Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдаланудың экономикалық механизмін қалыптастыру

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

тақырыбы: Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдаланудың экономикалық
механизмін қалыптастыру

ЖОСПАР

КІРІСПЕ

1. Қ.Р.-ның экологиялық қауіпсіздігінің жай-күйі мен проблемалары ... ..4

2.Табиғатты пайдаланудың экономикалық механизмін қалыптастыру ... .10

ҚОРЫТЫНДЫ

Кіріспе

Қазіргі кезде жер қойнауынан жыл сайын 100 млрд тонна кен, отын, құрылыс
материалдары, сонымен қатар 4 млрд. т. мұнай мен табиғи газ, 2 млрд. т.
көмір шығаралады. Егіс даласына 92 млн.т. минералды тыңайтқыштар мен 2
млн.т. улы химикаттар ыдырайды.Атмосфераға 200 млн. т. оксид көміртегі, 50
млн.т. көмірсутегі, 146 млн.т. диоксид күкірті, 53 млн.т. оксид азоты, 250
млн.т. шаңы лақтырылады. Су қоймасына 32 млрд.куб.м. лай су құйылады.
Дүниежүзілік мұхитқа жыл сайын 10 млн.т. мұнай түседі.Жыл сайын 6-7 млн га
жерлер егін шаруашылығына жарамсыз болады. Осының барлығы адам әрекетінің
түзетуін қажет етеді ,себебі көптеген өзгерістер, қоршаған ортада, жаңадан
кері айналмайтын процесс болды.
Осы деректерге қарап, біз адамдар мен табиғат арақатынастары жылдан жылға
шиеленісіп баратынына көз жеткіземіз. Жер жүзіндегі халықтар санының тез
өсуі мен мемлекеттердің жаппай өнеркәсіпті дамыту жолына түсуі бұған себеп
болып отыр. Соның салдарынан табиғат қорларын пайдалану бірнеше есе өсіп,
адамдардың қоршаған ортаға тигізетін зияны үнемі көбейіп келеді.Міне
сондықтан да, табиғат қорларына құнтты болу, бұзылғандарын қалпына келтіріп
отыру, оларды ұтымды пайдалану, ауаға, жерге, суға, өсімдіктер мен
жануарлар дүниесіне қамқорлықты күшейту барлық азаматтардың борышы және
абройлы міндеті болып саналады.
Табиғаттағы өзгерістер өте баяу жүретін болғандықтан қоршаған ортаға
келген зиян көзге көріне бермейді, бірнеше жыл өткесін ғана біліне
бастайды. Осыған байланысты зиянды өзгерістерді тоқтату үшін алынған
шаралар тым кеш болып нәтиже бермей, болмаса мезгіл өтіп кеткен соң көп
күш, қаржы мен материал жұмсауға тура келеді. Олай болса қолда барды сақтау
мен ұтымды пайдалану- бүгінгі күн талабы екенін есте ұстаған жөн.Өкінішке
орай, табиғатпен арақатынаста бұл талап ұмыт болып, бүгінгі пайдаға
қызығып, ертеңді ойламайтын болдық.
Адамдардың кінәсінен қоршаған ортаға талай-талай қиянат жасалып
келеді,олардың зардаптары әлемге әйгілі. Мысалы, XX ғасырдың ортасында
Мәскеулік "білгіштер" Каспий теңізінің суы азаймас үшін Қарабұғаз шығанағын
топырақтан бөгет салып теңізден бөліп тастауды ұсынды. Бөгет салушылар
теңізді сақтауды ойлағанымен, шығанақтың қоршаған ортаға әсерін ескермеді.
Кеуіп қалған шығанақтан жыл сайын 120-140 миллион тонна шаң мен тозаң, тұз
қалдықтарын жел мен дауыл көтеріп Қазақстан, Түрікменстан, Түркия, Иран,
Қытай, Ресей, Украина тағы басқа елдерге жеткізіп жатты.
Ақылға сыймайтын бұл бөгет экономикаға көп зиян келтірді, шөптің, егіннің
өсімі азайды. Мал өнімдері кеміді, ауыру-сырқау мен өлім-жетім көбейді.
