Нарық шаруашылық өмірдің басты саласы

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 45 бет
Таңдаулыға:

Қ.А. ЯСАУИ АТЫНДАЃЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ

ЗАҢ ФАКУЛЬТЕТІ

ӘЛЕУМЕТТАНУ ЖӘНЕ САЯСАТТАНУ КАФЕДРАСЫ

РЫНОК ӘЛЕУМЕТТАНУЫ пєнініњ
ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН

Кафедра: Әлеуметтану және саясаттану

2011-2012 оқу жылы,______7______семестр

Кредит саны:______3______

Оқытушының аты – жөні: социология ғылымдарының кандидаты
Төлеев Жұмахан Мырзашұлы

Мекен – жайы: Заң факультетінің ғимараты

Тел және E – mail: 3-21-17

Түркістан 2011

Оқу әдістемелік кешен кафедраныњ №
2011 ж. мєжілісінде ќаралды.

Әлеуметтану жєне Саясаттану
кафедрасыныњ мењгерушісі, соц.ѓ.д., проф.
О. Н±сќабаев

Факультеттің оқу-әдістемелік Кеңесінің №
2011 ж. мәжілісінде бекітілді.

Кеңес төрағасы төрайымы филос.ғ.к. доцент
А.Малдыбек

1. КІРІСПЕ
Пән туралы қысқаша сипаттама: Нарық шаруашылық өмірдің басты саласы
ретінде қоғамдық өмірдің барлық саласында маңызды ықпал етуде. Екінші
жағынан, нарықтық қатынастар әлеуметтік-экономикалық қатынастардың маңызды
құрамдас бөлігі. Индивидтер мен әлеуметтік топтар нарықта күнделікті қарым-
қатынасқа түседі. Олар өндірушінің, тұтынушының, делдалдың, жұмысшының және
де басқа ролдерді орындайды. Сондықтан да нарық көп жағдайда әлеуметтанулық
зерттеулердің объектісіне айналуда.
Нарық әлеуметтануы пәнінің зерттеу мақсаты: студенттерге нарықтың
әлеуметтік негіздері мен жақтары туралы және нарық институттарын зерттеудің
әлеуметтенулық ерекшеліктері туралы тұтас түсінік қалыптастыру. Бұл пәнді
оқыту барысында келесі міндеттер шешіледі:
- нарық түсінігін, оның экономикалық және әлеуметтанулық мазмұнын,
атқаратын қызметін ашып көрсету;
- нарықты қазіргі қоғамдағы басты экономикалық институт ретінде талдау,
оның негізгі элементтерін талдау;
- нақты тақырыпқа байланысты студенттерді нарықтық қатынастарды
әлеуметтанулық зерттеулер методологиясына үйрету;
- студенттердің назарын қазақстандық қоғамда нарықтық қатынастарды
қалыптастырудың өзекті мәселелріне аудару;
- нарықтық институттардың ерекшелікьерін ашып көрсету оларды зерттеудің
әлеуметтанулық зерттеулердің әлеуметтанулық бағыттарымен таныстыру.
Пререквизиттер: Пәнді оқыту үшін студенттер Жалпы әлеуметтану,
Экономикалық теория, Экономикалық әлеуметтану, Басқару әлеуметтану.
Постреквизиттер: Аталған пән сонымен қатар экономикалық институттардың
дамуының Әлеуметтік институттар, Кәсіпкерлік әлеуметтануы, Әлеуметтік
процестерді басқару әлеуметтануы т.б

2. ЖҰМЫС ОҚУ ЖОСПАРЫНАН КӨШІРМЕ

№ Семес. Аудиториялық сабақтар Аудиториядан тыс сабақтар
Лекция Прак. Сем. Лабор. ОБСӨЖ СӨЖ
1 5 30 - 15 - 45 45
2 6 - - - - -
2 Барлығы 30 - 15 - 45 45

. ПӘН САҒАТЫНЫҢ БӨЛІНУІ

Таќырыптар Аудиториялыќ сабаќ Аудиториядан тыс
(саѓат) сабаќ (саѓат)
Лекция Семинар ОБС¤Ж С¤Ж
1 Нарық әлеуметтану пәні, зерттеу 2 1 3 3
объектісі
2 Нарық әлеуметтану пәні, зерттеу 2 1 3 3
объектісі
3 Нарықтың негізгі функциялары 2 1 3 3
4 Нарық нақы әлеуметтанулық 2 1 3 3
зерттеулердің объектісі ретінде
5 Нарық әлеуметтануының даму 2 1 3 3
тарихы
6 Нарықтың институционалдық 2 1 3 3
негіздері
7 Нарықтық қатынастарды 2 1 3 3
қалыптастырудың әлеуметтік
жақтары
8 Қазақстандағы нарыққа көшудің 2 1 3 3
әлеуметтік мәселелері
9 Қазақстандағы меншік процесінің 2 1 3 3
әлеуметтік жақтары
10 Қазақстандағы жекелендіру 2 1 3 3
кезеңдері
11 Бейресми экономиканың әлеуметтік2 1 3 3
маңызы
12 Нарыққа көшу жағдайындағы өмір 2 1 3 3
сүрудің отбасылық стратегиясы
13 Көлеңкелі экономиканы 2 1 3 3
әлеуметтанулық талдау
14 Еңбек нарығы және жұмысбастылық2 1 3 3
15 Әлеуметтік экономикалық 2 1 3 3
теңсіздіктің гендерлік өлшемдері
Барлығы

