Қытайдың бастауыш мектебінде математиканы оқыту
Қытайдың бастауыш мектебінде математиканы оқыту
Кіріспе
Қарапайым қытай халқы білім алу құқығын 1949 жылы, яғни Қытай
халық Республикасы құрылғаннан кейін алды. Бұрынғы жылдары білім алушылар
тек мемлекеттік қызметте жүргендер ғана білім алуға құқығы бар еді. Қазіргі
кезде білім беру жүйесі бірнеше сатыдан түрады:
1-ші бастауыш білім;
2-ші орта білім;
3-ші орта кәсіптік білім;
4-ші жоғары білім.
Қазіргі кезде жалпыға міндетті білім тоғыз жылдық білім болып
есептеледі, айта кету керек 1980 жылға дейін міндетті білім болып 6 жылдық
бастауыш білім болып есептеліп келген.
Бастауыш білім алты (6 ) жылдық. Бастауышта міндетті оқытылатын
пәндер математика, дене тәрбиесі, қытай тілі, музыка, бейнелеу өнері,
сонымен қатар Отанын сүюге және социализмді дәріптеуге тәрбиелейді.
Қытайда әр оқу жылында екі оқулық қарастырылады, біреуі 1-жарты
жылдықта, ал екіншісі 2-жарты жылдыққа арналған.
Жалпы Қытайдың бастауыш сыныбында Қазақстанның бастауыш мектебінде
қарастырылмайтын тақырыптар бар. Мұнда 6 жылдық болғаннан кейін
Қазақстаннның 5, 6-сыныптарда қарастырылатын кейббір материалдарда
қамтылған.
1-сыныптың математика пәнінің дидактикалық жоспары:
1.Сандарды санау
2.Салыстыру
3.1-ден 5-ке дейін танысу және қосу, азайту
4.денелер мен фигураларды танысу
5.түрге айыру
6.6-дан 10-ға дейінгі сандамен танысу және қосу, азайту
математика бақшасы.
7.11-ден 20-ға дейінгі сандарды танысу
8.сағатпен танысу
9.20- ға дейінгі сандарды орын аттап қосу
мектебіміздің ауласында
10.жалпы пысықтау
1.Сандарды санау
Алғашқы білім күні болғандықтан, мектепке жаңадан келген оқушылар бұл
пәнмен бірінші рет танысып отыр. Сондықтан мұғалім оқушыларға кітаптағы
сурет бойынша әңгіме өткізеді, яғни алғашқы дайындық кезеңі. Оқушыларды
мектеппен және сыныппен таныстырады.
Оларды 1-ден 10-ға дейінгі сандармен таныстырады.
2.Салыстыру.
Бір заттан бір заттың санын салыстыру, сонымен бірге ұзын, қысқа, биік,
аласа ұғымдарын әр түрлі суреттер арқылы салыстыру мен таныстыру.
3.1-ден 5-ке дейінгі сандармен таныстыру және қосу, азайту
1-ден 5-ке дейінгі сандармен танысу, олардың таңбаланыуымен танысу. Көп
азды салыстыру, сандардың ретімен танысу, нешінші?, неше? деген сұрақтарға
жауап. Қосу, азайту амалдарына берілген әр түрлі жаттығуларды
орындайды.сандардан кейін 0 таңбасымен және 0 санының қасиеттерімен
танысады.
4.Денелер мен фигураларды тану.
Бұл сабақта Оқушылар пішіндері әртүрлі заттардан ұқсас фигураларды
топтайды. Оқушылар шаршы, параллелипипед, шар, цилиндр, шеңбер, текше, тік
төртбұрыш, ұшбұрыш т.б . танысады. Оқушылар осылармен танысқаннан кейін
қағазға солардың бейнелерін түсіріп, бір-бірінен ажырата алатын
жаттығыуларды орындап, машықтанады.
5.Түрге айыру
Әр түрдегі заттарды ұқсас түрден айыра білу. Соған байланысты
әртүрлі жаттығыулар берілген.
6.6-дан 10-ға дейінгі сандамен танысу және қосу, азайту
6 және 7 сандарымен танысу, оларды бір-бірімен салыстыру. 1-ден 7-ге
дейінгі сандармен қосу, азайту амалдарымен берілген есептерді шығарып,
жаттығады. Берілген.осындай әр түрлі жаттығудан кейін 8 және 9 сандарымен
танысып, осы сандарды есеп шотта көрсете білуін дағдыландырады.
10 санын жаза білу, қосу азайту амалдары мен есептер шығару. Тізбектеп
қосу, тізбектеп азайту амалымен таныстыру және сол амалды қолдана білу және
қосу мен азайтуды араластырып қолданып сандық өрнектің мәнін табу. Соларға
сәйкес есептер шығару, сандармен таныстырғаннан кейін реттеу және пысықтау
жаттығулары жүргізіледі.
7. 11-ден 20-ға дейінгі сандарды тану
Аталған сандарды таныстыру, осы сандарға байланысты әр түрлі
формадағы есептер мен жаттығулар орындау. Жалпы сандарға пысықтау жұмыстары
жүргізіледі
8. Сағат тану
Оқушыларға сағатпен таныстырып, минуттық тіл, сағаттық тілмен
таныстырады. Сағат белгілерін дұрыс көрсетіп айта білуге жаттықтырады.
9.20-ға дейінгі сандарды орын аттап қосу
Әртүрлі пысықтау есептерін орындау арқылы тақырыпты пысықтайды.
10.Жалпы пысықтау
Осы кітап бойынша, яғни 1-сыныптың І жарты жылдығында өтілген
тақырыптарды қайталау, 20-ға дейінгі сандар, 10-ға дейінгі сандарды қосу
және азайту, 20-ға дейігі сандарды қосу, фигураларды тану, сағат тану және
осы тақырыптар бойынша берілген есептерді шығару. Сонымен жалпы пысықтаумен
бастауыш сынып математикасының 1-жылдық 1-бөлімі аяқталады.
