ТАМАҚТЫ ШИКІЛЕЙ ЖЕУ - ДЕНСАУЛЫҚ КЕПІЛІ

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қоректік заттар

1. Ақуыз 2. Дәрумендер 3. Диета 4. Көмір сулары 5. Лизоцим 6. Майлар 7. Минералдық мұздар 8. Минералдық су 9. Роцион 10. Су 11. Талшықтық заттар 12. Микро элементтер

А-ауыз қуысында және тері сыртында бактерия жасаушаларының сыртқы қабықшасын бұзып зарарсыздандыратын және қорытатын гидролар класына жататын ферменттер.

Ә-химиялық құрамы мен физикалық қасиеттері біртекті металл катионы мен қышқыл қалдығы анионынан тұратын күрделі заттар. Мысалы: ас тұзы, кальций фосфаты, калий тұздары

Б-жануарлар мен адам организміне, ондағы зат алмасу процесіне аз мөлшерде болса да өте қажетті органикалық заттар немесе осы заттардан тұратын дәрі-дәрмектер.

В-иіссіз, дәмсіз, тұссіз, тығыздығы 3, 98 ⁰ С жылылықта 1, 000 г/см ³ болатын, тірі организмдер үшін аса қажет сұйықтық.

Г-жалпы химиялық формуласы: С _т (Н ₂ О) _n яғни көміртегімен судан тұратын күрделі химиялық, органикалық қосылыстар тобы. Құрамында негізгі кірпіші болып табылатын кант заты глюкжозаның - СНО ₆ - кездесу санына қарай: моно, олиго (ди, три), полисахаридтер деп те аталады.

Д-пептидтік немесе амидтік байланыспен өзара тізбектеліп байланысқан 20 түрлі амин қышқылынан құралатын, олардың байланысу реті өзгеруіне қарай алуан түрлі болып келетін жоғарғы молекулалы құрылысты табиғи органикалық күрделі заттар.

Ж-организмнің энергиялық қорын құрайтын, жүйке импульстерін өткізуге қатынасатын, су жұқпайтын, жылу өткізбейтін қабаттар жасауға қатынасатын табиғи органикалық заттар тобы.

3-тағам құрамында болуға тиісті, тірі улпалар құрылысына биохимиялық физиологиялық процестердің жүруі үшін аса кейбір биологиялық белсенді заттары мол болатын сұйық көздері. Көбіне жер астында кездесіп, құрамында 1 г/мл-ден астам көмір қышқыл газы, күкіртті сутек, темір, мышьяк т. с. с. тұздар мол болуымен қатар қызуы жоғары, кейде радиоактивті де болуы мүмкін.

К-тағамдық заттардың мөлшерін, химиялық құрамын, энергиялық құндылығын, кулинарлық дайындалу ережелерін толық ескере отырып, нақты тамақтану тәртібі, яғни тұрмыс қалпы.

Л-құрамына-қорытылмайтын полисахаридтер-целлюлоза (клет-чатка), гемицеллюлозалар және лектинді заттар енетін «балласт заттар» - деп аталатын тағамдық заттар. Ол заттар ішектің қозғалыс қызметін шынықтырып, ішек жабысуының, соқырішектің, геморройдың, холециститгін, ішектің соңғы бөлігінің жара ауруларының алдын алады, тағамның ас жолында жүрү тәртібін реттейді, тағам құрамындағы улы заттарды, артық холестеринді бойына сіңіріп ас жолын, организмді тазартуға қатынасады.

