Мүмкіндігі шектеулі балаларға жүргізілетін логопедтік зерттеу әдісі

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Мүмкіндігі шектеулі балаларға жүргізілетін логопедтік зерттеу әдісі
Добавить комментарий
Ақтөбе облысы, Ақтөбе қаласы. Үміт сәби үйі,
логопед Елібаева Айгуль Нұртуғанқызы.
Мүмкіндігі шектеулі балаларға жүргізілетін логопедтік зерттеу әдісі
Мүмкіндігі шектелген балалар, өз жасындағы ақыл-ойы дұрыс дамыған
қатарларына қарағанда, қабылдау қабілеттері, эмоция және мінез- құлығы,
жүріс-тұрысы ерекше болып келеді.
Мұндай балалардың дамуында елеулі кемістіктері болады. Сол себептен, оқ ыту
процесстеріне арнайы әрекеттер қажет. Ең алдымен тузету жұмысын бастамай
тұрып, оқушыны логопедиядық зерттеуден өткізу қажет. Мүмкіндігі шектелген
оқушыларды зерттеу психикалық дамыуның зертеуімен басталады, жалпы амамнез
толық алынады: жалпы дамыу анамнезі, алғашқы психо-моторлық дамыу анамнезі,
тілінің дамыу анамнезі. Зерттеуге логопед пен қатар психоневрологтың
қатысқаны жөн. Психоневролог интеллекттің не себептен бұзылғаның бақылап ,
талдайды. Нерв жүйесінің бүзылуынің кесірі ме, немесе анасынын жүкті болған
кезендегі, босанғанда болған әрекет пе, немесе бала сәби кездегі,
ауырғанның кесірі ме, басқа интеллекті бұзылуына соқтырған факторларды
бақылайды. Психикалық дануы деңгейі тежелген, ДЦП, интеллекті бұзылған
оқушылардың көбісіне оқулық материалды қабылдау киындықтар туғызады. Ол
қоршаған орта туралы, өзі туралы т.б. түсінігі жоқ немесе жеткіліксіз деп
айтуға болады.
Есептеу, құрастыру қабілеттерінің қалыптасуы, сөйлеу, жазуды, оқуды ,
психикалық дамуы зерттелген сон жүргізіледі.
Кеңістіқті бағдарлау қабілеттері қалыптаспаған. Осы қабілеттің кемшілігі
оқу және жазуға келгенде киынға соғады.
Зейіні қалыптаспаған, тез алданып қалады, обьектілерді топтауы жеткіліксіз.
Ойлау қабілеттері қалыптаспаған. Оны анализ-синтез талдау жасап бермейтіні,
зат белгілерін атауға, затты топтастыруға , дерексіз ойлау (абстрактное
мышление) қабілетерінің қалыптаспағаны.
Жалпы, ұсақ моторикасының дұрыс қалыптаспағаны.
Сөйлеу тілінің грамматикалық жағы қалыптспаған.
Жалпы тілді түсінуі төмен.
Зат есімнің көпше түрін айтып бермейді.
Фонематикалық есту, есте сақтау қабілеттері қалыптаспаған. Есту қабілеті
бойынша берілген дыбыстарды топтан ажыратпайды, көрсетілген сурет бойынша
берілген дыбысты ажыратуға киналады, сөздің дыбыстық құрамын талдағанда бір-
екі ғана сөздің басындағы дыбысты

ажыратады.Дыбысты жинақтау қабілеттері қалыптаспаған (фонетикалық синтезі).
Сөйлеу жалпы дамымаған, дыбыстарының айтылуы бұзылған.
Сөз қоры өте төмен болып келеді. Сурет бойынша суреттерді атайды,
көрсетеді, бірақ бөлшектерін атауға қиналады Жалпылама процесстері де
дамымаған. Мысалы: ыдыстар, жиһаз, өсімдіктер, деп айта алмайды.
Мысалы: қасқыр- түлкі олар аюлар — дейді. Кесе, қасық – тамақтар. Ал
егер тамақ ішкен сон мама не жуады? деп сұрақ қойса – ыдыс деп жауап
береді.
Ал сурет арқылы: Саңырауқұлақ, Балық деп атайды, бірақ аттарын
білмейді.
Осы категориядағы оқушылардың тіл дамыуына ерекше көңіл бөлеміз. Олардың
сөздік қоры өте төмен және дұрыс пайдаланбайды. Сөздік қорын төмендегі
келесі тапсырма бергенде белгілі болады:
Сурет бойынша немесе көрсетілген заттардың атын, оның бөлшектерін атауы,
заттардың бөліктерін бөлу және бөліктерінен бүтінді тануы төмен.
Р.Е.Ленина айтуы бойынша 42% оқушылардын жазбаша жұмыстарында қате болуы,
тілінің дамуының төмендігі, сөйлегенде лексика-грамматикалық құрылысы
қалыптаспағаны, аграмматизм болуы ықтимал.
Осы ерекшеліктерді ескеріп отырып, барлық әдістемеліктерді пайдаланып
(диктант жазғызғанда, ... т.б.), күнделік тапсырмалардаң өзге болмау қажет.
Тексеру кезінде байқау: жазғанды дауыстап айта ма, әлде жоқ па (әріппен ба,
буынбен ба, сөзбен бе, сөйлеммен бе).
Логопедтік зертеу:
Зерттеу кезендері.
1. Байқау кезеңі.
2. Дайындық кезеңі.
3. Негізі кезеңі.
4. Қорытынды кезеңі.

Байкау кезеңі схема арқылы жүргізіледі. Берілген схема оқушының физикалық
және сенсорлық функцияларының (қызметтерінің), эмоция-ерік ортасын,
интеллект жағдайын зерттеуге мүмкіңдік береді . Бақылау схемасы :
Дене дамыу:
• өз-өзіне қызмет жасау.
• Үйлесімді қимыл-қозғалысы.
• Оң және сол қолының ролі
Сенсорлық қызметі:
• есту, есте сақтау қабілеті;
• түйсік;
• заттің көлемін, пішінің, түстерін ажырату.

Сөйлеу және психикалық дамуы:
• сөйлегенді түсіну;
• өз-өзіне қызмет жасауға үйрену

Серуендегі ойынға қатысуы;
Шығармашылық ойынға қатысуы;
Дидактикалық ойынға қатысуы .

Дайындық кезеңі:
Бұл кезеңде логопед зерттеу материалды жинақтап, ойындар, карталар,
жоспарларды дайындайды. Сөйлеу қабілеті нерв-психологиялық жағдаймен
байланысты, сондықтан, сөйлеуіне көп көніл бөлген жөн. Логопедтік зерттеу
үш бөлімнен тұрады:
• жалпы психикалық, тілінің даму жағдайы, өсу-тәрбиелеу ортасының
жағдайы (мініздемелер, анамнез)
• логопедтік және психологиялық педагогикалық зерттеу.
• барлық көрсеткіштерді, мәліметтерді жинап, талдап, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.