Мектепке дейінгі және бастауыш оқытудың сабақтастығын орнатудың маңызы
Мектепке дейінгі және бастауыш оқытудың сабақтастығын орнатудың маңызы
Қазіргі таңда кезек күттірмейтін мәселелердің бірі ретінде мектепке дейінгі
тәрбие мен бастауыш білім берудің сабақтастығын қамтамасыз етудің жолдарын
айқындаудың маңызы зор. Өйткені сабақтастық туралы мәселе өткір қойылып
отыр. Бұл мәселені ғалымдар, білім беру мекемелерінің жетекшілері,
мұғалімдер, ата-аналар да көтеріп отыр. Олардың дабыл қағуына толық негіз
бар.
Мақсат, мазмұн бірлігі неғұрлым тиімді деген әдістерді, оқыту құралдарын,
балалар мен оқушылардың жетістіктеріне қорытынды жасау және бағалауды
таңдап алуға негізделген білім берудің мектепке дейінгі, бастауыш сынып
сатыларындағы көп түрлі, көп нұсқалы бағдарламалардың болмауы, осы
сатылардың арасындағы байланыстың жоқтығын көрсетеді. Берілген
бағдарламаларда білімді игеру көлемі, жеке тұлғалық, әлеуметтік даму
деңгейлері ескерілмеген. Бастауыш оқыту мен мектепке дейінгі білім беру бір-
бірінен алшақ жатыр деуге болады.
Сондықтан балабақша мен бастауыш буын сабақтастығын айқындауда мыналарға
ерекше көңіл бөлген қажет:
1) аталған сатыдағы білім берудің өзіндік мақсаттарының айқындалуы, білім
мазмұнының бірыңғай, жүйелі құрылуы, баланың белсенді дамуы
арқылы білім берудің келесі сатысына көшудің тиімділігінің қамтамасыз
етілуіне;
2) екіншіден: білім беру жүйесінің әрбір әдістемелік компоненттерінің
байланысы мен үйлесімділігінің болуына назар аудару керек (мақсаты,
міндеттері, мазмұны, әдістемесі, ұйымдастыру түрлері).
Сабақтастықты сақтау үшін мектепке дейінгі кезеңде — жас ерекшелігіне
сәйкес баланың өзін-өзі бағалауының сақталуы, танымдық және тұлғалық дамуы,
қоршаған ортамен байланыс жасауға дайындығы қарастырылады. Бастауыш
сатыда — мектепке дейінгі шақтағы жетістіктерінің барлық деңгейіне тірек
болуды, қарқынды даму жағдайында жеке жұмыстарды, мектепке дейінгі
қалыптасып болмаған қасиеттерін жетілдіруге арнайы өзара қарым-қатынас
жасау формаларын дамытуды қамтамасыз етеді.
Сабақтастық үрдісін 2 жақтан қарауға болады:
1) мектепке дейінгі буын сатысында мектепке дейінгі балалық шақтың
өзіндік құндылығы қысқартылады және балалардың жеке тұлғалық сапасының
негізі қалыптасады;
2) мектеп өз жұмысын жоқтан құрмайды. Мектепке дейінгі балалардың
жетістігін қапсырып алып, балалардың жинақтаған әлеуетін педагогикалық
практиканы ұйымдастыра отыра дамытады. Сабақтастықтың осындай түсінігі
балалардың дамуы мен оқып үйренуін үздіксіз іске асырып отырады;
Мектеп пен мектепке дейінгі мекемедегі сабақтарды салыстыра отыра келесі
ұқсастықтарды атап айтуға болады:
1. Бір маңыздылық: балалардың танымдық әрекетін басқару, білім
және білікпен қаруландыру бірмезетте жан-жақты тәрбиелеу. Оқыту
мектепте де, мектепке дейінгі мекемеде де бағдарлама бойынша
өткізіледі.
2. Айқын және қатаң ұйымдастыру: әрқашан, әр уақытта нақты сабақ кестесі,
әр баланы оқыту міндеті, педагогтың барлық балалармен ұжымдық жұмыс
жүргізуі.
Мектепке дейінгі мекеме мен мектептің ерекшеліктері:
Балалардың негізгі қызметі ойын екені естен шығарылады. Тек танымдық,
дамытушылық ойындардың көмегімен білім негізі қалыптаса бастайды. Осылайша,
қазіргі заманда сабақтастықтың құрылымы табиғи жолмен емес, жасанды түрде
жүзеге асады,себебі бастауыш мектептегі әдіс-тәсілдер, балалармен жұмыс
түрлері мектепалды дайындық топтарында кең қолданылады. Сондықтан
да бұл мәселені бірден 2 жақты қарастырған жөн. Ал, ұйымдастыру жоспарында
мәселені шешудің мынадай жолдары қарастыруға болады:
Біріншіден, балалардың мектепалды дайындық тобында
қалыптасқан білім, білік, дағдыларын бағалау қажет емес, олардың даму
деңгейін бағалау қажет деп ойлаймын. Екіншіден, бастауыш мектеп
мұғалімдері білім беру мен тәрбиелеу үрдісінде мектепалды дайындық тобына
сай ойын әдістерін тиімді қолдана білсе.
Мектепке дейінгі мекеме мен бастауыш мектеп тәжірибесімен танысып,
ой бөлісіп, тәжірибе алмасу ұйымдастырылуы тиіс:
Онда:
• мектеп пен балабақшадағы оқу-тәрбие жұмыстарының бағыттарын, мазмұнын
айқындау жетілдіру;
• екі буыннның оқу бағдарламаларын және жоспарларын зерттеп, оларды
жетілдіру жолдарын қарастыру;
• педагогикалық ұжымдарға ғылыми-әдістемелік жағынан көмек көрсетуді
ұйымдастыру;
• оқытудың жаңа технологияларын зерттеу және ұстаздар тәжірибесіне
енгізу;
... жалғасы
Қазіргі таңда кезек күттірмейтін мәселелердің бірі ретінде мектепке дейінгі
тәрбие мен бастауыш білім берудің сабақтастығын қамтамасыз етудің жолдарын
айқындаудың маңызы зор. Өйткені сабақтастық туралы мәселе өткір қойылып
отыр. Бұл мәселені ғалымдар, білім беру мекемелерінің жетекшілері,
мұғалімдер, ата-аналар да көтеріп отыр. Олардың дабыл қағуына толық негіз
бар.
Мақсат, мазмұн бірлігі неғұрлым тиімді деген әдістерді, оқыту құралдарын,
балалар мен оқушылардың жетістіктеріне қорытынды жасау және бағалауды
таңдап алуға негізделген білім берудің мектепке дейінгі, бастауыш сынып
сатыларындағы көп түрлі, көп нұсқалы бағдарламалардың болмауы, осы
сатылардың арасындағы байланыстың жоқтығын көрсетеді. Берілген
бағдарламаларда білімді игеру көлемі, жеке тұлғалық, әлеуметтік даму
деңгейлері ескерілмеген. Бастауыш оқыту мен мектепке дейінгі білім беру бір-
бірінен алшақ жатыр деуге болады.
Сондықтан балабақша мен бастауыш буын сабақтастығын айқындауда мыналарға
ерекше көңіл бөлген қажет:
1) аталған сатыдағы білім берудің өзіндік мақсаттарының айқындалуы, білім
мазмұнының бірыңғай, жүйелі құрылуы, баланың белсенді дамуы
арқылы білім берудің келесі сатысына көшудің тиімділігінің қамтамасыз
етілуіне;
2) екіншіден: білім беру жүйесінің әрбір әдістемелік компоненттерінің
байланысы мен үйлесімділігінің болуына назар аудару керек (мақсаты,
міндеттері, мазмұны, әдістемесі, ұйымдастыру түрлері).