ТАМАҚТЫ ШИКІЛЕЙ ЖЕУ - ДЕНСАУЛЫҚ КЕПІЛІ

Тамақты шикілей жаңа нәрсе емес онымен адамзат баласы жер бетіне пайда болған кезінеп бастап айланысып келеді. От жағуды білмеген кезде, адамзат баласы барлық қоректік заттарды шикілей жеген. Денсаулықтары жаман болған жоқ. Табиғаттың орасан күштеріне қарсы тұрып отырды кейінен от жағуды үйренген тамақты пісіріп жеу үрдісіне көшіпті. Біздің жақын туысымыз маймылдар гориллалар мен шимпанзелер осы кезге дейін шикі көкөністермен, банандар мен неше түрлі өсімдіктерлердің бұтақтарымен, жемістерімен қоректенеді. Дегенмен, тамақты ішудің адам ағзасына қандай физиологиялық-биохимиялық құны бүгінге дейін диетолоктар мен медиктердің зерттеулерін қалуда. 1939 жылы И. З. Фридман тамақты шикілей жеу туралы жазған болатын. «Тағамды шикілей жеу» - деп жазады ол, өсімдіктерден алынған азық-түлікті шикілей жеуге орасан зор көңіл бөлген. Шикілей жеудің маңызы денсаулыққа қасиеті жағынанда жұғымдылығы жағынанда пайдалы". Шикілей тамақ ішу қандай дәрі болса да одан күшті әсер етеді.

Дегенмен, бірден тамақты шикі жеуге көшу адамзат баласына оңайшылыққа түспеуі мүмкін. Оңай шаруа емес. Ол туралы ұлы ғалым диетолог Герберт Пелтон былай деп жазады. «Шикілей тамақ жеуге көшкен адам В тобыңды витаминдерді пайдалану керек» өйткені ішектегі микрофлоралардың құрамы өзгереді. Ішекте дисбактерио құбылысы пайда болады. Қорту үрдісі төмендеп кетеді. Салмағы өзгереді. Шикілей тамақ ішкен адамның массасы төмендейді, ол туралы бір адам былай деп жазады.

Орта мектепті бітіргеннен кейін дәрігер болуды көксеген едім, бірақ дәрігер бола алмай пациент болдым. 20 жыл бойы қатты ауырдым. Ешқандай дәрілер көмектеспеді. Жүрегім қатты ауырғандықтан жедел көмек жиі келетін болды. Бақытыма орай бір күні менің бір досым Н. В. Тарасова мен Т. И. Бановскийдің «Шикі тағам және дайындау сыры», деген кітабын маған әкеп берді. Бұл кітап 1931 жылы баспадан жарыққа шыққан кітап, мұқият түрде оны оқып шықтым. Киев қаласындағы кітап кітапханалардан вегетериандық кітаптарды іздеп, түгелімен оқыдым. Ол кезде мен Киевте тұрушы едім. Тамақты шикілей жеуге көштім, 5 күн-кейін мендегі қатаң түрде қалыптасқан ұйқысыздық жойылды. Қайда кеткенін мен білмеймін. Үш айдан кейін жүрегімнің қай жерде екенін ұмытып кеттім, жаңа өмір маған келді. Салмағым 8 килограмға дейін төмендеп кетті. Тұмау дегеннің не екенін білмей кеттім суын тиіп ауру деген менен аулақ болды. Мені емдеген дәрігер қайран қалды. Ауру бюллетіні сізге оның керегі жоқ деп күлді. 1974 жылы Ю. С . Николаеваның «денсаулық үшін ашығу - голодание ради здоровъя. Бұл кітапты да мен оқып шықтым. Мұндағы жазылған кепілдемелерде жасағаннан кейін денсаулығым күшеие түсті, көңіл-күйім өте жақсарып кетті.

Шикілей жеудің практикасы мынадай. Тамақ ішетін столдың көкеністен жасалған салаттар толып керек. Оларға Өсімдіктердің ұнтақталған дәндері қосылуы керек. (күнбағыс дәні, асқабақ ұрығы, оларды кофемолкаға тарту керек, содан кейін сол салаттардың үстіне салып, араластыру керек. Өрік дәнін аз мөлшерде қосып, 2-3 грам өсімдік гүлінің тозаңы мен араластырамыз. Жарты стакан пайдалы шөптердің ұнын қосып, пісірілген тамақты шикідей жеу керек) .

