Түркішілдік пен кемализмге қарсы күресу

Пән: Әдебиет
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Еңбекші қазақ газетінің 9 наурыз күнгі санында партия ұлттық саясатының
қазіргі жағдайы айтыла келіп: соңғы жылдары партияның ұлттық саясатында
ұлы орыстық және жергілікті үлтшылдық ағымдары күшейіп отыр,-делінеді. Осы
газеттің материалдарына қарағанда, кейбір жерлерде партия ұйымдарының
әлсіздігі (!) салдарынан үлы орыс ұлтшылдығы ашықтан-ашық бой көрсетіп,
жұмысшы, шаруалар және студент жастар арасында ұлттық алауыздық-тар күшейе
бастаған көрінеді... Осыған дәлел ретінде Еңбекші қазақ Түркістан—Сібір
(Түрксіб) темір жолында
істеп жүрген түркістандық жұмысшылардың жағдайынан фактілер келтіреді.
Үштөбе стансасы маңайында істейтін жұмысшылар арасында казақ жұмысшылары
небәрі 34-ақ адам. Олардың тұрмысы орыс жұмысшыларына қарағанда
жантүршігерлік. Стансаның бастығы Чернышев деген орыс большевигінің аузынан
қазаққа берген ақша арам деген сөз түспейтін еді. Оның бұл сөзі осындағы
басқа орыстарға майдай жағады.
Қыстың қақаған аязында түркістандық жұмысшылар-дың жылы киімдерін тартып
алып, орыстарға әперген. Жа-лынып-жалпайып киімін сұрағандарды ұрып-соғып,
таякқа жыққан. Осылардың бәрін бір-бірлеп баяндай келе, Енбекші қазақ
материалдарының бас жағына Лениннің ұлттық саясатын бұрмалатпаймыз деп
жазып қойыпты. Түркістанда Лениннің ұлттық саясаты емес, Түркістанның
ұлттық саясаты жүзеге асырылғанда бауырларымыздың киімі де жылы, тістері де
бүтін болар еді. Олар айуанша емес, адамша өмір сүрер еді.
Яш Түркістанның осы санында Мәскеудің өзі тәрбие-леп өсірген
түркістаңдық үш атақты коммунистің бірлесіп қол крйған мақаласын
оқырмандарымыз назарына ұсынып отырмыз. Бұл мақалада күн-күн сайын тамыры
шіріп, өзегі опырылып бара жатқан орыс большевиктік билігінің идео-логия
майданындағы соңғы тартыстары көрінеді. Зия Сағит, Төреқүл және Камал
Әлилер жазып жариялаған бүл мақала Мәскеу большевиктерінің Түркістандағы
саясатының бет-бейнесін басқаларға қарағанда анағұрлым анығырақ көрсетеді.
Сол себепті біз осы үш адамның материалына ар-найы тоқталғанды жөн көрдік.
Мәскеудің Түркістандағы үлттық саясатының мәні қандай екенін
оқырмандарымыз өте жақсы біледі. Ол -атамекеніміз халқының ұлттық сана
сезімін тұншықтырып, оның қандай да бір көріністеріне жол бермеу, түрікшіл-
діктің белгілерін түбірімен құрту болып табылады. Сайып келгенде, Түркістан
түріктерінің ұлттық рухына, түрікшілдік қасиеттеріне қарсы рақымсыз күрес
жүргізу -орыс большевизмі мен кеңестік Ресейдің Түркістандағы
ұлттық саясаты қамтып отырған басты мазмұндар, міне, осындай.
Мәскеудің түрікшілдікке қарсы жүргізіп келе жатқан күресі бізге жақсы
таныс. Талай жылдардан бері төңкерісшілдігімен танылып, төңкеріс туын
көтеріп келе жатқан қызыл қалам бірлестігі де, түрікшілдікпен улан-ған
делініп күмәнді күйге душар болды. Мәскеудегі ағала-рының көңілін табамын
деп қанша күшенгеніне қарамастан, бәрібір оларды қанағаттандыра алмады.
Қызыл қалам жа-былып, оның орнына бағдарламасы мен платформасы әлі
айқындалмаған Өзбекстан пролетар жазушыларының бірлестігі күрылды.
Қызыл қаламшылар кеңестердің жәннатынан қуылып, қараңғы зындандарға
қамап тасталды. Олардың ор-нына қолынан жазу келмейтін, сауатсыз
пролетариат әдебиетшілері отырды.
Қызыл қаламшылардың органы Еленге журналы жабылып, оның орнына
Қ9рылыс атты жана журнал шыға бастады. Енді, міне, бұл басылымның беттері
осы сауатсыз пролетариат әдебиетшілерінің шатпақтарымен толтырыла-тын
болады.
Еленгеден соң кезек көп жылдардан бері төңкерістің ту ұстаушыларының
бірінен саналып келген Жер жүзі журналына келді. Бұл журналдың айыбы -
бұдан 6 жыл бұрын өзінің жасөспірім қызу қанды төңкерісшіл шағында шыққан
сандарының бірінде Түркиядағы кемалшылдық ағымына түсініктеме берген және
Кемалшыл Түркияға достық пейіл көрсеткен бір мақаланы басып жібергендігі
көрінеді. 1925 жылы жарияланып, көп адамдар әлдеқашан ұмытып үлгерген осы
материалды большевиктер 6 жылдан соң архивтен қазып алып, автордың алдына
тартты. Автор осы мақаласында Түркия жоғары ұлттық мәжілісі үстінде
желбіреп тұрған ай-жұлдызды қызыл байрақты суреттеп мадақтайды. Түркия
жоғарғы ұлттық мәжілісін Түркия халқына өкілдік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.