4. ЛЕКЦИЯНЫҢ КҮНТІЗБЕЛІК –ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ

№ Күні Лекция таќырыбы және оның жоспары Кредит Әдебиеттер
сағат (әдебиет ?,
саны реті,
тарауы,
беті)
1 Нарық әлеуметтану пәні, зерттеу объектісі 2 №1, §4,5,
1. Нарық түсінігінің анықтамасы 102-121 бет
2. Нарық әлеуметтануы пәнінің категориясы №3, §2,
3. Нарық тауар өндірудің саласы ретінде 25-36 бет
2 Нарық нақты әлеуметтік қатынастардың 2 №3, §6,7,
жиынтығы ретінде 203-231 бет
1. Нарықтық қатынастардың субъектісі №6, §6,
2. Өндіруші,тұтынушылар,делдалдар - 75-86 бет
әлеуметтік топ ретінде №8 §4, 82-96
3. Нарық экономикалық жүйенің құрылымы бет
ретінде №7, §12,
264-275 бет
3 Нарықтың негізгі функциялары 2 №4, §7,8,
1. Қоғамдық өндірістегі нарықтың ролі 302-341 бет
2. Қазіргі нарықтың әлеуметтік құрылымы №2, §13,
3.Нарықтың типологиясы, дамыған нарық, 325-336 бет
реттеуші нарық
4 Нарық нақы әлеуметтанулық зерттеулердің 2 №6, §9,
объектісі ретінде 242-281 бет
1. Нарық айырбас қатынастарының саласы №7, §2,3,
ретінде 27-45 бет
2. Нарық жіне нарықтық экономика №8 §9,10,
3. Нарық шаруашылық саласы ретінде 212-265 бет
5 Нарық әлеуметтануының даму тарихы 2 №1, §4,5,
1.М.Веберше бәсеке және айырбас нарықтың 102-121 бет
негізі ретінде №3, §26,
2. Нарық тарихи дамудың нәтижесі 25-36 бет
3. Г.Зиммель ақша экономикасы №6 §2,3,
тұжырымдамасы 12-31 бет
6 Нарықтың институционалдық негіздері 2 №1, §8,9
1. Әлеуметтанудағы институционализм және 223-251 бет
оның жаңа институциональдық экономикалық №2, §14,
байланысы 321-336 бет
2. Нарық институциональдық шектеулер №8 §15,
жиынтығы ретінде 312-331 бет
3. Таптық және нарықтық жағдайдың №9, §8,
ерекшеліктері 246-275 бет
7 Нарықтық қатынастарды қалыптастырудың 2 №3, §9,10,
әлеуметтік жақтары 356-421 бет
1. Тұрғындардың нарықтық жағдайға №4, §9,
бейімделуі 351-369 бет
2. Нарықтық ойлау мен нарықтық экономиканы №6 §12,
қалыптастыру 232-241
3. Нарықтық мінез-құлықтың сипаттамасы
8 Қазақстандағы нарыққа көшудің әлеуметтік 2 №6, §8,
мәселелері 312-321 бет
1. Тұрғындардың әлеуметтік-экономикалық №7, §9,
жіктеу мәселелері 251-264 бет
2. Қазақстандық қоғамдағы кедейшілік пен №8 §12,
байлық өлшемдері 305-331 бет
3. Кедейлікті жоюдағы әлеуметтік саясаттың №8, §14,
ролі 264-275 бет
9 Қазақстандағы меншік процесінің әлеуметтік2 №6, §9,
жақтары 242-281 бет
1. Меншік қатынастарды адамдар, әлеуметтік №7, §2,3,
топтар мен таптар арасындағы қатынастар 27-45 бет
ретінде №8 §9,10,
2. Меншік пен экономикалық биліктің ара 212-265 бет
қатынасы №4, §8,
3. Мемлекеттік меншіктің дамуы және оның 164-175 бет
әлеуметтік-экономикалық жақтары
4. Жеке меншік және оның қалыптасу
жағдайлары
10 Қазақстандағы жекелендіру кезеңдері 2 №1, §4,5,
1. Жекелендіру мен мемлекет меншігінен 102-121 бет
алудың жодары №3, §26,
2. Тұрғындардың жеке меншік пен 25-36 бет
жекешелендіруге көзқарастары №6 §2,3,
3. Жекешелендірудің әлеуметтік салдарлары 12-31
11 Бейресми экономиканың әлеуметтік маңызы 2 №6, §9,
1. Бейресми экономика түсінігі және оның 242-281 бет
негізгі белгілері №7, §2,3,
2. Бейресми экономиканың бейресми 27-45 бет
секторларының өзара әрекетінің №8 §9,10,
ерекшеліктері 212-265 бет
3. Өзара көмектің әлеуметтік жүйесі
12 Нарыққа көшу жағдайындағы өмір сүрудің 2 №1, §4,5,
отбасылық стратегиясы 102-121 бет
1. Отбасылық экономика үй шаруашылығы №3, §26,
мүшелерінің өзін-өзі қамту құралы 25-36 бет
2. Отбасылық еңбектің дамуы және жеке №6 §2,3,
жұмыс бастылық 12-31 бет
3. Ауылдық жерлердегі натуралдық экономика
13 Көлеңкелі экономиканы әлеуметтанулық 2 №4, §7,8,
талдау 302-341 бет
1. Көлеңкелі экономика заңсыз экономикалық №2, §13,
қызметтің түрі ретінде 325-336 бет
2. Өтпелі кезеңдегі көлеңкелі экономиканың №3 §11,12,
институционалдануы 231-262 бет
3. Көлеңкелі экономиканың өсу себептері
14 Еңбек нарығы және жұмысбастылық 2 №6, §9,
қатынастары 242-281 бет
1.Еңбек нарығы және жұмысбастылық пен №7, §2,3,
жұмыссыздықты реттеу құралы ретінде 27-45 бет
2. Нарықтың және нарықтың емес №8 §9,10,
жұмысбастылықтың ерекшеліктері 212-265 бет
3. Ішкі және сыртқы еңбек нарығы
Еңбек нарығының икемділігі
15 Әлеуметтік экономикалық теңсіздіктің 2 №1, §4,5,
гендерлік өлшемдері 102-121 бет
1.Нарыққа еңбектік бейімделудің гендерлік №3, §26,
стратегиясы 25-36 бет
2. Ерлер мен әйелдердің еңбектік №6 §2,3,
мативтері. Жалақы мен кәсіби жылжудың 12-31 бет
гендерлік айырмашылықтары
3. Гендерлік және кедейлік. Гендерлік
теңсіздікті жою стратегиясы