Арада 25-30 жыл өткен соң Каспийдің суы қайта көтеріліп, жағадағы елді
мекендерді, кәсіпорындарды баса бастады. Сөйтіп теңіз суының көбеюі мен
азаюы Қарабұғаз шығанағына байланысты еместігі айқын болды. Ол тек жер
шарының эволюциялық даму заңына тән құбылыс еді. Теңіз суы көтеріле
бастасымен бөгетті бұзып Қарабұғазға қайтадан су жіберілді. Сөйтіп қыруар
қаражат пен күш бөгет салуға, оны бұзуға жұмсалып зая кетті.Міне осылай,
табиғат заңдарын білмеу, біле тұра онымен санаспау бос шығынға ұрындырып,
қоршаған ортаға кеселін тигізіп, адамдардың өмір сүруін қиындататыны тағы
бір рет дәлелденді.
Басты орынды В.И.Вернадскийдің еңбегі алады. Ол өзінің еңбегінде әлемнің
жоғарғы қабатының жалпы эволюция схемасын жасады .Жердегі даму өмірінің
қисыны адам қызметін басты фактор ретінде анықтайды, және де биосфера
адамсыз өмір сүре алады, ал адам биосферасыз-жоқ ,-дейді. Адам мен
табиғаттың үндестігін сақтау-қазіргі ұрпақтың басты мәселесі болып
табылады. Бұл ертеде ұсынылған қоғамдық өлшемдестік құндылық ойын өзгертуді
талап етеді. Бұл әрбір адамның Экологиялық санасының өркендеуін қажет
етеді. Себебі ол технология таңдау нұсқасын, құрылыс кәсіпорнын және
табиғат ресурстарын пайдалануын анықтайды.
Осы заманғы білімнің басты мәселелердің бірі-экологиялық ойлау әдісінің
құрылуы. Біз Табиғаттан бар затты алулозунгынан Табиғат-біздің үй
лозунгына көшуіміз керек.
1.Қ.Р.-ның экологиялық қауіпсіздігінің жай-күйі мен проблемалары
1.Әкологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің мақсаты, негізгі міндеттері
мен қағидаттары.
Қазақстандағы тәуелсіздік жылдары экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз
етудің мүлде жаңа мемлекеттік жүйесінің құрылуының және қалыптасуының,
Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы атқарушы
органдардың жақсы ұйымдастырылған және аумақтық таралған жүйесін- қоршаған
ортаны қорғау мен табиғат пайдалануды басқарудың жылдары болды. Бұл
қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану саласындағы
мемлекеттік саясатты қалыптастыруды және дәйекті іске асыруды қамтамасыз
етті.
Алайда, Қазақстанда көптеген онжылдықтар бойы қоршаған ортаға төтенше
жоғары техногендік салмақ түсіретін, табиғат пайдаланудың көбінесе шикізат
жүйесі қалыптасты. Сондықтан әзірге экологиялық жағдайдың түбегейлі
жақсаруы әлі бола қойған жоқ, әрі ол бұрынғысынша биосфераның
тұрақсыздануына, оның қоғамның тіршілік әрекеті үшін қажетті қоршаған
ортаның сапасын оның қолдау қабілетін жоғалтуына апаратын табиғи жүйелердің
тозуымен сипатталады.
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негіздері Қ.Р.
Президентінің 1996 жылғы 30 сәуірдегі өкімімен мақұлданған. Экологиялық
қауіпсіздік тұжырымдамасына енгізіліп, онда өтпелі кезеңнің экологиялық
басымдықтары, атап айтқанда, жекешелендірудің экологиялық проблемалары,
табиғат қорғау заңнамасының, мемлекеттік бақылау және сараптаманың, табиғат
пайдаланудың экономикалық тетіктерінің, қоршаған орта мониторингінің
жүйесін құру қажеттілігінің мәселелері қарастырылған болатын.
Ұлттық экономиканың барлық салаларын реформалау табиғи ресурстарды
пайдалануға көзқарастардың өзгеруіне, қоршаған ортаны сақтауды ескере
отырып, әлеуметтік- экономикалық дамуды жүзеге асыруға негіз болды.
Аталған Тұжырымдаманы қабылдаған сәттен бастап Қ.Р.-да қоғамдық дамуда
елеулі өзгерістер болды. Мемлекет дамуының стратегиялық құжаттары
әзірленді, табиғат қорғау заңнамасының негізі құрылды, қоршаған ортаны
қорғау мәселелері бойынша бірқатар халықаралық конвенцияларға қол қойылды,
табиғат қорғау қызметін басқару жүйесі құрылды.
