Халық шаруашылығы әр түрлі салаларының қоршаған ортаға тигізетін әсері



Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық Университеті

География –экология факультеті

Реферат

Тақырыбы: Қоршаған ортаны қорғау

Орындағандар:
Педагогика және
психология
факультетінің 2 курс
студенттері:
Тұрсынбекова К,
Жунусова А,
Аукеева Ж.

Тексерген:
доцент. Мыңбаева Б.
Н.

Алматы 2007

Халық шаруашылығы әр түрлі салаларының қоршаған ортаға

тигізетін әсері

Әлемде адамзат тіршілігі бар ортаға біздің білуімізше әзірше тек Жер
ғана жатады. Табиғат пен оның байлықтары адамдардың өмірі мен қызметінің,
олардың тұрақты әлеуметтік –экономикалық дамуы әл қуатын арттырудың негізі
болып саналады. Сондықтан қоршаған ортаны қорғау проблемасы қазіргі
заманның маңызды қажеті мәселелерінің бірі болып табылады .
Қоршаған ортаны қорау дегеніміз – табиғат пен адамның өзара қарым
–қатынастағы атмосфералық ауаны, суды, жер мен оның қойнауын, жануарлар мен
өсімдіктер дүниесін тағы басқа табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану,
сауықтыру, сапасын жақсарту, молықтыру. Бұл іс-әрекеттердің бәрі
мемлекеттер заңымен, тиісті нормативтік құқықтық актілер мен азаматтар мен
қоғамдық бірлестіктердің белсенді араласуымен, мемлекетік және мемлекет
аралық келісімдермен, конфенциялар мен реттеліп жүзеге асырылады.
Қазақсатнда қоршаған ортаны қорғау туралы заң 1991 жылы
қабылданған. Осы заң қазіргі және болашақ ұрпақтардың мүдделері үшін
қоршаған ортаны қорғаудың құқықтық, экономикалық және әлеуметтік негіздерін
белгілейді және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге, шаруашылық және
өзге де қызметің табиғи экологиялық жүйелерге зиянды әсерін болғызбауға,
биологиялық алуан тіршілікті сақтау мен табиғатты тиімді пайдалануды
ұйымдастыруды бағытталған.

Қоршаған ортаның ластанатын жолдары және ластаушы
көздер.

Ауаны ластайтын компоненттердің химиялық құрамы отын энергетика
ресурстарының түріне, өдірісте қолданылатын шикізатқа оларды өңдейтін
технологияға байланысты келеді. Мысалы, шойын мен болат өдірістері ауаны
улы көміртек (П) оксидімен, алюминий зауытының түтіні фтор қосылыстарымен
қағаз өндірісі – күкірт оксиді мен, сутекті көміртекпен, меркаптандармен,
жасанды талшық өндірісі күкіртті көміртек және сутекті күкіртпен ластайды.
1 тонна шойынды өңдегенде атмосфераға 4,5 кг шаң, 2,7 кг күкірт оксиді, 0,1-
0,5 кг марганец, мышяк, фосфор, сурьма, қорғасын, сынап сирек металдарының
қосылыстары бөлінеді.Ауаны ластайтын қатты заттар негізінде оның төменгі
қабаттарында шоғырланады.
Өндірісі дамыған елдерде жерінің, ауасының, суының құрамы күрт
өзгеріп өсімдік пен жануарлар әлемінде едәуір зиян тигізеді.
Қазақстанның көптеген өндіріс дамыған аймақтарында, әсіресе Орталық
пен Шығыс Қазақстан облыстарды топырағының өте көп мөлшерде улы заттар мен
ластанғанына байланысты бұл төңіректе биогеохимиялық аномалиялар пайда
болып отыр. Осы аталған облыстардың кәсіпорындары мен көлік тағы басқа
ластанушы көздері соңғы мәліметтер бойынша тек атмосфераға 5 млн тонна улы
заттарды жыл сайын тастайды екен.
Қоршаған ортаның ластану мөлшері табғи ресурстардың тиімді және жан-
жақты пайдалануына да көп байланысты. Қазіргі кезеңде бұл проблема әлі
толығымен шешілмеген. Пайдалы кен қазбаларын (9.1-ші кесте) минералды
шикізаттарды (9.2-ші кесте) жер қойнауынан алған көздің өзінде біразы
шығынға ұшырайды.

9.1-ші кесте. Жер қойнауынан алған кезде шығынға ұшырайтын пайдалы
кен қазбалардың мөлшері.

Пайдалы кен қазбалар түрі Пайдалы кенді алғанда болатын
шығынның мөлшері %
Жанар тақтатас 22,4-23,8
Кокстанатын көмір 15,2 –17,0
Көмір 12,7 –14,1
Қорғасын мырыш рудасы 9,3 –10
Мыс рудасы 7,6 –8,1
Фосфорит рудасы 6,3 –7,0
Апатит-нефелин рудасы 5,9 –7,1
Қабаттас-мусковит 5,4 –6,6
Темір рудасы 3,5 5,0
Асбест 2,0 –3,2


9.2-ші кесте. Минералды шикізаттың пайдалы компоненттерді алу.

Пайдалы компонент Шығарылатын мөлшер %
Қабаттас- мусковит 9,1 –93,4
Апатит рудаларынан алынатын
Фосфор оксиді
Никель 89,7 –90,5
Асбест 87,6 –88,5
Хром 80,7 –85,7
Калий оксиді 76,9 – 79,1
Мырыш 74,3 –76,0
Темір 73,3 –74,7
Вольфром 67,0 –70,3

Бұл негізінде тау кен өндірісінде сапалы технологиялық жоқтығына
байланысты. Сонымен қатар, бұл басқару, жоспарлау және табиғи байлықтарды
тиімді пайдалануға жағдай жасауға ынталандыратын экономикалық механизмнің
болмауынан.

Энергетикалық ресурстар және энергетика өндірістерінің

қоршаған ортаға тигізетін әсері

Энергетикалық ресурстарға барлық механикалық, химиялық және физикалық
энергия көздерін жатқызуға болады. Энергетикалық ресурстар олардың
табиғатына, алу жолдарына және басқа да нышашына (белгісіне) байланысты
топтастырылады. (9.10-шы кесте.)

9.10-шы кесте. Энергетикалық ресурстардың топтастырылуы.

Бастапқы (1-ші) қоры Екінші заңы
Сарқылатын (көмір),мұнай, тақтатас, Көмірді іріктегенде және байытқанда
табиғи газ, жанғыш заттар шыққан қосымша өнімдер: гудрон,
мазут және мұнай өңдегенде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Халық шаруашылығы салаларының қоршаған ортаға тигізетін әсері
Экологиялық пирамидалар
Қазақстанның табиғи ортасына әсер етудің әлеуметтік – экономикалық алғы шарттары
Қоршаған ортаның негізгі ластаушылары
Әлеуметтік экологиялық мәселелер: халық санының өсуі, ресурстық дағдарыс, генофондтың өзгеруі, ортаның жалпы агрессивтілігінің өсуі
Экологияның дамуы
Адам экологиясы. Экологиялық медицина. Экологиялық медицина
Қызылорда облысы, Сырдария ауданындағы Арыс көлі
Географиядан проблемалық оқытудың белгілері
Экология және денсаулық (Көкшетау қаласының көшелері мысалында)
Пәндер