Еңбекақы қорын жоспарлау
1.Еңбекақы қорын жоспарлау
Көп түрлі меншік формасында жалақыны ұйымдастыру екі негізгі деңгей арасындағы, жұмыскермен жұмыс берушінің қатынасын көрсетеді.
Бірінші деңгей-бұл еңбек нарығындағы жұмыс берушіге жұмыскер ұсынатын еңбек қызмттерінің бағасы немесе жұмыс күшінің бағасы анықталатын өзара әрекет. Экономикалық мағынасы бойынша жұмыс күші және еңбек қызметі ұғымдары идентины: бұл жұмыстың белгілі бір түрлерін орындауға жұмыскердің қаблеті (өнім немесе қызмет түрінде) деп түсіндіріледі. Жұмыс күшінің (еңбек қызметінің) бағасы бұл жұмыс беруші төлеуге дайын, ал жұмысшы белгілі бір меншік иесіне (мемлекетке, акционерлік қоғамға, жеке тұлғаға және т.б.) тиісті ұйымдарда немесе кәіспорындарда өзінің қаблетін белгілі бір уақыт ішінде пайдаланғаны үшін алуға жұмыскердің келіскен ақшалай сыйақысы.Көптеген елдер ақшалай формамен қатарнатуралды формадағы сыйақаны қолданады, бірақ оның шегаралары өте тар және көбнесе заңмен келісіледі. Қазіргі жағдайда жұмыс берушілер мен жұмысшылар жұмыс күшінің бағасы жөнінде келіседі немесе өзінің өкілдері арқылы тікелей немесе әр түрлі деңгейдегі ұжымдық келіссөздер жүргізу арқылы, жеке келісім шарттар (жекелеген жағдайларда) жүргізу арқылы келіседі.
Жұмыскерлер мен жұмыс берушілер қатынасының екінші деңгейі бұл кәсіпорын ішіндегі өзара әрекет. Жұмыс беруші мен жұмысшы өзіне қажеттісін алуы үшін, яғни еңбегі тиімді, қаблеттері жүзеге асуы үшін, кәсіпорында жұмыс дұрыс ұйымдасуы қажет, жұмыскер қызметінің тиімділігін сипаттайтын жұмыс күшінің бағасы мен көрсеткіштер арасында кәсіпорындағы жалақыны ұйымдастырудың пәні болып табылатын, белгілі бір өзара байланыс бекітілуі қажет.
Көмекші менеджменттің және моделдеудің негізгі қағидасын келесідей етіп қалыптастыруға болады:қызметкерлдердің жұмысының нәтижесі еңбек ақы тиімді болуы шарт, өйткені еркін кәсіпкерлік шартындат тиімсіз әрекет етуші компания бәсекегеқаблеттілігін жоғалтып, әрекетін тоқтатады.
Ереже бойынша, ішкі фирмалық саясатында, әрбір жұмыстың нәтижесі мен оның сыйақысы арасындағы өзара байланысты табысты пайдалана алатын, сондай-ақ жекелеген қызметкердің нақты үлесімен жалпы нәтижені шеберлікпен ұйымдастыра алатын компания жоғары нәтижелерге қол жеткізеді.
Нарықтық қатынастардың қалыптасуы шартында жалақыны ұйымдастыру жөніндегі сұрақтарды өз бетінше шешуге құқығы бар кәсіпорындар бұл үшін әртүрлі моделдер мен ыңғайлар қолданады.
Еңбек ақының ұйымдастыру қағидалары мен функцияларының негізінде кәсіпорында еңбек ақының ұйымдастыру жүйесі құрылады.
Еңбек ақыны ұйымдастыру дегеніміз оның құрылуы, еңбек саны мен оның еңбек ақысының мөлшерінің өзара байланысын қамтамасыз ету, сондай-ақ құрамдас элементтердің жиынтығы. Кәсіпорында еңбек ақыны ұйымдастырудың негізгі элементтері тарифтік жүйе, жалақының формалары мен жүйесі, еңбекті мөлшерлеу болып табылады.
