Математиканы оқытудың басты міндеттері

Пән: Математика, Геометрия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

І. Кіріспе
1. Математиканы оқытудың басты міндеттері.
ІІ. Негізгі бөлім
Математика сабағында сөздік әдістерді қолодану.
ІІІ. Қорытынды
Бастауыш білім беру сапасын жетілдірудің ғылыми әдістемелік
мәселелері.

Білім сапасы оның төрт сипатын (білім – құндылық, білім – жүйе, білім
– процесс, білім – нәтиже) біртұтас қарастыра отырып, олардың ішінде
білімнің құндылық ретіндегі және білімнің нәтиже ретіндегі сипатына мән
берумен тікелей байланысты. Соған байланысты білім жүйесінің соңғы нәтижесі
оқушының жеке пәндер бойынша алған, білім, білік, дағыдлар емес, оларды
пайдалану арқылы қалыптастырылып, дамытылатын өмірлік дағдырлар,
компетенциялар.
Мектепте математиканы оқыту нәтижесінде күтілетін нәтижелерді
анықтауда негізгі бағдар етіпұзақ уақыт мерзіміне арналған базалық
компетенциялар алынады. Бұл компетенциялар жалпы орта білім берудің ұлттық
мақсаты ретінде қарастырылады.
Күтілетін нәтижелер барынша маңызды білімді, дағдыларды қатынастарды
ған бейнелеп қоймай, оқушылардың оқу жетістіктерінің біртінді динамикасын
көрсетеді.
Математик білім саласы бойынша күтілетін нәтижелер білім мазмұнының жетекші
компонеттері және білім, түсіну, қолдану, жоғары сипаттағы біліктер деп
аталатын категориялар арқылы бейнеленген оқу материалдарын меңгеру
денгейлерін ескере отрырып анықталады.
Мұнда басты есте болатын нәрсе – оқушылардың оқушылардың математикалық
мәдениетін көтеру, математиканы оқып үйренуге ынталандыру, нақты дағдыларды
бекіту.
2002 жылы жырқ көрген “Математика”пәніне мемлекеттік жалпыға міндетті
стандарттарын және осы стандарттар негізінде жасалған оқу бағдарламаларына
талдау жасалды. Мұнда оқушылардың мендетті (минимум) дайындық денгейіне
қойылатын талаптар, оқулық мазмұнының (“Математика” оқулықтары) оларды
жүзеге асырудағы мүмкіндіктері де басты назарда болды.
Аталған стандартта да, бағдарлама да оқушылардың міндеті (минимум)
дайындық денгейіне қойлатын талаптар тізімі “білім” “білік” “дағды”
негізінде анықталған. Соған сәйкес анықталған білім мазмұнын оқушыларға
менгертуді жүзеге асыратын оқулықтардың менгерту аппаратында қамтылған
тапсырмалар жүйесі де оқушыға “білім” “білік” “дағдыларды” менгертуге
бағытталған, яғни оларда оқушыларды өздігімен жұмыс істеуге бағыттайтындай
тапсырмалар жоқ деп айтуға болады.
Ал күтілетін нәтижеге бағдарлап оқытуда менгертілген білім мазмұны
объективті – білімдік емес, іс-әрекеттік формада тұжырымдалады. Бұл
дегеніміз – барлық жағдайда да ақпараттар алынады және ол жеке тұлғаның
біліміне айналады., білімді менгеру кезендерге бөлінгенде ғана оны қабылдау
да, сапалы менгеру де жүзеге асады. Үлгі бойынша іс - әрекет тәрсілдерін
репродукциялау білім мазмұнның менгеру тәсілдері; проблемалық
жағдаяттатиімді шешім қаылдау біліктері формасындағы шығармашылық іс-әрекет
тәжірибесі ; проблеманы шешу нәтижесінде оқушының жаңа білім мен жаңа іс-
әрекет тәсілдерін жинақтауы тұлғаға бағдарлау формасындағы эмоционалдық-
құндылықты қатынастарды жүзеге асыру тәжірибесі болып табылады.
Сондай-ақ, оқушылардың дайындықтарынның денгейін бағалу өз бетінше
шешім қабылдауға ұмтылдырмайтын денгейде өтілген материалды формальды түрде
тексеруге емес, алған білімнің мәнін түсіндіруге, оның функционалдығына,