Математика 2-жылдық 2- бөлімінің дидактикалық жоспары
1.мәселелерді шешу
2.кесте көлемінде бөлу
3.фигура және түрлендіру
Қиып көр
4.кесте көлемінде бөлу
5.он мыңға дейінгі сандарды тану
6.Грам және килограмм
7.он мыңға деиінгі қосу және азайту
Салмағы қанша
8.статистика
9.заңдылығын табу
10.жалпы пысықтау
1.мәселелерді шешу
Әр түрлі мысалдармен берілген мәселе есептер. Мысалы,
1.22 ұл оқушы , 21 қыз оқушы бар , барлығы қанша оқушы бар?
22 + 21=43
2 .1-топ 34 дана гүл жинады. 2- топ 29 дана гүл жинады, 3-топ 51 дана
гүл жинады. Үш топ бірігіп қанша дана гүл жинады?
34+ 29+ 51=94
3.Қорада бұрын 58 қой бар еді, оның 6 қойын сатуға алып кетті, сонда
қорада неше, қанша қой қалды?
58 – 6=52
4.Біз отбасымызбен бақшаға жүгері жинауға бардық, әкем, шешем және мен де 6
жүгеріден жинадық, біздің отбасымыз қанша жүгері жинадық?
6 + 6 + 6= 18
2.Кесте көлемінде бөлу
Қытайда оқушылар 2-сыныптың 1–жарты жылдығында көбейтумен, ал 2-жарты
оқу жылында бөлу амалдарымен танысады. Тең бөлу, бөлу амалын орындауға
байланысты есептер шығарып жаттығады. Мысалы,
20 4 = 5 12 6 = 2 12 2= 6 10 5 =2 15
3= 5
8 4 =2 12 3= 4 6 3= 2 9 3= 3
16 4=4
Оқушылар бөлу амалымен танысқаннан кейін, осыған байланысты реттеу
және пысықтау есептері жүргізіледі.
1.Қане, кім барлығын дұрыс есептейді екен?
6 . 2 =12 18 6 = 3 30 5= 6
4 + 5=9
12 3=4 17- 9=8 3 3=1
24 4=6
71- 50=21 30 + 6=36 25+5=30 20-
5=15
2.1. 20 үшбұрыштың әр 4-уін бір үлеске бөлсе, қанша үлеске бөлуге
болады?
2.2. Бөлінгіші 30, бөлгіші 5 болса, бөліндісі қанша боладыдеген
сияқты есепте қарастырылады.
3. Фигура және оны түрлендіру
Сүйір бұрыш және доғал бұрыш, сызғыш немесе қағаздарды бүгу арқылы
осы фигураларды көрсетіп, осы фигуралармен таныстыру. Осы танысқан
фигураларын қағаздан қиып алу біліктерін қалыптастыру жұмыстары
жүргізіледі.
4.Кесте көлемінде бөлу
7,8, 9 сандарын көбейту кестесі арқылы бөліндіні табу.
72 8= 9 63 9= 7 64 8 = 8
1.Оқушыларда мерейлі мерекеге ілетін 56 жалау бар. Егер осы жалауларды 7
қатарға ілсе, орта есеппен әр қатарға қанша жалаудан ілінеді?
56 7 =8
2.Орында:
7х4 = 28 8 х 2 =16 9 х 6 =54
28 4 =7 16 2 =8 54 6 =9
28 7 =4 16 8 =2 54 9=6
3.
Бөлінгіш 28 40 36 63 45 56
Бөлгіш 4 8 4 7 9 8
Бөлінді 7 5 9 9 5 7
4.Хайуанаттар паркінде 8 қара кептер, 24 ақ кептер бар. Әр ұяға 4 кептер
қонақтайды?
(1)Ақ кептердің саны қара кептердің қанша есесіндей?
(2)Кептерлердің барлығына қанша ұя қажет?
(3)Сен тағы басқа сұрау қоя аласың ба?
5.он мыңға дейінгі сандарды тану
1000-ға дейінгі сандарды тану.
10000-ға дейінгі сандарды тану.
Салыстырып көр.
1.
100 1000 210 120 230 240 560 650
407 704
2 .бос орындарды толтыр.
(1) Мыңның құрамында (10) жүз бар.
(2) 940, (9 )жүз бен (4) оннан құралады.
(3) 4 жүз бен 9 оннан құралатын сан (490) болады.
2.Есеп шот арқылы сандарды сана.
(1)Тоғыз жүз тоқсан төрттен бастап, мыңға дейін сана.
(2)Тоғыз мың тоғыз жүз тоқсан бестен бастап, он мыңға дейін сана.
3. төмендегі сандарды жаз;
2 жүз, 5 он және 256
4 жүз және 8 бірлік
9 жүз және 2 ондық
Бес жүз қырық
Бір мың елу сегіз
Толық жүздерді, толық мыңдарды қосу және азайту.
800 + 400 = 1200 3000 + 6000 = 9000 70 + 50 = 120
1200 – 500 =700 9000 – 5000 =4000 1500 + 1000 = 2500
5. Грамм және килограмм
әр түрлі формадағы заттарды өлшеу және соны таңбалай білу.
1кг мақта мен 1кг темірдің қайсысы аурырақ болады? сияқты сұрақтар қою.
2 кг = 2000кг 5г 4000г
800г 1кг 2500г 3кг
7. Он мыңға дейінгі сандарды қосу және азайту
1.орында
410 + 250 = 660 570 – 380 =140 340 + 370 = 710
280 – 160 = 120 630 – 290 = 920 450 – 260 = 190
2. 1-жылдықта 150 адам, 2-жылдықта 170 адам бар. Сонда екі жылдыққа, бір
рет пайдаланатын 320 тал укол құйғыш қажет болса, 3, 4, 8 жылдықта неше
укол құйғыш қажет болады?
Соңында соңғы өтілген тақырыптар бойынша реттеу және пысықтау есептері
жүргізіледі.
8.Статистика
Дене салмақ15 Және 15-тен 16 - 20 21 - 25 26 - 30 31 және 31-ден
кг төмен жоғары
1-жылдық
2-жылдық
Хайуанаттар паркінде қызметкерлер хайуанаттардың денсаулығын тексертті.
Төменде бірнеше түрлі хайуанаттардың дене салмағының төмендегі кестедегідей
статистикалық диаграмма арқылы берілген.
хайуанаттар арыстан аю зарапа жолбарыс горилла
Дене салмағы200 100 500 300 200
кг
9.заңдылғын табу
Әр түрлі пішінді заттарды бір түрге келтіріп олардың заңдылығын табу.
Мысалға, Мұрат ас үйін өте тамаша әшекейлеп жасаған, сен осы үлгілердің
заңдылығын таба аласың ба? Сен қол жаулығыңа заңдылығы бар үлгілерді сала
аласың ба?
Оқулық соңындағы жалпы пысықтау мына тақырыптарды қамтиды: кесте
көлемінде бөлу, он мыңға дейінгі сандарды таныстыру, он мыңға дейінгі
сандарды қосу және азайту, грамм және килограмм, фигура және оларды
тұрлендіру, мәселелерді шешу, статистика.
3-сынып 1-жылдығының дидактикалық жоспары
1.өлшеу
2.он мыңға дейінгі қосу және азайту
3.төртбұрыш
4 .қалдық қалатын бөлу
5.сағат, минут,секунд.
толтыр және айтып көр
6.көп таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту
7.жәй бөлшекті алғашқы адымда тану
8.мүмкіндік
9.математика өрісі
Лақтырайық
10.жалпы пысықтау
1.Өлшеу
Миллиметрд, дециметр, километр және тоннамен таныстыру, оқушылардың
өзіне әр түрлі формадағы заттарды өлшей білуге дағдыландыру. Сабақта
пысықтау ретінде парта, дәптер, кітаптардың ұзындықтарын өлшеу арқылы
олардың біліктерін қалыптастыру.
1см = 10 мм
1дм = 10 см
Километр тақырыбын өткенде сабақта оқушылардың спорт алаңын, мектептен
үйлеріне дейінгі арақашықтықты есептей білуге үйретеді.
1 км = 1000м
1т = 1000кг
5т = 5000 кг 9000кг = 9 т 8 км = 8000м
1600кг – 600кг = 1 т 1т – 400кг = 600кг 6000м = 6 км
2.Он мыңға дейінгі сандарды қосу және азайту
1.қосу
қытайдағы хайуанаттардың түрі санының статистикалық кестесі:
Түрі Белгілі түрлері Елімізде бары Құру қаупіндегі
Сүт қоректілер 581 110 134
Құстар 1244 98 182
Бауырымен 376 25 17
жорғалаушылар
2.Азайту
Азайғыш 800 963 702 745 459
Азайтқыш 695 804 564 679 68
Айырма 105 159 138 66 391
3.Төртбұрыш
Бұл сабақта оқушылар мына ұғымдармен танысады: төртбұрыш, параллелограм,
периметр, тік төртбұрыш пен шаршының периметрін табумен.
Оқушылар осы ұғымдармен танысқаннан кейін, өздеріне таныс заттарды
фигуралардың периметрін есептей алады.
Өлшеп, кестеге жаз.
Аты - жөні
Бас орамы См
Кеуде орамы См
Бел орамы см
4.Қалдықпен бөлу
Бүл сабақта кейбір сандарды бөлгенде қалдық қалатынын түсіндіру. Соған
байланысты есептер шығарту.
Мына есептердің бөліндісі мен қалдығын тікелей жаз.
33 8 = 4 ... ... ... ... ... ...1 34 5 = 6
... ... ... ... ... ... .4
64 9 = 7 ... ... ... ... ... ... 1 28 3 = 9
... ... ... ... ... ... .1
45 7 = 6 ... ... ... ... ... .. 3 52 6 =
8 ... ... ... ... ... 4
5. Сағат, минут, секунд
Оқушылар сағатпен танысады. сағаттың үш тілі болатынын, сағаттық,
минуттық, секунд. осыларды бір-бірінен ажырата білуге және сағаттың қанша
болғандығын айта білуге, сонымен қатар сағаттық тілді, сағат белгілерін
көрсете білуге ұйрету болып табылады.
9 Минут 90 секунд 4 сағат
24 минут
5 Сағат 500 минут 140 секунд
2 минут
Бастауыш мектептің сабақ өту уақытының кестесі
7: 40 Мектепке келу
7 :50 - 8: 10 Таңертеңгі жаттығу
8 :20 – 9 :00 1-Сағаттық сабақ
9:10 - 9:50 2-Сағаттық сабақ
10:00– 10:05 Көз жаттығуы
10: 05 – 10:45 3-Сағаттық сабақ
10:55 – 11: 35 4-Сағаттық сабақ
Сабаққа 40 минут бөлінген.
6.Көп таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту
Мұнда ауызша, жазбаша көбейтуге, ауызша немесе межелеп есептеуге және
мәселе есептер берілген. Осы сабақтан кейін соңында өткенді қайталайтын
реттеу және пысықтау тапсырмасы берілген, бұл тапсырманы оқушыларға орындау
арқылы өтілген тақырыпты еске түсіруге, білімін жинақтауға, есте сақтауға
көмектеседі.