Еңбек ақыны ұйымдастыру келесідей реттілікпен жүргізіледі:
1. Жұмыскерлерге квалификациялық талаптар және жұмыстың белгілі бір түрлерінің күрделілігі жұмыс пен жұмысшылардың кәсібінің Бірыңғай тарифтік квалификациялық анықтамасының, жұмысшылардың кәсібінің тарифтік-квалификациялық сипаттамаларының, жетекшілердің, мамандардың және басқада қызметкерлердің квалификациялық анықтамасының, сондай-ақ жетекшілердің, мамандардың және басқада қызметкерлердің типтік квалификациялық сипаттамаларының негізінде бекітіледі.
2. Орындалған жұмыстың белгілі бір күрделілікке жатқызылуы және жұмыскерлергі квалификациялық разрядтармен категориялардың берілуі жұмыс пен жұмысшылардың кәсібінің Бірыңғай тарифтік квалификациялық анықтамасына жұмыс пен жұмысшылардың кәсібінің тарифтік квалификациялық анықтамасына, жетекшілердің, мамандардың және басқада қызметкерлердің типтік квалификациялық сипаттамаларына сәйкес беріледі.
3. Жұмысшылардың кәсібінің тарифтік квалификациялық сипаттамаларын қолдану реті және бекіту, жасау, қайта қарау еңбек бойынша өкілетті мемлекеттік органдармен анықталады.
Тарифтік жүйе - географиялық оналасуы, еңбек шарты, біліктілігіне тәуелді жұмыскерлер жалақысының деңгейін бекітетін әр түрлі нормативті материалдардың жиынтығы.
Еңбек ақының формалары мен жүйесі - бұл еңбек сапасы мен санынан тәуелді жалақы мөлшерінің бекітілу механизмі.
Еңбекті мөлшерлеу - ғылыми негізделген еңбек шығындары мен оның нәтижелерін бекіту ( жалпы нәтижедегі жұмыскерлердің жеке үлесін ескеру мүмкін емес уақыт мөлшері, саны, қызмет көрсету, өнімділік, мөлшерленген тапсырмалар ).
Уақыт мөлшері - белгілі бір ұйымдастырушылық - техникалық жағдайда сәйкес жұмыскерлер тобымен немесе жұмыскермен жұмыс бірлігін орындау үшін бекітілген жұмыс уақытының шығындар шамасы.
Өндірім мөлшері - белгілі бір ұйымдастырушылық - техникалық жағдайда жұмыс уақыты бірлігінде сәйкес біліктіліктегі жұмыскерлер тобы немесе жұмыскер орындауға міндетті бекітілген жұмыс көлемі.
Қызмет көрсету мөлшері - белгілі бір ұйымдастырушылық - техникалық жағдайда жұмыс уақыты бірлігінің ағымында сәйкес біліктіліктегі жұмыскерлер тобы немесе жұмыскер орындауға міндетті өндірістік объектілер саны.
Тапсырманы мөлшерлеу - мерзімді төленетін жұмыстағы айда, жұмыс аусымында жұмыскерлер тобы немесе жұмыскер орындауға міндетті бекітілген жұмыс қөлемі.
Тарифтік жүйенің элементтері тарифтік кесте, тарифтік ставка, тарифтік разряд.
Тарифтік кесте - жұмыскерлер біліктілгі және орындалатын жұмыстың күрделілігінің белгілері бойынша дифференциациялануды қарастыратын тарифтік коэффициенттер және тарифтік разрядттар жиынтығы.
Тарифтік айлық ( жалақы мөлшері) - уақыт бірлігінде белгілі бір күрделіліктегі (біліктіліктегі) еңбек мөлшерін орындағаны үшін (еңбек міндеттерін) берілетін жұмыскердің еңбек ақысының бекітілген мөлшері.
Тарифтік разряд - берілген жұмысты орындау үшін қажетті, квалификациялы деңгей көрсеткіші және жұмыстың күрделілік деңгейі.
