Материалды-құндылықтар мен ақша қаражаттарының есебі
8. Материалды-құндылықтар мен ақша қаражаттарының есебі.
1. Бухгалтерлік есепте айналым қаражаттарына түсінік.
2. Туризм қызметтерінде қолма-қол ақша қаражаттарымен есеп айырысу
3. Туризмдегі қаржы салымдары.
1. Бухгалтерлік есепте айналым қаражаттарына түсінік.
Қысқа мерзімді активтер немесе айналым қаражаттары деп, бір есеп мерзім
айналымында, яғни бір жыл ішінде қонақ үй шаруашылық қызметтерде
пайдаланылған, сатылған немесе қолданылған материалды-жабдықтар мен қаржы-
қаражаттарды айтамыз. Айналым активтері баланстың екінші және үшінші
бөлімдерінде, актив жағында көрсетіледі.
Қонақ үй кәсіпорнының шаруашылық тиімділігін арттыратын шешім қабылдау
үшін, айналым қаражаттары құрамынан келесі ресурстардың бухгалтерлік
мәліметтерін топтастырып бөліп алу маңызды:
• ақша қаражаттары
• қысқа мерзімді қаржы салымдары
• дебиторлық берешектер
• материалды - өндіріс қоры
Айналым активтерінің ең өтімді бөлігі – ақша қаражаттары. Бұл
кәсіпорын кассасындағы (451 “Ұлттық валтада кассадағы қолма-қол ақша
қаражаттары” шоты), банктегі (441 “Есеп шоты”) валюталық (431 “Ел
ішіндегі валюталық шоты” және 432 “Шет елдегі валюталық шоты”) қаражаттары
болып табылатын ақша қаражаттары.
2. Туризм қызметтерінде қолма-қол ақша қаражаттарымен есеп айырысу
Қонақ үй кәсіпорны қолма-қол ақша қаражаттарымен есеп айырысуды іске
асыруы үшін нормативті құжаттарына сәйкес кассасы болуы керек. Ақша
қаражаттарының қозғалысымен байланысты кез-келген кіріс және шығыс кассалық
операциялары, міндетті түрде кассалық алғашқы құжаттарда көрсетілуі керек.
Қонақ үй шаруашылығында әрбір кассалық-бақылау машинасы бойынша негізгі
құжаттары кассир-операционисттің Мемлекеттік Статистика Комитетімен
бекітілген Журналы болып табылады. Журнал міндетті түрде нөмірленген,
байланған, мөрленген және қонақ үй кәсіпорнының басшысымен, бас
бухгалтерінің жеке қолдарымен бекітілген, сондай-ақ салық инспекторының
тіркеуге алған қолымен қуатталуы керек.
Кассадағы ақша қаражаттарының синтетикалық есебі 451 “Ұлттық валтада
кассадағы қолма-қол ақша қаражаттары” актив баланстық шотында есепке
алынады.
451 “Ұлттық валютада кассадағы қолма-қол ақша қаражаттары” шоты
қонақ үй кассасында ақша қаражаттарының қозғалысы мен қолда бары туралы
ақпараттарды жалпыламалау үшін арналған.
451 “Ұлттық валютада кассадағы қолма-қол ақша қаражаттары” шотына
қосымша шоттар ашуға болады:
451-1 “Кәсіпорын кассасы”. Бұл қосымша шотта қонақ үй кассасындағы ақша
қаражаттарының есебі жүргізіледі.
451-3 “Ақша қаражаттары” және т.б. .кәсіпорынның кассасындағы пошта
маркалары, мемлекеттік алымдардың маркасы, векселдер маркасы, төлемі
жүргізілген әуе билеттері және басқада ақша қаражаттары.
Ақша құжаттарының аналитикалық есебі олардың түрлері бойынша
жүргізіледі.
Қонақ үй басшысының ұйғаруы бойынша 31 желтоқсаннан кейін, жылдық
есеп беру алдында кассадағы ақша қаражаттарына түргендеу жүргізіледі. Оны
қонақ үй директорымен белгіленген комиссия іске асырады. Түгендеу актпен
рәсімделеді. Кассада артық шыққан ақша қаражаттары қонақ үйдің кірісі
ретінде, ал кем қаражаттары 334 шоттың “Құндылықтардың бүлінуінен кем
шығуы, жоғалуы” қосымша шотында жойылады, содан соң 333 “Қызметкерлердің
және басқада тұлғалардың берешектері” шотының “Материалды зияндылықтарды
өтеу” бойынша 2-ші қосымша шотының дебет жағында жойылады.
Есеп шоттағы ақша қаражаттарының қозғалысы үшін активті, баланстық
441 “Есеп шот” шоты қолданылады. Егерде қонақ үй кәсіпорнының бірнеше есеп
шоттары болса, онда есеп шоттарды бөліп көрсететін аналитикалық есеп
жүргізуді ұйымдатыру керек.
