Жапонияның шекарасы, Күншығыс елі халқы. Шаруашылығы

Пән: Халықаралық қатынастар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар.

І. Кіріспе бөлім

ІІ- Негізгі бөлім.

а) Территориясы, халқы, шаруашылығы.

б) Ішкі айырмашылықтар мен қалалар.

в) Жапонияның шекарасы, «Күншығыс елі» халқы. Шаруашылығы.

г) Шаруашылығының территориялық құрылым екі «жақты» ел.

ІІІ Қорытынды.

а. Территориясы, шекарасы, жағдайы: көлемділігі жөніндегі түсінік. Қытай Халық Республикасы - территориясының көлемі жөнінен дүние жүзінде үшінші орын алатын мемлекет. Бұл ел батыстан шығысқа қарай 5, 7 мың км-ге, солтүстікпен оңтүстікке қарай - 3, 7 мың км-ге созылып жатыр. Қытайдың құрлықтағы шекарасы көбіне жақсы байқалатын табиғи шептер арқылы өтеді. Сыртқы экономикалық байланыстар үшін негізінен теңіз жолы пайдаланылатындықтан, теңіз маңындағы аудандардың экономикалық-географиялық жағдайы едәуір тиімді.

Қытай 23 провинцияға (Тайвань аралын қоса алғанда) және орталыққа бағынатын үш қалаға - Пекин, Шанхай, Тяньцзин - бөлінеді. Елдегі кейбір провинцияларда Еуропаның ең ірі елдеріндегідей мөлшерде халык тұрады.

Халқы: саны, ұдайы өсуі, этникалық құрамы, қоныстануы . Қытай екі мың жылдан бері жер шарындагы еқ халқы көп ел болып келеді. Қытай дақылдарының біріңде "Жэнь шань, жэнь хай"-"Адам тауы, адам теңізі" айтылуы кездейсоқ емес. Қытай Халық Республикасы қүрылған 1949 ж халқының саны екі есе өсіп, 1990 ж. бүкілқытайлық сәйкес 1 млрд. 134 млн. адам болды. Сендер Қытайда белсенді деморафиялық саясат жүргізіліп жатқаны жөнінде білесіңдер. Осыған қараміағы оның халқы 2000 ж. қарай 1, 3 млрд. адамнан асатын болады. Бұл қытай
қоғамы өмірінің барлық жақтарьша ықпал етеді. Қытайда 700 миллионмші еңбекке жарамды адам бар, олардың 2/5-сінен астамы жастар

Этникалық құрамы бойынша алғанда Қытайда халықтың басым көпшілігі қытайлар (өзіндік атауы - "хань" немесе "ханьдықтар") Олар елдің бүкіл шығыс жартысына қоныстанған.

Қытайдың бүкіл халқына есептегенде шағын ұлттардың үлесі 8% қана болғанына қарамастан, бұл елді әдетте көп ұлтты елге жатқызады. Оның себебі,

Біріншіден қытай емес ұлыстар мен этникалық топтардың жалпы саны 60-қа жуықтайды және бұған қоса, олар әр түрлі үш тіл әулетіне жатады.

Екіншіден, олардың жалпы саны 80 млн. адамнан асады.

Үшіншіден, олар ел ториясының жартысынан астамына қоныстанған.

Аймақтағы басқа елдердегі секілді, Қытайда да халық өте әркелкі лыстанған: халықтың 90%-і дерлік ел территориясының 1/3 шоғырланған. Урбандалу деңгейі жөнінен Қытай таяуда ғана урбандалған елдердің қатарына жататын. Бірақ қалалық жарылыс оны, қазір қалалық елді мекендердің, үлкен қалалар (450) мен іллионер" қалалардың (34) жалпы саны, сондай-ақ қалалықтардың абсопік мөлшері жөнінен ел дүние жүзінде бірінші орын алады. Алайда деревнялардың саны жөнінен де дүниежүзілік біріншілікті бермей, олардың саны шамамен 700 мың.

Шаруашылығы : жетістіктер мен проблемалар. Шаруашылығы ең алдыамдық меншікке негізделіп, бірыңғай жоспармен дамитын Қытай ірі индустриялы мемлекетке айналды. Ол өнеркәсіп өндірісінің жалпы көлемі жөнінен дүние жүзінде төртінші-бесінші, ал өнеркәсіп орындарының мөлшері (750 мың) және оларда еңбек ететін адамдардың саны жөнінен І орынға шықты. Қазір Қытайдың "келбеті" кебіне ауыр өнеркәсіпке ал ол негізінен отандық қорларға сүйенеді. Отын-энергетика кешенінің негізін көмір өнеркәсібі құрайды.

көмір өндіру көптеген алаптарға белінген; олардың неғүрлым ірілері (Датун) солтүстік бөлігінде орналасқан. Мұнай өндіру де шашырай орналасқан, бірақ оның жартысы басты кен орнында (Дацин) өндіріледі. Электр энергиянын 3/4 территорияға шашырай орналасқан жылу электр станцияларында Қытайда су энергетикасын дамытудың аса ірі бағдарламасының бірі асырылула; СЭС-тердің басты тізбектері Янцзы және Хуанхэ өзен бастауларында салынуда. Алғашқы екі АЭС тұрғызылған. Энергияның гүрлі емес түрлері - геотермалдық, толысу энергиялары пайдаланыла бастады.

Сендердің біліп отырғандарыңдай, тас көмір және темір кен орындарына немесе олардын жүк тасқыньша бағдар үстайтын толық ірі комбина тар металлургиялық кешеннің негізін құрайды.

Елдің солтүстік-шығысындағы Қытайдағы аса ірі Аньшан металугия комбинаты жергілікті кокстелетін көмір мен темір кенін пайдаланады. Мұнда жылына 7-8 млн. т болат қорытады.

Машина жасау кешенінде маманданған емес, әмбебап кәсіпорындар. Олар бәрінен бұрын ірі қалаларға, теңіз порттарына, металлургия базаларына қарай икемделген. Бірақ машина жасау біртіндеп шағын қалаларға да ене бастады. Бұған тұрмыстық электр техникасы мен электроник дамуы септігін тигізуде.

Тоқыма өнеркәсібі - Қытайдағы жеңіл өнеркәсіптің басты саласы. Ол кегізінен ішкі рынокқа жүмыс істейді; Қытай мақта матасын шығарудан дүние жүзінде бірінші орын алады, тұрғындарының басым көпшілігі осындай матадан тігілген киімді киеді. Жібек өнеркәсібі де дәстүрлі салалардың қатарына жатады.

Қытай экономикасында ауыл шаруашылыгы өте үлкен орын алады, онда 400 млн. адам еңбек етеді.

Басты егіншілік аудандары елдің шығыс бөлігінде орналасқан. Бұл бидай, Гаолян, жүгері басым өсетін "сары Қытай" және күріш егістігіне маманданған "жасыл Қытай"; шай плантациялары да осында жайғасқан.

Казіргі Қытайды әлі де экономикасы дамыған елдерге жатқызуга бол майды. Ол ұлттық табыстың жан басына келетін керсеткіші бойынша экономикасы дамыған елдерден ғана емес, сондай-ақ көптеген дамушы елдердеп ді артта қалған. Өнеркәсіп өнімдерінің түр-түрі, сапасы, ғылыми-техникалық деңгей, еңбек өнімділігі жөнінен де осыны айтуға болады. Ал ауыл шаруашылығы негізінен қиын интенсивті күйінде қалуда. Келік экономиканың түсы болып отыр.

90-жылдардың басына қарай елде экономикалық реформалардың біріііпи кезеңі аяқталды. Екінші кезеңде (2000 ж. дейін) "сяоканға", немесе "шагыи жақсылыққа" жету белгіленген. Ал үшінші кезең XXI ғасырдың ортасым дейін есептелген.

б. Ішкі айырмашылықтар мен қалалар. Территориялық жоспарлауды жетілдіру мақсатында 80-жылдары Қытайда үш - Шығыс, Орталық және Батыс экономикалық зона белгіленді.

Ш ы ғ ы с (теңіз маңы) зона экономикалық жағынан неғүрлым дамыған аймақ. Өнеркәсіп орталықтары мен тораптарынын көпшілігі, көптеген ауылшаруашылық аудандары, келік магистральдары, барлық теңіз порттары осында орналасқан. Аса ірі қалалар да осы зонада.

Қытайдағы қалалардың ең үлкені - Ш а н х а й. Ол теңізден 50 к м қашықтықта Янцзы езенінің сағасына қүятын Хуанпу езеніңде орналасқан (қазақшаға аударғанда - "теңіз маңындағы қала") . Бұл дүние жүзіндеп аса ірі порттардың бірі және елдің көптеген мыңдаған кәсіпорындары бар аси маңызды өнеркәсіп орталығы. Соңғы уақытта мұнда ҚХР-дағы нағыз осы за манғы металлургия комбинаты, түңғыш АЭС салынып, еркін экономикалык аймақ қүрылған. Бұрын Шанхай ең жайсыз әрі халық аса тығыз орналасқан қалалардың бірі болатын. Онда қазір де халық өте тығыз орналасқан, бірак қала қайта қүрылуда, оның төңірегінде серік қалалар бой көтерген.

Халқының саны жөнінен екінші орынды Пекин қаласы алады. Ол теңізден 170 км қашықтықта, елдің халық барынша тығыз орналасқан аудандарының біріне - Ұлы Қытай жазығына орналасқан.

Орталық зонада отын және энергия, химия өнімдерін, шикізаттар мен шала фабрикаттар, азық-түлік өндіру басым. Батыс зонада мал шаруашылығына, минералдық шикізаттарды өңдеуге артықшылық беріледі.

в Тсрриториясы, шекарасы, жағдайы: "Күншығыс елі". Территориясының әлемі бойынша Жапонияны Батыс Еуропаның барынша ірі елдерімен және АҚШ тың үлкен штаттарымен салыстыруға болады. Бірақ құрамы мен пішіні олардан күрт өзгеше болып келеді. Жапония - төрт ірі және 4 ұсақ аралдарға орналасқан архипелаг ел. Бұл тұтас бір аралдар
Табиғат байлықтарына кедей болса да, Жапония жағалауға өте
Жапонияның экономикалық-географиялық жағдайы ең алдымен ол орналасқан аралдар доғасының Еуразия материгі мен Тынық мұхитының түйісінде. Жапонияның Азияның қиыр шығысына орналасқан жағдайы оның Күншығыс елі" деп бейнелі аталуына да себепші болған.

Халқы: табиғи қозғалысының, ұлттық құрамының, орналасуының
ерекшеліктері. Жапония халқының саны жөнінен дүние жүзі елдерінің
Бірінші ондығына" кіретінін сендер білесіңдер. Алайда соңғы онжылдықтар
табиғи қозғалысының сипаты күрт өзгерді. Жапония халықтың ұдайы
скінші түрінен бірінші түріне көшкен Азиядагы тұңғыш елге айналған

Бұл "дсмографиялық революция" өте қысқа мерзімде жасалды. Ол жапон ірі әлеуметтік-экономикалық өзгерістердің, білім беру мен сақтау саласындағы жетістіктердің нәтижесі. Жапония - дүние балалар өлімінің көрсеткіші ең төмен болып отырған, дені сау адам ұлтынан тұратын ел. Оған мемлекеттік демографиялық саясат.

Қазір мектептің жоғары кластарында отбасын жоспарлау рі бойынша сабақ жүргізіледі. Мұнда неғүрлым кеш некелесу халқының ұлттық құрамы ерекше біртекті. халқының 99%-ін жапондар құрайды. Жапон Қазіргі жапон жазу жүйесі де өте. Жапониа жоғары сауаттылық елі, мұнда балаларды оқыту мен.

Ісіне жас кезденақ зор көңіл бөлінеді. Жапониядағы университет- саны бүкіл Батыс Еуропадағы университеттердің санынан көп. Бұл мәдени, көркем және тұрмыстық дәстүрлердің елі, мұндай дәстүрлер жапондық тұрмыс салты деген үғымның құрамдас бөлігі болып саналады.

Айналадағы табиғатқа, ағаштарға, гүлдерге, хайуанаттарға ұқыптылықпен қарау - жапондардың бойыңда балалық шақтан қалыптастырылатын ұлттық дәстүрлердің бірі. Соңдықтан Жапонияда табиғатқа маусымдық серуендеу кең таралған: көктемде - жабайы шие - сакураның гүлдеуіне сүйсіну, күзде - үйеңкі жапырақтарының қызыл түске боялуын қызықтау ұлттык мейрамдардың біріне айналды. Енді мұның бәрі қазіргі батыс модасыныц жаңалықтарымен таң қаларлықтай үштасып жатады.

Халықтың орташа орналасу тығыздығының көрсеткіші жөнінсм (1 км ² -ге 340 адам) Жапония дүние жүзінде алғашқы орындардың бірін. Бірақ іс жүзінде халықтың орналасу тығыздығы мұнда едәуір жоғары, өйткені елдің бүкіл халқы дерлік теңіз маңайындағы ойпаттар мен өзен аңгарларына шоғырланған.

Соңғы онжылдықтарда Жапонияда урбандалу қарқыны өте жогары деңгейге жетті. Осының нәтижесінде ол урбандалу деңгейі жөнінен дуниг жузіндегі алғашқы орындардың біріне шықты. Елде екі жүзден астам үлкеи қалалар бар.

Жапон үлгісіндегі қалалардың көптеген өзіндік белгілері бар. Қалалардың көпшілігі орта ғасырлардаақ феодалдық бекіністердің, монастырьлардың айналасында, почта жолдарында пайда болған. Олар өздерінің пішінін және дәстүрлі бір-екі қабатты қүрылысын қазірге дейін сақтаган. Екінші дүние жүзілік соғыстан кейін көптеген үлкен қалалар "американдандыруға" үшы раған: оларда банктер, монополиялардың штаб-пәтерлері орналасқан көп қабатты зәулім үйлер пайда болды. Алайда, әдетте, жапон қалаларында бірыңғай іскер орталық жоқ.

Қазір халықтың негізгі бөлігі нақ үлкен қалалар мен қала агломерацимиа
рында шоғырланған. Олардың ең ірілері Хонсю аралының оңтүстік жағала бойлай үздіксіз тізбек түрінде созылып жатыр. Олардың арасынан Токшн
Осака мен Нагояның айналасында қалыптасқан агломерациялардың,
үштігі" ерекше көзге түседі. Дегенмен, Жапония Токиодан бастал. "тегін айтылмаған.

Токио Жапон аралдарындағы ең үлкен Канто жазығына орналаская. Ол/ 1869 ж. елдің астанасы болды және осы жылы өзінің "шығыс астаий білдіретін қазіргі атауына ие болады. Токио - дүние жүзінде тығыз орналасқан қалалардың бірі, оның үстіне, қүрылыстары барыиша реті 11 жүргізілген. Ол жоғары қарай (жер сілкінуге төзімді 50 60 қабаттық

әсіресе АҚШ пеи ГФР-ден сатып алынып, жергілікті жағдайларға бейімделді. . 70-80-жылдары өнеркәсіпте революциялық даму жолы басым бола бастады. Енді ел барған сайын отын мен шикізатты сырттан әкелуге тәуелді болатын энергия мен металдарды көп қажет ететін өндірістің өсуін шектеп, ғылымды көп қажет ететін ең жаңа салаларға бағыт ұстайды. Ол электроника, робот техникасы, биотехнология саласында жетекші орынға шығып, энергияның дәстүрлі емес көздерін пайдалануға кірісті. Ғылымға жұмсайтын шығындарының үлесі жөнінен Жапония экономикасы дамыған елдердің ішінде бірінші орын алады, ал ғылыми қызметкерлерінің саны жөнінен ГФР-ді, Ұлыбритания мен Францияны бірге қосып алғандағыдан асып түсті.

Шаруашылығы: ХХІ ғасырға барар жолда. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін ауыл шаруашылығы да түбегейлі қайта қүрылды. "Жапониядағы егіншілік өзінің интенсивтілігімен таң қалдырады. Орталық және Оңтүстік Жапонияда жердің әрбір түтамы пайда-ланылған" - деп жазды Н. И. Вавилов 1929 ж. осы елге саяхатқа барганнан кейін өзінің "Бес континент" деген кітабында. Әрине, дәстүрлі қиыи иитенсивті шаруашылық әлі де сақталып отыр. Алайда 40-жылдардың соңындагы аграрлық реформадан, помещиктік жер иеленуді жойып, шаруа-ларды жер иелсріне айналдырғаннан кейін фермерлер негізгі өнім өндірушілерге айналды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.