Тарифтік коэффициент берілген разряд мөлшерлемесі бірінші разряд ... жалғасы
Көп түрлі меншік формасында жалақыны ұйымдастыру екі негізгі деңгей арасындағы, жұмыскермен жұмыс берушінің қатынасын көрсетеді.
Бірінші деңгей-бұл еңбек нарығындағы жұмыс берушіге жұмыскер ұсынатын еңбек қызмттерінің бағасы немесе жұмыс күшінің бағасы анықталатын өзара әрекет. Экономикалық мағынасы бойынша жұмыс күші және еңбек қызметі ұғымдары идентины: бұл жұмыстың белгілі бір түрлерін орындауға жұмыскердің қаблеті (өнім немесе қызмет түрінде) деп түсіндіріледі. Жұмыс күшінің (еңбек қызметінің) бағасы бұл жұмыс беруші төлеуге дайын, ал жұмысшы белгілі бір меншік иесіне (мемлекетке, акционерлік қоғамға, жеке тұлғаға және т.б.) тиісті ұйымдарда немесе кәіспорындарда өзінің қаблетін белгілі бір уақыт ішінде пайдаланғаны үшін алуға жұмыскердің келіскен ақшалай сыйақысы.Көптеген елдер ақшалай формамен қатарнатуралды формадағы сыйақаны қолданады, бірақ оның шегаралары өте тар және көбнесе заңмен келісіледі. Қазіргі жағдайда жұмыс берушілер мен жұмысшылар жұмыс күшінің бағасы жөнінде келіседі немесе өзінің өкілдері арқылы тікелей немесе әр түрлі деңгейдегі ұжымдық келіссөздер жүргізу арқылы, жеке келісім шарттар (жекелеген жағдайларда) жүргізу арқылы келіседі.
Жұмыскерлер мен жұмыс берушілер қатынасының екінші деңгейі бұл кәсіпорын ішіндегі өзара әрекет. Жұмыс беруші мен жұмысшы өзіне қажеттісін алуы үшін, яғни еңбегі тиімді, қаблеттері жүзеге асуы үшін, кәсіпорында жұмыс дұрыс ұйымдасуы қажет, жұмыскер қызметінің тиімділігін сипаттайтын жұмыс күшінің бағасы мен көрсеткіштер арасында кәсіпорындағы жалақыны ұйымдастырудың пәні болып табылатын, белгілі бір өзара байланыс бекітілуі қажет.
Көмекші менеджменттің және моделдеудің негізгі қағидасын келесідей етіп қалыптастыруға болады:қызметкерлдердің жұмысының нәтижесі еңбек ақы тиімді болуы шарт, өйткені еркін кәсіпкерлік шартындат тиімсіз әрекет етуші компания бәсекегеқаблеттілігін жоғалтып, әрекетін тоқтатады.
Ереже бойынша, ішкі фирмалық саясатында, әрбір жұмыстың нәтижесі мен оның сыйақысы арасындағы өзара байланысты табысты пайдалана алатын, сондай-ақ жекелеген қызметкердің нақты үлесімен жалпы нәтижені шеберлікпен ұйымдастыра алатын компания жоғары нәтижелерге қол жеткізеді.
Нарықтық қатынастардың қалыптасуы шартында жалақыны ұйымдастыру жөніндегі сұрақтарды өз бетінше шешуге құқығы бар кәсіпорындар бұл үшін әртүрлі моделдер мен ыңғайлар қолданады.
Еңбек ақының ұйымдастыру қағидалары мен функцияларының негізінде кәсіпорында еңбек ақының ұйымдастыру жүйесі құрылады.
Еңбек ақыны ұйымдастыру дегеніміз оның құрылуы, еңбек саны мен оның еңбек ақысының мөлшерінің өзара байланысын қамтамасыз ету, сондай-ақ құрамдас элементтердің жиынтығы. Кәсіпорында еңбек ақыны ұйымдастырудың негізгі элементтері тарифтік жүйе, жалақының формалары мен жүйесі, еңбекті мөлшерлеу болып табылады.