Сабақтастықты сақтау үшін мектепке дейінгі кезеңде — жас ерекшелігіне
сәйкес баланың өзін-өзі бағалауының сақталуы, танымдық және тұлғалық дамуы,
қоршаған ортамен байланыс жасауға дайындығы қарастырылады. Бастауыш
сатыда — мектепке дейінгі шақтағы жетістіктерінің барлық деңгейіне тірек
болуды, қарқынды даму жағдайында жеке жұмыстарды, мектепке дейінгі
қалыптасып болмаған қасиеттерін жетілдіруге арнайы өзара қарым-қатынас
жасау формаларын дамытуды қамтамасыз етеді.
Сабақтастық үрдісін 2 жақтан қарауға болады:
1) мектепке дейінгі буын сатысында мектепке дейінгі балалық шақтың
өзіндік құндылығы қысқартылады және балалардың жеке тұлғалық сапасының
негізі қалыптасады;
2) мектеп өз жұмысын жоқтан құрмайды. Мектепке дейінгі балалардың
жетістігін қапсырып алып, балалардың жинақтаған әлеуетін педагогикалық
практиканы ұйымдастыра отыра дамытады. Сабақтастықтың осындай түсінігі
балалардың дамуы мен оқып үйренуін үздіксіз іске асырып отырады;
Мектеп пен мектепке дейінгі мекемедегі сабақтарды салыстыра отыра келесі
ұқсастықтарды атап айтуға болады:
1. Бір маңыздылық: балалардың танымдық әрекетін басқару, білім
және білікпен қаруландыру бірмезетте жан-жақты тәрбиелеу. Оқыту
мектепте де, мектепке дейінгі мекемеде де бағдарлама бойынша
өткізіледі.
2. Айқын және қатаң ұйымдастыру: әрқашан, әр уақытта нақты сабақ кестесі,
әр баланы оқыту міндеті, педагогтың барлық балалармен ұжымдық жұмыс
жүргізуі.
Мектепке дейінгі мекеме мен мектептің ерекшеліктері:
Балалардың негізгі қызметі ойын екені естен шығарылады. Тек танымдық,
дамытушылық ойындардың көмегімен білім негізі қалыптаса бастайды. Осылайша,
қазіргі заманда сабақтастықтың құрылымы табиғи жолмен емес, жасанды түрде
жүзеге асады,себебі бастауыш мектептегі әдіс-тәсілдер, балалармен жұмыс
түрлері мектепалды дайындық топтарында кең қолданылады. Сондықтан
да бұл мәселені бірден 2 жақты қарастырған жөн. Ал, ұйымдастыру жоспарында
мәселені шешудің мынадай жолдары қарастыруға болады:
Біріншіден, балалардың мектепалды дайындық тобында
қалыптасқан білім, білік, дағдыларын бағалау қажет емес, олардың даму
деңгейін бағалау қажет деп ойлаймын. Екіншіден, бастауыш мектеп
мұғалімдері білім беру мен тәрбиелеу үрдісінде мектепалды дайындық тобына
сай ойын әдістерін тиімді қолдана білсе.
Мектепке дейінгі мекеме мен бастауыш мектеп тәжірибесімен танысып,
ой бөлісіп, тәжірибе алмасу ұйымдастырылуы тиіс:
Онда:
• мектеп пен балабақшадағы оқу-тәрбие жұмыстарының бағыттарын, мазмұнын
айқындау жетілдіру;
• екі буыннның оқу бағдарламаларын және жоспарларын зерттеп, оларды
жетілдіру жолдарын қарастыру;
• педагогикалық ұжымдарға ғылыми-әдістемелік жағынан көмек көрсетуді
ұйымдастыру;
• оқытудың жаңа технологияларын зерттеу және ұстаздар тәжірибесіне
енгізу;
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz