Балалар аурулары пәнінен дәрістер кешені

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 30 бет
Таңдаулыға:

Ф - ОБ - 012/016

Қ. А. ЯСАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ

ОҚУ-КЛИНИКАЛЫҚ БАЗАСЫ

Жалпы медицина факультеті

Амбулаторлы-емханалық педиатрия кафедрасы

ДӘРІС КОМПЛЕКСТЕРІ

Балалар аурулары пәні

Мамандығы 051301 Жалпы медицина

Сағат көлемі 297 /кредит саны/

Курс IV; Семестр VІІ - VІІІ

Дәріс: 18 сағат

Шымкент 2010 ж.

Кафедра мәжілісінде талқыланды

Кафедра меңгерушісі, м. ғ. к. Н. Бекенов

хаттама № «» 2010 ж.

№ 1.

1. Тақырыбы: Педиатрияға кіріспе. Балалар өлімі және ауруларын төмендету бойынша ДДСҰ және ЮННСЕФ бағдарламалары. Балаларды емізу бойынша ДДСҰ бағдарламасы.

2. Мақсаты:

-Балалардың аурушандығы мен өлім көрсеткішің төмендетуге бағытталған ДДҰ мен ЮНИСЕФ бағдарламасымен танысу және студенттерге үйрету.

-Табиғи, жасанды және аралас тамақтандыру принциптерімен және емшек сүтімен қөректендіру бойынша БДҰ бағдарламасы мен танысу және студенттерге үйрету

3. Дәріс тезистері :

Педиатрия - бала ағзасының қурылымының айырықша ерекшілектері мен ауруларына, балалардың денсаулығын сақтау ерекшілектері мен ауруларын емдеуге негізінен ғылым болып табылады. Баскаша айтқанда педиатрияның негізгі мәселесі баланың өзінің өмірің жағдайын барынша жақсартып, денсаулығын сақтау және оны қалпына келтіру болып табылады.

Педиатрияның дамуы барысын үлкен 4 бөлімге бөлуге болады: қорғау, қамтамасыз ету,

Қарқынды стимуляция, даму ақауларың бақылау және қалпына келтыру.

Негізгі бірінші пофилактика баланы қоршаған жанұяның және ата-анасының салауытты өмір салтын қалыптастыруна, толыққанды тамақтануына және күн тәртіпіне, шынығуына баланың психомоторлы тәрбиесіне педиатрдың аса қөніл бөлуы болып табылады. ДДҰ (1985) .

Зерттеушілердің ойынша балалардың денсаулық 50% өмір салтынан, 20% қоршаған ортадан, 20% тұқым қуалайтың факторлардан, тек қана 10% ғана медицинаның даму денгейінде және медициналық көмек жағдайымен анықталады.

ДДҰ анықтамасы бойынша : «Денсаулық аурулардың және физикалық ақаудың болмауы ғана емес, толық физикалық, рухани және әлеуметтік жағдайың өзара үйлесуі».

ДДҰ өкіндері соңғы жылдары дамушы және дамылған елдерде балалар мен жасөспірімдер арасында өлім көрсеткіштері жоғарынғанын анықталған. Осыған байланысты ДДҰ арнайы бағдарлама қурастыруда.

Бүкіл әлемде жылына 11. 000 000 бала, оның ішінде көп бөлігі емделетін аурудан көз жумуда. Айтап айтар болсқ малярия, диарея, пневмония, және қызылша аурулары балалардың өліне алып келеді. Балалардың жасөспірім шағындағы мәселелері психикалық және жұқпалы аурулар, СПИД, сонымен қатар есіртке, іші, темекі тарту ушықтырады.

Осы аталған мәселені талдай отырып ДДҰ бірнеше бағыттан тұратын арнайы бағдарлама ойлап тапты. Барлығынан бурын бұл бағыт нәрестелердің тамақтандыру мен жуқпалы аруруларын ескертумен байланысты.

