Бухгалтерлік есептің ақпараттық жүйе ретінде маңызы менрөлі және оны нормативтік құқықтық реттеу

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Бухгалтерлік есептің ақпараттық жүйе ретінде маңызы менрөлі және оны нормативтік құқықтық реттеу

ЖОСПАР:
I. Теорияалық аспекет

II. Негізгі бөлім
2. 1. Бухгалтерлік реттеу ақпараттық жүйе ретіндегі мәні мен
функциялары.
2. 2. Қазақстан Республикасындағы бухгалтерлік есепті нормативтік
құқықтық реттеу
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі

Бухгалтерлік есеп ұйымның қаржылық ақпараттарын өлшейтін, өңдейтін, есептейтін және оны пайдаланушылардың қолданылыуына ыңғайлы етіп жеткізіп беріп отыратын жүйе болып табылады. Бухгалтерлік есеп басқару жүйесінде ең маңызды орындардың бірін иеленеді. Бухгалтерлік есеп ұйымға оның қаржылық жағдайын жоспарлау, бағалау, бақылау және талдау секілді функцияларды орындау үшін қажет.

Бухгалтерлік есепте жүргізілген жекелеген фактілер туралы берілгендерді
кәсіпорынның шаруашылық қызметі туралы және оның нәтижесі жайлы
ақпаратқа жүйелендіреді. Кез-келген басқару жүйесі ақпараттық қамтамасыздықтың сәйкесті жүйесін қажет етеді. Ақпаратты жинақтау, өңдеу, жалпылаудың ең негізгі механизмі бухгалтерлік есеп болып табылады.

Шаруашылықтың қазіргі жағдайына кәсіпорының күрделі экономикалық механизмімен дер кезінде және шынайы экономикалы қақпаратты нақты түрде беретін бухгалтерлік есеп жүйесінсіз мүмкін емес.

Шаруашылық қызметті жүргізгені туралы бастапқы берілгендер бухгалтерлік есепте қаржылық ресурстардың жекелеген түрлері, олардың
қайнар көздері немесе пайда болған міндеттемелердің жағдайы туралы көптеген ақпататтық көрсеткіштерді қалыптастырады.

Бухгалтерлік есепте жүргізілген жекеленген фактілер туралы берілгендерді
кәсіпорынның шаруашылық қызметі туралы және оның нәтижесі жайлы
ақпаратқа жүйелендіреді.

Экономикалық ақпарат жүйесіндегі басқару функциясына байланысты
нормативті, жоспарлы, есептік және талданатын ақпарат болып бөлінеді.
Әрбір шаруашылық операция - бұл орындалатын орны, уақыты және
басталуы мен аяқталуы нақты белгіленетін процес.

Шаруашылық операцияларды жүзеге асыру үшін е ңбек пен энергия жұмсалады және материалдық ақшалай ресурстар шоғырландырылады.
Бухгалтерлік есептің объектісі болып аяқталған шаруашылық операция табылады. Шаруашылық операция туралы берілгендерді қарастырып, оларды жалпылауда бухгалтерлік есеп шаруашышылық реурстар мен шаруашылық процесстердің үздіксіз қозғалысы туралы ақпаратты құрады. Бухгалтелік есептің функциясы

3. Бағалау (evaluatіon) -
2. Бақылау (control) - барлық қабылданған
1. Жоспарлау (plannіng) шешімдер жүйесін, оларды
- іс-әрекеттердің жоспардың нақты жақсарту мақсатында тәртібін тұжырымдау орындалуын қадағалау зерттеу процессі.

Бұл процессі. Ол мақсаттың процессі, бас қаша кезеңде мақсатқа қол қойылуын, оған жету айтқанда іс-әрекеттің жеткізілгендігін түсінудің жолдарының жоспар ға қ аншалы қты маңызы зор, және де егер іздестірілуін және ең сәйкес келетіндігін олай болмаса, онда қандай жақсы альтернативтің анықтау. Бұл кезеңде себеп болғандығы: бухгалтер нақты жоспарлаудың немесе таңдалуын қамтиды. Бақылаудың бұл кезеңде бухгалтер шығындар мен кемшіліктерінен не болмаса кәсіпорында бар табыстардың жоспармен мақсаттың өзі қате қаржылық салыстырылуынан заңдалғандығы альтернативтер туралы тұратын ақпараттарды анықталады. Бағалау анық қорытынды есепті дайындауға тиісті. ақпараты жылдық және дайындап - тапсыруға басқадай қаржылық міндетті. қорытынды есептерде бухгалтерлік ақпараттардың негізінде көрсетіледі.

Бухгалтерлік есепті жүргізу әр түрлі құзыретке ие тиісті нормативтік актілермен жүзеге асырылады. Нормативтік құжаттарды өздерінің бағытталуына және құзыретіне байланысты мынадай жүйеде көрсету міндетті
болып табылады:
4 - деңгей -
1 - деңгей - заңдық: кәсіпорынның өзінің «Бухгалтерлік есеп және бухгалтерлік есеп бойынша қаржылық есептілік жұмыс бабындағы туралы» ҚР заң күші бар құжаттары. Заңы және басқа да заңдар;
3 - деңгей - әдістемелік ұсыныстар (жарлықтар),
2 - деңгей - бухгалтерлік нұсқаулықтар, қысқаша есеп және есеп беру шолу, ҚР Қаржы бойынша стандарттар министірлігінің және басқа (ережелер) ; да ведмостволардың хаттары;

Бухгалтерлік есепке алу және қаржылық есеп беру туралы Заң бухгалтерлік есептің құқықтық негіздерін және оның мазм ұнын, негізгі қағидаларын, ұйымдастырылуын, бухгалтерлік қызметті ң негізгі бағыттары мен есеп берудің құрылуын, бухгалтерлік есепті жүргізуге және қаржылық есеп беруге міндетті шаруашылы қ субъектілерінің құрамын анықтайды. Есеп стандарты есеп тәртібін және белгілі бір объектілерді немесе олардың жиынтықтарын бағалауды бекітетін негізгі ережелердің жиынтығын айқындайды. Есеп стандартты бухгалтерлік есепке алу және қаржылық есеп беру туралы заңды нақтыландыру ға арналған. Әдістемелік ұсыныстар салалық ерекшеліктеріне байланысты есеп стандарттарын нақтыландыруға арналған. Олардың ҚР Қаржы министірлігі және әр түрлі ведмостволар дайындайды. Кәсіпорынның өзінің жұмыс бабындағы құжаттары ондағы есептің ұйымдастырылу ерекшеліктері мен жүргізілуін қамтамасыз етеді.

Олар:
-Есеп саясаты бойынша құжат;
-Басшы бекіткен алғашқы құжаттардың нысандары;
-Құжат айналымының кестесі;
-Басшы бекіткен ішкі есеп беру нысандары.

Бухгалтерлік есеп пен қаржылық берудің жүйесінің мемлекеттік реттеуін Қазақстан Республикасының қаржы Министрлігі жүзеге асырады. Қаржы Министрлігі:
Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру айма ғында мемлекеттік саясатты қалыптастырады және жүзеге асырылады.

Бухгалтерлік есепте жүргізу тәртібін анықтайды. Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру с ұра қтары бойынша Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді қабылдайды. Ұлттық стандарттарды және оларға нұсқауларды дайындап, оларды бекітеді. Бухгалтерлік есептің үлгі шоттар жоспарын дайындап, бекітеді Қазақстан Республикасының заңдылығымен бекітілген Ұлттық тандарттарды баспа беттеріне шығарады.

Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру сұра қтары бойынша басқа мемлекеттік органдар мен білікті ұйымдармен қарым- қатынасқа түседі. Білікті бухгалтерлерге кеңес беруші органдарды ң нұс қауымен қойылатын квалификациялық талаптарды бекітеді.

Қазақстан Республикасында бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру жүйесін реттеу үшін 2007жылдаң 28 ақпанында №234- ІІІ шыққан Қазақстан Республикасының «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» Заңы қабылданды.

Кез келген әділ пікірден бухгалтерлік есепке алудың белгілі бір маңызды немесе іргелі қағидаларына немесе тұжырымдамаларына негізделген пікір орынды тұспалдануы мүмкін. Халықаралық түпмәтінде мынадай бес қағида іргеліге жатқызылуы мүмкін: Қаржылық есеп берудің халықаралық стандарттары ( ҚЕХС) - бұл бүкіл әлемде ұйымдардың қаржы есептерін жасау үшін қаржы-шаруашылы қ операцияларын тануға, бағалау мен ашып көрсетуге талаптар қоятын ережелер. Қаржылық есеп берудің халықаралық стандарттары бойынша кеңесімен
құрастырылған ҚЕХС бүкіл дүние жүзінде ұйымның қызметі туралы ашық және
түсінікті ақпаратты, ұсыну үшін тиімді құрал ретінде танылады.

Қаржылық есеп берудің стандарты - бұл бухгалтерлік есеп жүргізу мен қаржы
есептілігін жасаудың қағидалары мен әдістері белгіленетін құжат. Стандарттар ұлттық және халықаралық болады.

Қаржылық есеп берудің ұлттық стандарттары - бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру саласындағы қызметті реттеудегі жүзеге асыратын орталы қ мемлекеттік орган бекіткен стандарт болып табылады. ҚЕХС-ты әзірлеп, жетілдірумен Канада, Германия, Франция, Австралия, Мексика,
Жапония, Ұлыбритания және Ирландияны ң, сондай-ақ А ҚШ-ты ң бухгалтерлік
органдары жасаған келісімге сәйкес 1973 жылғы 29 маусымда құрылған халықаралық қаржылық есеп берудің стандарттары ж өніндегі комитет ( ҚЕХСК) айналысты. 2001жылғы сәуірден бастап көрсетілген Комитет осы стандарттарды бекітетін қаржылық есеп берудің халықаралық стандарттары жөніндегі комитет Қорыны ң органы болып табылатын қаржылық есеп берудің стандарттары жөніндегі кеңес болып қайта құрылды.

Бухгалтерлік есеп - белгілі бір шаруашылық жүргізуші субъект туралы қаржылық ақпараттарды өлшеуді, өңдеуді және тапсыруды жүзеге асырушы жүйе. Бұл ақпараттар оларды пайдаланушыларға субъектінің шаруашылық қызметіне басқару жүргізудің альтернативтік варианттарын таңдау кезінде негізді шешім қабылдауға мүмкіндік береді. Америкалық ант беруші бухгалтерлер институтының мәлімдеуінше, бухгалтерлік есептің міндетті қызметі - басқару шешімдерін қабылдау мақсатына пайдалану үшіншаруашылық жүргізуші субъект туралы қаржылық сипаттағы сандық ақпараттарды дайындау.

Бухгалтерлік есеп - басқару ақпараттық жүйенің қаржылық орталығы. Ол басқару аппаратында да, сыртқы пайдаланушыларда да кәсіпорынның шаруашылық қызметінің толық көрінісінің бар болуына мүмкіндік береді.

Қазақстан Республикасының «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептік» туралы заңына сәйкесті есеп алдында басты талаптар ұсынылды, олар:
•Кәсіпкерлермен барлық кәсіпорындарға қызметтерін бақылап бас қаруға және солар арқылы басқару шешім алу ға қажетті есеп м әліметтерді толық және шынайы көрсету
•ҚР заңдары мен заңдық нормативтік құжаттар фондаларын қолдануларын бақылауға, мемлекеттік орындарды қажетті мәліметтермен қамтамасыздандыру.
•Халықшаруашылық жоспарының орындауын бақылап, тексеру, дұрыс жолға қойып, шаруашылықты жүргізуде кездесетін қателікке жол бермеуді қарастырып, оны іс жүзінде асырып отыру.

•Мемлекеттік меншікті сақтау мен ба қылауды және тексеруді жүзеге асыру.
•Әр қызмет орындарында үнемді шаруашылық есепке көшіру, оның нәтижесінен алынған әлеуметтік-экономикалық жағдайларды күшейту жолын басқарып, бақылау мен тексеруді жүзеге асыру.

Мекеме мен олардың бөлімдерінде болып жататын шаруашылы қ құбылыс
процестерін есептеу үшін өлшеніліп отырулары керек. Шаруашылық + есептің мынадай өлшеуіш түрлеріне сүйене отырып, шаруашылық процестері есеп санына алынып, сапасы шы ғарылып, жазылып, топтастырылып, әр түрлерге жіктеліп отырылады.

Өлшеуіштер түрлері: натуралды (табиғи) грамм, келі, центнер, тонна,
даналап сатылатын, грамдап, келілеп, центнерлеп, тонналап т. б. :- еңбек күнмен есеп айыру, еңбек күн төлеу, санау, жіктеу; - ақшалай есеп жүргізу, топтастыру, жіктеу.

Натуралды өлшеуіштер есепте шаруашылық ресурстардың қалдықтарын және қозғалыстарын натуралдық түрінде есептеп, бай қап, жазып, жіктеп отырады.
Еңбек өлшеуіштері арқылы еңбек күн санын есептеп, оған сүйене отырып, еңбек ақы төлеуге есеп жүргізіліп отырылады. Бұл өлшеуіш мынадай түрде болады (неше сағат, неше күн, ай, жыл, ж ұмыс орындады т. б. ) . Бұл өлшеуіш натуралдық, ақшалай өлшеуіштермен қоса қолданылып отырылады. Есепте осылар арқылы қоғамның, еңбекшілердің жұмсаған еңбек күштерін есептеп отырады. Олардың алатын және т өленетін еңбек жалақысын, өндіріс нормаларын тексеріп, есептеп шығарып тырады. Ақшалай өлшеуіштер барлық шаруашылық қорлар жабдықтарының және барлық процестердің бір түсті жиынын көрсету үшін есепте қолданылады (ақша: тиын, тенге) . Өлшеуіштің бұл түрі барлық өлшеуіштің ішіндегі әмбебап т үрі болып табылады.

Ақша өлшеуіштер әр мекемелер мен олардың бөлімдер арасында және қаржыландыру мекемелерімен, жабдықтарымен есеп айырылысу үшін қолданылады.

Ақша өлшеуіштерімен қоса басқа өлшеуіштер түрлері де қолданылып
отырылады. Мысалы, тауардың жалпы жиынтық құнын шығару үшін, түрлерінің санына қарай олардың бағаларына сәйкес әр түрі жеке-жеке есепке алынып, жазылып отырылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.