Мысалы, 1997 жылы "Қоршаған ортаны қорғау туралы", "Ерекше қорғалатын
табиғи аумақтар туралы", "Экологиялық сараптама туралы", 1998 жылы-
"Радиаациялық қауіпсіздік туралы" Заңдар, 2002 жылы - "Атмосфералық ауаны
қорғау туралы" Заң қабылданды. Табиғатты ұтымды пайдалану саласында
Президенттің "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" (1996 жыл)
және "Мұнай туралы" (1995 жыл) заң күші бар Жарлықтары, 2003 жылы-Орман,
Су,және Жер кодекстері қабылданды. Заңға тәуелді қажетті нормативтік
құқықтық актілердің көпшілігі әзірленіп, бекітілді.
Заңнаманы жетілдіру мақсатында республикада оны дамыған елдердің
заңнамасына жақындатуға және халықаралық стандарттарды енгізу бағыты
алынды. Қ.Р. 19 халықаралық конвенцияға қол қойды және оларды іске асыру
жөніндегі іс-қимылдың ұлттық жоспарлары әзірленді. Экологиялық сараптау
жүйесі, рұқсат ету және бақылау-инспекциялық жұмыс жолға қойылды.
Тұжырымдаманын міндеттерін орындау нәтижесінде қоршаған ортаны қорғау
саласындағы мемлекеттік бақылауды күшейту және міндетті экологиялық
сараптаманы енгізу есебінен 90 жылдардың басымен салыстырғанда қоршаған
ортаны ластаудың қарқыны едәуір төмендеді. Алайда, мемлекеттің экологиялық
осал аумақ және шешілмеген экологиялық проблемалар мәртебесі сол күйінде
қалып отыр. Жоғарыда аталғандармен байланысты елдің стратегиялық
басымдықтарына сәйкес қазіргі жағдайдағы экологиялық қауіпсіздікті
қамтамасыз етудің міндеттерін түбегейлі қайта қарау және кеңейту көзделуде.

Жаңа тұжырымдамада іске асырылмаған міндеттерді шешу ұсынылады. Олардың
ішінде: экологиялық қауіпсіздік пен табиғат пайдаланудың аса маңызды
проблемалары бойынша зерттеулердің, оның ішінде іргелі ғылыми зерттеулердің
ілгерілемелі дамуын қамтамасыз ету; қоршаған ортаның жай-күйіне
мониторингтің бірыңғай жүйесін енгізу; Қ.Р.-ның аумағын экологиялық
аудандарға бөлу және арнаулы картографиялау ұсынылады
2.Экологиялық қауіпсіздік проблемалары және оларды шешу жолдары.
Қоршаған орта және даму жөніндегі Рио-де-Жанейро декларациясының
қағидаттарын ескере отырып, Қазақстанның экологиялық қауіпсіздік
проблемалары оларды жаһандық, ұлттық және жергілікті ретінде шешудің
маңыздылығы мен деңгейіне байланысты қаралады.
2.1.Жаһандық экологиялық проблемалар.
а) Климаттың өзгеруі.
"Қызу әсерінің" салдарынан болатын климаттың өзгеруі жалпы әлемдік
көлемдегі проблема болып табылады және қоршаған ортаның жай-күйіне барынша
ықтимал қатер төндіреді.
Қазақстан 1995 жылы климаттың өзгеруі жөніндегі БҰҰ Үлгілік конвенциясын
бекітті, ал 1999 жылы осы Конвенцияға Киото хаттамасына қол қойды.
Аталған хаттаманы бекіткен және ол күшіне енген жағдайда Қазақстан қызған
газдардың шығарындыларын қысқарту жөніндегі сандық міндеттемеледі өзіне
жіктей тоырып, I қосымшаның Тарапы болады.
Қазқстанның Киото хаттамасын бекітуінің мақсатқа сайлығын айқындау үшін
2004 жыл барысында қызған газдардың шығарындыларын қысқарту жөніндегі
сандық міндеттемелердің Қазақстанның экономикасына әсері мәселелері бойынша
зерттеулер жүргізу қажет.
Талассыз экологиялықтиімділігінен басқа, Киото хаттамасын бекіту біздің
ел үшін халықаралық инвестицияларды тарту, басқа елдердің экономикасына
активтерді орналастыру мүмкіндігімен инвестор рөліндегі бірлескен жүзеге
асыру жобаларына және "таза даму" процестеріне қатысу, өндірістің энерго
тиімділігін арттыру үшін жаңа технологияларды қолдану, сыртқы энергетикалық
рынокта елдің экономикалық мүдделерін қорғау үшін көміртегі кредиттерін
шоғырландыру, қызған газдардың шығарындыларына квоталар сату жөніндегі
перспективаларды ашады.
Киото хаттамасын бекіткеннен кейін нақты жобалар мен іс-шараларды іске
асыруды көздейтін ҚР-да қызған газдардың шығарындыларын азайту жөніндегі
2015 жылға дейінгі бағдарлама әзірленетін болады.
ә) Озон қабатының бұзылуы.Жердің озон қабатының бұзылуы адам, жануарлар,
өсімдіктер мен микроорганизмдер тіршілігі үшін ықтимал қатер болып
табылады.
1973 жылдан бергі байқаулар Қазақстанның үстіндегі озон қабатының қалындығы
5-7%-ке азайғанын көрсетті.
Монреаль хаттамасына сәйкес қабылданған, озон қабатын бұзатын заттарды
пайдалануды реттеу жөніндегі шаралар әлемде 1986 жылдың деңгейімен
салыстарғанда оның 10 есеге азаюына ықпал етті.
Біздің ел озон қабатын сақтау туралы халықаралық келісімдерге 1998 жылы
қосылды. Қазіргі уақытта Қазақстанда озон бұзғыш заттарды (ОБЗ) пайдалануды
қысқарту және оларды айналымнан алып қою, озон қабатын бұзбайтын заттарды
қолданумен жаңа технологияларды енгізу жөніндегі жұмыстар жүргізілуде.
Озон қабатын бұзу қатерін жоюдың негізгі жолдары мыналар болып табылады:
ОБЗ пайдаланудан жедел бас тартуды және оларды қауіпсіз жоюды қамтамасыз
ету, ОБЗ-дың заңсыз айналымының алдын алу және қолға алынған күш жігердің
табыстылығына көз жеткізу үшін тропосферада оның жиналуының тұрақты
мониторингін жүргізу.
Сондай-ақ 2004 жылдың барысында ОБЗ пайдаланатын кәсіпорындардың қызметін
лицензиялау жөніндегі қажетті нормативтік құқықтық актілерді қабылдау, ОБЗ
пайдалану қызметімен айналысатын мамандарды оқытуды және Қазақстанның
үстіндегі озон қабатының жай-күйін зерделеу жөнінде іргелі ғылыми
зерттеулер жүргізуді бастау, сондай-ақ жаңа технологияларды енгізу жолымен
ОБЗ пайдалануды қысқарту және қолданыстан алу жөніндегі жұмыстарды
жалғастыру қажет болады.
Осы іс-шараларды жүргізу нәтижесінде ОБЗ шығарындысы қысқарып, ол Жердің
озон қабатын сақтауға септігін тигізетін болды.
в) Жердің шөлейттенуі және тозуы.
Қазақстанның көп бөлігі қуаң аймақта орналасқан және оның аумағының шамамен
66%-і түрлі деңгейі шөлейттену процестеріне бейім. Алдын ала есептер
бойынша жайылымның тозуынан залал, егістік эрозиясынан, қайталама
тұзданудан және басқа да себептен алынбаған кіріс шамамен 300 миллиард
теңгені құрайды.
Қазақстан үшін елеулі ішкі қатерді білдіретін жердің шөлейттенуі мен тозу
проблемасы шаң-тұз дауылының пайда болуы және ауа массаларының ластаушы
заттарды алыс қашықтыққа жеткізу нәтижесінде біртіндеп трансшекаралық
проблемаға айналуы мүмкін.