Келесі бағыт ерте диагноз қою, егулерді жүргізуге бағытталған. Сондай ақ бағдарлама аясында кейбір бағдарламалар есірткегеге, алкоголизмге, шылым шегуге қарсы кұреске бағытталған.

Өз кезегінде Қазахстан және ҚР үкіметі мен ЮНИСЕФ БҰҰ-ың балалар фондының арасында әрептістік туралы келесім шарт жасасқан (ҚР 10. 04. 2001 ж. №176 заңы)

Бағдарламаның алға қойған мәселері:

1. Жеке аудандарда 1999 ж деңгейден ана өлімін 10% қысқарту

2. Жеке аудандарда 1999 ж деңгейден нәрестелер мен балалар өлімін 10% қысқарту

3. Үкіметің ана мен бала өлімін анықтаудың халықаралы стандарттарын қолдау

4. Балаалрдың микро-нутриентік тамақтану бұзылыстарумен көрінетің аурулардың деңгейін төмендету

5. Емшек сүтімен тамақтандыру тәжірибелік кеңейту және қолдау

6. 2004 жылға үкіметің өзі вакцинамен, соңдай-ақ қаражатпен қамтамасыз етуге қол жеткізу және қөмек көрсету

7. Басқарылатын жұқпалы ауруларды азайту

8. Балалардың өлім деңгейін, балалар аурулары ішінен аурушаңдық жиілігі мен ауырлығы, мүгедектік денгейін төмендету

9. Ерте жастағы балалардың дамуы мен өсу барысында туындайтын мәселерге байланысты жаңұя мен қоғамның біліне деңгейі көтеру

10. Еерекше қорғауды қажет ететін балалрды арнайы мемлекеттік мекелермен әлеуметтік қамтамасыз ету жүйесінің дамуын кеңейту.

11. Жаңұяларға беру немесе патронатты тәрбиеге ьеру арқылы және аудандарда мемлекет қарашағыңдағы балалар санын азайту

12. Мемлекет қарашағында қалған балаларға сапалы психологиялық және әлеуметтік жағдай жасау

13. Бала құқығын қорғау принциптеріне байланысты саясат қуру және талқылау

Емшекпен емізудің тиімді он принциптері

1. Емщекпен емізу тәжірибесі жөнінде бекітілген ережені қатаң сақтау және оны барлық медицина қызметкерлеріне жүйелі түрде мәлімдеу.

2. Осы саясатты іс жүзіне асыру үшін қажетті ережелерге барлық медицина қызметкерлерін оқыту.

3. Барлық екіқабат әйелдерді емшекпен емізудің артықшылығы мен өдістері жөнінде хабардар ету.

4. Босанғаннан кейін жарты сағат ішінде емшекпен емізуді бастау үшін аналарға көмек көрсету.

5. Бөпелерінен бөлек болатын жағадайда, емшекпен емізу мен лактицияны қалай сақтау керек екендігін аналарға көрсету.

6. Жаңа туған нәрестелерге емшек сүтінен басқа тағамдар тек дәрігердің кеңесі бойынша берілсін.

7. Ана мен нәрестенің бірге бір палатада болуын тәжірибеге енгізу.

8. Нәрестені қажетінше емшек емуге ынталандыру.

9. Емшек еметін нәрестелерге алдандыратын немесе жұбататын жасанды заттарда (емізік, бөтелке) бермеу.

10. Емшекпен емізуді қолдайтын топтардың болуын жандандыру және перзентханадан шыққаннан кейін аналарды сол топтарға жолдау.

Емшекпен емізу - анасының бөпесіне бере алатын, оның өміріндегі маңызды бастамасы болғандықтан, сіздің және нәрестеңіздің денсаулығын сақтаудың жақсы тәсілі болып табылады.

Емшекпен емізудің артықшылықтары

Ана сүті:

-сіздің сүтіңіз тек сіздің бөпеңізге арналғандықтан, алғашкы 6 айда ол оның ең тиімді корегі болып табылады;

-құрамында нәрестеге кажетті барлық коректік заттары бар және тез қорытыладыҢ

-нәрестені әртүрлі инфекциялардан қорғайды;

-әруақытта пайдалануга дайын, әрі жылы, таза және тегін;

-нәрестенің физикалық және ақыл-ойының дамуына ықпал етеді.

