Тілдің негізгі қызметі

Пән: Тілтану, Филология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Тілдің негізгі қызметі.
Тіл деген сөздің мағнасына келсек, әрине екі түрлі ұғым, екі түрлі
түсінік береді: біріншісі, тіл адамның бір мүшесі болса, екіншісі әр елдің
ұлттық тілі.
Менің бүгінгі алып отырған тақырыбым ұлттық тіл яғни, тілдің негізгі
қызметі. Біздің қоғам бірнеше қоғамдық сатылардан өтті: Алғашқы қауымдық
құрылыс кезінде тіл болмаған, адамдар бір – бірімен ым, ишара арқылы
түсіністі. Екінші рулық тіл негізінде сөйлеу тілі, осы кезден пайда бола
бастады, яғни халықта тіл пайда бола бастады, тегін біле бастады. Одан
кейін тайпалық тіл пайда болды. Бұл кезде тарихтан белгілі рулар бірігіп
кетіп тайпа болды. Төртіншісі халықтық тіл. Онша жетілмеген, бірақ дамыған
тіл түрі. Енді менің тақырыбыма сәйкес тілдің негізгі қызметі осы тұста
шарықтау шегіне жетті деп ойлаймын. Тарихқа кішкене шегініс жасасам: ХVІІІ
ғасыр бізге бәрімізге белгілі Жоңғар қалмақтарының шабуылы. Бұл кезең
еліміз үшін аса қиын еді.Осы тұста айбынды Абылай ханның ұйымдастырушылық
қабілетібатылдығының арқасында үш жүздің басын біріктіріп қарсы шыққанын
біліесіз. Ерлердің батылдығы, қайсарлығымаңызды рөл атқарды десек те тілдің
қызметі мұнан да маңыздырақ болды деп ойлаймын.Елімізді бірлікке шақырған
небір толғау, нақыл сөздер,мақал – мәтелдер және атақты Қазбек бидің бала
кезінде жоңғар еліне барып қолға түскен адамдар мен малдарды алдына салып
қайтқандығы мына шумақтар сол кезеңде туып еді.
Біз Қазақ мал баққан елміз, бірақ ешкімге соқтықпай жай жатқан елміз.
Елімізден құт береке қашпасын деп, Жеріміздің шетін жау баспасын деп
найзағайға үкі таққан елміз. Досымызды сақтай білген елміз, дәм – тұзды
ақтай білген елміз. Сен қалмақ болсаң біз Қазақ, қырқысқалы келгенбіз.
Бірақ жөндеп бітіміңді айт, бермесең дірілдемей жөніңді айт.
Бұл тұста, шынында да, елмен жерге талас, мал жайылымына талас, барымта
– сырымта жер дауы, жесір дауының өршіп тұрған тұсы еді.Мемлекеттік шекара
белгіленбеген қазіргідей сот орындаушысы, прокуроры жоқ. Алайда дала заңы
ақсақалдар, алқа би тұсындатіліміздің қоғамдық қызметінің шарықтап тұрған
тұсы еді. Шынында да мен тарихты бағамдап, тілдің негізгі қызметін ойша
сараптағанымда осы тұста тілдің қызметінің аса күшті болғанын байқадым.
Бұдан кейін Ұлттық тіл пайда болды. Тәуелсіздік алғанша біз осы тілде
болдық. Мемлекеттік тіл , әрине, мемлекеттік дәрежесіне жету үшін
1. Отан
2. Шекарасы.
3. Эканомикасы.
4. Сөздік қоры мол болуы керек.
Бұл төрт талапқа да еліміз жауап бере алады деп ойлаймын. 1993 ж,1997 ж
11 шілдеде тіл туралы заң қаралып қабылданды.
Тіл адам қатынасының маңызды құралы. Тіл ойдың тікелей
шындығы.(К.Маркс). Ой шындығы тіл арқылы, тілдегі сөздер мен сөйлемдер
арқылы көрінеді. Демек тіл пікір алысу құралы, ойлардың қаруы, ойды білдіру
құралы.
Тіл көркем әдебиеттің бірінші элементі. Жаңағы мен атап өткен
халықтілінің байлығынан суарылған: оны творчествалықпен игере білгенжазушы
ғана нағыз көркем, нағыз әсерлі шығарма жаза алады.
Тіл қуатты құрал. Оның қуаты мен құдіреті, ғажайып бейнелігі мен алмас
қылыштан өткірлігі, әсіресе көркем әдебиет пен публицистикада көрінеді де,
айрықша әсерлі күшке айналады. Көркем сөздің, тілдің баурап алатын күші
ерлікке, отанды сүюге, адамгершілікке тәрбиелейді. Тілдің әсерлі күшке
айналуы үшін оның әрі ашық, айқын, әрі өткір, әрі көркем болуы шарт.

Ата ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.