2004 жылдың барысында шөлейттенудің көлемі мен құрғақшылықтың теріс
әсерінің алдын алуға және қысқартуға, тозған жерлерді және топырақтың
құнарлылығын қалпына келтіруге, ресурстық базаны сақтауды немесе қалпына
келтіруді қамтамасыз ететін, халықтың экологиялық қауіпсіздігін нығайтатын
тұрақты жер пайдаланудың экономикалық тетіктерін әзірлеу мен енгізуге,
сондай-ақ шөлейттенумен күрес процесінде халықтың кең қауымының хабардар
болуы мен қатысуын қамтамасыз етуге бағытталған шөлейттенумен күрес жөнінде
бағдарлама әзірлеу және бекіту қажет.
Бағдарламаның негізгі нәтижелері шөлейттену процестерін болдырмау және
жердің тозу ауқымын қысқарту, шөлейттенумен күрестің экономикалық
тетіктерін енгізу, ауыл шаруашылығы жерлерінің өнімділігін арттыру болмақ.
2.2. Ұлттық экологиялық проблемалар.
а)Экологиялық апат аймақтары.
Табиғи экологиялық жүйелердің бұзылуы, флора мен фаунаның тозуы орын алған
және қолайсыз экологиялық ахуал салдарынан халықтың денсаулығына елеулі
зиян келтіретін Арал және Семей өңірлері экологиялық апат аймақтары болып
жарияланды. Экологиялық апат аймақтары елдің ішкі қауіпсіздігіне нақтылы
қатер болып табылады. Қазіргі уақытта бұрынғы Семей полигонына шектес
аудандарда (71,9 мың халқы бар 85 елді мекен) онкологиялық аурулардың және
адамдар өлімінің, қан айналымы жүйесі ауруларының, жаңа туған сәбилер
арасындағы кеселдердің және ерте қартаю көрінісінің жоғары деңгейі
байқалуда.
Арал өңірі экологиялық апат аймағында (186,3 мың халқы бар 178 елді мекен)
әсіресе әйелдер және балалар арсында асқазан-ішек аурулары мен қан аздығы,
балалардың шетінеуі мен туа біткен патологияның жоғары деңгейі байқалуда.
Елдің ішкі қауіпсіздігіне қатерді жою мақсатында экологиялық апат
аймақтарында халықтың тұруының әлеуметтік-экономикалық және экологиялық
жағдайын кешенді талдау жөнінде іс-шаралар жүргізу, оның сапалы ауызсумен
қамтамасыз етілуіне баға беру, экологиялық талаптарды әзірлеу және
аумақтарды экологиялық бағалау мен ядролық сынақтар және өзге де
факторлардың халықтың денсаулығы мен қоршаған ортаға әсерінің салдарларын
ескере отырып, сауықтыру-оңалту іс-шараларын жүзеге асыру қажет. 2007 жылға
дейін халықтың ішкі көші- қоны және экологиялық апат аймақтарының
аумақтарын шаруашылыққа пайдалану бағдарламасы әзірленуі қажет.
Бұрынғы Семей ядролық сынақ полигонның және Арал өңірінің проблемаларын
кешенді шешу жөнінде ұсыныстар әзірлеуді ҚР-сы Премьер-Министрінің 2003
жылғы 22 тамыздағы № 182- Өкімімен құрылған ведомствоаралық жұмыс тобы
жүзеге асырады.
ә) Каспий теңізі қайраңының ресурстарын қарқынды игерумен байланысты
проблемалар.
Каспий теңізі бассейні мемлекеттерінің көмірсутегі ресурстарын кеңінен
игеруі теңіз және жағалау маңы экожүйелеріне теріс әсер ауқымын ұлғайтады.
Теңіз мәртебесінің айқындалмаған жағдайында трансшекаралық сипаттағы сыртқы
экологиялық қатерлер елеулі мәнге ие болады.
Теңіздің Қазақстандық секторында көмірсутегі шикізатын алдағы кезде баса
игеру елдің экологиялық қауіпсіздігіне ықтимал қатер төндіреді.
Каспий теңізінің қоршаған теңіз ортасын қорғау жөніндегі үлгілік
конвенциясы және басымдық іс-қимылдардың өңірлік стратегиясы Каспий
теңізінің коммерциялық ресурстарын пайдалану және Каспий маңы елдерінің
Каспийдің экожүйесін қорғау жөніндегі алдағы іс-шараларға қатысты өзара
ортақ іс-қимылы бойынша негізгі бағыттарын айқындайды.
Каспий теңізінің Қазақстандық секторын игерудің мемлекеттік бағдарламасында
2005 жылдың аяғына дейін теңіз және жағалау маңы экожүйелеріне залал
келтірместен көмірсутегін өндірудің мүмкін болатын шекті деңгейін айқындау
жөніндегі арнаулы зерттеулерді жүргізу, геодинамикалық мониторингті жүзеге
асыру, иесіз мұнай ұңғымаларын және басқа да байырғы ластануларды жою,
ілеспе газды алауларда жағуды және мұнай құбырлары мен радиоактивті
ластанған жабдықтарды рұқсат алынбай көмуді тоқтату жөнінде шаралар
қабылдау көзделеді.
Зерттеулер нәтижесі Каспий қорық аймағын аймақтарға бөлуді қоса алғанда,
теңіздегі экологиялық қауіпсіз шаруашылық қызметін қамтамасыз ететін нақты
нормативтік экологиялық талаптар әзірлеу болуы тиіс.
б) Су ресурстарының сарқылуы және ластануы.
Қазақстан су ресурстарының үлкен жетіспеушілігі елдерінің санатына жатады.
Қазіргі уақытта су объектілерін тау-кен өндіру, металлургия және химия
өнеркәсібі кәсіпорындары, қалалардың коммуналдық қызметтері қарқынды
ластауда және ол нақты экологиялық қатер төндіреді. Ертіс, Нұра, Сырдария,
Іле өзендері, Балқаш көлі неғұрлым ластанған. Халықты ауыз сумен қамтамасыз
етудің негізгі көзі болып табылатын жер асты сулары да ластануға ұшыраған.
Бұл проблемаларды шешү Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 21
қаңтардағы №71 қаулысымен су ресурстарын сақтау және ұтымды пайдалану
проблемаларын шешудің негізгі жолдары айқындалған. Экономиканың су секторын
дамытудың және Қазақстан Республикасы су шаруашылығы саясатының 2010 жылға
дейінгі тұжырымдамасы қабылданды. Сондай-ақ халықты жеткілікті көлемде және
кепілді сападағы ауыз сумен тұрақты қамтамасыз ету үшін ҚР-сы Үкіметінің
2002 жылғы 23 қаңтардағы №93 қаулысымен "Ауыз су" салалық бағдарламасы
бекітілді, ҚР-ның Су кодексі және "Су пайдаланушылардың ауылдық тұтыну
кооперативтері туралы" ҚР-ның Заңы қабылданды, 2005-2010 жылдары негізгі су
бассейндерінің су ресурстарын кешенді пайдалану мен қорғаудың схемаларын
әзірлеу жөніндегі жұмыстар жүргізілетін болады.
Өзен экожүйелеріне ауыртпалықты азайту мақсатында және олардың ластануы
мен қоқыстануының алдын алу үшін 2005-2010 жылдар барысында пайдаланылатын
барлық су объектілері үшін су қорғау аймақтары мен жолақтарының жобалары
әзірленетін болады, 2005-2006 зиянды әсердің мүмкін болатын шекті
нормативтерін және судың жай-күйінің мақсатты көрсеткіштерін әзірлеу
жөніндегі ғылыми-қолданбалы зерттеулердің кешені жүргізіледі, ол су
объектілеріне ластаушы заттар төгінділерін таңбалыдан жиынтық нормалауға
кезең-кезеңмен көшіруді жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Осының бәрі ағынды
суларды тазартатын құрылыстарды салу мен қайта жаңғырту кезіндежаңа
технологияларды еңгізуді жеделдетеді.
Қолда бар су ресурстарының санын ұлғайту мен сапасын жақсарту үшін су
жетіспеушілігін тартып отырған өңірлерде өзен ағынын реттеу жөніндегі, оның
ішінде бассейнаралық қайта бөлу, сондай-ақ жер асты ауыз суларын
пайдалануды жеделдету жөніндегі жұмыстарды жалғастыру қажет.
2.3. Жергілікті экологиялық проблемалар.
а)Әуе бассейнінің ластануы.Атмосфераның негізгі ластануы түсті
металлургия, жылу энегетикасы, қара металлургия, мұнай-газ кешені
кәсіпорындарымен байланысты. Атмосфералық ауаның ластануынан қатердің
нақтылығы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.