практикадағы қолданымына бағытталады. Осы тұрғыда бастауыш сыныпта
берілетін математикалық білім мазмұны мен оқуылардың дайындықтарының
міндетті денгейіне қойылатын талаптар басты назарға алынады. Мектептегі
бастауыш сатысында берілетін математикалық білім мазмұны. Сан
амрифметикасы, шамалар және оның өлшем бірдліктері: геометрия элеметтері;
алгебра элементтері деп аталатын бөлімдерден тұрады. Математика пәнін оқыту
барысында сөздік әдістерді қолдану нақты оқу пәнінің ішк імазмұнына,
ерекшелігіне, ғылым саласы ретіндегі өзіндік әдіс-тәсіліне тәуелдік
тұрғысынан сарлану тиіс.
Сонау 20-30 ғасырлардың көрнекі қайраткерлері – А.Байтрысынов,
М.Дулатов, Ж.Аймауытов әдістерін қарастыра отырып, оқыту үрдісінде
олараодың қолдану ерекшеліктері анықталады.
Атап айтқанда, қазақ тілін, ана тілін, арифметика және басқа да
пәндерді оқыту әдістерін ұлттық ерекшеліктерімен сәйкестіре қолдануға
бетбұрыс жасаады. Мәселен: А.Байтұрсынов (Аызша ,әнгімелеу, түсіндіру,
әңгіме, индуктивтік және дедуктивтік әдіс практикалық , шығармашылық
әңігме, мақалалар.) т.б.
Мысалыға а) шәйнек сыртындағы өрнекте неше ұшбұрыш, шаршы (квадрат)
дөңгелек бар?
Б) Суреттегі құрақ көрпешенің және ондағы әріптердің пішіні
(формалары) қандай?
Тұрмыстық көрнекілік түрін қолдану балалардың, көру , қабылдау
түйсіктерін таныс пәндерде қолдану тірегі болып табылады. Осы тапсырмалар
балалардың логикалық ойлау, сөйлеу тілін дамыту және баланың басқа да
қасиеттерін жетілдіруге, қалыптастыруға мүмкіндік туғызу.
Сонымен сол жылдардағы педагогтар оқу үрдісін өмірімен, еңбекпен қарым-
қатынас арқылы ұштастырады. Мәселен, М. Дулатов өзінің “Мұғалімдерге” атты
еңбегінде кіші жастағы балаларды қалай оқыту керектігін көрсетеді.
А.Байтұрсыновтың “Қай әдіс жақсы” деген еңбегінде оқыту әдістері қолданудың
ерекшеліктеріне тоқталады. Сонда қолданылатын әдістердің қатарында сөздік
әдістер бар.
Сөздік әдістердің дамуының екінші шартты кезеңі ХХ ғасырдың 30-90-шы
жылдарындағы мектептің, жалпы алғанда оқыу жүйесінің, біртіндей
жетілдіруімен байланысты.
Өйткені осы уақытқа дейін педагогикалық теория мен тәжірибеде белгілі
болған, тіпті дәстүрлі әдіс деңгейіне көтерілген әңгімелеу, түсіндіру,
әңгіме (сұрақ-жауап) сияқты сөздік әдістермен қосма, проблемалы баяндау
әдісі, ішінара іздену немесе эвристикалық әдіс, сөз бен көрнекіліктің
арақатынасы және алмасуы сияқты сөздік әдістің түрлері өмірге келді.
Дегенмен де сөздік әдістердің пәннен өткізілетін нақты сабақтың түріне
тәуелді қолданылуы аясы жаңа материалды түсіндірумен шектелді. Осы
пікіріміздің дәлелі ретінде мысал келтірейік.
5-ке көбейту кестесі бойынша Алматы қаласы № 147 қазақ орта
мектебінің бастауыш сынып мұғалімі З. Тазақұлованың өткізген сабағында жаңа
материалды оқытып-үйретуде сөздік әдіс былайша қолданылған.
Санды 5-ке көбейту. Тақтаға 5-ке көбейтуді түсіндіруге арналған
бүктеме қыстырамын. Бүктеменің жоғарғы қатарында 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8,
9 сандары жазулы. Санның астындағы төркөзде 5-тен құлпынай суреті. Сурет
астында көбейтінді жазылған. 1 санның астында 5 құлпынай оның астында 5
саны жазулы.
- Балалар, мына сабақта қанша құлпынай тұр?
- Бес.
- Бұл қанша бестік?
- Бір.
Содан соң 2 санының тұсындағы сабақшадағы 5 құлпынайды көрсетем де:
- Қанша сабақша ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.