Қонақ үй кәсіпорны валюта қаражаттарының қозғалысы үшін валюта шотын
ашады. Шет ел валютасымен жасалатын операцияларды есепке алу үшін валюталық
шоттың ашылуы үш шотты қарастырады:
• ағымдағы валюталық шоты – қонақ үй кәсіпорнының меншігіндегі валюта
есебі үшін;
• тарнзиттік валюталық шот – валюта түсімдерінің есебі үшін;
• арнайы транзиттік валюталық шот – ел ішіндегі валюта нарығынан
сатып алынған валюталар есебі үшін.
Валюта шотындағы қаражаттардың синтетикалық есебі активті, баланстық
431 “Ел ішіндегі валюталық шоты” және 432 “Шет елдегі валюталық шоты”
шоттарында жүргізіледі.
Ақша қаражаттары ағымдағы төлемдер үшін қолданылады. Қонақ үй
кәсіпорны, ақша қаражаттары құрамындағы жұмсалуына белгілі бір шек қойылған
және циклдары сәйкес келмей банктегі есеп шоттан алуға болмайтын, сондай
–ақ ағымдағы төлемдер үшін қолдануға арналмаған ақша қаражаттарын талдау
кезінде айналым қаражаттары құрамына енгізбеуі керек.
3. Туризмдегі қаржы салымдары.
Қонақ үй кәсіпорны үшін нақтылай ақша қаражаттарының тиімді жиынтығы қарама-
қарсы тенденциялардың әсерімен анықталады. Қонақ үйдің имидж атағы мен
конъюктуралық шиеленісу мүмкіндігі кәсіпорынға белгілі бір ақша қорын
иемденуді міндеттейді. Бұл қор еңбек ақы, қонақ үй шаруашылығында қызмет
көрсетуді дамыту және ағымдағы міндетті төлемдерін өз уақытысында төлеу
үшін жиі қолданылады. Ақша қаражаттарының жоқ болуы қонақ үй кәсіпорнын
банкроттыққа әкелуі мүмкін. Инфляция қонақ үй кәсіпорнының ақша
қаражаттарына қалыпсыз әсер етеді. Ол бір жағынан уақытша пайдаланудан бос
ақша қаражаттарына құнсыздану қауіпін төндірсе, екінші жағынан қажетті
төлемдер үшін инфляция есебімен көптеген ақша қаражаттарын керек етеді.
Сондай-ақ көптеген ақша қаражаттарына, оның қозғалысына есеп пен бақылау
жүргізуді қиындатады.
Қонақ үй кәсіпорнының қысқа мерзімді қаржы салымдары басқа бір кәсіпорынның
құнды қағаздары мен ... жалғасы
1. Бухгалтерлік есепте айналым қаражаттарына түсінік.
2. Туризм қызметтерінде қолма-қол ақша қаражаттарымен есеп айырысу
3. Туризмдегі қаржы салымдары.
1. Бухгалтерлік есепте айналым қаражаттарына түсінік.
Қысқа мерзімді активтер немесе айналым қаражаттары деп, бір есеп мерзім
айналымында, яғни бір жыл ішінде қонақ үй шаруашылық қызметтерде
пайдаланылған, сатылған немесе қолданылған материалды-жабдықтар мен қаржы-
қаражаттарды айтамыз. Айналым активтері баланстың екінші және үшінші
бөлімдерінде, актив жағында көрсетіледі.
Қонақ үй кәсіпорнының шаруашылық тиімділігін арттыратын шешім қабылдау
үшін, айналым қаражаттары құрамынан келесі ресурстардың бухгалтерлік
мәліметтерін топтастырып бөліп алу маңызды:
• ақша қаражаттары
• қысқа мерзімді қаржы салымдары
• дебиторлық берешектер
• материалды - өндіріс қоры
Айналым активтерінің ең өтімді бөлігі – ақша қаражаттары. Бұл
кәсіпорын кассасындағы (451 “Ұлттық валтада кассадағы қолма-қол ақша
қаражаттары” шоты), банктегі (441 “Есеп шоты”) валюталық (431 “Ел
ішіндегі валюталық шоты” және 432 “Шет елдегі валюталық шоты”) қаражаттары
болып табылатын ақша қаражаттары.
2. Туризм қызметтерінде қолма-қол ақша қаражаттарымен есеп айырысу
Қонақ үй кәсіпорны қолма-қол ақша қаражаттарымен есеп айырысуды іске
асыруы үшін нормативті құжаттарына сәйкес кассасы болуы керек. Ақша
қаражаттарының қозғалысымен байланысты кез-келген кіріс және шығыс кассалық
операциялары, міндетті түрде кассалық алғашқы құжаттарда көрсетілуі керек.
Қонақ үй шаруашылығында әрбір кассалық-бақылау машинасы бойынша негізгі
құжаттары кассир-операционисттің Мемлекеттік Статистика Комитетімен
бекітілген Журналы болып табылады. Журнал міндетті түрде нөмірленген,
байланған, мөрленген және қонақ үй кәсіпорнының басшысымен, бас
бухгалтерінің жеке қолдарымен бекітілген, сондай-ақ салық инспекторының
тіркеуге алған қолымен қуатталуы керек.
Кассадағы ақша қаражаттарының синтетикалық есебі 451 “Ұлттық валтада
кассадағы қолма-қол ақша қаражаттары” актив баланстық шотында есепке
алынады.
451 “Ұлттық валютада кассадағы қолма-қол ақша қаражаттары” шоты
қонақ үй кассасында ақша қаражаттарының қозғалысы мен қолда бары туралы
ақпараттарды жалпыламалау үшін арналған.
451 “Ұлттық валютада кассадағы қолма-қол ақша қаражаттары” шотына
қосымша шоттар ашуға болады:
451-1 “Кәсіпорын кассасы”. Бұл қосымша шотта қонақ үй кассасындағы ақша
қаражаттарының есебі жүргізіледі.
451-3 “Ақша қаражаттары” және т.б. .кәсіпорынның кассасындағы пошта
маркалары, мемлекеттік алымдардың маркасы, векселдер маркасы, төлемі
жүргізілген әуе билеттері және басқада ақша қаражаттары.
Ақша құжаттарының аналитикалық есебі олардың түрлері бойынша
жүргізіледі.
Қонақ үй басшысының ұйғаруы бойынша 31 желтоқсаннан кейін, жылдық
есеп беру алдында кассадағы ақша қаражаттарына түргендеу жүргізіледі. Оны
қонақ үй директорымен белгіленген комиссия іске асырады. Түгендеу актпен
рәсімделеді. Кассада артық шыққан ақша қаражаттары қонақ үйдің кірісі
ретінде, ал кем қаражаттары 334 шоттың “Құндылықтардың бүлінуінен кем
шығуы, жоғалуы” қосымша шотында жойылады, содан соң 333 “Қызметкерлердің
және басқада тұлғалардың берешектері” шотының “Материалды зияндылықтарды
өтеу” бойынша 2-ші қосымша шотының дебет жағында жойылады.
Есеп шоттағы ақша қаражаттарының қозғалысы үшін активті, баланстық
441 “Есеп шот” шоты қолданылады. Егерде қонақ үй кәсіпорнының бірнеше есеп
шоттары болса, онда есеп шоттарды бөліп көрсететін аналитикалық есеп
жүргізуді ұйымдатыру керек.
Қонақ үй кәсіпорны валюта қаражаттарының қозғалысы үшін валюта шотын
ашады. Шет ел валютасымен жасалатын операцияларды есепке алу үшін валюталық
шоттың ашылуы үш шотты қарастырады:
• ағымдағы валюталық шоты – қонақ үй кәсіпорнының меншігіндегі валюта
есебі үшін;
• тарнзиттік валюталық шот – валюта түсімдерінің есебі үшін;
• арнайы транзиттік валюталық шот – ел ішіндегі валюта нарығынан
сатып алынған валюталар есебі үшін.
Валюта шотындағы қаражаттардың синтетикалық есебі активті, баланстық
431 “Ел ішіндегі валюталық шоты” және 432 “Шет елдегі валюталық шоты”
шоттарында жүргізіледі.
Ақша қаражаттары ағымдағы төлемдер үшін қолданылады. Қонақ үй
кәсіпорны, ақша қаражаттары құрамындағы жұмсалуына белгілі бір шек қойылған
және циклдары сәйкес келмей банктегі есеп шоттан алуға болмайтын, сондай
–ақ ағымдағы төлемдер үшін қолдануға арналмаған ақша қаражаттарын талдау
кезінде айналым қаражаттары құрамына енгізбеуі керек.
3. Туризмдегі қаржы салымдары.
Қонақ үй кәсіпорны үшін нақтылай ақша қаражаттарының тиімді жиынтығы қарама-
қарсы тенденциялардың әсерімен анықталады. Қонақ үйдің имидж атағы мен
конъюктуралық шиеленісу мүмкіндігі кәсіпорынға белгілі бір ақша қорын
иемденуді міндеттейді. Бұл қор еңбек ақы, қонақ үй шаруашылығында қызмет
көрсетуді дамыту және ағымдағы міндетті төлемдерін өз уақытысында төлеу
үшін жиі қолданылады. Ақша қаражаттарының жоқ болуы қонақ үй кәсіпорнын
банкроттыққа әкелуі мүмкін. Инфляция қонақ үй кәсіпорнының ақша
қаражаттарына қалыпсыз әсер етеді. Ол бір жағынан уақытша пайдаланудан бос
ақша қаражаттарына құнсыздану қауіпін төндірсе, екінші жағынан қажетті
төлемдер үшін инфляция есебімен көптеген ақша қаражаттарын керек етеді.
Сондай-ақ көптеген ақша қаражаттарына, оның қозғалысына есеп пен бақылау
жүргізуді қиындатады.
Қонақ үй кәсіпорнының қысқа мерзімді қаржы салымдары басқа бір кәсіпорынның
құнды қағаздары мен ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz