Экологиялық мониторинг және экологиялық сараптама туралы түсінік

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Қ.А. Ясауи атындағы Халықаралық Қазақ-Түрік университеті

Жаратылыстану факультеті

Биология кафедрасы

МӨЖ

Тақырыбы: Қоршаған ортаны қорғаудың құқықтық негіздері

Орындаған: Бибасарова А

Қабылдаған: Дайрабаев Р

Тобы: МБК-811

Түркістан-2009
Кіріспе

1. Табиғи ортаны қорғауды басқаратын халықаралық мекемелер.
2. Қазақстанда табиғи ортаны басқаратын орындар.
3. Экологиялық маңызы бар заңдары
4. Экологиялық мониторинг және экологиялық сараптама туралы түсінік

Табиғи ортаны қорғауды басқаратын халықаралық органдар.

Жер бетінің түкпір-түкпірінде экологиялық жағдайдың нашарлауы барлық
мемлекеттерді одан шығу жолдарын іздеуге мәжбүр етті. Көптеген мемлекеттер
қоршаған ортаның сапасын тазартуға бағытталған 5-10 жылдық бағдарламалар
қабылданып, іске асыруда, мысалы, Жапонияда су тазартатын қондырғыларды
өңдеудің федералдық АҚШ- та жергілікті сарқынды және ауыз су құбырларын
салудың бағдарламалары жасалған.
Табиғатты қорғау мен жақсарту туралы заңдар мен кодекстер қабылданып,
табиғи ортаның сапасын бағалау, қалдықтарды ауаға, топыраққа, суға жіберуді
нормалау, экологиялық сарап жүргізу тәжірибелері көзделген 100-ден астам
мемлекеттерде қоршаған ортаны қорғауды басқаратын министрліктер,
департаменттер мен агенттіктер құрылған. Олар әртүрлі аталғанымен
айналысатын жұмыстары біреу - табиғатты сақтау.
Экологиялық проблемалар, өткенде айтқандай, бір елдің емес бірнеше
елдерге қатысы бар мәселе. 70- ші жылдардан бастап экологиялық дағдарыстан
шығу жолдарын бірігіп іздестіріп, қажетті шараларды бірге жүргізу туралы
келісімдерге қол жетті.
Табиғатты қорғау проблемаларына арналған бірінші халықаралық жиналыс
1971ж көкек айында Чех ішінде өтті. Бұл БҰҰ Европаның экологиялық
комиссиясының симпозиумы болатын.
1972ж 5- маусымда Стокгольм қаласында БҰҰ қоршаған орта жөнінде
конференциясы ашылды. Осы күні Халықаралық Ынтымақтастық басталу күні болып
есептеліп, конференция Жер біреу деген ұранмен өтті.
БҰҰ – ның ХVІІ- Бас Ассамблеясы сессиясы 5- маусымды Дүние жүзі қоршаған
ортаны қорғау күні деп жариялап, ол күн жыл сайын аталып өтіледі.
Ауаның, мұхиттардың, теңіздердің ластануын болдырмау үшін мемлекетаралық
келісімдер жасалып, тиісті үйымның, әкімшілік жес құқықтық шаралар алынады.
Көптеген экономикалық проблемаларды бірнеше мемлекеттер қосылып, БҰҰ – ның
және халықаралық үкіметтік емес ұйымдардың басшылығымен шешуге тырысады.
Олардың көпшілігі ұйым, кеңес, одақ бағдарлама деген атпен жұмыс істейді.
(30)
Халықаралық табиғат қорғау үйымына, одаққа, кеңеске, бағдарламаларға
мыналар кіреді.
Халықаралық ғалымдар одағы (МСНС) - барлық елдердің дерлік академиялары
мен ғылым одақтарын біріктіреді. Ғарыштық кеңістік, Антарктида, мұхиттар
проблемаларымен айналысуын зерттейді.