Жеміс-жидекті бөлек жеу керек. Асты бірімен-бірін араластырудың қажеті жоқ. Ағзаға ешқандай пайда бермейді. Күніне кейбірулер 4 рет тамақ ішеді, 3 ақ рет тамақ ішкен жеткілікті. Полъ Брэгт не бәрі бірақ рет күніне тамақ ішкен. Н. М. Амосов түскі тамақ ішуді дағдыға айландырмаған.

Диетологтар тамақты шикідей жеуді дұрыс көрмейді. Өйткені шикі тамақтарда (өсімдік өнімдерінен) өндірілген азық-түліктің құрамында белоктар аз болады. Ол ағзаға дистрофтық құбылыс туғызады деп есептейді. Тәжірибе жүзінде олай емес екендігі байқалады. Жаңа винейдің орман-тоғайында тіршілік ететін адам үнемі батат пен қоректенеді. Бататта крахмал көп болады. Олар ет дегенің не екенін білмейді. Бірақ бұлшық еттері өте күшті болып жетіледі, белок байланысы бұзылмайды.

Ұлы қолбасшы Александр Васильевич Суворов өмір бойы тамақты шикілей жеген, етті ауызына алмаған, ол ұзақ ғұмыр сүрген, 70 жасыңда биік Альпі тауынан асып жорық жасаған. Сондықтан да пісірілген тағамдармен әуестілеудің қажеті жоқ. Ет неше түрлі дерттердің ағзаға пайда болуына әкеп соғады. Тағам ішудің адекватты және теңестірілген теорияларын біліп қойудың артығы жоқ сияқты. (Олар туралы 9, 10, 11, 12 тарауларда келтірілген) .

ДЕНСАУЛЫҚ ТҮРЛЕРІ

«Денсаулық - зор байлық» дейді қазақ. Халықтың денсаулығын сақтау аурулардың алдын-алу мен оларды емдеу бағыттары мемлекеттік, әлеуметтік, экономикалық (нарықтық экономика - макроэкономика), медициналық және биологиялық (физиалогиялық) мәселе. Адамның еңбек пен тұрмыс жағдайын жақсарта беру, аурулардың алдын алу. Халықтың дене және рухани күшінің жан-жақты дами беруіне қолайлы жағдайлар туғызу, халыққа тегін, жалпыға бірдей, жоғары дәрежедегі мамандырылған медицналық көмек көрсетуді қамтамасыз ету біздің тәуелсіз егеменді мемлекетіміздің аса маңызды міңдеттерінің бірі. Бұл туралы біздің ата заңымызда (конституциямызда) кең көлемде жазылған. Басқадай қаулы-қаралар жеткілікті. Сонымен 2002 жылы - денсаулық жыльі деп атаудың өзі нені аңғартады.

Елімізде денсаулық сақтау ісімен денсаулық сақтау министрлігі айналысады. Облыстарда, аудандарда денсаулық сақтау бөлімдері жүргізіп отырады. Кейінгі кезде халықтың денсаулығы өте нашарлап кетті. Оның ең басты себептерінің бірі экологаялық жағдайларға байланысты. Қазақстан жерінің экологиясы басқа мемлекеттермен салыстырғанда, өте нашарлап кетті. Қазақстан Республикасында емдеу-практикалық мекемелер арқылы барлық медициналық жәрдем көшілік жағдайда тегін көрсетіледі. Мемлекеттік бюджеттен арнаулы түрде қаржы бөлініп отырады. Балалар дәрігерлік: көмекті балалар ауруханасы мен емханалардан тегін алады, ал 3 жасқа дейінгі балалар консультация орындарының бақылауында болады. Денсаулық дегеніміз - ағзаның айналаны қоршаған сыртқы орта факторларына бейімделуі. Айналаны қоршаған сыртқы орта факторлары әсерінен адамдардың денсаулығы қалыптасып, ол дами түседі.

Қазіргі кезде денсаулыктың бірнеше түрі бар екені белгілі болды. Олар:

Физикалық денсаулық - ағза жүйесі мен органдардың өсу деңгейі. Оның негізін морфологиялық және функциялық кезектер қалайды. Олар ағзаның бейімделу реакцясын қамтамасыз етеді.
Соматикалық денсаулық - Ол адам ағзасы мен биологиялық жағайы. Оның негізін ағзаны жеке басыдамуының биологиялық бағдарламасы реттейді.
Психикалық денсаулық - ол адамның психикалық сферасныңжағайы. Ауруды болдырмау, адекватты реакцияларды жасау адам өмірің мақсатын болжау, мұның бәрі биологиялық және туындайды.

Ағзасында функциялардың өздігінен реттенуі, функциялық үрдістердің келісімді түрде өтуі, айналаны қоршаған сыртқы орта факторларының әсерлеріне бейімделу қасиеттерінің жоғары дәрежелі жағдайда болуы.

4. Рухани денсаулық - ол адамдардың информацияны қабылдау
қабілеттілігі мен мотивациялық іс-әрекетінің арасындағы қарым-
қатынастардың сипаттамасын көрсетеді. Оның негізгі бағалық жүйесі
индивидтердің қоғамдағы орны мен оның мотивті түрде орнығуы
баяндайды. Ол адамның көңіл-күйін анықтайды. Өйткені рухани
денсаулық жалпы адамдардың жомарттылығын, сүйіспеншілігі және өз
жан дүниесінің сұлылығын көрсетеді.

Физикалық, соматикалық, психикалық және рухани денсаулықтардың өздерінің жинақталған көрсеткіштері мен критерийлері болады. Олар:

соматикалық және физикалық денсаулық криитері мен бәрін «өзім жасай аламын» деп көрсететін критерий;
Психикалық денсаулықтың, критерийі - маған қажет заттардыңбәрін «өзімтауып аламын» деп көрсететін.
Рухани денсаулықтың негізгі критерийі - мен «өзім жасауым керек».

Денсаулықты көрсететін негізгі белгілер:

Адам ағзаларында арнаулы (иммунды) және арнаулы емеспайда болып қалыптасқан денсаулық және оны бұзатын қарсы тұра алатындығы.

Ағзаның өсуі мен дамуыныц көрсеткіші;

Ағзанын қор ретінде (резерігте) жиналған және фунюдионалдыжағдайын сипаттағыш белгілер.
Әртүрлі дефектілерге байланысты дамымай қалған немесе бір-ауруларға сәйкес денсаулықтың болмауы және денсаулық деңгейі;

Моральді еріктің деңгейі және рухани-мотивациялық белгі.

Адамдардың денсаулығы неге байланысты болады деген сауалға келетін болсақ денсаулықты шартсыз түрде 100 пәйыз етіп алсақ, оның 20% тектік факторлар, 20% айналаны қоршаған сыртқы орта жағдайларына, экологиялық факторлардың әсеріне, 10% - денсаулық сақтау жүйелерінің әлсіздігіне байланысты болатыны айқындалып отыр. Денсаулық сақтау жүйесі жақсы түрде қызмет жасайтын болса, және дәрі-дәрмектер жеткілікті болса, онда адамдардың денсаулығы арта түсетіні сөзсіз. Неше түрлі жұқпалы дерттерге адам ағзасы қарсы тұра алады. Өйткені адам ағзасы табиғаттың өзі ерекше түрде жаратқан құбылысы. Денсаулықтың 50%-інін жақсы болуы адамдардың өздеріне байланысты болатынын медетцина және биология ғылымдары ғылыми тұрғыдан дәлелдеп шықты. Көптеген адамдар олардың ішінде жас жеткіншектер денсаулықтарын өздері бұзатыны байқалып отыр. Олар: ішімдік ішу, есірткі заттармен айналысу және токсикалық уларды иіскеу, немесе денелеріне жағумен әуестену. Қандайда болмасын, олар адам өмірін өте қысқартып жіберетіні сөзсіз.

ДЕНСАУЛЫҚ ЖӘНЕ ЕРІК

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.