7. Жай бөлшекті алғашқы адымда таныстыру
Жай бөлшектің қарапайым есептелуі және есеп шығару.
8.Мүмкіндік
9.Математика өрісі
10.Жалпы пысықтау.
Мұнда он мыңға дейінгі сандарды қосу және азайту, қалдықпен бөлу, көп
таңбалы сандарды бір таңбалы сандарға көбейту, төртбұрыш, сағат, минут,
секунд, километр және тонна, жай бөлшектерді алғашқы адымда таныстыру
тақырыбында қайталау есептері беріледі.
3 - жылдық математиканың 2 - бөлімінің дидактикалық жоспары
1.Орын және бағыт
2.Бөлгіш бір таңбалы сан болатын бөлу
3.Статистика
4.Жыл,ай,күн
Календар жасау
5.Екі таңбалы санды екі таңбалы санға көбейту
6.Аудан
7.Ондық бөлшекті алғашқы адымда тану
8.Мәселе шешу
Мектеп ауласын жобалау
9.Математика өрісі
10.Жалпы пысықтау
4 –сыныптың 1- бөлімінің дидактикалық жоспары
1.Үлкен сандармен танысу
Жүз миллион қаншалықты үлкен
2.Бұрыштарды өлшеу
3.Үш таңбалы санды екі таңбалы санға көбейту
4.Параллелограм және трапеция
5.Бөлгіші екі таңбалы сан болатын бөлу
6.статистика
құттықтау карточкасын жолдап па едің?
7.математика өрісі
8.жалпы пысықтау
1.Үлкен сандармен танысу
Жүз миллионға дейінгі сандармен танысу
Он мың - он мыңнан санағанда, он жердегі он мың жүз мың болады.
10 Жердегі жүз мың бір миллион,
10 Жердегі бір миллион он миллион
10 Жердегі он миллион жүз миллион болады.
Бірліктер, ондықтар, жүздіктер, бырлық мыңдар, ондық мыңдар
... ... ... ...жүздік миллиондар түгелдей сандарды санау бірліктері болады.
1. мына әр топдағы екі санның үлкен кішілігін салыстыр.
98965 100000 208808 99999
70060 70201 30500000 3050000
Санның пайда болуы
Ертедегі адамдар санауды нақты заттар арқылы, жіпті түю арқылы, ою
арқылы санап келген. Бірақ бұлай санау қолайсыз болғандықтан, кейін келе
адамдар сандарды белгілейтін таңбаларды пайдаланған.
Денелердің санын өрнектейтін 1, 2, 3, 4, 5, 6,7, 8 , 9, 10,
...осылардың барлығы натурал сандар болады. Бір де бір дененің жоқ
екендігін 0 арқылы өрнектейміз. 0 де натурал сан болады.
Ең кіші натурал сан 0 болады, ең үлкен натурал сан болмайды,
натурал сандар шексіз болады.
СандардыҢ ондық жүйесімен санау тәсілі.
Іргелес әр екі санау бірліктерінің арасындағы бірлік қатынастары түгелдей
он болады. Сандарды мұндай санау тәсілі сандарды ондық жүйемен санау тәсілі
деп аталады.
Жүз миллионнан жоғары сандармен таныстыру.
Сандарды оқып шық.
9 200 000 000 26 705 000 000
508 040 000 000 300 200 000
Сандарды оқып, оларды жаз.
Екі миллиард бес жүз миллион былай жазылады: 2500 000 000
Бес жүз миллиард төрт жүз жеті миллион былай жазылады: 500 407 000 000
Есептеу құралдарымен танысу
Есептеуге қолайлы болу үшін, адамдар әр түрлі есептеу құралдарын
тапқырлаған. Сонау 14 ғасырда, қытай есепшотты тапқан, күні бүгінге дейін
әлі қолданып келеді. Ал қазір электрондық есептеуіш арқылы есептеу әрі
дұрыс, әрі тез болады, бірақ баланың ойлауын тежейді, өйткені бала
электрондық есептеуішке сүйеніп, өзінің ойлағысы келмейді.
2. Бұрыштарды өлшеу
Түзу, сәуле және бұрыш
Мысал ретінде қол прожектрінің немесе фонардан, машинаның шырағынан,
күннен түскен жарықтың барлығын жуықтықпен сәуле деп қарауға болады.
Сәуленің бір ғана ұшы бар, оны бір жағына қарай шексіз созуға болады.
Бір нүктеден шыққан екі сәуледен құралған фигура бұрыш деп аталады.
Бұрыштарды өлшеу. Бұрышты өлшеу бірлігі градус. Жарты шеңберді тең 180
үлеске бөлгенде, оның әр бір үлесінің қарсысындағы бұрыштың шамасы 1 градус
болады.
Бұрыштарды түрге айыру. Сұйір бұрыш, доғал бұрыш, тік бұрыш, жазыңқы
бұрыштардың арасындағы айырмашылықтарды ажырата білу және оларды сыза білу.
3.Үш таңбалы санды екі таңбалы санға көбейту
Мұнда оқушылардың ауызша, жазбаша көбейту дағдыларын қалыптастыру.
35 x 2 = 70 19 x 5 = 95 250 x 3 = 750
230 x 4 = 820 140 x 7 = 980 16 x 5 = 80
18 x 3 =54 13 x 6 =78 280 x 3 = 840
Поездағы жолаушы саны төмендегідей:
Вагон түрі Вагон саны Жолаушы саны
Қатты таңбалық 5 188
Қатты төсек 12 66
Жұмсақ төсек 2 36
Бұл поездбен (290) адам жолаушылауға болады.
4.Параллелограм және трапеция
Перпендикулар және параллель. Бір жазықтықта жататын өзара қиылыспайтын
екі түзу параллелб түзулер деп аталады, сол екі түзуді өзара параллель
болады. Егер екі түзу қыиылсқан кезде тік бұрыш жасалатын болса, ... жалғасы
Кіріспе
Қарапайым қытай халқы білім алу құқығын 1949 жылы, яғни Қытай
халық Республикасы құрылғаннан кейін алды. Бұрынғы жылдары білім алушылар
тек мемлекеттік қызметте жүргендер ғана білім алуға құқығы бар еді. Қазіргі
кезде білім беру жүйесі бірнеше сатыдан түрады:
1-ші бастауыш білім;
2-ші орта білім;
3-ші орта кәсіптік білім;
4-ші жоғары білім.
Қазіргі кезде жалпыға міндетті білім тоғыз жылдық білім болып
есептеледі, айта кету керек 1980 жылға дейін міндетті білім болып 6 жылдық
бастауыш білім болып есептеліп келген.
Бастауыш білім алты (6 ) жылдық. Бастауышта міндетті оқытылатын
пәндер математика, дене тәрбиесі, қытай тілі, музыка, бейнелеу өнері,
сонымен қатар Отанын сүюге және социализмді дәріптеуге тәрбиелейді.
Қытайда әр оқу жылында екі оқулық қарастырылады, біреуі 1-жарты
жылдықта, ал екіншісі 2-жарты жылдыққа арналған.
Жалпы Қытайдың бастауыш сыныбында Қазақстанның бастауыш мектебінде
қарастырылмайтын тақырыптар бар. Мұнда 6 жылдық болғаннан кейін
Қазақстаннның 5, 6-сыныптарда қарастырылатын кейббір материалдарда
қамтылған.
1-сыныптың математика пәнінің дидактикалық жоспары:
1.Сандарды санау
2.Салыстыру
3.1-ден 5-ке дейін танысу және қосу, азайту
4.денелер мен фигураларды танысу
5.түрге айыру
6.6-дан 10-ға дейінгі сандамен танысу және қосу, азайту
математика бақшасы.
7.11-ден 20-ға дейінгі сандарды танысу
8.сағатпен танысу
9.20- ға дейінгі сандарды орын аттап қосу
мектебіміздің ауласында
10.жалпы пысықтау
1.Сандарды санау
Алғашқы білім күні болғандықтан, мектепке жаңадан келген оқушылар бұл
пәнмен бірінші рет танысып отыр. Сондықтан мұғалім оқушыларға кітаптағы
сурет бойынша әңгіме өткізеді, яғни алғашқы дайындық кезеңі. Оқушыларды
мектеппен және сыныппен таныстырады.
Оларды 1-ден 10-ға дейінгі сандармен таныстырады.
2.Салыстыру.
Бір заттан бір заттың санын салыстыру, сонымен бірге ұзын, қысқа, биік,
аласа ұғымдарын әр түрлі суреттер арқылы салыстыру мен таныстыру.
3.1-ден 5-ке дейінгі сандармен таныстыру және қосу, азайту
1-ден 5-ке дейінгі сандармен танысу, олардың таңбаланыуымен танысу. Көп
азды салыстыру, сандардың ретімен танысу, нешінші?, неше? деген сұрақтарға
жауап. Қосу, азайту амалдарына берілген әр түрлі жаттығуларды
орындайды.сандардан кейін 0 таңбасымен және 0 санының қасиеттерімен
танысады.
4.Денелер мен фигураларды тану.
Бұл сабақта Оқушылар пішіндері әртүрлі заттардан ұқсас фигураларды
топтайды. Оқушылар шаршы, параллелипипед, шар, цилиндр, шеңбер, текше, тік
төртбұрыш, ұшбұрыш т.б . танысады. Оқушылар осылармен танысқаннан кейін
қағазға солардың бейнелерін түсіріп, бір-бірінен ажырата алатын
жаттығыуларды орындап, машықтанады.
5.Түрге айыру
Әр түрдегі заттарды ұқсас түрден айыра білу. Соған байланысты
әртүрлі жаттығыулар берілген.
6.6-дан 10-ға дейінгі сандамен танысу және қосу, азайту
6 және 7 сандарымен танысу, оларды бір-бірімен салыстыру. 1-ден 7-ге
дейінгі сандармен қосу, азайту амалдарымен берілген есептерді шығарып,
жаттығады. Берілген.осындай әр түрлі жаттығудан кейін 8 және 9 сандарымен
танысып, осы сандарды есеп шотта көрсете білуін дағдыландырады.
10 санын жаза білу, қосу азайту амалдары мен есептер шығару. Тізбектеп
қосу, тізбектеп азайту амалымен таныстыру және сол амалды қолдана білу және
қосу мен азайтуды араластырып қолданып сандық өрнектің мәнін табу. Соларға
сәйкес есептер шығару, сандармен таныстырғаннан кейін реттеу және пысықтау
жаттығулары жүргізіледі.
7. 11-ден 20-ға дейінгі сандарды тану
Аталған сандарды таныстыру, осы сандарға байланысты әр түрлі
формадағы есептер мен жаттығулар орындау. Жалпы сандарға пысықтау жұмыстары
жүргізіледі
8. Сағат тану
Оқушыларға сағатпен таныстырып, минуттық тіл, сағаттық тілмен
таныстырады. Сағат белгілерін дұрыс көрсетіп айта білуге жаттықтырады.
9.20-ға дейінгі сандарды орын аттап қосу
Әртүрлі пысықтау есептерін орындау арқылы тақырыпты пысықтайды.
10.Жалпы пысықтау
Осы кітап бойынша, яғни 1-сыныптың І жарты жылдығында өтілген
тақырыптарды қайталау, 20-ға дейінгі сандар, 10-ға дейінгі сандарды қосу
және азайту, 20-ға дейігі сандарды қосу, фигураларды тану, сағат тану және
осы тақырыптар бойынша берілген есептерді шығару. Сонымен жалпы пысықтаумен
бастауыш сынып математикасының 1-жылдық 1-бөлімі аяқталады.