Еңбек ақыны ұйымдастыру келесідей реттілікпен жүргізіледі:
1. Жұмыскерлерге квалификациялық талаптар және жұмыстың белгілі бір түрлерінің күрделілігі жұмыс пен жұмысшылардың кәсібінің Бірыңғай тарифтік квалификациялық анықтамасының, жұмысшылардың кәсібінің тарифтік-квалификациялық сипаттамаларының, жетекшілердің, мамандардың және басқада қызметкерлердің квалификациялық анықтамасының, сондай-ақ жетекшілердің, мамандардың және басқада қызметкерлердің типтік квалификациялық сипаттамаларының негізінде бекітіледі.
2. Орындалған жұмыстың белгілі бір күрделілікке жатқызылуы және жұмыскерлергі квалификациялық разрядтармен категориялардың берілуі жұмыс пен жұмысшылардың кәсібінің Бірыңғай тарифтік квалификациялық анықтамасына жұмыс пен жұмысшылардың кәсібінің тарифтік квалификациялық анықтамасына, жетекшілердің, мамандардың және басқада қызметкерлердің типтік квалификациялық сипаттамаларына сәйкес беріледі.
3. Жұмысшылардың кәсібінің тарифтік квалификациялық сипаттамаларын қолдану реті және бекіту, жасау, қайта қарау еңбек бойынша өкілетті мемлекеттік органдармен анықталады.
Тарифтік жүйе - географиялық оналасуы, еңбек шарты, біліктілігіне тәуелді жұмыскерлер жалақысының деңгейін бекітетін әр түрлі нормативті материалдардың жиынтығы.
Еңбек ақының формалары мен жүйесі - бұл еңбек сапасы мен санынан тәуелді жалақы мөлшерінің бекітілу механизмі.
Еңбекті мөлшерлеу - ғылыми негізделген еңбек шығындары мен оның нәтижелерін бекіту ( жалпы нәтижедегі жұмыскерлердің жеке үлесін ескеру мүмкін емес уақыт мөлшері, саны, қызмет көрсету, өнімділік, мөлшерленген тапсырмалар ).
Уақыт мөлшері - белгілі бір ұйымдастырушылық - техникалық жағдайда сәйкес жұмыскерлер тобымен немесе жұмыскермен жұмыс бірлігін орындау үшін бекітілген жұмыс уақытының шығындар шамасы.
Өндірім мөлшері - белгілі бір ұйымдастырушылық - техникалық жағдайда жұмыс уақыты бірлігінде сәйкес біліктіліктегі жұмыскерлер тобы немесе жұмыскер орындауға міндетті бекітілген жұмыс көлемі.
Қызмет көрсету мөлшері - белгілі бір ұйымдастырушылық - техникалық жағдайда жұмыс уақыты бірлігінің ағымында сәйкес біліктіліктегі жұмыскерлер тобы немесе жұмыскер орындауға міндетті өндірістік объектілер саны.
Тапсырманы мөлшерлеу - мерзімді төленетін жұмыстағы айда, жұмыс аусымында жұмыскерлер тобы немесе жұмыскер орындауға міндетті бекітілген жұмыс қөлемі.
Тарифтік жүйенің элементтері тарифтік кесте, тарифтік ставка, тарифтік разряд.
Тарифтік кесте - жұмыскерлер біліктілгі және орындалатын жұмыстың күрделілігінің белгілері бойынша дифференциациялануды қарастыратын тарифтік коэффициенттер және тарифтік разрядттар жиынтығы.
Тарифтік айлық ( жалақы мөлшері) - уақыт бірлігінде белгілі бір күрделіліктегі (біліктіліктегі) еңбек мөлшерін орындағаны үшін (еңбек міндеттерін) берілетін жұмыскердің еңбек ақысының бекітілген мөлшері.
Тарифтік разряд - берілген жұмысты орындау үшін қажетті, квалификациялы деңгей көрсеткіші және жұмыстың күрделілік деңгейі.
Тарифтік коэффициент берілген разряд мөлшерлемесі бірінші разряд ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz