Мемлекеттік қаржыны басқару

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

1. 2 лекция тақырыбы: Мемлекеттік қаржыны басқару.

2. Лекцияның жоспары. :

2. 1. Қаржыны басқару туралы жалпы түсінік:

2. 2. Мемлекеттік қаржыны басқару органдары:

Лекцияның мақсаты: «Бастапқы мәліметтерде баяндалған пайдалының бәрін статистика түсіндіруге мүмкіндік береді, және қабылданған шешімдерді қалай пайдалануға болатынын анықтау».

4. Лекцияның мазмұны:

2. 1. Қаржыны басқару туралы жалпы ұғым.

Қаржыны басқару өзімен бірге мемлекеттің жалпы қаржы саясатын жүргізуге байланысты, қаржы ресурстарын үйлестіру, қаржы заң шығарушылығын жасауға байланысты іс-әрекетін көрсетеді.

Бұл контексте қаржы саясаты ұғымын беру мақсатқа сай беріледі:

Кез-келген қоғамда мемлекет өз міндеттері мен функцияларын жүзеге асыру, белгіленген мақсатқа қол жеткізу үшін қаржыны пайдаланады. Алға қойылған мақсаттарды іске асыруда қаржы саясаты маңызды рөл ойнайды. Оны жасау және өмірге ендіру процесінде қоғам алдында тұрған міндеттерді орындау жағдайын қамтамасыз етеді; ол экономикалық процестерге ықпал етудің белсенді қаруы ретінде көрінеді.

Қажы саясаты қажы ресурстарын жұмылдыруға, мемлекеттің оның функцияларын орындау үшін оларды бөлу мен пайдалануға бағытталған іс-шаралар жиынтығын көрсетеді.

Қаржы саясаты мемлекеттің экономикалық саясатының бөлігі болып табылады. Оның негізінде қазіргі кезеңде билік жүргізуші теориялық тұжырымдама жатыр, оның ықпалы мен елдің экономикалық бағыты қалыптасады. Айталық, 20- жылдардың соңына дейін шетелдердің экономикалық және қаржы саясатының негізінде классикалық емес мектеп тұжырымдамасы жатты. Олардың негізгі бағыттары мемлекеттің экономикаға араласпауы, еркін бәсекелестікті сақтау, шаруашылық жүргізу процестерінің басты реттеушісі ретінде нарықтық механизмді пайдалану болып табылады.

Әлемдік экономикалық дағдарыстың ықпалымен, 30-60 жылдары мемлекеттік монополиялардың дамуы экономикалық және қаржы саясатының негізінде кейнсиандық және кейнсиандық емес доктрина қабылданды. Олар экономикалық өсуді ынталандыру, мемлекеттік араласуды кеңінен пайдалану жолымен оны реттеу қажеттігінен туындады. Қаржы саясаты оның дәстүрлі міндеттерімен қатар қаржы жүйесі экономиканы, әлеуметтік қатынастарды мемлекттік монополистік реттеу құралы ретінде буынын пайдаланды. Бюджеттік және салықтық саясат экономикалық тепе-теңдікті қолдауға, циклдік дағдарыстарды әлсіретуге, әлеуметтік қарама-қайшылықтарды тігіісін жатқызуға бағытталған болатын.

70 жылдардың аяғында Ұлыбритания, АҚШ және бірқатар басқа елдердің экономикалық және қаржы саясатының негізіне экономикалық оилардың классикалық емес бағыттарына байланысты, консервативті емес стратегия қаланған болатын. Ол « ұсыныстар экономикасы» тұжырымдамасында бейнесін тапты, оның басты ережелерінің бірі мемлекеттің экономикалық рөлін шектеу, оның шаруашылық өмірге, әсіресе әлеуметтік салаға араласуын шектеу болып табылады. Бұл тұжырымдаманың басқа іс-шараларының қатарында- мемлекеттік меншіктің бөлігін жекешелендіру; бәсекенің нарықтық тетігін күшейту:экономикалық салада ауыртпалық орталығын ұсыныстарды арттыру, өндірісті ынталандыру, оның тиімділігі проблемаларына аударды.

Консервативтік емес бағыт қаржылық қатынаста ұлттық табысты қаржы жүйесі арқылы қайта бөлу көлемін қысқарту; әлеуметтік шығыстардың, жекелей алғанда, ағарту мен денсаулық сақтауға көлемін қысқарту; жинақтаудың өсімін ынталандыру қажеттігінен туындайды. Маңызды рөл салықтарға жүктеледі. Оларды қысқарту, әсіресе ірі күрделі қаржыға қысқарту міндеті қойылады, және салық салудың прогрессивтік дәрежесін кеміту міндеті қойылады. Бюджет тапшылығымен күресу қажеттілігі алға қойылады, ол инфляцияны оятушылардың бірі болып табылады.

Сол кезде бірқатар елдерде (Франция, Испания, Швеция) бұрынғы кейнсиандық көзқарастарға негізделген дирижизмнің экономикалық тұжырымдамасы сақталуда. Олар мемлекеттің экономикаға араласуын күшейту қажеттігінен туындады және осылайша оны шаруашылықты жүргізудің жаңа жағдайына бейімдеді.

Қаржы саясатын негізгі құрайтындар болып табылатындар:

-салықтық, оның басты тағайындалуы жалпы ұлттық өнімнің бөлігін жалпы мемлекеттік қажеттіліктерге алудан, бұл қаржыларды бюджет арқылы қайта бөлуге жұмылдырудан тұрады;

-бюджеттік саясат мемлекеттің функциясын орындауға сәйкес мемлекеттің ақшалай қаржы қорын бөлу және оны пайдалануға бюджеттік саясатпен байланысты;

-ақша- несие саясаты ақша массасының айналымдағы өзгеруіне, пайыздық өлшемнің деңгейіне және ақша айналымының және ссудалық капиталдардың деңгейіне және басқа көрсеткіштерге бағытталған.

Нарықтық экономика дамыған елдерде қаржы қатынастарының үлкен бөлігі мемлекеттің басқаруынан тыс болады, өйткені қаржы ресурстарының басым бөлігі өз қарауы бойынша олардың меншік иелері қалыптастырады және пайдаланады. Жеке кәсіпорындардың қызметі жеке капиталдың айналымы негізінде жүзеге асырылады, сондықтан олардың ақшалай қорлары айрықша оралықсыздандырылған сипат алады. Мемлекет қаржы қатынастарының бұл саласына тек салық саясаты арқылы несиелік қатынастарды реттеу, қаржы нарығын реттеу, амортизациялық қорды және мемлекеттік қолдау жүйесі арқылы ықпал ету- қаржы саясатын іске асыру өтеді. Жоғарыда айтылғанындай, мемлекеттің экономикалық саясатына байланысты әлдебір экономикалық және әлеуметтік процестердің реттелуіне өз араласуын немесе белгілейді, немесе нашарлатады.

Тікелей мемлекеттік басқару саласына тек мемлекеттік қаржыландыру енеді. Бұл-мемлекеттің мемлекеттік және жергілікті бюджеттерде, арнайы арнайы үкіметтік қорларда және мемлекеттік кәсіпорындарда жұмылдырылатын қаржы ресурстарының тек сол бөлігін қалыптастыру бойынша қатынастар.

2. 2. Мемлекеттік қаржыны басқару органдары.

Мемлекеттік қаржыны басқаруды арнайы органдар айрықша әдістердің, соның ішінде саналуан ынталандыру мен санкциялардың көмегімен жүзеге асырады. Басқару өнері алға қойылған мақсатты аса жедел шешу мақсатында қолданылатын әдістерді тиімді пайдалану жағдайын жасау немесе қолда бардың қатарынан мейілінше тиімді әдістерді таңдаудан тұрады. Басқару органдарын шартты түрде екі топқа: а) қаржыны жалпы(немесе заңды) басқару органдары; б) қаржыны шұғыл басқару органдары.

Экономикалық дамыған елдерде қаржыны мемлекеттік басқару қабылданған қаржы заңдары, мемлекеттік бюджетті және оның орындалуы туралы есепті бекіту, салықтың жекелеген түрлерін енгізу немесе алмастыру, мемлекеттік борыштың шекті мөлшерін бекіту арқылы заң органдары реттейді.

Мемлекеттік құрылыс пен саяси жүйеге байланысты мұндай заң органдары, мысалы, Ұлыбритания мен Францияда Парламент, АҚШ-та Конгресс, ФРГ-да Бундестаг, т. б. болып табылады.

Экономикалық дамыған елдерде қаржыны басқару, әдетте, бірнеше мемлекеттік органдар арқылы жүзеге асырылады. АҚШ-та -қаржы министрлігі (қазынашылық) . Оның функциясына қаржы және салық саясатын жасау, ақшалай белгілер эмиссиясы және монетаны шекімдеу, ішкі заемдар және мемлекеттік борышты басқару мәселелері, қаржы заңдылығы мен ақша айналымының орындалуын бақылау, ішкі кірістер алымы енеді, Сонымен қатар, қаржы басқармасы президенттің әкімшілік- бюджеттік басқарумен айналысады. Ол федералды бюджеттің шығыс бөлігін құрайды және қаржы бағдарламасын жасайды, бюджетті басқару бойынша шұғыл бақылауды ұйымдастырады және атқарушы биліктің жетекші органы болып табылады.

Бюджеттің орындалуын басқарумен қаржы министрлігі айналысады, ол ішкі кірістер алымын, сондай-ақ кеден қызметі және алкагольді ішімдік, темекі бұйымдары және оқ ату қаруы бойынша бюро, олар тиісінше кеден кірістері мен аталған тауарларына алым салу кірістерін жинаумен айналысады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.