де, ДОТ қолдана отырып оқу процессін
ұйымдастыруға рұқсат береді немесе бермейді.
Рұқсат бермеу негізі біліктілік талаптарына сәйкессіздік болып
табылады.
6.4 ҚОТ іске асыру кезінде оқу контенттің болуы және оларға әр білім
алушының тікілей жәненемесе жанама түрдегі қатынауы болуы міндетті шарт
болып табылады.
6.5 Білім беру ұйымының веб-сайты болуы тиіс. Оның құрамында:
а) аутентификация жүйесі (логин және пароль негізінде пайдаланушының
шынайлығын айқындау);
ә) пайдаланушыны басқару жүйесі;
б) іздеу жүйесі;
в) білім алушылардың үлгерімінің нәтижесі;
г) интерактивті қарым-қатынас жүйесі (форум, чат және электрондық
пошта);
д) ұйымдастыру-оқу ақпараты (мысалы: сабақ, консультация, емтихан,
конференциялар, теле-дәрістер кестесі және т.б) болу тиіс.
6.6 Білім беру жүйесінің, білім беру процесін басқаратын құрамында
білім алушылардың деректер базасы, ағымды үлгерім туралы мәліметтері бар
және білім алушының жеке басын сенімді сәйкестендіруді қамтамасыз ететін
үлестірілген ақпараттық жүйесі (АЖ) болу керек.
6.7 АЖ қамтамасыз етуі тиіс:
а) студенттердің дара оқу жоспарларын қалыптастыру;
ә) білімнің субъективті бағалануын барынша келтірмеу мақсатымен
компьютерлік білім беру жүйелері мен тестілеу жүйесінен білім алушылардың
үлгерімі туралы деректерді автоматтандырылған түрде жүргізу;
б) топ, бағыттар, оқу түрі, мәртебесі бойынша студенттер тізбесі,
аралық білім бақылау тізімдемесі, емтихан тізімдемесі және т.б. секілді
әртүрлі есептерді қалыптастыру мүмкіндігі;
в) білім беру жүйесінің ішінде білім алушылар контингентінің жүруі
туралы мәліметтер (оқуға түскендер, оқудан шығарылғандар, ауысқандар, қайта
оқуға қалпына келтірілгендер); ағымдағы семестрде оқылатын пәндердің
тізбесін енгізу және жаңарту мүмкіндігі;
г) білім беру ұйымында оқуын аяқтағандар, немесе оқудан шығарылған
тұлғалар туралы деректерді архивациялау функциясы.
6.8 ҚОТ ұйымдастыратын білім беру ұйымы тиесілі телекоммуникациондық,
ақпараттық, материалдық-техникалық және кадрлық қамтамасыз етілуі тиіс.
6.5.1 Телекоммуникациондық қамтамасыз ету ҚР СТ 34.016-2004
Қашықтықтан білім берудің техникалық және бағдарламалық құралдары. Жалпы
техникалық талаптары талаптарына сәкес болу керек.
6.5.2 Ақпараттық қамтамасыз ету
а) Оқу процесінің ақпараттық қамтамасыз етуі әртүрлі сақтаушылардағы
ақпараттық қорлар және оларға қолма-қол қол жеткізуге болатын әдістері
болуы тиіс;
б) Ақпараттық қорлар толықтай оқу процесін жүргізуді және сапалы
білім алуға мүмкін болатын жағдайды қамтамасыз етуі тиіс. Ақпараттық
қорларға қолма-қол қол жеткізу құралдары компьютерлік желілерде және
технологияларда негізделуі тиіс;
в) Қашықтықтан білім беру технологиясын қолдана отырып іске асатын
барлық пәндер бойынша электрондық оқу-әдістемелік кешен болуы тиіс;
г) Зертханалық жұмыс жүргізілуін міндет ететін пәндер виртуалды
зертханалық базамен қамтамасыз етілуі тиіс.
6.5.3 Материалдық-техникалық қамтамасыз ету
Білім беру процесін жүргізу құрылыс қағида мен ережелерінің, білім
беру ұйымының білім алушылары мен қызметшілерінің денсаулығын сақтайтын
санитарлық және гигиеналық қағидаларының, оқу дәрісханаларының
жабдықталуының, зертханалық және компьютерлік жабдықталуы мен
телекоммуникация құралдарының талаптарына сәйкес болуы тиіс. 7-ші бөлімде
ҚОТ түрінің техникалық қамтамасыз етілуі көрсетілген.
6.5.4 Кадрлық қамтамасыз ету
а) ҚОТ қамтамасыз ететін профессор-оқытушылар құрамы және оқу-көмекші
қызметкерлер 72 сағаттан кем емес көлемді ҚОТ бойынша біліктілік көтеру
курстарын жүргізуге құқығы бар білім беру ұйымымен берілген, бекітілген
үлгідегі күәлікпен расталған, тиісті білім беру бағдарламасы бойынша
тиісінше қайта дайындық пен

біліктілігін арттыру курсын өтуі тиіс.
ҚОТ бойынша біліктілігін арттыру курсын жүргізетін білім беру ұйымының
тізімі уәкілетті органмен бекітіледі.
б) ҚОТ компоненттерінің техникалық және бағдарламалық жұмыс істеуі мен
дамуын тиісінше білімі мен біліктілігі бар инженерлік-техникалық
қызметкерлер жүзеге асырады. Техникалық және оқу-көмекші қызметкерлер
біліктілік талаптарына сәйкес болу керек.
в) ҚОТ жұмыс істейтін оқытушы:
1) ҚОТ -ны оқыту мен қолдану әдісін игеруге;
2) ҚОТ дидактикалық құралдарын жобалай білуге;
3) дербес оқу кеңестерін, соның ішінде, интернет арқылы кеңес беру
техникасын (әдістер мен тәсілдер) игеруге;
4) білім сапасының мониторингін ұйымдастыру, рецензиялауды тексеру,
бақылау, курстық және дипломдық жұмыс жазуда, соның ішінде, жобалық
және зерттеушілік жұмыс жазуда жетекшілік ету саласында арнайы
білімі мен біліктілігі болуға;
5) ақпараттық-коммуникациондық технологияларды, ең бастысы ақпараттық
жүйелерде жұмыс істеу технологиясын меңгеруге міндетті.
г) Қашықтықтан оқытуды сапалы ұйымдастырудың ең маңызды бөлігі
тьютерлердің жұмысын дұрыс ұйымдастыру болып табылады.
Тьюторладың қызметтерінің міндеттеріне келесілер жатады:
1) кіріспе және қортынды сабақты жүргізу, білім алушыларға
кәсіби өзіндік айқындауға көмектесу, курсты оқу-әдістемелік
сүйемелдеуін тиімді қолдану, білім алушылардың танымдық
процесін басқару,
2) консультанция беретін және коммуникативті сабақтарды өткізу;
3) білім алушылардың оқу процессінің графигін орындауын
қадағалау (аралық тестілеу, қортынды тестілеу, емтихан).
д) Білім беру ұйымының қашықтықтан оқытуды ұйымдастыру жүйесін
профессорлық-оқытушылар құрамына ҚОТ бойынша білім беру процесін жүргізетін
оқытушылар ҚР басқа аудандарынан және шет елдерден шақыртылуы мүмкін.

8 7 ҚОТ бойынша оқу процесін ұйымдастыруға арналған талаптар

7.1 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.