5. СЕМИНАРЛЫҚ САБАҚТЫҢ КҮНТІЗБЕЛІК-ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ

№ Күні Семинар таќырыбы мен жоспары Креди Тапсырмаларды Әдебиеттер
сағат тексеру түрі (әдебиет №,
саны реті,
тарауы,
беті).
1 Нарық әлеуметтану пәні, 1 1.Таќырып бойынша№1, §4,5,
зерттеу объектісі дискуссия 102-121 бет
1. Нарық түсінігінің 2 Эмпирикалыќ №3, §2,
анықтамасы єлеуметтанудыњ 25-36 бет
2. Нарық әлеуметтануы пәнінің тиімділігі №6 §2,3,
категориясы жайында 12-31 бет
3. Нарық тауар өндірудің аналитикалыќ
саласы ретінде талдау жасау.
2 Нарық нақты әлеуметтік 1.Таќырып бойынша№1, §4,5,
қатынастардың жиынтығы ретінде дискуссия. 102-121 бет
1. Нарықтық қатынастардың 2.Тест с±раќтарын№3, §2,
субъектісі индивидуалды 25-36 бет
2.Өндіруші,тұтынушылар,делдалд т‰рде дайындап, №6 §2,3,
ар - әлеуметтік топ ретінде жауаптарын 12-31 бет
3. Нарық экономикалық жүйенің талќылау. №5, §4,
құрылымы ретінде 3.Схема сызу. 64-75 бет
3 Нарықтың негізгі функциялары 1.Таќырып бойынша№3, §6,7,
1. Қоғамдық өндірістегі дискуссия. 203-231 бет
нарықтың ролі 2.Єлеуметтанулыќ №6, §6,
2. Қазіргі нарықтың әлеуметтік зерттеудіњ 75-86 бет
құрылымы ќоѓамдыќ санаѓа №8 §4, 82-96
3.Нарықтың типологиясы, єсері таќырыбындабет
дамыған нарық, реттеуші нарық дебат ж‰ргізу №7, §12,
264-275 бет
4 Нарық нақы әлеуметтанулық 1.Таќырып бойынша№4, §7,8,
зерттеулердің объектісі дискуссия. 302-341 бет
ретінде 2.Баяндама жазу. №2, §13,
1. Нарық айырбас 3.Тест с±раќтарын325-336 бет
қатынастарының саласы ретінде жасау. №3 §11,12,
2. Нарық жіне нарықтық 231-262 бет
экономика №9, §6,
3. Нарық шаруашылық саласы 94-105 бет
ретінде
5 Нарық әлеуметтануының даму 1.Таќырып бойынша№6, §9,
тарихы дискуссия. 242-281 бет
1.М.Веберше бәсеке және 2.Интернет №7, §2,3,
айырбас нарықтың негізі ж‰йесініњ пайдасы27-45 бет
ретінде жєне зиянды №8 §9,10,
2. Нарық тарихи дамудың жаќтары жайында 212-265 бет
нәтижесі екі топќа бµлініп№4, §8,
3. Г.Зиммель ақша экономикасы диспут ж‰ргізу. 164-175 бет
тұжырымдамасы
6 Нарықтың институционалдық 1.Таќырып бойынша№1, §4,5,
негіздері дискуссия. 102-121 бет
1. Әлеуметтанудағы 2.Аќпараттыќ №3, §26,
институционализм және оның ќауіпсіздік 25-36 бет
жаңа институциональдық мєселесіне №6 §2,3,
экономикалық байланысы социологиялыќ 12-31 бет
2. Нарық институциональдық талдау жасау. №5, §4,
шектеулер жиынтығы ретінде 64-75 бет
3. Таптық және нарықтық
жағдайдың ерекшеліктері
7 Нарықтық қатынастарды 1.Таќырып бойынша№1, §8,9
қалыптастырудың әлеуметтік баяндама жазу. 223-251 бет
жақтары 2.ПР-дыњ ролін №2, §14,
1. Тұрғындардың нарықтық дµњгелек ‰стел 321-336 бет
жағдайға бейімделуі барысында №8 §15,
2. Нарықтық ойлау мен нарықтық талќылау. 312-331 бет
экономиканы қалыптастыру №9, §8,
3. Нарықтық мінез-құлықтың 246-275 бет
сипаттамасы
8 Қазақстандағы нарыққа көшудің 1.Таќырып бойынша№3, §9,10,
әлеуметтік мәселелері дискуссия. 356-421 бет
1. Тұрғындардың 2.Жазбаша т‰рде №4, §9,
әлеуметтік-экономикалық жіктеу ќорытынды-т±жырым351-369 бет
мәселелері дама жазу. №6 §12,
2. Қазақстандық қоғамдағы 232-241 бет
кедейшілік пен байлық №9, §11,
өлшемдері 261-372 бет
3. Кедейлікті жоюдағы
әлеуметтік саясаттың ролі
9 Қазақстандағы меншік 1.Таќырып бойынша№6, §8,
процесінің әлеуметтік жақтары дискуссия. 312-321 бет
1. Меншік қатынастарды 2.Баяндама жазу. №7, §9,
адамдар, әлеуметтік топтар мен 3.Тест с±раќтарын251-264 бет
таптар арасындағы қатынастар жасау. №8 §12,
ретінде 305-331 бет
2. Меншік пен экономикалық №8, §14,
биліктің ара қатынасы 264-275 бет
3. Мемлекеттік меншіктің дамуы
және оның
әлеуметтік-экономикалық
жақтары
4. Жеке меншік және оның
қалыптасу жағдайлары
10 Қазақстандағы жекелендіру 1.Таќырып бойынша№6, §9,
кезеңдері дискуссия. 242-281 бет
1. Жекелендіру мен мемлекет 2.Интернет №7, §2,3,
меншігінен алудың жодары ж‰йесініњ пайдасы27-45 бет
2. Тұрғындардың жеке меншік жєне зиянды №8 §9,10,
пен жекешелендіруге жаќтары жайында 212-265 бет
көзқарастары екі топќа бµлініп№4, §8,
3. Жекешелендірудің әлеуметтік диспут ж‰ргізу. 164-175 бет
салдарлары
11 Бейресми экономиканың 1.Таќырып бойынша№1, §4,5,
әлеуметтік маңызы дискуссия. 102-121 бет
1. Бейресми экономика түсінігі 2.Аќпараттыќ №3, §26,
және оның негізгі белгілері ќауіпсіздік 25-36 бет
2. Бейресми экономиканың мєселесіне №6 §2,3,
бейресми секторларының өзара социологиялыќ 12-31 бет
әрекетінің ерекшеліктері талдау жасау. №5, §4,
3. Өзара көмектің әлеуметтік 64-75 бет
жүйесі
12 Нарыққа көшу жағдайындағы 1.Таќырып бойынша№1, §8,9
өмір сүрудің отбасылық дискуссия. 223-251 бет
стратегиясы 2.Аќпараттыќ №2, §14,
1. Отбасылық экономика үй ќауіпсіздік 321-336 бет
шаруашылығы мүшелерінің мєселесіне №8 §15,
өзін-өзі қамту құралы социологиялыќ 312-331 бет
2. Отбасылық еңбектің дамуы талдау жасау. №9, §8,
және жеке жұмыс бастылық 246-275 бет
3. Ауылдық жерлердегі
натуралдық экономика
13 Көлеңкелі экономиканы 1.Таќырып бойынша№1, §4,5,
әлеуметтанулық талдау баяндама жазу. 102-121 бет
1. Көлеңкелі экономика заңсыз 2.ПР-дыњ ролін №3, §2,
экономикалық қызметтің түрі дµњгелек ‰стел 25-36 бет
ретінде барысында №6 §2,3,
2. Өтпелі кезеңдегі көлеңкелі талќылау. 12-31 бет
экономиканың №5, §4,
институционалдануы 64-75 бет
3. Көлеңкелі экономиканың өсу
себептері
14 Еңбек нарығы және 1.Таќырып бойынша№3, §6,7,
жұмысбастылық қатынастары дискуссия. 203-231 бет
1.Еңбек нарығы және 2.Тест с±раќтарын№6, §6,
жұмысбастылық пен индивидуалды 75-86 бет
жұмыссыздықты реттеу құралы т‰рде дайындап, №8 §4, 82-96
ретінде жауаптарын бет
2. Нарықтың және нарықтың емес талќылау. №7, §12,
жұмысбастылықтың ерекшеліктері 3.Схема сызу. 264-275 бет
3. Ішкі және сыртқы еңбек
нарығы
Еңбек нарығының икемділігі
15 Әлеуметтік экономикалық 1.Таќырып бойынша№4, §7,8,
теңсіздіктің гендерлік дискуссия. 302-341 бет
өлшемдері 2.Єлеуметтанулыќ №2, §13,
1.Нарыққа еңбектік зерттеудіњ 325-336 бет
бейімделудің гендерлік ќоѓамдыќ санаѓа №3 §11,12,
стратегиясы єсері таќырыбында231-262 бет
2. Ерлер мен әйелдердің дебат ж‰ргізу №9, §6,
еңбектік мативтері. Жалақы мен 94-105 бет
кәсіби жылжудың гендерлік
айырмашылықтары
3. Гендерлік және кедейлік.
Гендерлік теңсіздікті жою
стратегиясы

6. СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫС (СӨЖ) ТАҚЫРЫПТАРЫ

№ С¤Ж таќырыбы Тапсырманы Тапсырманы Тапсырманы
орындау формасықабылдау қабылдау
(реферат, мерзімі орны (каб№,
доклад, кейс, уақыты)
эссе, ғылыми
талдау, құрал
жасау, т.б.)
1 Нарық әлеуметтану пәні, зерттеуРеферат, І-апта Ауд. №204.
объектісі пікірталас сәрсенбі сағ
13.00-15.00
Нарық нақты әлеуметтік Реферат ІІ-апта Ауд. №204.
қатынастардың жиынтығы ретінде Дисскусия жұма сағ.
Нарықтық қатынастардың 13.00-15.00
субъектісі
Нарықтың негізгі функциялары Баяндама І-апта Ауд. №204.
Қоғамдық өндірістегі нарықтың Аналитикалыќ сәрсенбі сағ.
ролі талдау 13.00-15.00
Нарық нақы әлеуметтанулық Баяндама, ІІ-апта Ауд. №204.
зерттеулердің объектісі пікірталас, жұма сағ.
ретінде Схема сызу 13.00-15.00
Нарық айырбас қатынастарының
саласы ретінде
Нарық әлеуметтануының даму Реферат, І-апта Ауд. №204.
тарихы Дисскусия, сәрсенбі сағ.
.М.Веберше бәсеке және айырбас Баяндама 13.00-15.00
нарықтың негізі ретінде
Нарықтың институционалдық Аналитикалыќ ІІ-апта Ауд. №204.
негіздері талдау, жұма сағ.
Әлеуметтанудағы дискуссия, 13.00-15.00
институционализм және оның жаңаПлакат сызу
институциональдық экономикалық
байланысы
Нарықтық қатынастарды Реферат, І-апта Ауд. №204.
қалыптастырудың әлеуметтік Пікірталас сәрсенбі сағ.
жақтары 13.00-15.00
Қазақстандағы нарыққа көшудің Баяндама ІІ-апта Ауд. №204.
әлеуметтік мәселелері жұма сағ.
13.00-15.00
Қазақстандағы меншік процесініңБаяндама І-апта Ауд. №204.
әлеуметтік жақтары Жоба сәрсенбі сағ.
13.00-15.00
Қазақстандағы жекелендіру Аналитикалыќ ІІ-апта Ауд. №204.
кезеңдері талдау, жұма сағ.
Реферат 13.00-15.00
Бейресми экономиканың Баяндама І-апта Ауд. №204.
әлеуметтік маңызы Тотық жоба сәрсенбі сағ.
13.00-15.00
Нарыққа көшу жағдайындағы өмірДисскусия, ІІ-апта Ауд. №204.
сүрудің отбасылық стратегиясы Кейс жұма сағ.
13.00-15.00
Көлеңкелі экономиканы Реферат ІІ-апта Ауд. №204.
әлеуметтанулық талдау Дисскусия жұма сағ.
13.00-15.00
Еңбек нарығы және Баяндама І-апта Ауд. №204.
жұмысбастылық қатынастары Аналитикалыќ сәрсенбі сағ.
талдау 13.00-15.00
Әлеуметтік экономикалық Баяндама, ІІ-апта Ауд. №204.
теңсіздіктің гендерлік пікірталас, жұма сағ.
өлшемдері Схема сызу 13.00-15.00

3. ОҚУЛЫҚТАР МЕН WEB САЙТТАР ТІЗІМІ
1. Астафьев Я.У. , Шубкин В.Н. Социология образованияв СССР и России (в кн.
Социология в России). Под редакцией В.А. Ядова, Москва,1998.
2. Аженов М.С. Актуальные проблемы социологии образования. Саясат, №4,
Алматы,2003г.
3. Негаев В.Я. Социология образования. Москва, 1998.
Шереги Ф.Э., Хорчева В.Г., Сериков В.В. Социология образования. Прикладной
аспект. Москва,1997.
4.Горшков М.К., Шереги Ф.Э. Как провести социологическое исследование. М.,
1985.
5.Гречихин В.Г. Лекции по методике и технике социологических исследованний.
М.,1988.
6.Зверинцев А.Б. Коммуникационный менеджмент. М., 1997
7.Методы сбора социологической информации в социологических исследованиях
(2кн.) Отв.ред. В.Г.Андреенков, О.М.Маслова. М., 1990.
8.Радионов Б.А. Коммуникация как социальное явление. Ростов-на-Дону, 1994
4. БАЌЫЛАУ Т‡РЛЕРІ.
4-семестрдіњ жетінші аптасынада 1-блок, 15 аптасында 2-блок жазбаша
ќабылданады, 4-семестр соњында жазбаша-ауызша емтихан ќабылданады.
5. СТУДЕНТТІЊ БІЛІМІН БАЃАЛАУ ЕРЕЖЕСІ
Студенттердің білімі 100 баллдық жүйе бойынша бағаланады (Rmax =100)
және ол екі бөліктен тұрады. Бірінші бөлік 60 баллдан тұрады ( R1=60). Бұл
60 баллдың 30 баллын оқу процесінің 1-7 апта аралығында, қалған 30 баллын 8-
14 апта аралығында жинайды. Студент 60 баллды оқу процесінің мына
көрсеткіштері бойынша жинақтайды:
• Аудиториялық сабаққа қатысуы 24 балл. (Б1= 24)
• ОБСӨЖ, СӨЖ тапсырмалары үшін 14 балл (Б2 =14)
• Қоғамдық , ғылыми, спорт, үйірме, т.б. жұмыстарға қатысқаны үшін,
ондағы табыстары, белсенділігі үшін 4 балл (Б3 =4)
• Аралық бақылауда алған бағасы 18 балл (Б4 =18)
Жоғарыда аталған көрсеткіштердің барлығы (Б1, Б2, Б3, Б4) екіге
бөлініп, 1 және 2 аралық бақылау (блок) қабылданғанда есепке алынады.
Мысалы,
І- аралық бақылау Б1=12+ Б2=7+ Б3=2+ Б4 =9 =30
ІІ –аралық бақылау Б1=12+ Б2=7+ Б3=2+ Б4 =9 =30 R1= І-АБ + ІІ-АБ
=60
Студентке берілетін Б1, Б2, Б3, Б4 балдарын теориялық оқу барысында
пәннің кредит санына және ерекшелігіне байланысты қалай бағалайтындығын
оқытушы пәннің силабусында ашып көрсетуі тиіс. Мысалы, Әлеуметтану пәні
бойынша студенттің І-аралық бақылауы келесі кесте негізінде бағалауға
болады. Пәннің жалпы сағаты 2 кредит, 15 сағат лекция, 15 сағат семинар, 30
сағат ОБСӨЖ, 30 сағат СӨЖ.
№ Студенттің Сабаққа Семинар ОБСӨЖ, І-аралықСтуденттің Барлығы
аты-жөні қатысуы сабағындаСӨЖ бақылаудқоғамдық 30 балл
(әрбір ғы (әрбір а алған жұмыстары
аудиториябелсенділтапсырма бағасы
лық ігі үшін 1
сабаққа 5 балл балл)
0,5 балл)
1 0,5 х 14=5 7 х 1= 7 9 2 30
7

- Аудиториялық сабақ аптасына 2 рет болады, 7 аптада 14 рет болады.
Әр сабаққа 0,5 балдан беріледі, студент мүлдем сабақ жібермеген жағдайда 7
балл жинай алады.
- Студенттің семинар сабақтарына дайындалып келуі, сұрақ қоюы,
белсенділік танытуы арқылы 5 балл жинай алады.
- СӨЖ тапсырмаларын орындағны үшін берілетін балл 7 баллды құрайды және
ол балл СӨЖ тапсырмаларының санына байланысты бөлініп беріледі.
- Аралық бақылау жазбаша, ауызша немесе жазбаша-ауызша формада
қабылданады. Студенттің берілген сұрақтарға жауап беруіне байланысты балл
қойылады. Үш сұрақ беріледі, әр сұраққа ең жоғары 3 балдан қойылады. Үш
сұраққада жауап берген студентке 9 балл беріледі.
- Студенттің тәртібі, қоғамдық жұмыстарға қатысуы, ғылыми, спорт,
тағыда басқа жұмыстардағы белсенділігі үшін 2 балл.
ІІ-аралық бақылау уақытында да тура осы көрсеткіштер бойынша студенттің
білімі бағаланады.
Екінші бөлік 40 баллдан тұрады (R2=40). Емтихан тест формасында болса
студентке 40 сұрақ беріледі және әр сұраққа бір балл қойылады. Егер емтихан
жазбаша, ауызша немесе жазбаша-ауызша нысандары бойынша қабылданса 3
сұрақтан тұратын емтихан билеттері жасалады.
Студенттің емтихан кезіндегі билет сұрақтарына берген жауабын бағалауда
әрбір екі сұраққа ең жоғары 13 балл, ал қалған күрделі сұрақтың жауабына ең
жоғары 14 балл беріледі.
Жалпы ескеретін жағдай әрбір студент емтиханнан емтихан қабылдау қандай
нысанда болсада өту үшін жалпы 20 баллдан төмен балл алмауы керек. Себебі
20 баллдан төмен балл алған студенттің жауабы қанағаттанарлықсыз - 2
деген баға болып табылады.
І және ІІ-аралық бақылаудан жинаған баллы және қорытынды емтиханда
алған баллы қосылып қорытынды баға шығарылады. Студенттің қорытынды бағасы
төмендегі кесте бойынша қойылып, студенттің сынақ кітапшсына түсіріледі.
Әріптік жүйедегі Бағаның сандыќ Проценттік Дәстүрлі бағалау
бағалау баламасы баламасы жүйесі бойынша
А 4,0 95-100 Өте жаќсы
А- 3,67 90-94
В+ 3,33 85-89 Жаќсы
В 3,0 80-84
В- 2,67 75-79
С+ 2,33 70-74 Ќанағаттанарлыќ
С 2,0 65-69
С- 1,67 60-64
D+ 1,33 55-59
D 1,0 50-54
F 0 0-49 Ќанағаттанғысыз

6. Кафедра және оқытушы тарапынан студентке қойылатын талаптар
1) сабаќќа кешікпей келу жєне
ќатысу;
2) ‰й тапсырмасын уаќытылы орындау
жєне оны тапсыру;
3) сабаќ барысында басќа
таќырыптарды талќылауѓа

9. БАҚЫЛАУ ТҮРЛЕРІ

5- семестр 7-аптада 1-блок, 14-аптада 2- блок жазбаша қабылданады, семестр
соңында емтихан Тест ЭВМ т‰рінде ќабылданады.

10. АРАЛЫҚ БАҚЫЛАУ (МОДУЛЬ) СҰРАҚТАРЫ
1. Нарық әлеуметтану пәні, зерттеу объектісі
2. Нарық түсінігінің анықтамасы
3. Нарық әлеуметтануы пәнінің категориясы
4. Нарық тауар өндірудің саласы ретінде
5. Нарық нақты әлеуметтік қатынастардың жиынтығы ретінде
6. Нарықтық қатынастардың субъектісі
7.Өндіруші,тұтынушылар,делдалдар - әлеуметтік топ ретінде
8. Нарық экономикалық жүйенің құрылымы ретінде
9. Нарықтың негізгі функциялары
10. Қоғамдық өндірістегі нарықтың ролі
11. Қазіргі нарықтың әлеуметтік құрылымы
12.Нарықтың типологиясы, дамыған нарық, реттеуші нарық
13. Нарық нақы әлеуметтанулық зерттеулердің объектісі ретінде
14. Нарық айырбас қатынастарының саласы ретінде
15. Нарық жіне нарықтық экономика
16. Нарық шаруашылық саласы ретінде
17. Нарық әлеуметтануының даму тарихы
18. М.Веберше бәсеке және айырбас нарықтың негізі ретінде
19. Нарық тарихи дамудың нәтижесі
20. Г.Зиммель ақша экономикасы тұжырымдамасы
21. Нарықтың институционалдық негіздері
22. Әлеуметтанудағы институционализм және оның жаңа институциональдық
экономикалық байланысы
23. Нарық институциональдық шектеулер жиынтығы ретінде
24. Таптық және нарықтық жағдайдың ерекшеліктері
25. Нарықтық қатынастарды қалыптастырудың әлеуметтік жақтары
26. Тұрғындардың нарықтық жағдайға бейімделуі
27. Нарықтық ойлау мен нарықтық экономиканы қалыптастыру
28. Нарықтық мінез-құлықтың сипаттамасы
29Қазақстандағы нарыққа көшудің әлеуметтік мәселелері

2- аралық бақылау 8-14 апта

1. Тұрғындардың әлеуметтік-экономикалық жіктеу мәселелері
2. Қазақстандық қоғамдағы кедейшілік пен байлық өлшемдері
3. Кедейлікті жоюдағы әлеуметтік саясаттың ролі
4. Қазақстандағы меншік процесінің әлеуметтік жақтары
5. Меншік қатынастарды адамдар, әлеуметтік топтар мен таптар арасындағы
қатынастар ретінде
6. Меншік пен экономикалық биліктің ара қатынасы
7. Мемлекеттік меншіктің дамуы және оның әлеуметтік-экономикалық жақтары
8. Жеке меншік және оның қалыптасу жағдайлары
9. Қазақстандағы жекелендіру кезеңдері
10. Жекелендіру мен мемлекет меншігінен алудың жодары
11. Тұрғындардың жеке меншік пен жекешелендіруге көзқарастары
12. Жекешелендірудің әлеуметтік салдарлары
13. Бейресми экономиканың әлеуметтік маңызы
14. Бейресми экономика түсінігі және оның негізгі белгілері
15. Бейресми экономиканың бейресми секторларының өзара әрекетінің
ерекшеліктері
16. Өзара көмектің әлеуметтік жүйесі
17. Нарыққа көшу жағдайындағы өмір сүрудің отбасылық стратегиясы
18. Отбасылық экономика үй шаруашылығы мүшелерінің өзін-өзі қамту құралы
19. Отбасылық еңбектің дамуы және жеке жұмыс бастылық
20. Ауылдық жерлердегі натуралдық экономика
21. Көлеңкелі экономиканы әлеуметтанулық талдау
22. Көлеңкелі экономика заңсыз экономикалық қызметтің түрі ретінде
23. Өтпелі кезеңдегі көлеңкелі экономиканың институционалдануы
24. Көлеңкелі экономиканың өсу себептері
25. Еңбек нарығы және жұмысбастылық қатынастары
26. Еңбек нарығы және жұмысбастылық пен жұмыссыздықты реттеу құралы ретінде
27. Нарықтың және нарықтың емес жұмысбастылықтың ерекшеліктері
28. Ішкі және сыртқы еңбек нарығы
29. Еңбек нарығының икемділігі
30. Әлеуметтік экономикалық теңсіздіктің гендерлік өлшемдері
31.Нарыққа еңбектік бейімделудің гендерлік стратегиясы
32. Ерлер мен әйелдердің еңбектік мативтері. Жалақы мен кәсіби жылжудың
гендерлік айырмашылықтары
33. Гендерлік және кедейлік. Гендерлік теңсіздікті жою стратегиясы
34. Әлеуметтік экономикалық теңсіздіктің гендерлік өлшемдері
35.Нарыққа еңбектік бейімделудің гендерлік стратегиясы
36. Ерлер мен әйелдердің еңбектік мативтері. Жалақы мен кәсіби жылжудың
гендерлік айырмашылықтары
37. Гендерлік және кедейлік. Гендерлік теңсіздікті жою стратегиясы

Тақырып 1. Нарық әлеуметтануы пәні мен әдістері.

Тақырып мақсаты: Нарық әлеуметтануы ғылымының теориясы және
методологиясымен танысу.
Сүрақтар:
1.     Нарық әлеуметтануы пәні.
2.     Ғылымның әдістемесі.
3.     Нарықтың жалпы сипаттамасы.
4.     Кәзіргі кезде нарық әлеуметтануының алатын орны.

Бүгінгі таңдағы ауқымды өзгерістер кезеңі қоғам өмірінің барлық саласын
жан-жақты қамтуда. Сол себепті қалыптасқан құрылымды мүлдем жаңартып,
зерттеу және сегменттеу-әлеуметтік және рухани дамуға жол ашатын
демократиялық қоғам құруға сай зерттеу және сегменттеуны нарықты
қатынастарға көшіру міндеті тұр.
Нарықты зерттеу және сегменттеуда әр адам нарық заңдары мен мемлекеттің
заңдылық актілеріне негізделе отырып өз еркімен шешімдер қабылдауы керек.
Нарықты зерттеу және сегменттеуда адамдардың жемісті қызметінің қажетті
шарты болып сол адамдардың нарықтың қызмет ету механизмін және
ұйымдастырылуын білу табылады.
Нарықты зерттеу және сегменттеудің мазмұнын ашпай тұрып, зерттеу және
сегменттеу дегеніміз не деген мәселеге тоқталған жөн. "Экономия” терминін
алғашқы рет ұсынған Ксенофонт, мұның мағынасы үй шаруашылығы (ойкос-үй,
шаруашылық; номос-заң) деген ұғымды білдіреді.
Зерттеу және сегменттеу ғылым ретінде қоғам және ұлттың алдында тұрған
маңызды проблемаларға жауап беруі қажет. Зерттеу және сегменттеудің негізгі
қызметі адамның өмір сүруі, дамуы үшін қажетті материалдық игіліктер жасау
болып табылады. Адам қоғамының өмір сүру негізі-өндіріс. Зерттеу және
сегменттеу екі негізгі аксиомаға негізделеді: шексіз мұқтаждықтар мен
шектеулі ресурстар.
Мұқтаждықтар-бұл адамдардың белгілі бір пайдалылығы бар игіліктерді иелену
мен пайдалануға деген ынталылығы.
Мұқтаждықтарды қанағаттандыратын құралдар игіліктер болып табылады. Бір
игіліктер шексіз мөлшерде болады, ал екіншісі-шектеулі. Соңғылары зерттеу
және сегменттеу игіліктер деп аталады. Өндірістің түпкі мақсаты-тұтыну
болып табылады.Қазіргі уақытта зерттеу және сегменттеу әрбір адамның өмір
сүруін қамтамасыз ететін күрделі организм. Материалдық игіліктер циклдық
қозғалыста болады. Олар өндіріс-бөліс-айырбас-тұтыныс айналымы бойынша
жүреді.
Зерттеу және сегменттеу игіліктерді өндіру үшін ресурстар, яғни қоғамның
әлеуметтік мүмкіндіктері пайдаланады. Өндіріс үрдісінде ресурстар өндіріс
факторларына айналады, олар келесі топтарға бөлінеді: жер, еңбек, капитал,
кәсіпкерлік. Шектеулі ресурстар жағдайында таңдау мәселесі туындайды.
Оларды пайдаланудың ең тиімді тәсілін табу керек, ол үшін мына 3 сұраққа
жауап беру қажет:
1.           Не өндіру керек, яғни қандай өнімдер мен қызмет түрлері және
олардың қанша мөлшерде өндірілуі мүмкін
2.           Қалай өндіру керек? Пайдалы өнімдер қалай өндіріледі немесе
олар қандай материалдық, адам ресурстары арқылы және қандай технологияның
көмегімен өндіріледі
3.           Кім үшін өндіру керек, яғни өнімдер және қызметтерді кім үшін
өндіру қажет, олар қалай бөлінеді және түптің түбінде кімдердің тұтынуына
түседі
Осы проблемаларды шешу барысында адамдар табиғатпен белгілі бір байланыста
болып, жаратылыс байлықтары мен энергиясына деген қажеттілік туындайды.
Табиғаттың бұл ресурстарын адамзат қажетіне пайдалану жоғарыда айтылған
проблемаларды ұтымды шешумен тікелей байланысты.
    Ғылыми білімнің қай саласы болсын, олар кездейсоқ пайда болмайды.
Олардың түбегейлі тарихи тамыры бар. Сондықтан әрбір зерттеуші-ғалымның өзі
айналысатын ғылымның тарихын білуі міндетті шарт.
Зерттеу және сегменттеу бес негізгі бөлімнен тұрады: кіріспе, микрозерттеу
және сегменттеу, мезозерттеу және сегменттеу, макрозерттеу және сегменттеу,
мегозерттеу және сегменттеу. Зерттеу және сегменттеу екіге бөлінеді: оң
зерттеу және сегменттеу-дерек негіздегі зерттеу және сегменттеу қылық
туралы болжаулар. Нормативті зерттеу және сегменттеу-елдің зерттеу және
сегменттеу туралы бағалау пікірі.
Зерттеу және сегменттеу шектеулі ресурстар әлеміндегі
өндіріс-бөліс-айырбас-тұтыныс процессінде адамдар арасында қалыптасатын
объективті зерттеу және сегменттеу қатынастардың жүйесі болып табылады.
Нарықты зерттеу және сегменттеу-өндірушілер мен тұтынушылар нарық арқылы
әрекет ететін шаруашылықты ұйымдастыру нысаны.
Нарықты зерттеу және сегменттеуда қолданылатын әдістер жалпы және жеке
болып бөлінеді. Жалпы әдістерге - абстракция әдісі, талдау, синтез,
индукция, дедукция, жорамал, эксперимент, жүйелі талдау жатады. Жеке
әдістер: экстраполяция, зерттеу және сегменттеу-математикалық, графикалық,
баланстық, функционалдық. Зерттеу және сегменттеу ғылымдар жалпы,
қолданбалы, біріктірілген болып үшке бөлінеді. Нарықты зерттеу және
сегменттеу қазіргі зерттеу және сегменттеудің негізгі бөлігі ретінде
қарастырылады. Егемендігімізді алып зерттеу және сегменттеудің дамуының
жаңа бағытын, яғни нарықты қатынастарды таңдап, біз Қазақстанның қазіргі
нарықты зерттеу және сегменттеусын бөлек дербес пән ретінде де қарастырған
жөн.
Нарық механизмі ғылым мен техника жетістіктерін, еңбек ресурстарын,
еңбекті ұйымдастырудың жаңа әдістерін кеңінен пайдалануды көздейді. Бірақ
көп қаржы мен уақытты қажет ететін оның жаңа бағыттарында стратегиялық
мақсаттарды жүзеге асыруды, өндірісте терең құрылымдық өзгерістер жасауды
қамтамасыз ете алмайды.
    Нарық дегеніміз не? Нарық-бұл өндіріс факторларын немесе оның
нәтижелері мен шарттарын айырбастауға байланысты болатын өндірістік
қатынастардың белгілі бір бөлігі немесе жүйесі.
   Нарық-бұл сатушылар мен сатып алушылар арасындағы зерттеу және
сегменттеу қатынастардың белгілі бір жүйесімен сипатталатын тауар
айырбасының саласы.
   Нарық-тауарларды сатып алу-сату мен байланысты орын алатын зерттеу және
сегменттеу қатынастар жиынтығы.
Нарық-бұл тауарды өткізуге байланысты айырбас саласында қалыптасатын
зерттеу және сегменттеу қатынастардың жиынтығы.
Нарықты әртүрлі тауар өндірушілер мен тұтынушылардың арасында болатын
зерттеу және сегменттеу байланыстар мен қатынастар жүйесі деп сипаттауға
болады.
Әдибиеттер:
1.     1Современная зерттеу және сегменттеу. Многоуровневая учебное пособие
(Под ред. О.Ю.Маметова-Ростов на Дону, Феникс 2001
2.     Блинов А.О. Малое предпринимательство. Организационные и правовые
основы деятельности. М. Ось-89. 1998г
3.     Мамыров Н.К. Смагулов Н.Т. Яновская О.А. и др. Основы
предпринимательства. Учебное пособие - Алматы 1997г-72с
4.     Рузавин Г.И. Основы экономики. М.Банки и биржи. 1999г

2. лекция тақырыбы: Нарық нақты әлеуметтік қатнастар жиынтығы ретінде.

1. Нарықтық қатнастардың субъектьілері.
2. Өндіруші , тұтынушы , делдждалдар - әлеуметтік топ ретінде.
3. Нарық - экономикалық жүйенің құрылымы ретінде.

Бүгінгі таңдағы ауқымды өзгерістер кезеңі қоғам өмірінің барлық саласын
жан-жақты қамтуда. Сол себепті қалыптасқан құрылымды мүлдем жаңартып,
зерттеу және сегменттеу-әлеуметтік және рухани дамуға жол ашатын
демократиялық қоғам құруға сай зерттеу және сегменттеуны нарықты
қатынастарға көшіру міндеті тұр.
Нарық әлеуметтануы әр адам нарық заңдары мен мемлекеттің заңдылық
актілеріне негізделе отырып өз еркімен шешімдер қабылдауы керек. Нарықты
зерттеу және сегменттеуда адамдардың жемісті қызметінің қажетті шарты болып
сол адамдардың нарықтың қызмет ету механизмін және ұйымдастырылуын білу
табылады.
Нарықты зерттеу және сегменттеудің мазмұнын ашпай тұрып, зерттеу және
сегменттеу ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.