Макроэкономикалық есептеу
1.1. Макроэкономикалық есептеу
Макроэкономика бүкіл ел, мемлекет көлеміндегі жалпы халық шаруашылығы
деңгейіндегі экономиканы есептеп, талдап айқындайды. Макроэкономика
негізінде жалпы ел мемлекет қарамағында нарықты заманда, жалпы
экономиканы индикативтік жоспар бойынша әлеуметтік - экономикалық даму
қамтамасыз етеді. Онда ең жоғары үкімет басқарушы органдардың тікелей
әрекеті, жұмысы ұйымдастырылып басқару, осы жоспар арқылы қамтамасыз
етіледі. Сол негізде бүкіл ел бойынша, бар халық шаруашылығы көлемінде
экономикалық даму негізі салынады. Сондықтан да макроэкономикалық теорияның
негізі - барлық шаруашылық оның түгелдей қалыптасатын экономикалық
теориялық негізі. Макроэкономикалық методологиялық негізінде, яғни, теория
негізінде арнаулы әлеуметтік - экономикалық даму нұсқалары жасалып, оны
құрып, пайдаланып, жалпы әр кезеңде мемлекет ел көлемінде даму қамтамасыз
етеді. Макроэкономикалық теория негізінде техника - экономикалық
керсеткіштер жүйесі пайдаланылып, онымен қатар арнаулы критерийлер
қолданылады. Ондай нұсқаны жасауда экономикалық есептеу -талдау үш кезеңде
немесе үш этап бойынша жасалады. Бірінші кезең, экономикалық нұсканың жалпы
немесе дара түстері, толық информациялық құрамы, ақша массасы, жұмыссыздық
деңгейі негізгі мәселелер болады.
Екінші кезең, теориялық негізі әр түрлі балама варианттар концепциясының
бірнеше түрі қаралып анықталды. Үшінші кезең, ол гипотеза құру нұсқа
негізін салу, яғни, түрлі экономикалық бағыттармен байланысқан және
барлық көрсеткіштердің әсіресе,техникалық - экономикалық жүйелер
көрсеткіштерінің қарым - қатынастары арқылы және әлеуметгік - экономикалық
даму деңгейін есептеу арқылы экономикалық балама жүйесін құру арқылы,
экономикалық-әлеуметтік даму жолдары мен бағыттары анықталып, деңгейлері
көрсетілді. Макроэкономикалық гипотеза құруда, осы кезеңде ақша массасының
өзгеруі, базасының деңгейінің өзгеруі, жұмыссыздықтың ұлғаюы қарастырылады.
Макроэкономикалық есептеу негізінде ресурстарды қалай пайдалануды есептеу,
оның тиімді пайдалану негізін қарау макроэкономикадағы есептеу түрлі
әлеуметтік төлемдердің қатарында есепке алынатын басты түрлері - ол
экологиялық төлемге байланысты зиянды жағдайларды, оның төлемдерін есептеу.
1.2. Макроэкономика - нарықтық экономика жүйесінің негізі
Нарықтық экономика негізінен жекеменшікке сүйенеді және онда
экономикалық дамуда нарық жүйесі негіз болады. Осы жүйеде жоспарлар тек
қана ұсыным жоспары, жалпы стратегиялық жоспар, индикативтік жоспар болып,
мемлекет қарамағында өкімет басқару негізіне алады, жалпы макроэкономикалық
дамуды қамтамасыз етеді. Ал, нарық экономика жүйесінде: әрбір мекеме
бойынша, қандай да болмасын шаруашылық субъектісінде, ұжымда, яғни,
өндірістік, өндірістік емес мекеме болсын онда бизнес жоспары жасалып,
пайдаланылып, іске асырылып, осы деңгейде олардың әлеуметтік - экономикалық
дамуы қамтамасыз етіледі. Онда баға шектелмейді, баға қалыптасуында
мемлекеттің қатынасы болмайды, нарық механизмі негізінде баға еркін
қалыптасады. Экономиканың негізі -теориялық методологиялық негіз болып,
экономикалық есептеу-талдау арқылы, әлеуметтік -экономикалық дамудың ең
тиімді жолын тауып, сол бойынша нұсқа құрып, экономикалық даму тиімділігін
қамтамасыз етеді. Осындай тиімді жолды табуда ең басты мәселе, ресурстарды
ысырапсыз дұрыс жолда экономикалық негізде тиімді пайдалану, бірден бір