Емшекпен емізу:

-анасы мен бөпесінің арасындағы тығыз байланыс;

-босанғаннан кейін, алғашқы 6 айда кезекті жүктілікті болдырмайды;

-*қаназдық

*омырау мең аналық бездердің қатерлі ісіктері сияқты аурулардың даму каупін төмендетеді.

Ана мен нәрестенің бірге болуы және қажетінше емізудің артықшылықтары

-ана мен нәрестенің арасындағы сүйіспеншіліктің қалыптасуына жағдай жасайды, сіз бөпеңізді жақсы түсінуге үйренсіз;

-нәресте аз жылап, оны бөтелкеден емізу себебі азаяды;

-емшекпен емізуге сіздің сеңімділігіңіз артады;

-емшекпен емізу ұзаққа созылады.

Қажетінше емізудің артықшылықтары :

-сүт тезірек келеді;

-нәрестенің салмағы тез өседі;

-сүт безініің қатаюы сияқты қиындықтар азаяды;

-нәрестеңі емшекпен емізуге тез үйрету жеңілрек болады.

Емізудің сапалық коррекциясы.

Емізудің басты коррекциясы емізуші әйелдің салмағы мен тамақтануын бақылау. Емізетін, тез арықтаған әйелдің сүті қайтып, сүттің құрамы өзгеріп, онда ауыр металлдардың дефицитымен, артықшылығы болуы мүмкін. Негізінен екі қабаттылығы дұрыс өтіп, дені сау әйелдерден тұған балаға емшек сүтін коррекциялау деген таласты мәселе. Табиғи тамақтандыруда бала өмірінің бірінші күндері заңдылық дефицит болып, вит. К мен Д, ал кейінгі апталар мен айларда темірдің жетіспеушіліктері.

Витамин К тапшылығы, баланың бастапқы күндері ана сүтіндегі К витаминінің немес ана сүті көлемінің аздығынан болады. Сондықтан, жаңа тұған нәресте І рет парентелаьды витамин К жіберу керек.

Д витаминінің кемістігі, оның ана сүтінде жоқтығына, нәрестенің күн сәулесіне шықпағандығына байланысты. Иод коррекциясы бұлшық етке І рет иод майын жіберу арқылы жүреді.

Бала асты жақсы сіңіргенде реттік ауқаттың көлемі, бірінші жылдың 3-4 кварталына қарай 200-240г. болады да, тамақтану жиіліге 4 ретке азаяды (түнгі тамақтануды есептемегенде) . Бір жастан кейін 3 рет негізгі, І рет жеңіл (сүттік, шырын немесе жеміс) тамақтанады.

Емізу сиреген сайын, анасынының да сүті тартылады. Баланы емшектен шығарғанда бала мен ана арасында конфликты болмау керек. Анасы емшігін таңып тастау, сұйықты аз ішке сүті тезірек қайтады.

Қосымша қорек бергенде, балаға оң эмоциялы мінез көрсетіп, иісін, дәмін, сервировкасын талапқа сай жүргізу шарт.

Қосымша қорек (прикорм) беру.

Белгілі бір қосымша қоректерді белгілі бір жаста міндетті түрде балаға беру керек деген бұрынғы концепциялар, қазіргі кезде қайта талқыланып белгілі бір жүйеге келгендей. Негізінде сәбиге қосымша тамақ беру, бермеу мәселесі емшек сүтінің құндылығына, көлеміне баланың дұрыс өсіп дамуына тікелей байланысты. Осы аталған мәселелер баланың өсу кезендерінде дұрыс шешіліп отырса, онда сәбиді қосымша қорексіз 1-1, 5 жасқа дейін емізуге болады. Егер анасы емшектегі баласының тамақ жетіспеген жайсыздығын сезсе, онда міндетті түрде жасы 4 тен 6 айға дейінгі қою қосымша қоректер беру керек. Соңғы кездері балаға қосымша қорек берудің кейбір тенденциялары мәлім болып келеді.

1. Қосымша қоректі кеңірек беру.

2. Қосымша қорек беруде бұрыңғы мержімдерді емес, баланың индивидуальдық ерекшеліктерін негізге алу керек.

3. Қосымша қорек беруде дайындық және үйрету мерзімдеріне асы көңіл аудару.

4. Үй жағдайында дайындаплған қосымша қоректерді (ботқа, көкөніс пен ет бөкпелер), фабрикалық өндіріс жолымен дайындалған, эссенциальды нутриенттермен байытылған қоректерге ауыстыру тенденциясын қолдау.

5. Сиыр сүті мен кефирдың орнына екінші қатарды балаға арналған сүттік қоспаларды (немесе „follow up”) беру тенденциясы.

Дегенмен жаңа 4-6 айлық сәбилер, тәулігіне 1-2 шәй қасықтан көкөніс, жеміс бөкпелерін, педагогикалық немесе „үйрету” қосымша қорек ретінде алу керек. „Үйрету” қорегі, баланың әртүлі астың дәмін біліп, шайнап, әрі қарай қорек алуға дайындайды. Қосымша қорек беру мерзімі төмендегі көрсетілген баланың жетілу белгілеріне негізделген:

1. Аузындағы тамақты тілімен шығарып тастамай, әрі қара жұту рефлекстері өзара байланысты жұмыс істегенде;

2. Бала аузына түскен нәрсені, емізікті найнай бастағанда.

„Үйрету” қорегі ретінде 5-20 г. алма немесе жеміс бөкпесін қантсыз береді. Шәй қасықтың ұшымен тілінің ортасына, бала еміп болғаннан кейін (бірақ әлі онша тоймағанда) салады. Бала қоректі жақсы жегенде бірте-бірте оны емгенге дейін беруге болады. Аллергиялық реакциялар болса, қосымша қоректі ұзаққа дейін бермеу керек.

Басты немесе энергиялық қосымша қоректі береді, егер бала анасүтіне тоймаса бала мазасызданса, жиі емсе, түнде жиі оянса, аз сиіп аз тышса. Кейбір емшекке жарымаған сәбилер әлсіз қимылсыз жатады, жыламайды, 1-1, 5 аптадан кейін арықтай бастайды. Мінеке осы жағдайлар қосымша қорек берудің басты шарттары болумен қатар, төменгі көрсеткіштерді есепке алу керек.

-жасы 5-6 айдан жоғарғы;

-қою тамақты жұтуға үйренген;

-тісі шыққан немесе тісін жарған;

-сенімді отырып, басын ұстауда (тамақтан басын алып қашандай) ;

-ас қорыту ағзаларының қою тамақты аллергиялық реакциясыз қорытындай холге жетуі.

Алдымен қосымша қоректі 1-2 шәй қасық беріп байқыйды, бала жақсы алатын болса, қорек көлеміне тезірек 100-150г. дейін өсіреді (көкөніс, жеміс-жидек бөкпесі, қантсыз, майсыз, тұзсыз қарақұмық немесе күріш ботқасы) .

Қосымша қоректі кеңейтудің келесі этаптарын (қадамдарын) бөлуге болады:

1-ші қадам-үйрету қорегі (жемістер, немесе көкөніс) .

2-ші қадам-тек көкөніс бөкпесі (картоп, сәбіз, капуста, шпинат) .

3-ші қадам-глютенсіз ботқалар (күріш, джүгері, қара құмақ), өндірістік болғаны абзал. Егер де ботқа үйде дайындалса бірінші 2 аптада жартылай сүтте, кейінгі 2 аптада су қосылмаған таза сүтте пісіреді.

1-ші айдан кейін, бір қорек бөкпе, бір қорек ботқа болады.

4-ші қадам - көкөніс бөкпесін еттің, не балықтың, не құстың етімен қосып дайындайды. Бұндай қорекке бала 1-1, 5 айдай үйренеді.

5-ші қадам - бидай ұнынан (ұнтағынан) пісірген ботқа.

6-ші қадам - бала ауқатын сиыр сүтінен істелген қоспаларға, ауыстыру /„follow up”/ немесе бейімделмеген сүттерді (сүт, кефир, йогурт, творог) цитрустар мен шырындар, пісірлген жұмыртқа уызы.

7-ші қадам - тістеп жеуге үйрете бастау: печенье, нан мен борнопеалардың бөлшектері, кесілген жемістер, буланған котлеттер, майдаланған көкөністер.

Өндірістік азық-түліктердің артықшылғы: біркелкі, түйіршіксіз қоюлық, экологиялық тазалық, микронутриенттердің көптігі.

Осынша қосымша қоректерді балаға беру, емізуді ығыстырумен жүретіні түсінікті, бірақ жасқа толмаған бала қанша қорек алсада ана сүтінің тәуліктік көлемі 600-700 мл-ден кемімсу бір рет емізгеннің өзі, оның дамуына оң себебін тигізетіні ғылыми түрде дәлелденген.

10. Емізердің алдында бірнеше тамшы емшекке сүтін сауу.

12. Баланы емшекке 20-30´-қа салу.

13. Емшекты жылы сүты жуум кейтіру.

14. Баланы 2-3´ вертикальды ұстап, сосын оң бүйіріне жатқызу (немесе басын бір бүйіріне бұру) .

Ескерту:

-баланы тыныштық жағдайда емізу;

-бала емгенде теккеғана емшегетің ұшын емес, ареолында ему керек;

-емшек баланың тыныс ағзаларын жанинау керек;

-ларикіндігінше тек бірншек емшекті беру;

-емізгенде бала жұмыс істеу керек, аяту қажет.

4. Иллюстрациялы материалдар

1. Слайдтар

2. Таблицалар .

5. Әдебиеттер.

1. Папаян А. В., Жукова Л. Ю. Анемии у детей. М. -2001.

2. Алексеев Н. А. Гематология детского возраста. М. -1991.

3. Шабалов Н. П. Болезни крови. С. -Пб., 1991.

4. Шабалов Н. П. Детские болезни. С. -Пб., 2000. 2007г.

5. Хабижанов Б. Х. Педиатрия. 2005ж.

6. Қорытынды сұрақтары (кері байланысы) :

1. Педиатрия дегеніміз не?

2. Педиатрияның негізгі бағыттары?

3. Баланың өлімін және аурушандығың төмендететің қандай бағдарламаларды білесіндер?

№2

1. Тақырыбы: Жаңа туылған нәрестенің ерекшеліктері. Жетіліп туылған және шала туылған бала. Нәрестелердің гемолитикалық ауруы. Балалардың жатырішілік инфекциялары.

2. Мақсаты: Жаңа туған, шала туған нәрестелердің ерекшілектерімен және нәрестегі гемолитикалық ауруымен таныстыру

3. Дәріс тезистері :

Жетіліп тұылған нәрестенің анатомо-физиологиялық ерекшеліктері. Т ері: нәзік, ұстап көрсенде бархыт тәрізді, эластикалы, қызғылт түсті, арқасында және иық белдеуінде түктердің қалдығы болуы мүмкін. Тері қабатының қан тамырлары мен капиллярға бай болуы, тері бездерінің активті әрекет етуін баланың денесінің тез арада қызыуына және жаурауына соқтырады. Баланың терісі өте тез жарақатға бейім болады, сондықтан дұрыс күтім жасалмаса, бала денесінде қызарып-шабыртулар (опрелости), тері тәсіктері арқылы инфекциялар оңай еніп, іріңдіктер (гнойнички) пайда болады. Сонымен қатар шүйдесінде, қабағында, екі қасының ортасында қан тамырларының кеңеюі нәтижесінде пайда болаты көкшіл және қызыл қоңыр түсті дақтар (телеангиэктазиялар) немесе нүктелі қан үю орындары болуы мүмкін. Кейбір кезде мұрынның үстінде немесе мұрын қанатында ақшыл сары түсті майда бөтпелер түйіндер болады. Бұл құбылыстар баланың өмірінің алғашқы айларында өзінен-өзі жоғалын кетеді. Құйымшақ тұсында сонымен қатар „монгол таңбасы” деп аталатын тері пигментінің орны болады. Бұл таңба ұзақ уақытты бойына, кейде өмір бойына бала денесінде қалып қоюы мүмкін, бірақ ол бұзылыстың белгісі болып есептелмейді. Жаңа тұылған нәрестенің шашы ұзындығы 2см-ге дейін болады, қасы мен кірпіктері онша байқалмайды, тырнақтары саусақ ұшына дейін жетіп тұрады.

Тері асты май қабаты жақсы дамыған, тығыз, құрамында қатты, жай ыдырайтын май қышқылдары болады.

Сүйке-қаңқа жүйесі. Қаңқа сүйектерінде қаттылық қасиет беретін тұздар (Са ⁺ ) аз болады, сондықтьан балаға дұрыс күтім жасалмаған жағдайда қаңқа сүйектері қисайып кетеді. Нәрестеге тән ерекшелік - ол бас сүйектерінде сүйектенбеген бөліктерінің - яғни үлкен және қий еңбек терің болуы. Үлкен еңбек ромб пішінді, төбе сүйегі мен мандай сүйегінің біріккен жерінде орналасады, өлшемі 1, 8-2, 6х2-3 см. Кіші еңбек, ұшбұрыш пішінді, төбе сүйегі мен шуйде сүйегінің біріккен жерінде болады, көптееген нәрестелерде туылған кезде жабық болады, немесе бірінші 3 айда жабылуы керек. Бас сүйектерінің жұмсақ болуын практикалық маңызы зор, ол бала тар, туылу жолдарынан өткенде әртүрлі формаға түсіп бейімделе алады. Бала басының „алмұрт” тәрізді болып формасының өзгеруінен қорықпау керек. Оның дұрыс пішінге келуі - уақыт еншісінде, яғни уақыт өте кем басының формасы өз қалпына келеді. Баланың дене бітімінің бір-біріне сәйкес болмауы - ата-анасының үрейін тұғызбағаны жоқ. Бала туылғанда басының өлшемі денесімен салыстырғанда 1-2 см үлкен, аяғынан ұзындау болып туылады. Бұл диспропорция да уақыт өте келе түзелік кетеді.

Кеуде клеткасы - бөлке пішінді қабырғалар горизонтальды орналасқан (үлкен адамдарда қиғаш орналасыады) . Негізінен шеміршектен тұрады. Ал омыртқа жобасының физиологиялық иілімдегі болмайды (физиологиялық иілімдер бала отыруға және игеруге әрекет жасағанда пайда болады) .

Бұлшықет жүйесі - жоғары тонусына болады - қолдары шынтақ буынынан бүгілген, алқатарын ішіне қарай жинап алады: яғни құрсақ ішілік ұстай алмайды. Нәрестенің аяқ-қолын ұздіксіз қымыл-қозғалыста болады, бірақ белгілі бір бағытталған қимылдар мен қозғалыс дағдылады жүйке жүйесінің жетілуімен қатар дамиды.

Тыныс органдары: Тыныс жолдарының шырышты қабаты нәзік, қан тамырларына өте бей сал себепті вирусты инфекция кезінде шырыш өте көп бөлініп, (қан тамырлары ісініп, баланың тыныс алуын қиындататын жібереді) . Сонымен қатар жаңа тұған нәрестенің мұрын құысының жолдары, трахеясы және бронхтарының құысы тар болады.

Есту түтігі (евстахиев түтігі) үлкен жастағы балалармен саллыстырғанда үлкен және қысқалау болады, сондықтан инфекция оңай кіреді де, көбінесе отиттің ортаңғы құлақтың қабынуы/ дамуына себепші болады. Бірақ ешқашан мандай қайнадының (фронтит) және гайморов нерв жоғары шақ қайнауының (гайморит) болмайды, себебі нәрестелерде бұл қайнаулар әлі дамымаған, жоқ нәрестенің, жоқ нәрестенің өкпесі әлі толық жетілмеген, тыныс алуы беткейлік және тыныс алу диафрагманың есебінен жүзеге асады. Сондықтан асқазанға, ішекке, газ жиналғанда, іші қатқанда, жаялықпен қатты қысып орағанда, диафрагма жоғары жылжып кетеді де, баланың тыныс алуы бұзылып, қиындайды. Сол себепті - нәрестенің ішінің босап тұруын қадағалап, жаялықпен орағанда қатты қысып кетпеуін өскеріп отырған жөн болады.

Нәрестенің тыныс алуа беткейлім болғандықтан, өттегіні жеткілікті мөлшерде ала алмағандықтан жиі тыныс алады. Қалыпты жағдайда нәресте минутына 40-60 рет тыныс алады. Тыныс алу жиілігі сәл құм түскенде жоғарылайды. Сандықтан бала ентігіп тыныс алып жатса көңіл аудару қажет, ентікпе ауа жетіспеушіліктің және аурудың белгісі болып табылады.

Жүрек-қан тамыр жүйесі. Дүниеге келген соң жаңа тұған нәрестелердің қан айналым жүйесінде бірщама өзгерістер болады. Іші функциональды өзгерістер - кіндік венасы мен қан тамырлары өзінің қызмет өтуін тоқтатады. Одан кейін анатомиялық өзгерістер балада - қан айналымының құрсақ ішілік қаналдары жабылады. Алғаш тыныс алғанда кіші қан айналым жүйесі іске қабылады да, қан өкпеден өттегімен қанығады.

Пульс жиілігі минутына 120-140 рет, емізген кезде немесе нәресте жылағанда 160-200 ретке дейін кетеді. Алғашқы айларда артериальды қысымы 66-36 мм. сынап бағанасы бойынша, жыл соңына қарай - 80-45 мм. сынап бағанасы бойынша.

Ас-қорыту жүйесі: функциональды деңгейде жетілмеген, нәрестенің зат алмасу процессі жоғары, егер нәрестенің тамақтануында, анасының диетасында бұзылыстар болса - нәрестелік ас қорытуының бұзылысы - диспепсияны шақыруа мүмкін. Ауыздың шырышты қабығы қан тамырларға өте бай, жұқа, нәзік, тез жарақаттанғыш болады.

Тілі үлкен. Ерінің шырышты қабатында „жастықшалар! деп аталатын-кішілеу ақшыл түсті, сызықтармен бөлінген, тілдің ұзындығына перпендикуляр түскен қыршалар орналасқан (Пфаундлера-Люшка валиктері) . Шырышты қабат иектің айналасында қатпар түзеді (Робена-Мажито қатпалары) . Нәрестенлердің ұпаты - Биша түйіншектері (комочки) деп аталатын ұрттың қалындығында орналасқан май ұлпаларының есебінен қатты болады. Бұл май ұлпасы дені сау нәрестелерде де, дене салмағының төмендеуімен сипатталатын тамақ бұзылысымен, гипотрофиямен туылған нәрестелерде де болады. Гипотрофия ауыр ағымына өткенде нәресте Биша түйіншектерінен басқа денесіндегі барлық май ұлпаларын жоғалтады. АС қорыту бездері сонымен қоса сілекей бездері әлі жақсы жетілмеген: сілекей алғашқы айларда өте аз бөлінеді. Әңештен асқазанға өту жердегі бұлшықеттер дамымаған, осының салдарынан нәресте жиі құсатын болады. Құсуды болдырмау үшін нәрестені емізіп болған соң 20-30 мин. вертикальды жағдайда қанда ұстау керек. Асқазан көлемі алғашқы айда 10-20 мл., сұйық айдың соңына қарай 90-100 мл. болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.