Науқастың психологиясы

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Жоспары

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Науқастың психологиясы
2. Дәрігердің жеке басы және оның ауру адаммен қарым-қатынасы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Науқастың психологиясы және оның ерекшеліктері.
Дәрігердің жеке басы және
оның ауру адаммен қарым-қатынасы
Науқастың психологиясы. Кез келген дерт, былайша айтқанда, соматикалық
ауру организмге қосымша күш ретінде әсер етеді. Қазіргі көзқарас бойынша,
ауру дағдарыс ретінде қаралады (И. Харди, 1972, Будапешт). Соматикалық
ауруы бар адамның психологиясы сау адамның психологиясынан өзгеше. Бұл
сырқатқа ұшыраған адамның орталық нерв жүйесіндегі өзгерістер төмендегідей
болады:
1. Инфекцияның тікелей әсерінен мидың зақымдалуы;
2. Ішкі мүшелер мен интерорсцепторлар қызметінің өзгеруі салдарынан
болатын рефлекторлық реакциялар; 3. Жеке адамның ауруға деген реакциясы.
Бұл өзгерістер аурудың қалыпты деген психикасын өзгертеді. Мәселен, тыныс
алу органдары уланғанда адамның ықыласы төмендеп, ұйқысы бұзылады. Жүрек-
қан тамырлары ауруларына ұшыраған адамның көңіл күйі төмендеп, ашуланшақ
болып, интерорецепцияның патологиясына байланысты көңілсіз ойлар ұялайды.
Жеке адамның ауруға деген реакциясы ерекше назарды талап етеді. Бұл
ерекшелік жеке адамның ауырғанға дейінгі жағдайына, өмірлік тәжірибесіне,
мамандығына, жасына және басқа себептерге байланысты.
Өткен такырыптарда ауруды қалыпты деп бағалау, ауруды ескермеу, ауруды
асыра бағалау сияқты теріс көзкарастардың болатыны анықталғанды. Ал ауруға
деген қалыпты көзқарас оны жеңуге ыңғайлы жағдай жасайды. Ауруды ескермеу
уақытымен диагноз қоюға әрі оны емдеуге зардабын тигізеді. Ауруды асыра
бағалау да зиянды. Бұл жағдайда адам қауіпті ауру туралы ойдан арыла
алмайды. Өз ауруы туралы қалыптан тыс алдағы жағдайын елестетіп, қиялдайды.
Мұны ипохондриялық қайғыру дейді.
Ауруға деген теріс көзқарастың төмендегідей түрлері болады:
1) Аггревация — аурудың белгілері мен ауру адамның шағымын
күшейту.
2) Симуляция — жоқ ауруды әдейі бар деп мида бейнелеу.
3) Диссимуляция — аурудың өзін және оның белгілерін жасыру. Аггревация
мен симуляция — сот-психиатриялық, еңбек-дәрігерлік және әскери сарап
практикасында кездеседі.
Соматикалық ауруға душар болған адам психологиясы сау адамға қарағанда
өзгеше болады. Ауырған адам ауруына және оның зардабына да қайғырады.
Дәрігерлік емдеуден кейін бұл ой сейіледі. Мұндай жағдай әсіресе ауруханаға
түскенде байқалады.
Ауру баланың психологиясы. Әр түрлі соматикалық аурулармен ауырған
баланың психикасында қалыпты өзгерістер байқалады. Аурудың алғашқы
белгілері байқала бастағанда қызуы көтеріліп, денесі бөрткенде сәбилердің
эмоциялық күйі төмендеп, олар жылауық және қыңыр болады. Ауырған бала
бейжай күйге түсіп, мазасызданады, өз ауруын сөзбен жеткізе алмайды. Мектеп
жасындағы балалар, әсіресе төменгі класс оқушылары ауырғаны не көңіл
күйінің нашарлығы туралы шағым айтпайды. Бұл мәліметтерді тек дәрігер
сұраған кезде білуге болады. Балалардың соматикалық ауруындағы психикалық
өзгерістер орталық жүйке жүйесінің тікелей улануымен не патологиялық
себеппен байланыс-ты. Балалар аурудың болашақ зардабын талдай алмайды.
Дәрігер өзі ауырған кезде қиын жағдайға кезігеді. Бұл жағдайдың
күрделілігі дәрігердің өз ауруы туралы көп білгендігімен байланысты. Екінші
жағынан, дәрігер қазіргі заманғы медицинаның күрделі ауруларды емдеудегі
мүмкіндіктерін жақсы біледі. Дәрігер ауру адамға дерті туралы шынын
айтпайды. Өзі ауырғанда әріптестері жөнінде солай ойланды, бұл түбінде
дағдарыс жағдайға әкеледі.
Әдебиеттегі ақпараттар мен практиканың көрсетуі бойынша, дәрігерлер өз
ауруының алғашқы белгілеріне көңіл аудармайды. Американдық дәрігерлердің
мәліметтеріне қарағанда, қатерлі ісік ауруымен ауырған дәрігерлер алғашқы
тексеруден басқаларға қарағанда кеш өтеді. Артынан дәрігер өз дертімен
үздіксіз айналысып, жағдайын тым нашарлатып, ауруы туралы қайғырады. Кейбір
дәрігерлер айтылған жағдайда өзін-өзі жақсы ұстайды. Ауырған дәрігер өзіне-
өзі диагноз қойып, өзін-өзі емдей бастайды (аутодиагноз — аутоемдеу,
ауто — өзі). Бірақ ешкім өзіне-өзі дәрігер, өзіне-өзі сот бола алмайды.
Ауырған дәрігерді емдеу үшін мыналарды есте сақтаған жөн. Дәрігердің ауруын
тексеру және онымдеу белгілі тәтіп бойынша керек. Тексерудің жоспарлы
түрде өтпеуі талдаудың дұрыс жасалуына, ауру жөнінде мәлімет алуға кедергі
келтіреді. Ауырған дәрігерге адамгершілік тұрғысынан қамқорлық жасау қажет.
Ауырған дәрігер әйел болса, онда оны жас және өзі сенетін әйел дәрігерге
тапсырған дұрыс.
Ауру адам дәрігерге өзі туралы басқа ешкімге тіс жарып айтпаған
жайларын ағынан ақтаруға тырысады. Дәрігер мен ауру адамның қарым-
қатынасында дәрігердің орны ерекше. Дәрігерлік мамандықты таңдап алу
тек оған барлық күш-жігерін жұмсаумен шектелмейді, дәрігердің өз ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.