басты экономикалық тиімділікті қамтамасыз ету болып келеді. Осы негіздегі
жасалған болжам, экономикалық нұсқа құруда жалпы және өндірістік шығынның
баламалары түгел қаралып, оның нақты негізі белгіленеді. Сонымен қатар,
фундаменталдық қасиет, ол өнімділіктің төмендеп немесе жоғарылау
тенденциясының басты негізінің біріне айналады. Экономикалық болжам
нұсқасы, оны жасауда ресурстарды қандай негізді көлемде, қандай тәсілмен
пайдалану керек деген экономикалық проблема шешілуі қажет. Экономиканың, ең
тиімді жолын анықтау кажет болады. Тауардың тұтыну құны, макроэкономика
деңгейінде:
а) тауар өндірушілердің нарық арқылы көрінетін қоғамдық қатынасы;
ә) бұл белгілі бір тауардың басқа тауармен айырбас қасиеті:
б) ол заттың пайдалылығы, қоғамның немесе адамның белгілі бір кажетін
қанағаттандыру қасиеті;
Макроэкономикадағы ақша айналысының заңы ең бірінші айналысқа түскен
ақша мөлшерінің тауар айналымына тәуслелдігін білдіреді және айналысқа
шықпаған тауар мөлшеріне, тауар бағасы дәрежееіне, ақша айналымының
қозғалысына байланысты. Макроэкономикадағы ақша айналысы оның заң айналысқа
керекті ақша мөлшерін белгілейді, яғни, айналысқа шығарылатын тауар
көптілігіне, тауар бағасының дәрежесіне және ақша айналымының тездігіне
байланысты. Макроэкономикадағы жалпы құн заңына келсек, ол жеке тауар
өндірушінің арасында тауарды өндіру және тиімді сату үшін қолданылатын заң.
Сонымен қатар тауарлардың өндірілуі мен айырбасталуы қоғамдық қажетті еңбек
шығындары негізінде жүзеге асырылуды талап ... жалғасы
Макроэкономика бүкіл ел, мемлекет көлеміндегі жалпы халық шаруашылығы
деңгейіндегі экономиканы есептеп, талдап айқындайды. Макроэкономика
негізінде жалпы ел мемлекет қарамағында нарықты заманда, жалпы
экономиканы индикативтік жоспар бойынша әлеуметтік - экономикалық даму
қамтамасыз етеді. Онда ең жоғары үкімет басқарушы органдардың тікелей
әрекеті, жұмысы ұйымдастырылып басқару, осы жоспар арқылы қамтамасыз
етіледі. Сол негізде бүкіл ел бойынша, бар халық шаруашылығы көлемінде
экономикалық даму негізі салынады. Сондықтан да макроэкономикалық теорияның
негізі - барлық шаруашылық оның түгелдей қалыптасатын экономикалық
теориялық негізі. Макроэкономикалық методологиялық негізінде, яғни, теория
негізінде арнаулы әлеуметтік - экономикалық даму нұсқалары жасалып, оны
құрып, пайдаланып, жалпы әр кезеңде мемлекет ел көлемінде даму қамтамасыз
етеді. Макроэкономикалық теория негізінде техника - экономикалық
керсеткіштер жүйесі пайдаланылып, онымен қатар арнаулы критерийлер
қолданылады. Ондай нұсқаны жасауда экономикалық есептеу -талдау үш кезеңде
немесе үш этап бойынша жасалады. Бірінші кезең, экономикалық нұсканың жалпы
немесе дара түстері, толық информациялық құрамы, ақша массасы, жұмыссыздық
деңгейі негізгі мәселелер болады.
Екінші кезең, теориялық негізі әр түрлі балама варианттар концепциясының
бірнеше түрі қаралып анықталды. Үшінші кезең, ол гипотеза құру нұсқа
негізін салу, яғни, түрлі экономикалық бағыттармен байланысқан және
барлық көрсеткіштердің әсіресе,техникалық - экономикалық жүйелер
көрсеткіштерінің қарым - қатынастары арқылы және әлеуметгік - экономикалық
даму деңгейін есептеу арқылы экономикалық балама жүйесін құру арқылы,
экономикалық-әлеуметтік даму жолдары мен бағыттары анықталып, деңгейлері
көрсетілді. Макроэкономикалық гипотеза құруда, осы кезеңде ақша массасының
өзгеруі, базасының деңгейінің өзгеруі, жұмыссыздықтың ұлғаюы қарастырылады.
