Мектеп жасына дейінгі балаларды байланыстыра сөйлеуге үйрету

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Мектеп жасына дейінгі балаларды байланыстыра сөйлеуге үйрету

Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңында білім беру мен
оқытудың үздіксіз үрдісі, 23-бабында Мектепке дейінгі ұйымдар отбасымен
қатар бір жастан алты (жеті) жасқа дейінгі мектеп жасына дейінгі балаларды
тәрбиелеу мен оқытуды, бес (алты) жастағы балаларды мектепке барар алдында
даярлау міндетті және ол отбасында, мектепке дейінгі ұйымда немесе мектепте
жалпы білім беру бағдарламаларының шеңберінде жүзеге асырылады [1] - деп
атап көрсетілген.
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2010 жылы
10 ақпандағы Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу- Қазақстанның жаңа
мүмкіндіктері атты Халыққа Жолдауында 2020 жылға қарай қалалық, сол
секілді ауылдық жерлердегі барлық балалар мектеп жасына дейінгі тәрбие беру
және оқытумен қамтылатын болады. Бізде мемлекеттік-жекеменшік
әріптестігінің зор әлеуеті бар. Жекеменшік отбасылық балабақшалар мен шағын
орталықтар-бұл мемлекеттік мекемелерге балама,-деп жекеменшіктегі
балабақшалар мен білім беру орталықтары мемлекет құзырына қайтарылып жатыр.
Балаларды мектеп жасына дейінгі оқытумен және тәрбиемен қамтамасыз
етуді арттыруға бағытталған Балапан арнайы бағдарламасы әзірленіп, және
2020 жылға қарай орта білім беруде 12 жылдық оқыту моделінің табысты жұмыс
істеуі үшін Үкімет барлық қажетті шараларды іске асыруда[2].
Балабақшада білім беру жүйесінің бірінші сатысы ретінде балаларды
мектепке даярлауда маңызды қызмет атқарады. Бала мектепке қаншалықты сапалы
және уақтылы дайындалса, соғұрлым оның кешелекте білім алуы нәтижелі
болады.
Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту
тұжырымдамасы білім беру жүйесіне үлкен жаңалық және салмақты
жауапкершілік әкелді. Онда Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту (ЮНЕСКО-ның
ұсынымдарына сәйкес атауы-бастауышқа дейінгі білім беру)-баланың жасын және
өзіне тән ерекшеліктерін ескере отырып, оның толыққанды қалыптасуы үшін
даму ортасын құратын үздіксіз білім берудің бастапқы деңгейін құру талабы
алдымызда тұр.
Осы тұжырымдамаға сәйкес мектепке дейінгі мекеменің мақсаты: мектепке
дейінгі білім беру, сауықтыру, түзету болса; ал атқарылатын міндеттері:
- бес жастағы балаларды мектепалды даярлығымен толық қамтуды
қамтамасыз ету;
- мектепке дейінгі және бастауыш білімнің оқыту бағдарламаларының
үйлесімділігін қамтамасыз ету;
- баланың балабақшада оқу қызметін меңгеруге қажетті жеке қасиеттерді
тәрбиелеу [3]. Елбасы Н.Назарбаевтың Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру-
мемлекеттік саясаттың басты мақсаты Қазақстан халқына Жолдауында білім
саласына қатысты, ол мектепке дейінгі балалар мекемелері туралы мәселеге
тоқталды. Елбасы Үкіметтің осы мәселе жөнінде көп жұмыс атқаруын талап
етті. Міне, осы мәселелеге байланысты соңғы жылдары мектепке дейінгі
мекемелерде көптеген өзгерістер қарқын алып, алға жылжып келеді. Жабылып
қалу алдында тұрған балабақшаларға бюджеттен қаржы бөлініп, топтардың саны
көбейтіліп, мүмкіндігі болған жерлерде балабақшаларды қайтадан ашуға жол
ашты. Себебі, еліміздің президенті Н.Назарбаев Ел болам десең бесігіңді
түзе деген халық нақылын ұстануымызды алға тартып, еліміздің болашағын
отбасынан онан соң балабақшадан тәрбиелеуіміз керек екенін айқындап
көрсетіп беріп отыр.
Демек, ұлттық құндылықтарды игерген, рухани бай, өресі жоғары, білімді,
ел болашағын ойлайтын тұлға қалыптастыру мәселесімен жұмыс істеу керек. Ең
бастысы — тәрбиеге ерекше көңіл бөліп, тәрбие және білім беру. Мәселен,
ғұлама ұлы бабамыз Әл-Фараби "Тәрбиесіз қолға білім салма "десе,
А.Байтұрсынов Біз әрқашанда білімге ұмтыламыз. Негізінде, ең бірінші
тәлімге ұмтылуымыз керек. Бізге тәлімді рух, тәрбиелі білім қажет деп
білімнен бұрын тәрбиеге көңіл аудару керектігін, тәрбиесіз адамға берілген
білімнен ешқандай пайда жоқтығын атап өтеді. Еңдеше осы қағидаларды біз
әрқашан жадымызда ұстауымыз керек. Таза жанды, иманды, арлы, намысты, ұлты
мен ұлттық құңдылықтарды сыйлайтын, сүйетін тұлға тәрбиелеуге тырысуымыз
қажет.
Ғұлама ойшылдарымыз Баласағұн, Қашқари, Иассауидің еңбектері - қазіргі
ұрпақ тәрбиесі үшін тендесі жоқ қазыналар болып табылады. Сондай-ақ Асан
қайғы, Ақтамберді сияқты ақын-жыраулардың толғаулары мен дана өсиеттерінің
қазіргі жастардың тәрбиесі мен біліміне берер пайдасы, қосар үлесі
қаншама?! Абай мұрасының, оның педагогикалық көзқарастарының орны ерекше.
Жарық жұлдыздарымыз Шоқан, Ыбыраймен қатар XX ғасыр басында тәлімдік ой-
пікірлерімен барша қазақ даласын дүр сілкіндірген Шәкәрім, Ахмет, Міржақып,
Жүсіпбек, Мағжандардың педагогикалық, психологиялық тұжырымдары қазіргі
заман талабымен үйлесіп жатыр.
Бүлдіршіндердің рухани адамгершілік қасиетін қалыптастыру арқылы
толыққанды жетілген азамат тәрбиелеу бүнінгі күн талабы.
Сөйлеу – адамдар арасындағы өз ара қатынас құралы. Сөйлеп үйренудің
көмегімен балалар мен ересек адамдар арасында түрлі қарым-қатынас пайда
болады. Сөйлеп үйренудің лайықты шегіне жетпейінше балалар арасында
жағымды қарым-қатынас жасау мүмкін емес. Сөйлей білу баланың психикалық
процестері дамуына да үлкен әсер етеді. Ең алдымен сөйлеудің әсерімен
баланың қабылдауы, түйсігі өзгереді. Бала (сөйлей алмайтын шақта) заттардың
тек сыртқы сапасы ғана емес, сол затты түгелімен толығымен түсіне алады.
Балалардың тілінің шығуы, сөйлеп үйрену мерзімі тәрбиелену жағдайына,
әсіресе ересек адамдардың, ата-аналарының бірден-бір әсер етуіне
байланысты. Тілі шығып сөйлеп үйрену ересек адамдармен қарым-қатынас
барысында дамитындықтан: 1) Тәрбиешінің әрбір баламен жиі сөйлесіп,
тұруын қамтамасыз ету керек; 2) Баланың ата-аналармен және басқа
балалармен сөз арқылы қарым-қатынас жасауды қажет ететіндей жағдай туғызу
қажет. Баланың тәрбиешімен жиі сөйлесу қажеттігін тудыру үшін баланың
әрбір сөзіне мейлінше дұрыс қанғаттанарлық жауап беріп отыруы керек [4].

Ғалым Т.Аяпова Сөйлеу— адам баласының көп іс-әрекеттерінің бірі, олай
болса, сөйлеу баланың танымының өсуіне бағытталған ерекше бір іс-әрекет
болып табылады деп тұжырымдай келіп, сөйлеу әрекеті деп отырғанымыз не
деген сұраққа зерттеуші мына төмендегідей анықтама берген.
Сөйлеушінің белгілі бір қажеттігіне негізделген мақсатының белгілі бір
жағдаятқа байланысты сөйлеу арқылы тындаушысына жетуі яғни, баланың сөйлеу
жолы (механизмі) ғасырлар бойы қалыптасқан тілдің қызметі мен сол тілде
сөйлейтін адамзат тәжірибесіне негізделеді де, баланы биологиялық дамуына,
әлеуметтік мүмкіндіктеріне жеке басының тілдік қабілетіне, еңбегіне және
басқа да көптеген факторларға тәуелді. Баланың сөйлеуі, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.