Қоршаған орта жөніндегі комитет Биологиялық циклдарды қоршаған ортаның
улануын зерттейді. Табиғи ортаны бақылау (мониторинг) мәселесімен
айналысады.
ЮНЕСКО- ның Адам және табиғат бағдарламасы. (Маn аnd Віоsрhеrе, қысқаша
МАВ) Адамның іс-әрекеттерінің тропиктік және субтропиктік орманды және
жайылым экологиялық жүйелеріне әсерінің күшеюін зерттейді.
БҰҰ – ның Қоршаған орта туралы бағдарламасы (ЮНЕП) топырақты және су
қорларын қорғау проблемаларын, мүхиттарды ластанудан сақтау мәселесін
зерттейді.
Қоршаған орта мониторингінің глобалды жүйесі (ГНОС) - қоршаған ортаның
жағдайын арнаулы бақылау жүйелері (бақылау станциялары -мониторинг, бақылау
күзеттері т.б.) арқылы біліп отыру үшін құрылған.
Халықаралық табиғат қорғау одағы (МСОП) - табиғат байлықтарын ұжымды
пайдалану және қорғау мәселелерін зерттейді.
Дүние жүзі денсаулық сақтау ұжымы (ВОЗ) - қоршаған ортаны санитарлық
тазалық жөнінен бағалайды және бақылайды.
Дүние жүзі метеорологиялық ұйымы (ВМО) - жер шары ауасындағы құбылыстар
мен өзгерістерді бақылайды.
Халықаралық отанографиялық комитет (НОК) - жер шары мұхиттарының жағдайын
бақылайды.
Халықаралық азық-түлік және ауылшаруашылық ұйым (ФАО) -топырақтың
құнарлығын, су қорларын үнемді пайдалану және қорғау, жануарлар дүниесін
сақтау мәселелерін зерттейді.
Дүние жүзі ғылым және мәдениет мәселелері жөніндегі ұйым (ЮНЕСКО) -
табиғат қорғау жөніндегі маман кадрлар оқыту, даярлау мәселелерімен
айналысады.
1975 жылы шілде шілде айында Хельсинки қаласында Европалық 33 мемлекет
және АҚШ мен Канада елдері басшылары қорытынды актіге қол қойып, ауаның
ластануына қарсы күресті, тұнды су мен теңіз серларын, топырақ бетін, тірі
организмдерді қорғауды, қорықтар құру, елді-мекендерді қоршаған ортаны
жақсарту мәселесін қоршаған ортаны жақсарту мәселесін, қоршаған ортаны
зерттеу жұмыстарын халықаралық ынтымақтастықтың негізінде және халықаралық
бағдарламаға сәйкес жүргізуге келісті.
Басқа мемлекеттер сияқты Қазақстан Республикасында да қоршаған ортаны
қорғау, табиғат байлықтарын пайдалану, азаматтарға экологиялық білім беру
мен тәрбие беру мәселелерін мемлекет тарапынан басқаратын іске асыратын,
бақылау жасайтын, жауапқа тартатын мемлекеттік органдар бар. Олар Қазақстан
Республикасының кеңесі, Министрлер кабинеті, министрліктер мен мемлекеттік
комитеттер және жергілікті әкімдер.
Қазақстан Республикасының Ата заңында Конситутцияда жерге, жер қойнауы
байлықтарына, ормандарға, суларға, өсімдіктер мен жануарлар дүниесіне
табиғаттың басқа да байлықтарына еселік ету қүқығы Қазақстан Республикасы
мәжілісіне берілген. Оған мемлекеттік экологиялық саясатты белгілеп, табиғи
ортаны, биосфераның және бөлшіктерін қорғау туралы заңдар шығарып, қоршаған
ортаны сақтау және пайдалану жөнінде Халықаралық қарым-қатынас жасап,
табиғатты қорғау заңдарының орындалуын бақылау жүктелген.
Қазақстан Республикасының министрліктер Кабинеті - мемлекеттік атқарушы
органы ретінде табиғатты қорғау туралы алынған заңдарының орындалуын
ұйымдастырылып, министрліктер, мемлекеттік кабинеттер, облыстық, Алматы
және қаласы әкімшіліктері жүмыстарына басшылық етеді.
Министрліктер кабинеті қоршаған ортаның және табиғат байлықтарын
пайдаланудың тәртібін белгілейді, есебін жүргізеді. Табиғат байлықтарының
қорын бекітіп, аса қымбаттылардың тізімін жасайды, оларды пайдаланған үшін
төленетін ақшаның мөлшерін бекітеді.
Экология және биоресурстар министрлігіне - қоршаған ортаны қорғау
мәселелері бойынша басқа мемлекеттер мен мемлекеттік комитеттердің
кәсіпорын мен ұжымдардың жұмыстарын бақылау құқығы берілген. Бұл министрлік
шаруашылықтардың, басқа да іс-әрекеттердің табиғи ортаға тигізетін әсерін
анықтау үшін, табиғат ресурстарын пайдаланудың дұрыстығын білу үшін
мемлекеттік экологиялық сарап (экспертиза) жүргізе алады.
Қорықтар мен басқа да ерекше қорғауға арналған территориялардың
жұмыстарын басқарады.
Табиғатты қорғауды реттейтін ережелерді, нормалау қүжаттарын және
мемлекеттік стандарттарды (үлгілерді) бекітеді. Табиғатты қорғау заңдарын
бұзғандарды экономикалық, әкімшілік және қылмыстық жауапкершілікке тарту
жөніндегі құжаттарды әзірлеп, тиісті шараларды қолданады.
Бұл министрліктердің табиғатты қорғау жөніндегі нұсқаулары мен шешімдерін
барлық министрліктер, мемлекеттік комитеттер, кәсіпорындар мен ұжымдар,
лауазымды адамдар мен жеке азаматтар міндетті түрде орындауға тиісті.
Биосфераны және бөлшектерін қорғау жұмыстары басқа да министрліктер мен
мемлекттік комитеттерге де жүктелген.
Ғылым және жаңа технология министрлігі - табиғатты қорғауға яғни табиғат
байлықтарын қорғауға, дұрыс пайдалануға және өніп-өсуіне көмектесетін жаңа
техника мен технологияны өндіріске енгізуді басқарады.
Геология және жер қойнауын қорғау министрлігі - минералды шикізат
қорларын, жерасты суларды сақтауды және дұрыс пайдалануды басқарады.
Республиканың жер қатынастары және жерге орналастыру жөніндегі комитет пен
оның жергілікіті органдары жер туралы мәселелердің дұрыс шешілуіне тікелей
қатысып, жер заңдарын қолданылуына үлкен ықпал етеді.
Ауылшаруашылық министрлігі - жер туралы кодексін сақталуына салааралық
бақылау жасайды. Өсімдіктерді қорғайтын химиялық заттар мен минералды
тыңайтқыштардың сақталуын, ұжымды пайдалануын ұйымдастырады.
Денсаулық сақтау министрлігі - адамның денсаулығына зиян келмес үшін
бақылап отырады.
Ішкі істер министрлігі - көлік қатынасы мен жер қазатын машиналардың
техникасының атмосфералық ауаға, су қоймаларына зиянды болмауын бақылайды.
Тау және өндіріс жұмыстары қауіпсіздігін бақылау жөнінде мемлекеттік
комитет - пайдалы кендерді қазу жұмыстарының ережеге сай ұйымдастыруына,
жарылыс жұмыстарын жүргізгенде, кен қазғанда апат болдырмау шараларының
алынуын бақылайды.

Қазақстанда табиғи ортаны қорғауды басқаратын орындар

Қазіргі экологиялық, қиындықтар көктен түскен жоқ, адамдардың өз
қолдарынан жасалған, келешекті ойламай,- бүгінгі күннің әуресінің нәтижесі.
Көптен бері қалыптасқан пайдакүнемдік тұтынушылық көзқарас табиғат
байлықтарын тегін және таусылмайтын санап, аз шығын шығарып, көп алып
қалуға бағытталған.
Қоғам мүшелерінің қажеті мен мұқтажы үнемі өсіп отыратын болса, оларды
өтеуге жұмсалатын табиғат байлықтары олай өсе бермейді.
Қоғамның мұқтажы мен табиғат мүмкіншіліктері арасындағы қайшылықтан
шығу жолдарын іздестіргенде ең басты шарт адамдар өздерінің тәбеті мен
дүниеқорлығын тежей білулері керек.
Табиғат байлықтарын адамдардың әл-аукатын жақсартуға жұмсамай, қару -
жарак, есірткі, никотин, ішімдік, сырапшылдық заттарды, уақ - түйек
әшекейлер, жарнама тауарлары сияқты пайдасы аз нәрселерді шығаруға кететін
болса, жер бетінде аштан өлу, суықтан тоңу, ауыру, қылмыс пен соғыс
тоқтамайды.
Табиғи ортаны қорғау оның байлықтарын сақтап, ұтымды пайдалану, елдің
өсіп-өнуіне жұмсау жұмыстарын халық сенген үкімет орыңдары басқарады. Осы
мемлекеттік орындардың жүргізген экономикалық, әлеуметтік және экологиялық
саясаты азаматтардың әл-ауқатын түзеуге бағытталса, ел көркейіп дүние
жүзінде беделі артады. Ал қару-жарақ шығарып, ақша табуға бағытталса
өзгелерді қорқытып, өздері қайыршылық өмірде қала береді.
Демократия кең өріс жайған елдерде халықтың күйімен
санаспайтын басшыларды мерзімінен бүрын сайлау өткізіп, орындарынан алып
жатады, ал күшке сүйенген, үстемшіл елдегі өктем басшы халықпен санаспай
оның эл-ауқатына көңіл болмей, табиғат байлықтарын қару-жарақ шығарып, өз
азаматтарын табанға басып, басқалардың зэресін кетіріп, өзіне бағынышты
етуге тырысады. Бірінші жағдайда елдің қожасы халық болса, екінші жағдайда
- билікке қолы жеткен өктем адам.
Сондықтан әр мемлекеттің экологиялық жағдайы сол мемлекеттің басқару
орыңдарымен және олардың жүргізіп отырған саясатымен тығыз байланысты
болады.
Басқа мемлекеттер сияқты, Қазақстан Республикасында да қоршаған ортаны
қорғау, табиғат байлықтарын пайдалану, азаматтарға экологиялық білім мен
тәрбие беру мәселерін мемлекет тарапынан басқаратын, іске асыратын, бақылау
жасайтын, жауапқа тартатын мемлекеттік органдар бар.
Олар Қазақстан Республикасы Кеңесі, Министрлер Кабинеті, Министрліктер
мен мемлекеттік комитеттер, және жергілікті өкімдер.
1980 жылы - атмосфералық ауаны қорғау туралы Заң;

1990. жылы – Жер реформасы туралы Заң;

1991. жылы - Халықтың денсаулығын сақтау туралы заң;
1992 жылы - Жер қойнауы және минералды шикізатты өңдеу
туралы кодексі;
1993 жылы - Орман кодексі;
1993 жылы - Су кодексі;
1993 жылы - жануарлар дүниесін корғау, өсімін молайту және
пайдалану туралы заң
Аталған Зандар мен Кодекстердің негізгі қағидалары осы кітаптың тиісті
тарауларында келтірілген.
Қазақстан Республикасының министрлер Кабинеті мемлекеттік атқарушы органы
ретіндс табиғат қорғау туралы алынған зандардың орындалуын ұйымдастырып,
министрліктер, мемлекеттік комитеттер, облыстық, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.