Макроэкономикалық есептеу негізінде ресурстарды қалай пайдалануды есептеу,
оның тиімді пайдалану негізін қарау макроэкономикадағы есептеу түрлі
әлеуметтік төлемдердің қатарында есепке алынатын басты түрлері - ол
экологиялық төлемге байланысты зиянды жағдайларды, оның төлемдерін есептеу.
1.2. Макроэкономика - нарықтық экономика жүйесінің негізі
Нарықтық экономика негізінен жекеменшікке сүйенеді және онда
экономикалық дамуда нарық жүйесі негіз болады. Осы жүйеде жоспарлар тек
қана ұсыным жоспары, жалпы стратегиялық жоспар, индикативтік жоспар болып,
мемлекет қарамағында өкімет басқару негізіне алады, жалпы макроэкономикалық
дамуды қамтамасыз етеді. Ал, нарық экономика жүйесінде: әрбір мекеме
бойынша, қандай да болмасын шаруашылық субъектісінде, ұжымда, яғни,
өндірістік, өндірістік емес мекеме болсын онда бизнес жоспары жасалып,
пайдаланылып, іске асырылып, осы деңгейде олардың әлеуметтік - экономикалық
дамуы қамтамасыз етіледі. Онда баға шектелмейді, баға қалыптасуында
мемлекеттің қатынасы болмайды, нарық механизмі негізінде баға еркін
қалыптасады. Экономиканың негізі -теориялық методологиялық негіз болып,
экономикалық есептеу-талдау арқылы, әлеуметтік -экономикалық дамудың ең
тиімді жолын тауып, сол бойынша нұсқа құрып, экономикалық даму тиімділігін
қамтамасыз етеді. Осындай тиімді жолды табуда ең басты мәселе, ресурстарды
ысырапсыз дұрыс жолда экономикалық негізде тиімді пайдалану, бірден бір
басты экономикалық тиімділікті қамтамасыз ету болып келеді. Осы негіздегі
жасалған болжам, экономикалық нұсқа құруда жалпы және өндірістік шығынның
баламалары түгел қаралып, оның нақты негізі белгіленеді. Сонымен қатар,
фундаменталдық қасиет, ол өнімділіктің төмендеп немесе жоғарылау
тенденциясының басты негізінің біріне айналады. Экономикалық болжам
нұсқасы, оны жасауда ресурстарды қандай негізді көлемде, қандай тәсілмен
пайдалану керек деген экономикалық проблема шешілуі қажет. Экономиканың, ең
тиімді жолын анықтау кажет болады. Тауардың тұтыну құны, макроэкономика
деңгейінде:
а) тауар өндірушілердің нарық арқылы көрінетін қоғамдық қатынасы;
ә) бұл белгілі бір тауардың басқа тауармен айырбас қасиеті:
б) ол заттың пайдалылығы, қоғамның немесе адамның белгілі бір кажетін
қанағаттандыру қасиеті;
Макроэкономикадағы ақша айналысының заңы ең бірінші айналысқа түскен
ақша мөлшерінің тауар айналымына тәуслелдігін білдіреді және айналысқа
шықпаған тауар мөлшеріне, тауар бағасы дәрежееіне, ақша айналымының
қозғалысына байланысты. Макроэкономикадағы ақша айналысы оның заң айналысқа
керекті ақша мөлшерін белгілейді, яғни, айналысқа шығарылатын тауар
көптілігіне, тауар бағасының дәрежесіне және ақша айналымының тездігіне
байланысты. Макроэкономикадағы жалпы құн заңына келсек, ол жеке тауар
өндірушінің арасында тауарды өндіру және тиімді сату үшін қолданылатын заң.
Сонымен қатар тауарлардың өндірілуі мен айырбасталуы қоғамдық қажетті еңбек
шығындары негізінде жүзеге асырылуды талап ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz