Мектепте информатика пәнін оқытудың әдістемелік жүйесінің ерекшеліктері



мектепте информатика пәнін оқытудың әдістемелік жүйесінің ерекшеліктері

Мақалада мектепте информатика пәнін оқытудың әдістемелік жүйесінің
ерекшеліктері қарастырылған.
В статье рассматриваются особенности методической системы обучения
информатике в школе.
In article features of methodical system of training to computer
science at school are considered.
Кілттік сөздер: ақпаратты бейнелеу, ақпараттық үдерістер, компьютерлер,
ақпараттық технологиялар, алгоритмдеу, формальдау және модельдеу,
телекоммуникация, әлеуметтік информатика, ақпараттық-коммуникациялық
технология.

Қазақстан өз тәуелсіздігін 1990 жылдардың басында алғанына қарамастан,
информатиканы оқыту саласы елімізде өз бетімен Ресей мемлекетінсіз бірден
дамып кете алмады. Сондықтан да, 1998 және 2002 жылдардағы Қазақстан
Республикасының Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты
информатика пәнін оқытуға қойылған мақсаттары мен міндеттерінің
дәйектілігі сол кезеңдегі білім беру үдерісінің жағдайына толықтай сай деп
айтуға болады..
Информатика оқу пәнінің мазмұнының ядросы келесі жалпы білім беретін
информатика курсының ұйымдастырушы өзара байланысқан мазмұндық желілерін
құрайды: ақпаратты бейнелеу және ақпараттық үдерістер, компьютерлер,
ақпараттық технологиялар, алгоритмдеу, формальдау және модельдеу,
телекоммуникация, әлеуметтік информатика мәселелері. Бұл мазмұндық желілер
информатиканың жалпы білім беру аумағының мазмұны өзегі болып табылады,
сондықтан да оқу пәнін басыңқы бағдары информатиканың базалық және кәсіптік
курстарында мазмұндық желілердің қиындық деңгейін арттыра отырып, оқытуды
қамтамасыз ететіндей концентрлі болып табылады. Бұл сөзсіз мектеп
информатикасының іргелі маңызын жоғарылатуға оң әсерін тигізді және
нәтижесінде осы оқу пәнін оқытуды іргелендіруге алып келді.
Информатика – тез дамитын ғылым. Сондықтан осы ғылым саласының кейбір
жаңа ұғымдары, мысалы компьютер архитектурасын дамытумен тікелей
байланысты, информатика пәні мазмұнының өзегіне жататын параллель
есептеулер ұғымы, негізгі қалаушылар бола алады, және осы ұғым негізінде
информатика бойынша мектеп білім беру мазмұны мен оқытудың әдістемелік
жүйесіне іргелі кәсіптік курс ретінде параллель есептеулер элементтерінің
курсын қосу табиғи әрі мақсатқа сай болады.
Информатика бойынша барлық оқулықтар авторларының мектеп информатика
курсының негізгі мақсатын түсінуі бір-біріне өте жақын болғанымен, олардағы
мектеп курсының тұжырымдамасы, баяндау мазмұны мен тереңдігінің біршама
айырмашылығы бар. Бүгінде информатикадан қолданылып жүрген мектеп
оқулықтарына талдау жүргізе отырып, орта мектепте информатиканың үздіксіз
курсының барлық тақырыптарын қарастыратын оқулықтың осы күнге дейін жоқ
екендігіне көзіміз жетті. Сонымен қатар, оқулықтағы оқу материалдарының
оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкессіздігі, оқу ақпаратының көптігі
немесе жеткіліксіздігі, бір оқулық шеңберінде, әсіресе мемлекеттік тілде
терминдердің бірыңғайлығы мен үйлесімділігінің болмауы, оқу материалын
баяндау логикасының бұзылуы салдарынан мектепте информатиканы оқытуды
іргелендіру мақсатында оқу ақпаратын қайта өңдеу, құрылымдау және жүйелеу
қажет.
Осылайша 11-жылдық білім берудегі мектеп информатика пәнінің мазмұны мен
оны оқытуды талдай келе, мектеп информатика пәнінің оқытудың әдістемелік
жүйесін жасауда мынадай мәселелерді ескеру қажеттігі туындайды.
Информатика оқу пәнінің мазмұны оқушылардың ақпараттық мәдениетін
қалыптастыруға сәйкес құрылады.
Мектеп информатика курының теориялық бөлімі ақпараттық үдерістен
ақпараттық технологияларға (ақпараттық үдерістердің орындалуын жүзеге
асыратын алгоритмдерді құру, кез келген ақпаратты екілік кодтау түрінде
көрсету мүмкіндіктері және т.б.) өту шартын негізге ала отырып құрылған
жөн.
Курстың практикалық бөлімі оқушылардың ақпараттық сауаттылығын
қалыптастыру ғана емес, басқа да оқу пәндерін меңгеру тиімділігін
жоғарылату, сонымен қатар пәнаралық, жалпы оқу біліктіліктерін қалыптастыру
үшін қажетті ақпараттық технология құралдарын пайдалану дағдыларын
меңгеруіне бағытталады. Осыған байланысты материалды оқып-үйрену реті бүкіл
оқу үдерісінің тиімділігін және оқу себебін жоғарылату үшін оқушыларға
маңызды міндеттерді шешуге мүмкіндік беретін ақпараттық технологиялардың
барынша кең ауқымын ертерек қолдану мүмкін болатындай етіп құрылған.
Мысалы, ақпарат ұғымы ең алдымен технологиялық ортаға қатыссыз, алайда
бірден бейнесін және дыбысын жазу арқылы практикалық жұмыста бекітіледі.
Содан кейін ақпаратты компьютерде өңдеудің практикалық мәселелері
қарастырылады, оқушылардың әр түрлі ақпараттық нысандар жайлы түсініктері
толықтырыла түседі. Мұнда ақпараттық нысан ұғымы оқушыларға алдағы уақытта
кездесетін әр түрлі нысандар: мәтін, дыбыс, бейне және т.б. үшін жалпылау
ретінде пайдаланылады.
Мәтіндік және графикалық ақпаратты өңдеу технологияларымен танысқаннан
кейін, информатиканың тағы бір маңызды ұғымы – модельдеу қарастырылады. Бұл
кезеңге дейін оқушылар бізді қоршаған әлемді модельдеудің көрінісі мен
сипаттаудың жалпы идеяларын меңгеруге жеткілікті түрде дайын болады.
Қазіргі заманғы информатиканың негізгі теориялық ұғымы – алгоритм
мазмұндық ұғым ретінде енгізіледі. Алгоритмдерді жазу үшін блок-схемалардың
және құрылымдық программалаудың формальді тілдері пайдаланылады.
Курстың соңғы бөлімдерінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды
қолдану арқылы ұжымдық жобалық іс-әрекет технологиялары игеріледі.
Курс оқушылардың қоршаған ортадағы ақпаратты қабылдау, іздеу, талдау,
сыни тұрғыдан бағалау, ақпаратты сұрыптау; ақпаратты ұйымдастыру; ақпаратты
тасымалдау; нысандар мен үдерістерді жобалау, өз іс-әрекетін жоспарлау;
жоспарларды құру, жүзеге асыру және оған түзету енгізу біліктіліктерін
қалыптастыруға бағытталады.
Информатика мен ақпараттық-коммуникациялық технологияларды жоғарғы
мектепте базалық деңгейде оқып үйрену негізгі мектепке қарағанда
информатиканың мазмұнын іргелі ғылыми пән ретінде анағұрлым толық ашуға
негізделеді. Осыған байланысты жүйелілік көзқарас тұрғысынан оқып үйренудің
басым нысандарды ақпараттық модельдеу мен ақпараттық-коммуникациялық
технологиялар болып табылады. Бұл:
– информатика курсының басқа да оқу пәндерімен интеграциясын қамтамасыз
ету;
– негізгі мектепте информатика пәнінен алынған білімдерін жүйелеу;
– таңдалынған оқыту бағдарына байланысты білімді тереңдету;
– болашақтағы кәсіби өсуінің негізін салуға мүмкіндік береді.
Мектепте информатиканы оқытудың негізгі міндеті ақпараттық үдерістердің
құрылуы мен қолданылуын және оның қызметінің жалпы заңдылықтарын оқып
үйрену. Мазмұны жағынан қарастырғанда ол әлемнің тұтастай бейнесін тануға,
ақпараттық модельдеудің мүмкіндіктерін кеңейтуге жағдай жасайды, бұл өз
алдына информатиканың басқа да мектеп пәндерімен пәнаралық байланыстарының
кеңейіп тереңдеуін қамтамасыз етеді.
Информатиканың маңызды ұғымдарының бірі ақпараттық модель ұғымы болып
табылады. Ақпаратпен жұмыс істеген кезде біз дайын ақпараттық модельдермен
жұмыс істейміз (оларды бақылаушы ролінде боламыз) немесе ақпараттық
модельдерді өзіміз құрамыз. Компьютердегі кез келген үдерісті ақпараттық
модельді жасамай және оны зерттемей оқыту мүмкін емес. Сондықтан да
модельдеудің іс-әрекеттік сипатын атап өту маңызды. Ақпараттық модельдеу
информатиканың зерттеу нысаны ғана емес, танымдық, оқу және практикалық іс-
әрекеттің маңызды тәсілі болып та табылады. Сонымен қатар, оны ғылыми
зерттеу және іс-әрекеттің өзіндік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Информатиканы бастауыш сыныптарда оқытудың мақсаттары
Қазақстанның білім беру жүйесін 12 жылдық жалпы орта білім беруге көшірудің негіздемесі
Математика мен информатиканы интеграциялап оқыту мүмкіндіктерін анықтау
Әлемдік және отандық тәжірибеге сүйене отырып, 12 жылдық жалпы орта білім беруге көшудің негіздемесі
Информатиканы оқыту әдістері
Жалпы білім беретін орта мектепте информатика пәнін кәсіптік оқыту
«12 жылдық мектептің бастауыш сыныптарында «Алгоритм» тақырыбын оқытудың әдістемесі»»
МЕКТЕПКЕ ИНФОРМАТИКА ПӘНІН ЕНГІЗУДІҢ МАҚСАТТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ
Мектепте электрондық кестелермен жұмыс технологиясын оқыту ерекшеліктері
Информатиканы орта мектепте оқытудың теориялық-әдістемелік негіздері жайлы
Пәндер