Математика 2-жылдық 2- бөлімінің дидактикалық жоспары
1.мәселелерді шешу
2.кесте көлемінде бөлу
3.фигура және түрлендіру
Қиып көр
4.кесте көлемінде бөлу
5.он мыңға дейінгі сандарды тану
6.Грам және килограмм
7.он мыңға деиінгі қосу және азайту
Салмағы қанша
8.статистика
9.заңдылығын табу
10.жалпы пысықтау
1.мәселелерді шешу
Әр түрлі мысалдармен берілген мәселе есептер. Мысалы,
1.22 ұл оқушы , 21 қыз оқушы бар , барлығы қанша оқушы бар?
22 + 21=43
2 .1-топ 34 дана гүл жинады. 2- топ 29 дана гүл жинады, 3-топ 51 дана
гүл жинады. Үш топ бірігіп қанша дана гүл жинады?
34+ 29+ 51=94
3.Қорада бұрын 58 қой бар еді, оның 6 қойын сатуға алып кетті, сонда
қорада неше, қанша қой қалды?
58 – 6=52
4.Біз отбасымызбен бақшаға жүгері жинауға бардық, әкем, шешем және мен де 6
жүгеріден жинадық, біздің отбасымыз қанша жүгері жинадық?
6 + 6 + 6= 18
2.Кесте көлемінде бөлу
Қытайда оқушылар 2-сыныптың 1–жарты жылдығында көбейтумен, ал 2-жарты
оқу жылында бөлу амалдарымен танысады. Тең бөлу, бөлу амалын орындауға
байланысты есептер шығарып жаттығады. Мысалы,
20 4 = 5 12 6 = 2 12 2= 6 10 5 =2 15
3= 5
8 4 =2 12 3= 4 6 3= 2 9 3= 3
16 4=4
Оқушылар бөлу амалымен танысқаннан кейін, осыған байланысты реттеу
және пысықтау есептері жүргізіледі.
1.Қане, кім барлығын дұрыс есептейді екен?
6 . 2 =12 18 6 = 3 30 5= 6
4 + 5=9
12 3=4 17- 9=8 3 3=1
24 4=6
71- 50=21 30 + 6=36 25+5=30 20-
5=15
2.1. 20 үшбұрыштың әр 4-уін бір үлеске бөлсе, қанша үлеске бөлуге
болады?
2.2. Бөлінгіші 30, бөлгіші 5 болса, бөліндісі қанша боладыдеген
сияқты есепте қарастырылады.
3. Фигура және оны түрлендіру
Сүйір бұрыш және доғал бұрыш, сызғыш немесе қағаздарды бүгу арқылы
осы фигураларды көрсетіп, осы фигуралармен таныстыру. Осы танысқан
фигураларын қағаздан қиып алу біліктерін қалыптастыру жұмыстары
жүргізіледі.
4.Кесте көлемінде бөлу
7,8, 9 сандарын көбейту кестесі арқылы бөліндіні табу.
72 8= 9 63 9= 7 64 8 = 8
1.Оқушыларда мерейлі мерекеге ілетін 56 жалау бар. Егер осы жалауларды 7
қатарға ілсе, орта есеппен әр қатарға қанша жалаудан ілінеді?
56 7 =8
2.Орында:
7х4 = 28 8 х 2 =16 9 х 6 =54
28 4 =7 16 2 =8 54 6 =9
28 7 =4 16 8 =2 54 9=6
3.
Бөлінгіш 28 40 36 63 45 56
Бөлгіш 4 8 4 7 9 8
Бөлінді 7 5 9 9 5 7
4.Хайуанаттар паркінде 8 қара кептер, 24 ақ кептер бар. Әр ұяға 4 кептер
қонақтайды?
(1)Ақ кептердің саны қара кептердің қанша есесіндей?
(2)Кептерлердің барлығына қанша ұя қажет?
(3)Сен тағы басқа сұрау қоя аласың ба?
5.он мыңға дейінгі сандарды тану
1000-ға дейінгі сандарды тану.
10000-ға дейінгі сандарды тану.
Салыстырып көр.
1.
100 1000 210 120 230 240 560 650
407 704
2 .бос орындарды толтыр.
(1) Мыңның құрамында (10) жүз бар.
(2) 940, (9 )жүз бен (4) оннан құралады.
(3) 4 жүз бен 9 оннан құралатын сан (490) болады.
2.Есеп шот арқылы сандарды сана.
(1)Тоғыз жүз тоқсан төрттен бастап, мыңға дейін сана.
(2)Тоғыз мың тоғыз жүз тоқсан бестен бастап, он мыңға дейін сана.
3. төмендегі сандарды жаз;
2 жүз, 5 он және 256
4 жүз және 8 бірлік
9 жүз және 2 ондық
Бес жүз қырық
Бір мың елу сегіз
Толық жүздерді, толық мыңдарды қосу және азайту.
800 + 400 = 1200 3000 + 6000 = 9000 70 + 50 = 120
1200 – 500 =700 9000 – 5000 =4000 1500 + 1000 = 2500
5. Грамм және килограмм
әр түрлі формадағы заттарды өлшеу және соны таңбалай білу.
1кг мақта мен 1кг темірдің қайсысы аурырақ болады? сияқты сұрақтар қою.
2 кг = 2000кг 5г 4000г
800г 1кг 2500г 3кг
7. Он мыңға дейінгі сандарды қосу және азайту
1.орында
410 + 250 = 660 570 – 380 =140 340 + 370 = 710
280 – 160 = 120 630 – 290 = 920 450 – 260 = 190
2. 1-жылдықта 150 адам, 2-жылдықта 170 адам бар. Сонда екі жылдыққа, бір
рет пайдаланатын 320 тал укол құйғыш қажет болса, 3, 4, 8 жылдықта неше
укол құйғыш қажет болады?
Соңында соңғы өтілген тақырыптар бойынша реттеу және пысықтау есептері
жүргізіледі.
8.Статистика
Дене салмақ15 Және 15-тен 16 - 20 21 - 25 26 - 30 31 және 31-ден
кг төмен жоғары
1-жылдық
2-жылдық
Хайуанаттар паркінде қызметкерлер хайуанаттардың денсаулығын тексертті.
Төменде бірнеше түрлі хайуанаттардың дене салмағының төмендегі кестедегідей
статистикалық диаграмма арқылы берілген.
хайуанаттар арыстан аю зарапа жолбарыс горилла
Дене салмағы200 100 500 300 200
кг
9.заңдылғын табу
Әр түрлі пішінді заттарды бір түрге келтіріп олардың заңдылығын табу.
Мысалға, Мұрат ас үйін өте тамаша әшекейлеп жасаған, сен осы үлгілердің
заңдылығын таба аласың ба? Сен қол жаулығыңа заңдылығы бар үлгілерді сала
аласың ба?
Оқулық соңындағы жалпы пысықтау мына тақырыптарды қамтиды: кесте
көлемінде бөлу, он мыңға дейінгі сандарды таныстыру, он мыңға дейінгі
сандарды қосу және азайту, грамм және килограмм, фигура және оларды
тұрлендіру, мәселелерді шешу, статистика.
3-сынып 1-жылдығының дидактикалық жоспары
1.өлшеу
2.он мыңға дейінгі қосу және азайту
3.төртбұрыш
4 .қалдық қалатын бөлу
5.сағат, минут,секунд.
толтыр және айтып көр
6.көп таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту
7.жәй бөлшекті алғашқы адымда тану
8.мүмкіндік
9.математика өрісі
Лақтырайық
10.жалпы пысықтау
1.Өлшеу
Миллиметрд, дециметр, километр және тоннамен таныстыру, оқушылардың
өзіне әр түрлі формадағы заттарды өлшей білуге дағдыландыру. Сабақта
пысықтау ретінде парта, дәптер, кітаптардың ұзындықтарын өлшеу арқылы
олардың біліктерін қалыптастыру.
1см = 10 мм
1дм = 10 см
Километр тақырыбын өткенде сабақта оқушылардың спорт алаңын, мектептен
үйлеріне дейінгі арақашықтықты есептей білуге үйретеді.
1 км = 1000м
1т = 1000кг
5т = 5000 кг 9000кг = 9 т 8 км = 8000м
1600кг – 600кг = 1 т 1т – 400кг = 600кг 6000м = 6 км
2.Он мыңға дейінгі сандарды қосу және азайту
1.қосу
қытайдағы хайуанаттардың түрі санының статистикалық кестесі:
Түрі Белгілі түрлері Елімізде бары Құру қаупіндегі
Сүт қоректілер 581 110 134
Құстар 1244 98 182
Бауырымен 376 25 17
жорғалаушылар
2.Азайту
Азайғыш 800 963 702 745 459
Азайтқыш 695 804 564 679 68
Айырма 105 159 138 66 391
3.Төртбұрыш
Бұл сабақта оқушылар мына ұғымдармен танысады: төртбұрыш, параллелограм,
периметр, тік төртбұрыш пен шаршының периметрін табумен.
Оқушылар осы ұғымдармен танысқаннан кейін, өздеріне таныс заттарды
фигуралардың периметрін есептей алады.
Өлшеп, кестеге жаз.
Аты - жөні
Бас орамы См
Кеуде орамы См
Бел орамы см
4.Қалдықпен бөлу
Бүл сабақта кейбір сандарды бөлгенде қалдық қалатынын түсіндіру. Соған
байланысты есептер шығарту.
Мына есептердің бөліндісі мен қалдығын тікелей жаз.
33 8 = 4 ... ... ... ... ... ...1 34 5 = 6
... ... ... ... ... ... .4
64 9 = 7 ... ... ... ... ... ... 1 28 3 = 9
... ... ... ... ... ... .1
45 7 = 6 ... ... ... ... ... .. 3 52 6 =
8 ... ... ... ... ... 4
5. Сағат, минут, секунд
Оқушылар сағатпен танысады. сағаттың үш тілі болатынын, сағаттық,
минуттық, секунд. осыларды бір-бірінен ажырата білуге және сағаттың қанша
болғандығын айта білуге, сонымен қатар сағаттық тілді, сағат белгілерін
көрсете білуге ұйрету болып табылады.
9 Минут 90 секунд 4 сағат
24 минут
5 Сағат 500 минут 140 секунд
2 минут
Бастауыш мектептің сабақ өту уақытының кестесі
7: 40 Мектепке келу
7 :50 - 8: 10 Таңертеңгі жаттығу
8 :20 – 9 :00 1-Сағаттық сабақ
9:10 - 9:50 2-Сағаттық сабақ
10:00– 10:05 Көз жаттығуы
10: 05 – 10:45 3-Сағаттық сабақ
10:55 – 11: 35 4-Сағаттық сабақ
Сабаққа 40 минут бөлінген.
6.Көп таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту
Мұнда ауызша, жазбаша көбейтуге, ауызша немесе межелеп есептеуге және
мәселе есептер берілген. Осы сабақтан кейін соңында өткенді қайталайтын
реттеу және пысықтау тапсырмасы берілген, бұл тапсырманы оқушыларға орындау
арқылы өтілген тақырыпты еске түсіруге, білімін жинақтауға, есте сақтауға
көмектеседі.
7. Жай бөлшекті алғашқы адымда таныстыру
Жай бөлшектің қарапайым есептелуі және есеп шығару.
8.Мүмкіндік
9.Математика өрісі
10.Жалпы пысықтау.
Мұнда он мыңға дейінгі сандарды қосу және азайту, қалдықпен бөлу, көп
таңбалы сандарды бір таңбалы сандарға көбейту, төртбұрыш, сағат, минут,
секунд, километр және тонна, жай бөлшектерді алғашқы адымда таныстыру
тақырыбында қайталау есептері беріледі.
3 - жылдық математиканың 2 - бөлімінің дидактикалық жоспары
1.Орын және бағыт
2.Бөлгіш бір таңбалы сан болатын бөлу
3.Статистика
4.Жыл,ай,күн
Календар жасау
5.Екі таңбалы санды екі таңбалы санға көбейту
6.Аудан
7.Ондық бөлшекті алғашқы адымда тану
8.Мәселе шешу
Мектеп ауласын жобалау
9.Математика өрісі
10.Жалпы пысықтау
4 –сыныптың 1- бөлімінің дидактикалық жоспары
1.Үлкен сандармен танысу
Жүз миллион қаншалықты үлкен
2.Бұрыштарды өлшеу
3.Үш таңбалы санды екі таңбалы санға көбейту
4.Параллелограм және трапеция
5.Бөлгіші екі таңбалы сан болатын бөлу
6.статистика
құттықтау карточкасын жолдап па едің?
7.математика өрісі
8.жалпы пысықтау
1.Үлкен сандармен танысу
Жүз миллионға дейінгі сандармен танысу
Он мың - он мыңнан санағанда, он жердегі он мың жүз мың болады.
10 Жердегі жүз мың бір миллион,
10 Жердегі бір миллион он миллион
10 Жердегі он миллион жүз миллион болады.
Бірліктер, ондықтар, жүздіктер, бырлық мыңдар, ондық мыңдар
... ... ... ...жүздік миллиондар түгелдей сандарды санау бірліктері болады.
1. мына әр топдағы екі санның үлкен кішілігін салыстыр.
98965 100000 208808 99999
70060 70201 30500000 3050000
Санның пайда болуы
Ертедегі адамдар санауды нақты заттар арқылы, жіпті түю арқылы, ою
арқылы санап келген. Бірақ бұлай санау қолайсыз болғандықтан, кейін келе
адамдар сандарды белгілейтін таңбаларды пайдаланған.
Денелердің санын өрнектейтін 1, 2, 3, 4, 5, 6,7, 8 , 9, 10,
...осылардың барлығы натурал сандар болады. Бір де бір дененің жоқ
екендігін 0 арқылы өрнектейміз. 0 де натурал сан болады.
Ең кіші натурал сан 0 болады, ең үлкен натурал сан болмайды,
натурал сандар шексіз болады.
СандардыҢ ондық жүйесімен санау тәсілі.
Іргелес әр екі санау бірліктерінің арасындағы бірлік қатынастары түгелдей
он болады. Сандарды мұндай санау тәсілі сандарды ондық жүйемен санау тәсілі
деп аталады.
Жүз миллионнан жоғары сандармен таныстыру.
Сандарды оқып шық.
9 200 000 000 26 705 000 000
508 040 000 000 300 200 000
Сандарды оқып, оларды жаз.
Екі миллиард бес жүз миллион былай жазылады: 2500 000 000
Бес жүз миллиард төрт жүз жеті миллион былай жазылады: 500 407 000 000
Есептеу құралдарымен танысу
Есептеуге қолайлы болу үшін, адамдар әр түрлі есептеу құралдарын
тапқырлаған. Сонау 14 ғасырда, қытай есепшотты тапқан, күні бүгінге дейін
әлі қолданып келеді. Ал қазір электрондық есептеуіш арқылы есептеу әрі
дұрыс, әрі тез болады, бірақ баланың ойлауын тежейді, өйткені бала
электрондық есептеуішке сүйеніп, өзінің ойлағысы келмейді.
2. Бұрыштарды өлшеу
Түзу, сәуле және бұрыш
Мысал ретінде қол прожектрінің немесе фонардан, машинаның шырағынан,
күннен түскен жарықтың барлығын жуықтықпен сәуле деп қарауға болады.
Сәуленің бір ғана ұшы бар, оны бір жағына қарай шексіз созуға болады.
Бір нүктеден шыққан екі сәуледен құралған фигура бұрыш деп аталады.
Бұрыштарды өлшеу. Бұрышты өлшеу бірлігі градус. Жарты шеңберді тең 180
үлеске бөлгенде, оның әр бір үлесінің қарсысындағы бұрыштың шамасы 1 градус
болады.
Бұрыштарды түрге айыру. Сұйір бұрыш, доғал бұрыш, тік бұрыш, жазыңқы
бұрыштардың арасындағы айырмашылықтарды ажырата білу және оларды сыза білу.
3.Үш таңбалы санды екі таңбалы санға көбейту
Мұнда оқушылардың ауызша, жазбаша көбейту дағдыларын қалыптастыру.
35 x 2 = 70 19 x 5 = 95 250 x 3 = 750
230 x 4 = 820 140 x 7 = 980 16 x 5 = 80
18 x 3 =54 13 x 6 =78 280 x 3 = 840
Поездағы жолаушы саны төмендегідей:
Вагон түрі Вагон саны Жолаушы саны
Қатты таңбалық 5 188
Қатты төсек 12 66
Жұмсақ төсек 2 36
Бұл поездбен (290) адам жолаушылауға болады.
4.Параллелограм және трапеция
Перпендикулар және параллель. Бір жазықтықта жататын өзара қиылыспайтын
екі түзу параллелб түзулер деп аталады, сол екі түзуді өзара параллель
болады. Егер екі түзу қыиылсқан кезде тік бұрыш жасалатын болса, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz